giełda - historia medycyny.pdf - historia medycyny - Bleckfear

Historia medycyny

1. Wymień 4 encyklopedystów

Pedanius Dioscorides (Grek, 40 – 90 n.e), Cornelius Celsus (Rzymianin,80 – 45 p.n.e, nie

był lekarzem a opisał operacje kamienia pęcherza moczowego, podwiązywanie dużych

tętnic i zabiegi kosmetyczne) Pliniusz Starszy (Rzymianin, 23 – 79 n.e) Scribonius

Largus (lekarz cesarza Klaudiusza I w p.n.e)

2. Wymień 3 lekarzy z Aleksandrii

Herofilos, Erasistratos, Filionos, Kointos

3. Kogo nazywamy małpą Galena?

Oribasius z Bizancjum – Grek, gorliwy wyznawca nauk Galena

4. Położenie Aleksandrii: początkowo w Egipcie jako stolica, Aleksander Macedoński nazwał

je swoim imieniem w 332 p.n.e, w czasach rzymskich Aleksandria była siedzibą władz

prowincji, obecnie jest znowu w Egipcie .

5. Ile lat mają piramidy? 4 tyś

6. Co powiedział Napoleon stojąc przed piramidami? 40 wieków na nas patrzy

7. Państwa na terenie starożytnej Mezopotamii: Irak Syria, Kuwejt, Iran, Turcja

8. Kto poprawił błędy Galena?

Wesaliusz - (1514 -1564) Belg, twórca nowożytnej anatomii

9. Na co zmarła Kleopatra ?

zamknęła się w swoim grobowcu i popełniła samobójstwo przy pomocy królewskiej kobry,

ukrytej w koszu fig, co według wierzeń egipskich miało zapewnić nieśmiertelność. Zmarła

12 sierpnia 30 roku p.n.e. mając lat 39.

10. Przedstawiciele szkoły Aleksandryjskiej

Herofilos, Erasistratos, Filionos, Kointos .

11. Szkoła Aleksandryjska – 324 p.n.e

12. Ślady medycyny w Egipcie:

Papirus Ebersa (1550 p.n.e) – spis leków i receptury przygotowania i choroby w których

się je używa, działy poświęcone okulistyce, ginekologii, kosmetyce, chorobom

spowodowanym ukłuciami owadów i ukąszeniami węży, działy o magii.

Papirus Smitha (1350 p.n.e)

Obydwa papirusy przypisuje się jednemu z największych lekarzy starożytnego wschodu:

Imhotepowi

Księgi Totha – Toth był uczonym pośmiertnie zaliczony w poczet bogów, napisał 42 księgi

EMBRA które zawierały całą wiedze starożytnego Egiptu, 6 ostatnich dotyczyły medycyny.

13. Twórca akupunktury: lekarz Szen – Nung (XII p.n.e)

14. Gdzie jest piramida Cheopsa? mieście Giza, największa piramida wzniesiona ok. 2560 r.

p.n.e., jeden z Siedmiu Cudów Świata

15. Datowanie starożytnego Egiptu: od 6000 p.n.e

16. Kiedy żył Kaludiusz Galen? 129-201 n.e rzymski lekarz, Grek z pochodzenia, urodził się w

Pergamonie, główny lekarz gladiatorów, później lekarz na dworze cesarskim – leczył Marka

Aureliusza, anatom i fizjolog, popełnił wiele błędów, opierał się tylko na sekcjach zwierząt.

17. Kto powiedział aby przeciwności leczyć przeciwnościami? (contaria contariis curantur)

Hipokrates i Alkomen

18. Starożytna Macedonia: obejmowała tereny dzisiejszej Macedonii, część Grecji i Bułgarii

19. Galen: ważne są 2 metody diagnostyczne: badanie tętna (wyliczył aż 50 rodzajów) i

uroskpia (oględziny moczu)

20. Lekarze bizantyjscy: Oribasjus, Paweł z Eginy

21. Sprowadzili wszystkie choroby do stany napięcia porów: szkoła metodyków której początek

dał Asklepiades , Metodycy traktowali medycynę jako naukę prostą, i przyjemną. Stosowali

szablonowe leczenie, wyróżniając tylko dwa główne stany chorobowe – gdy pory są za

ciasne (stosowano środki rozluźniające) i gdy pory są luźne (środki ściągające). Nauka

medycyny w tej szkole trwała 6 miesięcy. Znani metodycy: Soranos z Efezu.

22. Sprowadzili wszystkie choroby do stanu napięcia pneumy: PNEUMATYCY

powietrze – pierwiastek materii, zrąb wszystkich elementów wszechświata

pneuma – to energia, tchnienie, czynnik aktywny, zdrowie zależy od umiejętnego

rozprowadzenia w organizmie pneumy, czyli tchnienia (mającego gł. siedlisko w sercu) za

pośrednictwem pneumy rozprowadzane jest ciepło naturalne – dzięki temu żyjemy.

Przyjmowali istnienie sześciu (3 pary) czynników przeciwstawnych: wilgoci i suchości,

ciepła i chłodu, goryczy i słodyczy. Równowaga tych czynników oznaczała zdrowie, brak

równowagi - chorobę. Alkmeon z Krotonu (twórca pneumatycznego systemu medycznego

w V w p.n.e, uczeń Pitagorasa) Atenajos z Attalei , Archigenes z Apamei w Syrii

23. Szkoła Krotońska – Alkmenon z Krotony, Anaksymander z Miletu, Anaksymenes,

Anaksagoras.

Szkoła z Knidos – Tales, Pitagoras, Platon

Szkoła z Kos – Hipokrates (460 - 377 p.n.e. )

Szkoła Sycylijska - Empedokles

24. Najstarsza farmakopea

Sumeryjczycy

25. Pierwsza ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny – 622

26. Oktawian August – pierwszy cesarz rzymski, syn siostry Juliusza Cezara i jego później

adoptowany syn. Panował w latach 27 p.n.e.-14 n.e.

27. “Faraon” Bolesława Prusa – główni bohaterowie Ramzes XII i jego syn Ramzes XIII –

postacie fikcyjne bo w rzeczywistości Herhor objął władzę po Ramzesie XI

28. Chiny – dwa przeciwstawne czynniki: jang (męski,dodatni) – kojarzący się z aktywnością i

siłą, sprowadzający ciepło, zdrowie i życie, gdy za dużo jang – nadmierny wzrost szybkości

funkcjonowania organizmu (nadmiar i przepełnienie) . In (żeński, ujemny) – oznacza

słabość, sprowadzał ciemność, chorobę, śmierć, gdy za dużo in – obniżenie aktywności

organizmu i powolne zatrzymywanie jego funkcji (niedobór i próżnia)

29. Hipokrates a eutanazja? W przysiędze Hipokratesa zawarte jest przyrzeczenie: nigdy

nikomu, ani na żądanie, ani na prośby niczyje, nie podam trucizny, ani też nigdy takiego

sam nie powezmę zamiaru, jak również nie udzielę żadnej niewieście środka poronnego.

30. Kiedy żył Hipokrates? 460 - 377 p.n.e.

31. Szkoła z której wywodzi się Galen? - Metodycy

32. Komu władca wybił oko biczem? Razesowi

33. Co to jest krasis i dyskrasis? Krasis – harmonia, homeostaza, brak chaosu

34. Ramy czasowe średniowiecza: Początek jej datuje się na rok 476 czyli upadek cesarstwa

zachodniorzymskiego, natomiast koniec wyznacza rok 1450 czyli upadek Konstantynopola.

Niektórzy przyjmują za koniec średniowiecza rok 1492r. (odkrycie Ameryki przez

Kolumba) lub 1450r. (wynalezienie druku przez Gutenberga).

35. Albukasis z Zakry, niedaleko Kordoby – lekarz arabski, urodzony w 936 r. n. e , wybitny

chirurg i pedagog, napisał encyklopedię chirurgii, wynalazł wiele operacji, próbował

wycięcia tarczycy i opisał krwawiączkę(hemofilię), zastosował roztopione żelazo do

tamowanie

36. Ojciec pediatrii – Razes – perski lekarz, (ur. 865, zm. 925 ) napisał “Al Hawi”-

kompendium ówczesnej wiedzy medycznej, jako pierwszy opisał objawy kliniczne ospy i

odry, wprowadził rodzaj waty do opatrywania ran, dokonał opisu narzędzi do wydobywania

ciał obcych z krtani.

37. Kiedy powstała pierwsza apteka polska?

1232r – Gniezno

1248r – Świdnica

38. Królowa Jadwiga - 1374 – 1399 , jedyna w historii Polski kobieta zasiadająca na tronie i

mająca wszelkie uprawniania monarsze - po koronacji Jagiełły na króla Polski Jadwiga

zachowała nadany jej wcześniej tytuł (była więc nadal królem, a nie tylko królową – żoną

– gliniana tabliczka z Nippur (2000 p.n.e) - Mezopotamia -

króla), nie była Polką, trzecia córka króla węgierskiego. Z historycznego punktu widzenia

najważniejszym jej gestem było zapisanie przez nią w testamencie wielkich sum (10 kg

złota i osobistych klejnotów) dla założonej jeszcze przez Kazimierza Wielkiego Akademii

Krakowskiej, dzięki czemu ta w 1400 roku mogła - już jako Uniwersytet Krakowski -

wznowić działalność, zmarła 17 lipca 1399 r. wkrótce po urodzeniu – i śmierci – swego

pierwszego dziecka. W 1997 JPII ogłosił ją świętą.

39. Krucjaty – do realizacji I krucjaty doprowadził Urban II (1095) duży wpływ idei św.

Augustyna z Hippony o przemocy za przyzwoleniem Boskim, stały się impulsem do

podjęcia walki o odzyskanie Ziemi Świętej, było 8 krucjat, ostatnia w 1270 roku, ogólnie

trwały od XI -XIII wieku.

40. Dlaczego chirurgia była oddzielona od medycyny w średniowieczu? Bo chirurgia była źle

postrzegana przez Kościół a medykami w tych czasach byli duchowni.

41. Szkoły w których można było studiować medycynę w średniowieczu: Salerno – panowało

prawo zwyczajowe więc mogły uczyć się też kobiety (we Włoszech na południu);

Montpellier - panowało prawo rzymskie – uczyli się tylko mężczyźni (na południu Francji)

42. Kiedy po raz pierwszy pozwolono wejść na sekcję? W 1238r wydano rozporządzenie

(dzięki promedykowi Martianusowi) dokonywania raz na 5 lat publicznej sekcji zwłok

ludzkich w obecności wszystkich lekarzy i chirurgów pracujących w mieście i w prowincji.

43. Kiedy żył Jan Długosz? 1415 – 1480

44. Uniwersytety w średniowieczu:

1119 – Uniwersytet w Bolonii

1178 – Uniwersytet w Oxfordzie

1222 – Uniwersytet w Padwie

1224 – Uniwersytet w Neapolu

1231 – Uniwersytet w Cambridge

1257 – Uniwersytet w Paryżu

1367 – Uniwersytet w Krakowie

45. Wymień przekłady biblii :

Biblia Jezuicka, Wujka, Septuaginata, Wulgata, Biblia Tysiąclecia, Biblia Królowej Zofii

46. Kiedy żyli: Avicenna ur. 980,

Albukasis z Zakry ur 936

Razes ur. 865

47. cesarz Lucjusz Aureliusz panował w latach 180-192 w Cesarstwie Rzymskim

48. Kiedy Arabowie wkraczają do Europy? już od 712 roku (kampania była w 732)

49. Jak pojmowano chorobę w średniowieczu? - kara za grzechy, opętanie przez złego ducha,

tylko post i pokuta mogą uzdrowić chorych.

50. Psychozy w średniowieczu – sugestie, autosugestie, histerie, neuropatie, psychopatie,

Masowe psychozy średniowieczne (tanecznicy, biczownicy) , tarantyzm – szał taneczny (na

podobieństwo konwulsji osoby ukąszonej przez pająka)

51. "Herbarz Polski" – Marcin z Urzędowa (1500 – 1573)

52. Aseptyka - postępowanie mające na celu dążenie do jałowości bakteriologicznej

pomieszczeń, narzędzi, materiałów opatrunkowych i innych przedmiotów w celu

niedopuszczenia drobnoustrojów do określonego środowiska, np. otwartej rany operacyjnej.

Za ojca aseptyki uważa się Gustava Adolfa Neubera, kilońskiego chirurga (1886)

W 1885, Polak Jan Mikulicz-Radecki użył podczas operacji rękawiczek bawełnianych, w

1887 Ernst von Bergmann wprowadził sterylizację przy użyciu pary wodnej, a w 1894

roku William S. Halsted zastosował rękawiczki z gumy.

Antyseptyka - postępowanie odkażające, mające na celu niszczenie drobnoustrojów na

skórze, błonach śluzowych, w zakażonych ranach. W przeciwieństwie do dezynfekcji,

antyseptyka nie dotyczy odkażania przedmiotów.

Joseph Lister – w czasie operacji stosował fenol a później jodoform – mniejsza

śmiertelność w czasie operacji

53. Wymień nazwy 2 pierwszych sulfonamidów (są stosowane w medycynie, jako środki

bakteriostatyczne, odkażające)

czerwony prontosil (1935) i sulfapirydyna (1938)

54. Kto wynalazł sulfonamidy?

W 1935 roku, Gerhard Domagk

55. Kto wynalazł insulinę? Insulina została odkryta w 1922 przez Fredericka Bantinga i jego

asystenta Charlesa Besta . W 1923 za odkrycie insuliny Banting otrzymał Nagrodę Nobla.

Za współpracę w tym odkryciu razem z nim wyróżniono nagrodą jego zwierzchnika, Johna

Macleoda (kanadyjczycy)

56. Kto i kiedy wynalazł adrenalinę? Po raz pierwszy adrenalinę wyizolował w 1895 roku

polski fizjolog, Napoleon Cybulski . Adrenalina była pierwszym hormonem otrzymanym w

stanie krystalicznym. Wytworzył go w 1901 roku japoński chemik Jokichi Takamine

57. Poród królowej Wiktorii

: przy ósmym porodzie zdecydowała się, jako pierwsza kobieta z

'wyższych sfer', na poród pod chloroformem. 1847 – James Simpson

58. W których państwach jest jeszcze komunizm?

Korea Północna, Chiny, Wietnam, Kuba, Laos, Somalia, Etiopia

59. Kto był pierwszym i ostatnim królem Polski?

Pierwszym królem był Bolesław I Chrobry (1025-1025)

Ostatnim królem był Stanisław August Poniatowski (1764 – 1795)

60. Prezydenci Polski:

Gabriel Narutowicz (11.12 1922 – 16.11 1922)

Stanisław Wojciechowsk i (22.12 1922 – 14.05 1926)

Ignacy Mościcki (4.06 1926 – 30.09 1939)

61. Prezydent Polski na wygnaniu - Władysław Raczkiewicz

62. Kto stworzył komunizm? prekursorzy: T. Morus, C.H. Saint-Simon, Ch. Fourier (XV –

XVII w.) Podstawą komunizmu jako zintegrowanej koncepcji ideologicznej jest Manifest

Komunistyczny K. Marksa z 1848

63. Na co zmarł Mickiewicz? Zmarł nagle podczas epidemii cholery w Konstantynopolu

(prawdopodobnie na tę chorobę, choć ostatnio coraz częściej mówi się, że mógł zostać

otruty arszenikiem lub doznać wylewu krwi do mózgu)

64. Jakie awitaminozy były w łagrach sowieckich?

pelagra – niedobór niacyny (wit. B3) objawy: zapalenie skóry (twarz, dłonie), biegunka,

zapalenie jamy ustnej, otępienie (zmiany w OUN), po II wojnie światowej był obowiązek

picia musujących drożdży co skutecznie chroniło przed pelagrą.

szkorbut = gnilec = cynga – z niedoboru witaminy C, objawy: samoistne krwawienie, bóle

mięśni, stawów i kości, patologiczne złamania, ogólne osłabienie, zapalny przerost dziąseł,

chwianie się i wypadanie zębów, słabe gojenie się ran.

Kurza ślepota – z niedoboru witaminy A - zaburzeniu widzenia w warunkach słabego

oświetlenia.

65. Kiedy było pierwsze cesarskie cięcie? Jakub Nufer, rzeźnik ze Szwajcarii, który

przeprowadził ten zabieg w 1500r na własnej żonie

66. Gaz ten został odkryty przez Humphry Davy sprawdził na sobie działanie gazu na

organizm człowieka. Okazało się, że gaz uśmierza ból, a osoba poddana jego działaniu

pozostaje częściowo świadoma. 1799

67. Pierwsza szczepionka: szczepionka Edwarda Jennera przeciw ospie prawdziwej. Zawiera on

wirusa krowianki (jedyna szczepionka o pełnej wirulencji do dziś stosowana)

68. Wakacynacja/wariolizacja

wariolizacja , szczepienie materiałem zakaźnym pochodzącym z krost ospowych chorego

człowieka; zaniechane od czasu wprowadzenia przez E. Jennera szczepienia przeciwko

ospie krowianką.

Wakcynacja uodpornienie przeciwko ospie za pomocą żywego wirusa ospy krowiej

(krowianka).

69. Chemioterapia – Paul Ehrlich (Nobel w 1908r) oprócz tego jest wynalazca salwarsanu –

lekarstwa przeciwko kile stosowanego przed wynalezieniem antybiotyków.

70. Zastosowanie barwników w leczeniu – chemioterapia – Ehrlih wynalazł salwarsan do

leczenia kiły

71. Alexander Fleming – odkrył penicylinę (1928)

72. Teoria samorództwa = abiogeneza - zakładająca powstawanie żywych organizmów z materii

nieożywionej. Arystoteles nauczał że abiogeneza jest obserwowalnym faktem (np. myszy

powstające z brudnego siana, szczury ze szmatek :P :P :P ) Obalił ją m.in. Ludwik Pasteur

73. George Thomas Morton przeprowadził w 1887 w Filadelfii pierwsze w historii usunięcie

wyrostka robaczkowego

74. Renesans: od XIV do XVI wieku w zachodniej Europie, w Polsce: od końca XV do

początku wieku XVII.

75. Co Kolumb przywiózł z Ameryki? egzotyczne owoce, krzewy, rośliny: papryka, kukurydza,

ziemniaki, wyroby lokalnej sztuki oraz... kiłę

76. Tomasz Sydenham – (1624 – 1687) angielski lekarz – wprowadził pojęcie “konstytucji

epidemii” - różna w zależności od pory roku, klimatu itp. W czasie istnienia konstytucji

epidemicznej panuje jedna epidemia, a wszystkie inne choroby przyjmują charakter tej

jednej.

77. Kto w odrodzeniu wykonał najwięcej sekcji zwłok? Leonardo da Vinci

78. Wybitni polscy lekarze doby odrodzenia:

Maciej Miechowita – (1457 – 1523)

Józef Struś – (1510 – 1568) napisał trakrat o tętnie “Sphygmicae artis libri”

Wojciech Oczko – (1537 – 1599) jako pierwszy pisał po polsku, napisał: “Cieplice” - o

uzdrowiskach w Polsce i “Przymiot” o syfilisie.

Sebastian z Pilzna – (1554 – 1628)

79. Higiena w odrodzeniu? - dzieła Oczka i Strusia

80. Kto to był Michowita? lekarz, historyk, geograf, profesor Akademii Krakowskiej, ksiądz

kanonik krakowski, alchemik i astrolog – doby odrodzenia

81. Teoria flogistonu

– teoria mechanizmu spalania powstała w XVII w Georg E. Stahl (1660-

1734), który czynnik odpowiedzialny za palenie nazwał flogistonem . Twierdził on, że

substancje palne są bogate we flogiston (flogiston zawarty jest nie tylko w materiałach

palnych, jak drewno, lecz także w metalach) który tracą w procesie spalania. Pozostałe

składniki materii to składniki ziemiste tzw ziemie (tlenki metali)

82. Kiedy trwało Odrodzenie (renesans) w Polsce? Cały XVI wiek

83. Ważni chirurdzy

odrodzenie:

Ambroży Pare – ojciec chirurgii francuskiej

Gaspare Tagliacozzi – pionier chirurgii plastycznej. Wprowadził autorską metodę plastyki

nosa za pomocą płata uszypułowatego pobranego z ramienia

G. Bartisch - pionier zabiegów ocznych (usunął gałkę oczną z powodu raka, 1583)

Oświecenie:

Wawrzyniec Haister

Antonio Scarpa

84. Co napisał Wawrzyniec Haister? - podręcznik chirurgii

85. Jakie dzieło po łacinie napisał Pare? Nie napisał nic po łacinie, pisał tylko w języku

francuskim

86. Znani poeci odrodzenia: Jan Kochanowski, Mikołaj Rej, Szymon Szymonowic

87. Kto jest autorem “Antidotarium” - Jan Stanko z Wrocławia

88. Kiedy powstało Gimnazjum Akademickie w Gdańsku – w 1558

89. Wymień szkoły XVI wieku:

Uniwersytet Jagielloński

Gimnazjum Akademickie w Gdańsku

giełda - historia medycyny.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: