Metody i odmiany obróbki uzębień
Obróbka uzębień jest dokonywana różnymi narzędziami według trzech metod, do których należą: metoda kształtowa, kopiowa i obwiedniowa.
W m e t od z i e k s z t a ł t o w e j zarys narzędzia ma kształt wrębu koła obrabianego. Narzędziem może być kształtowy nóż dłutowniczy, frez modułowy krążkowy. lub trzpieniowy, bądź w obróbce wykańczającej odpowiednio zaprofilowana ściernica.
Metoda ta jest stosowana przy obróbce kół zębatych walcowych, w których występuje niezmienność zarysu wrębu na całej długości linii zęba. W szczególnych przypadkach jest ona niekiedy stosowana przy obróbce kół zębatych stożkowych, wykonujących niewielkie ruchy obrotowe (np. koła satelitowe w mechanizmach różnicowych oraz częściej jako obróbka wstępna kół zębatych stożkowych.
M e t o d a k o p i o w a jest stosowana głównie w obróbce kół zębatych stożkowych o dużych modułach. Polega ona na tym, że obrabiany ząb uzyskuje żądany kształt przez odwzorowywanie zarysu kopiału, po którym są wodzone prowadnice sań narzędziowych z nożami strugarskimi.
Istotę m e t o d y o b w i e d n i o w e j, według której są obrabiane zarówno koła zębate walcowe, jak i stożkowe, można określić jako współpracę dwóch kół zębatych (z których jedno jest kołem obrabianym, a drugie narzędziem), bądź koła zębatego z zębatką-narzędziem, bądź też ślimaka ze ślimacznicą. Ząb obrabianego koła uzyskuje żądany kształt w wyniku obwodzenia go przez kolejne położenia krawędzi skrawających narzędzia.
Powyższe metody mają swoje odmiany. Na przykład w stosunku do metody obwiedniowe j można wyodrębnić obróbkę obwiedniową ciągłą i przerywaną. Przy obróbce obwiedniowe j przerywane j występują kolejno powtarzające się cykle pracy, obejmujące wykonanie części uzębienia, gdy tymczasem przy obróbce obwiedniowej ciągłej nie ma żadnych przerw w pracy narzędzia aż do zakończenia obróbki koła.
Marcianus