Uszkodzenia tkanek miękkich.pdf

(103 KB) Pobierz
Microsoft Word - Uszkodzenia tkanek miekkich.doc
www.pandm.prv.pl
Uszkodzenia tkanek mi ħ kkich (wi ħ zadła, ł Ģ kotki)
Powstaj Ģ w wyniku :
du Ň ego urazu
- sumowania mikrourazów
- złego leczenia ; zwichni ħę , stłucze ı , skr ħ ce ı
- zbyt intensywny trening (przerost uk.dynamicznego – uk.ruchu)
np.poprzez kształtowanie tylko jednej cechy; siły lub wytrzymało Ļ ci , dochodzi do
dysproporcji, odbywa si ħ kosztem elastyczno Ļ ci
Wi ħ zadła :
-Maj Ģ pewien ograniczony stopie ı rozci Ģ gło Ļ ci. Przy zbyt du Ň ej sile działaj Ģ cej na wi ħ zadło
dochodzi do naci Ģ gni ħ cia lub zerwania
-Rozerwanie mo Ň e wyst ħ powa ę na całym przebiegu wi ħ zadła, ale najcz ħĻ ciej dochodzi w
punktach przyczepu.
-Wi ħ zadło poboczne piszczelowe cz ħĻ ciej ulega urazowi (przy nadkłykciu ko Ļ ci udowej)
rzadziej w.poboncze strzałkowe (przy głowie strzałki)
-Przy uszkodzeniu wi ħ zadła pobocznego strzałkowego wyst ħ puj Ģ objawy pora Ň enia w wyniku
uszkodzenia nerwu strzałkowego który przechodzi powierzchownie
-Najgorzej goj Ģ si ħ urazy w 1/3 wi ħ zadła gdy Ň jest tam najgorsze ukrwienie, cz ħ sty objaw to
ã niestabilno Ļę kolana, objaw szuflady
-Wi ħ zadło krzy Ň owe przednie cz ħĻ ciej ulega urazowi ni Ň wi ħ zadło krzy Ň owe tylne
Objawy uszkodzenia w.krzy Ň owego przedniego i tylnego:
1)
trzask (przy uszkodzeniu w.pobocznych nie wyst ħ puje gdy Ň wi ħ zadła s Ģ rozci Ģ gni ħ te )
2)
krwiak (mo Ň e pojawi ę si ħ w okresie od 6-24 h , gdy wyjdzie od razu to wskazuje na
uszkodzenie torebki stawowej lub cz ħĻ ci chrz ħ stnych stawu)
3)
obrz ħ k (od 6-24 h jest niezauwa Ň alny). Rzadko jest uszkodzenie izolowane je Ļ li tylko
torebka jest uszkodzona to obrz ħ k si ħ „rozlewa”
4)
Ból (przy całkowitym zerwaniu wi ħ zadeł ból jest mniejszy gdy Ň nerwy ulegaj Ģ
przerwaniu, przy uszkodzeniu połowicznym tylko cz ħĻ c nerwów zostaje przerwana i s Ģ
wi ħ ksze objawy bolesne. Im wi ħ kszy ból tym mniejsze uszkodzenie struktur)
5)
Szuflada przednia i tylna
6)
Niestabilno Ļę ko ı czyn:
ostra
przewlekła
1
-
www.pandm.prv.pl
Post ħ powanie przy ostrej niestabilno Ļ ci:
-
uzale Ň nione od schorzenia
I stopie ı – niestabilno Ļę mała
-przesuni ħ cie 3-5mm
-powi Ģ zana z naci Ģ gni ħ ciem wi ħ zadeł
II stopie ı – niestabilno Ļę umiarkowana
-przesuni ħ cie 5-10mm
-poł Ģ czona z cz ħĻ ciowym rozerwaniem
III stopie ı – niestabilno Ļę du ŇĢ
-przesuni ħ cie powy Ň ej 10mm
- poł Ģ czona z całkowitym rozerwaniem
Leczenie :
ustala lekarz
I i II stopie ı uszkodzenia lub uszkodzenie na przyczepie leczymy zachowawczo
lub w miejscu dobrze ukrwionym
-
Punkcja stawu (stwierdzenie krwiaka)
-
Unieruchomienie ok.4tyg.
-
Cz ħĻ ciowo obci ĢŇ enie w gipsie , lekkie zgi ħ cie w celu przybli Ň enia wi ħ zadeł i
rozlu Ņ nienia wi ħ zadła krzy Ň owego
-
U Ň ycie stabilizatora i wprowadzanie ę wicze ı czynnych,czynnych oporowych
-
Stosowanie obci ĢŇ enia od 8-14 tyg. (uzale Ň nione od sposobu leczenia, stanu pacjenta itp.)
III stopie ı ,lub niestabilno Ļę przewlekła leczenie operacyjne
2
12917391.001.png 12917391.002.png
www.pandm.prv.pl
Niestabilno Ļę przewlekła – powstaje w wyniku uszkodzenia całego aparatu torebkowo –
wi ħ zadłowego lub złego leczenia.
Uszkodzenie wi ħ zadła krzy Ň owego przedniego czasami nie daje niestabilno Ļ ci ( dochodzi do
zaniku m.czworogłowego i wyrobienia stabilizacji mi ħĻ niowej)
Leczenie: Wyrobienie stabilizacji czynno Ļ ciowej zamiast operacji
Rehabilitacja: (jak najwcze Ļ niej)
-zbli Ň anie przyczepów
-cisza ruchowa
(dotyczy to przykurczów,niestabilno Ļ ci,osłabienia mm,zamniejszenia zakresu ruchu w
stawch)
-Unieruchomienie w lekkim zgi ħ ciu st. kolanowego
-Od razu ę wiczenia
Raz uszkodzone wi ħ zadło nie b ħ dzie w pełni sprawne dynamicznie.
- ę wiczenia w zamkni ħ tym ła ı cuchu kinematycznym:
równomiernie rozło Ň one obci ĢŇ enie (dotyczy to głównie st.kolanowego-rzepki)
daje wi ħ ksz Ģ stabilizacje
daje mo Ň liwo Ļ c wykonywania ę wicze ı w wi ħ kszym zakresie
W otwartym ła ı cuchu kinematycznym całe obci ĢŇ enie kumuluje si ħ punktowo, dochodzi do
obci ĢŇ enia stawów – a przeci ĢŇ enia s Ģ przyczyn Ģ zmian zwyrodnieniowych.
- ę wiczenia w otwartym ła ı cuchu kinematycznym – rehabilitacja obszarów które nie s Ģ
unieruchomione (wa Ň ny jest dobór pozycji i działanie sił grawitacji)
- ę wiczenia na priopriocepcje (poprawia równowage statyczn Ģ i dynamiczn Ģ )
STATYCZNA REEDUKACJA
wtedy gdy pacjent chodzi bez kul
ę wiczenia :
-
maj Ģ na celu odczucie poło Ň enia ciała, napi ħ cia mm ,ruchu
-
wykonywanie czynno Ļ ci obszernych, jednostronnych i obustronnych
-
z wykorzystaniem wzroku – biofeedback
-
wykorzystuj Ģ ce zmienne podło Ň e (najpierw stabilne potem labilne)
-
odwracaj Ģ ce uwag ħ od Ļ wiadomej kontroli (wykorzystanie piłki)
-
w ró Ň nych pozycjach stawowych
DYNAMICZNA REEDUKACJA
ę wiczenia:
-
charakteryzuj Ģ ce si ħ zmiennym tempem ; od wolnego, Ļ redniego do szybszego
-
od mniej obci ĢŇ aj Ģ cych do bardziej
-
od chodzenia do biegania, sprint
-
odtwarzaj Ģ ce mechanizm urazu
3
-
www.pandm.prv.pl
Rekonstrukcje wi ħ zadła krzy Ň owego przedniego
Leczenie :
-
rehabilitacja przedoperacyjna
-
rehabilitacja wczesnopooperacyjna
-
rehabilitacja szpitalna
I.W pierwszej dobie po zabiegu wykorzystuje si ħ szyn ħ do ę w.biernych.
Zakres zgi ħ cia do 40 stopni lub do granicy bólu.
Wykonujemy 3 serie po 50 ruchów ; pomi ħ dzy poszczególnymi seriami ochładzamy miejsce
bólu,stawu.
II.W drugiej dobie zwi ħ kszamy zakres zgi ħ cia o 10-15 stopni, wykorzystujemy
elektrostymulacje m.czworogłowego.
III.W trzeciej dobie stosujemy pole magnetyczne
IV.W czwartej dobie zwi ħ kszamy zakres ruchu do 75 stopni i zwi ħ kszamy 3 serie po 100
ruchów ; ł Ģ cznie 300
Wprowadzamy ę wiczenia czynne ale z kokontrakcj Ģ , zapobiega to objawowi – szufladki.
V.W pi Ģ tej dobie zwi ħ kszamy zakres o 30-60 stopni, dalej ę wiczenia z kokontrakcj Ģ ,bierne
zgi ħ cie do 90 stopni.
VI.W szóstej dobie ę wicznia izometryczne, zgi ħ cie do 40 stopni z oporem na przywodziciele
i odwodziciele. Wykorzysta ę ę wiczenia pogł ħ biaj Ģ ce wyprost ã poduszka,wałek i czynnie
kontrolowa ę napi ħ cie mi ħĻ ni
Ko ı cowy etap to ; rowerek,steper,atlas
Cel:poprawa zakresu do 120 stopni , wzmocnienie siły mm,synchronizacja pracy mm.
4
12917391.003.png
www.pandm.prv.pl
Ł Ģ kotki:
Funkcja :
-
stabilizacja
-
amortyzator (zmniejsza tarcie)
-
zmniejsza obci ĢŇ enie
-
daje spr ħŇ ysty opór ko ı cowy
Sposoby uszkodzenia :
I. Nagły du Ň y uraz, b Ģ d Ņ sumowanie urazów
Ģ kotka przy Ļ rodkowa – 10x cz ħĻ ciej ulega uszkodzeniu ni Ň boczna, jest zro Ļ ni ħ ta z torebk Ģ
stawow Ģ )
Przy obci ĢŇ aniu kolana – nagłe wyprostowanie + rotacja zewn ħ trzna goleni wzgl ħ dem
ustabilizowanego uda lub rotacja wewn ħ trzna uda wzgl ħ dem goleni.
II.
Przewlekły (choroby błony maziowej,chrz Ģ stki-złe od Ň ywienie)
III.
W czasie rozwoju płodowego(utrudniony ruch wyprostu)
IV. Przedłu Ň aj Ģ ce si ħ unieruchomienie,mia Ň d Ň yca, Ň ylaki
(nie goj Ģ si ħ same – niedokrwienie,zaburzenie unerwienia)
Ł Ģ kotki s Ģ chrz ħ stnymi elementami stawu kolanowego, nie unerwione – niebolesne ale nie
maj Ģ zdolno Ļ ci regeneracyjnych
Leczenie :
-szycie (istota czerwona-ukrwiona)
-wycinanie (istota biała)
Objawy:
ból ( nie musi )
słabo Ļę stawu
pacjent utyka
kolano załamuje si ħ ku przodowi
obrz ħ k,krwiak wzrost ucieplenia
Badanie:
-
testy kliniczne (prowokuj Ģ ce ból,odtwarzaj Ģ ce mechanizm urazu)
-
RTG
-
Artroskopia stawu
Leczenie :
-operacyjne
-zachowawcze
-unieruchomienie
-rehabilitacja (synergie,izometryczne-podobnie jak przy wi ħ zadłach)
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin