Opowieści leśnika - rok w lesie.pdf - Drzewa - wszanita

ROK W LESIE

OpowieÊci leÊnika (8)

Wydawca:

Centrum Informacyjne Lasów Paƒstwowych

ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 3

02-362 Warszawa

tel.: 0 (prefiks) 22 822-49-31

fax: 0 (prefiks) 22 823-96-79

e-mail: wydawnictwa@lasypanstwowe.gov.pl

www.lasypanstwowe.gov.pl

Warszawa 2003

Autor tekstu:

Artur Rutkowski

Redakcja:

Wawrzyniec Milewski

Projekt graficzny:

Jacek Frankowski, Arkadiusz Kàcki

Rysunki:

Jacek Frankowski

Zdj´cia:

Pawe∏ Fabijaƒski (P.F.), Robert Jelonkiewicz (R.J.), Stanis∏aw Kinelski (S.K.),

Grzegorz i Tomasz K∏osowscy (G.T.K.), Wies∏aw Lipiec (W.L.),

W∏odzimierz ¸apiƒski (W.¸.)

Wyd. II poprawione

ISBN 83-88478-71-0

Sk∏ad i ∏amanie:

AXEL PIXEL

www.axelpixel.com e-mail: info@axelpixel.com

Druk i oprawa:

Wydawnictwo VERDE

Skwer Kardyna∏a Wyszyƒskiego 6

01-015 Warszawa

zy wiesz, kiedy zaczyna si´ w lesie wiosna?

To proste – 21 marca; ka˝dy kalendarz podaje t´ dat´.

Daty wyliczone przez astronomów i sporzàdzone przez nich kalendarze sà niewàtpli-

wie u˝yteczne, na pewno porzàdkujà Êwiat i nasze codzienne ˝ycie, ale niezupe∏nie

przystajà do ˝ycia lasu. Rytm, w jakim on „pulsuje” – to rytm natury. Cykle przyrody,

sezonowe zmiany ekosystemów opisuje nauka zwana fenologià. Dlatego przyrodnicy

tak cz´sto u˝ywajà terminów z przymiotnikiem „fenologiczny”, np. „fenologiczna wio-

sna” (podobnie jak jesieƒ, lato czy zima), co wcale nie znaczy, ˝e Ziemia wesz∏a w ko-

lejnà faz´ swojej w´drówki wokó∏ S∏oƒca, ale ˝e np. zakwit∏y roÊliny, które uwa˝amy

za zwiastuny wiosny.

Có˝ to za roÊliny? Kiedy kwitnà?

Jest ich wiele; jednym z pierwszych zwiastunów wiosny jest kwitnàca leszczyna. Jej kotki (kwiatostany m´skie),

obsypane z∏otym py∏kiem, widaç z daleka, rozwijajà si´ bowiem na poczàtku marca lub w koƒcu lutego, zanim

drzewa zazielenià si´ liÊçmi. Poza leszczynà w marcu kwitnà wiàzy, topole, modrzewie. Szczególnie kolorowo ro-

bi si´ w drzewostanach, w których latem g´sty okap liÊci nie dopuszcza do dna lasu promieni s∏onecznych.

W marcu i kwietniu roÊliny runa (np. zawilce) korzystajà z pe∏nego dost´pu do ˝yciodajnego Êwiat∏a, szybko ros-

nà, kwitnà i w ciàgu zaledwie kilku tygodni wydajà nasiona, zanim rozwijajàce si´ liÊcie grabów czy buków prze-

s∏onià s∏oƒce a˝ do jesieni.

Przedwiosenny ruch odbywa si´ nie tylko w leÊnym runie. Budzà si´ ssaki zasypiajàce na zim´, wracajà pierw-

sze ptaki, szczególnie kaczki i g´si.

Kwitnà zawilce; znak to, ˝e ju˝ wiosna... (G.T.K.)

Co w tym czasie robià leÊnicy?

Wiosna to czas odnowienia lasu. Sadzonki drzew leÊnych, które od ro-

ku, dwóch, a czasami trzech by∏y hodowane w szkó∏kach leÊnych, trze-

ba teraz szybko przesadziç w miejsca, gdzie powstanie nowy las. Oczy-

wiÊcie przedtem, najcz´Êciej jesienià, leÊnicy przygotowujà gleb´ – po

to, by sadzonki mog∏y przetrwaç pierwszy, krytyczny okres w nowym

miejscu. Zwykle wystarcza wyoranie pasów i zdarcie wierzchniej war-

stwy gleby. Czasem jednak, w bardzo trudnych warunkach, przygoto-

wanie gleby jest bardziej pracoch∏onne, np. na terenach zabagnionych

drzewka trzeba sadziç na tzw. rabatowa∏kach. Jeszcze bardziej skompli-

kowane i trudne sà odnowienia na terenach zniszczeƒ przemys∏owych

(np. ha∏dy), na stromych zboczach górskich czy w miejscach zagro˝o-

nych erozjà wodnà.

Szybko przesadziç? Skàd ten poÊpiech?

Jest kilka przyczyn. Po pierwsze, przesadzanie mo˝emy zaczàç dopiero wtedy, kiedy rozmarznie ziemia. Po drugie,

trzeba to zrobiç w miar´ szybko, dopóki sadzonki pozostajà w zimowym „uÊpieniu”, a ich funkcje ˝yciowe sà jesz-

cze spowolnione. Kiedy „soki” ma∏ych drzewek ruszà, praktycznie jest ju˝ za póêno – sadzonkom trudno b´dzie

przyjàç si´ na nowym miejscu. U ró˝nych gatunków czas dany wiosnà na sadzenie jest ró˝ny; najszybciej musi-

my uporaç si´ z najwczeÊniej startujàcymi z wegetacjà: brzozà i modrzewiem. Wa˝ne dla przysz∏ego ˝ycia sadzo-

nek jest tak˝e i to, by czas pomi´dzy wysadzeniem ze szkó∏ki a posadzeniem w lesie by∏ jak najkrótszy.

Skoro ju˝ jesteÊmy w szkó∏ce leÊnej, to powiedzmy jeszcze s∏owo o du˝ym zagro˝eniu, które niosà dla sadzonek

wiosenne przymrozki. Szczególnie niebezpieczne sà przymrozki póênowiosenne, majowe. Atakujà i niszczà ju˝

Wysiew nasion w szkó∏ce leÊnej (R.J.)

rozwini´te liÊcie i pàki. LeÊnicy szkó∏karze bronià si´ przed nimi na

ró˝ne sposoby – przykrywajà sadzonki matami lub zadymiajà szkó∏-

ki. Muszà uwa˝nie Êledziç wszelkie zmiany pogody, by nie daç si´ za-

skoczyç przymrozkom. Jedna noc nieuwagi i dwuletnia praca nad

wyhodowaniem zdrowych sadzonek mo˝e pójÊç na marne.

Wiosnà wysiewa si´ te˝ w szkó∏kach nasiona wi´kszoÊci drzew

leÊnych.

Ca∏a praca leÊnika koncentruje si´ wiosnà tylko na uprawach

i w szkó∏kach?

No, niezupe∏nie. Wiosenne s∏oƒce przynosi do lasu tak˝e najwi´ksze

niebezpieczeƒstwo – ogieƒ. Gdy stopniejà Êniegi, a ciep∏e promienie

iwiatr smagajà suche trawy, gwa∏townie roÊnie zagro˝enie po˝arem,

tym bardziej ˝e w wielu regionach kraju wcià˝ jeszcze praktykowany

jest niemàdry zwyczaj wypalania ∏àk. Wzniecony na suchej ∏àce

ogieƒ cz´sto wymyka si´ spod kontroli, a rozp´tany w ten sposób

po˝ar nieraz si´ rozprzestrzenia z pola do lasu.

Co wtedy?

JeÊli ju˝ dojdzie do nieszcz´Êcia i las sp∏onie, trzeba go w mo˝liwie krótkim czasie odnowiç. To tytaniczna wr´cz

praca, szczególnie na rozleg∏ych po˝arzyskach. Najpierw nale˝y usunàç kikuty spalonych drzew, wyciàç te, któ-

re nie sp∏on´∏y, ale zgin´∏y w po˝arze. Potem trzeba przygotowaç gleb´, usunàç pniaki i karpy, w koƒcu posadziç

m∏ode drzewka. Najwi´ksze po˝arzyska majà powierzchni´ kilku tysi´cy hektarów. Liczàc od kilku do kilkunastu

Wiosenne s∏oƒce przynosi równie˝ do lasu najwi´ksze niebezpieczeƒstwo – ogieƒ (R.J.)

Opowieści leśnika - rok w lesie.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: