PRĄDY TRÄBERTA
Prąd o częstotliwości 143 Hz, impuls prostokątny trwający 2 ms, przerwa 5 ms.
Rytm Tra'berta w mniejszych natężeniach wywołuje tylko podrażnienie czuciowe, w większych wibracyjne drżenie mięśni, a w jeszcze większych skurcz tężcowy. Odpowiednie dla terapii przeciwbólowej jest natężenie, które jeszcze nie daje skurczu tężcowego (jest on tu niepotrzebny), ale już powoduje drżeniowe (wibracyjne) pobudzenie mięśni.
W trakcie zabiegu występuje przyzwyczajenie i słabnie efekt wibracyjny, który należy przywrócić, zwiększając napięcie. Może to zrobić odpowiednio poinstruowany pacjent. Zabieg powinien trwać 15 min.
Stosuje się dwie elektrody o jednakowej wielkości, małe lub średnie (wymiary w cm: 3 x 4; 6 x 8; 8 x 12) położone w odległości 3-4 cm od siebie. Układa się je wzdłuż lub w poprzek mięśni. Katoda powinna być umieszczona w miejscu silniejszego bólu. W bólach krzyża ustawia się elektrody wzdłuż lub w poprzek kręgosłupa, umieszczając katodę obwodowo.
Poci elektrodami występuje przekrwienie, zwłaszcza pod katodą. Bóle po zabiegu ustępują zupełnie lub zmniejszają się, niestety często po kilku godzinach wracają ponownie. Dla utrwalenia efektu zabiegi należy powtarzać, koniecznie co dzień. Ostateczny wynik ujawnia się zwykle po 3-4 zabiegach. Leczenie powinno obejmować 6 zabiegów, rzadko więcej.
Najlepsze wyniki uzyskuje się w zespołach bólowych kręgosłupa lędźwiowego, piersiowego i szyjnego oraz w innych schorzeniach z bólem, jak zmiany zwyrodnieniowe stawów i tkanek miękkich, stany pourazowe, złamania, zwichnięcia, skręcenia i stłuczenia. Zabiegi te pomagają rozluźnić przykurczę i zwiększać ograniczony zakres ruchów. W tych przypadkach przekrwienie może również mieć znaczenie terapeutyczne.
Metoda Traberta wywołuje na skórze zmiany elektrolityczne, gdyż operuje prądem jednokierunkowym. Wymaga utrzymania podczas zabiegu maksymalnego natężenia prądu. Zmiana biegunów w połowie zabiegu może nieznacznie zmniejszć jego skuteczność, lecz zmniejsza również zmiany skórne. Prądy Traberta można łączyć z jonoforezą.
STYMULACJA ROSYJSKA-PRĄD KOTZA
DR KOTZ W 1980 R. OPRACOWAŁ TĘ STYMULACJĘ DO TRENINGU MM OSŁABIONYCH U PACJENTÓW,
PO RÓŻNYCH AMPUTACJACH NACZYNIOWYCH I URAZOWYCH W OBRĘBIE KK.G I D. A TAKŻE DO
TRENINGU ROSYJSKICH KOSMONAUTÓW.
STYMULACJA WYKONYWANA JEST NA MM PRAWIDŁOWO UNERWIONYCH.
CELEM STYMULACJI TEJ, JEST WYZWALANIE SIŁY M LUB GRUPY MM ORAZ ODDZIAŁYWANIE P/BÓLOWE
W OBSZARZE STYMULACJI - AKTYWACJA GRUBYCH ZSTĘPUJĄCYCHWŁÓKIEN NERWOWYCH Z
RÓWNOCZESNĄ BLOKADĄ CIENKICH NERWOWYCH WŁÓKIEN WSTĘPUJĄCYCH.
W CHWILI OBECNEJ STOSUJE SIĘ TEN RODZAJ STYMULACJI DO TRENINGU MM W PŁASKOSTOPIU I LEKKICH SKRZYWIENIACH KRĘGOSŁUPA ZWŁASZCZA W SKOLIOZACH.
PARAMETRY ZABIEGOWE
· CZĘSTOTLIWOŚĆ NOŚNA(Z APARATU)-2500 Hz W NOWYCH APARATACH MOŻLIWOŚĆ STOSOWANIA CZĘSTOTLIWOŚCI NOŚNEJ NAWET DO 10000 Hz.
· CZĘSTOTLIWOŚĆ NOŚNA JEST ZMODULOWANA DO 50 Hz-(ZABIEGOWA).
· CZAS TRWANIA IMPULSU-10 S.
· CZAS PRZERWY MIĘDZY IMPULSAMI- 50 S. OZNACZA TO, ŻE NAZYWANY JEST TEŻ STYMULACJĄ (1 DO 5)-1:5.
· ELEKTODA STYMULUJĄCA-KATODA(-).
· CZAS ZABIEGU DO 10 MINUT.
· SERIA 10 ZABIEGÓW EWENTUALNIE MOŻLIWOŚĆ DO 40-50 ZABIEGÓW U 1 PACJENTA.
NOWE TRENDY PROPONUJĄ STYMULOWAĆ ZESTAWEM 1:1 AŻ DO 1:8 OZNACZA TO INDYWIDUALNE PODEJŚCIE DO PACJENTA I JEDNOSTKI CHOROBOWEJ.
Prąd Traberta ( 2|5, Ultra Reiz)
Prąd Ttraberta został wprowadzony do terapii w latach 50-tych XX wieku. Helmut
Trabert prowadząc badania nad zastosowaniem elektroterapii w leczeniu pacjentów z
dolegliwościami bólowymi w szyjnym i lędźwiowym odcinku kręgosłupa. Po przetestowaniu
różnych rodzajów prądów, Trabert głównie stosował w terapii ciągły łańcuch pulsów
prostokątnych o czasie trwania 2ms i przerwie 5ms, z bardzo wysokim natężeniem. Okazało
się, iż, prąd ten dawał szybkie i trwałe zniesienie dolegliwości, w związku z tym Trabert
nazwał go „Ultra Reizstrom”, chociaż nie potrafił wyjaśnić w sposób naukowy jego
skuteczności. W związku z jego parametrami prąd ten zwany jest również prądem 2/5. Prąd
sam w sobie nie jest wyjątkowy. Główna wartość terapii za pomocą prądu 2/5 jest związana z
typowym ułożeniem elektrod. Dzięki tej metodzie do elektroterapii zostało wprowadzone
działanie segmentarne. Trabert również nie próbował wyjaśniać skutków działanie
segmentarnego. Prąd Traberta uważany jest jako oryginalna metoda lecznicza.
Charakterystyka prądu Traberta
• czas impulsu: 2 ms
• czas przerwy: 5 ms
• częstotliwość: około 143 Hz
Efekty:
• galwaniczny→ istotna ciągła częstotliwość→ adaptacja→ zwiększenie natężenia 3-7mA
razy→wysokie natężenie→chronić przed pieczeniem!!!
• częstotliwości
• depolaryzacja:
grubych włókien nerwowych→ skurcz mięśni
średnio-grubych włókien nerwowych→ mocne wrażenie wibracji „coś ciężkiego leży
na plecach”
• stymulacja afferentnych wł.nerwowych w dermatomach i miotomach
• ⇓zmniejszenie odczucia bólu
• hamowanie tonicznych wyładowań układu sympatycznego
Dawkowanie:
• natężenie prądu: odpowiednie do mocnego odczuwania wibracji, brzęczenia, po
adaptacji→ zwiększenie natężenia od 3 do 7 razy; limit: 0,2 mA na pow. w cm2
• czas zabiegu: 15 minut,
• częstotliwość leczenia: 6-8 razy, jeżeli wrażliwość skóry na to pozwala w zależności
od celów i efektów leczniczych. W przypadku wystąpienia zmian skórnych pod
wpływem prądu należy zastosować podobne leczenie wykorzystując prądy IF o
parametrach 20Hz-20Hz, stosując szybkie i gwałtowne zmiany częstotliwości.
• efekty terapeutyczne są zauważalne już po pierwszym leczeniu, lub po 2-3 sesji
leczniczej. Jeżeli nie ma pozytywnych efektów, nie należy kontynuować leczenia.
ŚRODKI OSTROŻNOŚCI:
• sprawdzić przed leczeniem wrażliwość skóry w miejscu aplikacji,
• dokładne sprawdzić skórę, miejsca o obniżonej oporności zabezpieczyć wazeliną,
• -stosować podkłady o grubości 2-4 cm, dobrze nasączone wodą, dokładnie z
jednakowym naciskiem przylegające do leczonej powierzchni, w razie potrzeby w
czasie zabiegu należy dodać wody do podkładów,
• -chronić skórę po leczeniu: posypać talkiem lub posmarować maścią łagodzącą.
2
Sposoby aplikacji:
• -miejscowe,
• -segmentarne.
Termin terapia segmentarna wymaga wyjaśnienia. Jakakolwiek stymulacja
afferentnych włókien nerwowych ma następstwa w procesach informacji bólowej na
poziomie rdzenia kręgowego, gdzie wchodzą włókna nerwowe. W tym samym czasie
stymulacja ta oddziaływuje na sympatyczną regulację w segmencie należącym do
poziomu rdzeniowego. Aplikacja zwana jest segmentarną, jeżeli wpływ w segmencie
jest pożądany, bez lokalnych efektów po stronie stymulacji. W przypadku wielu
stanów patologicznych użyteczne jest zastosowanie terapii segmentarnej do
hamowania trwającej, chronicznie zwiększonej aktywności układu sympatycznego.
Może to być dokonane przez stymulację średnio-grubych włókien nerwowych
wchodzących do rdzenia kręgowego na poziomie, skąd wychodzą sympatyczne
włókna nerwowe biegnące do powierzchni zmienionej chorobowo. Chcąc stosować
terapię segmentarną bardzo ważna jest znajomość, z którego poziomu rdzenia
kręgowego unerwiane są sympatycznie poszczególne rejony naszego ciała.
Sympatyczne neurony znajdują się tylko w rogach bocznych (jądra pośrednio-boczne)
na poziomie rdzeniowym C8-L2.
UNERWIENIE SYMPATYCZNE Z KOMÓREK ROGÓW BOCZNYCH
RDZENIA KRĘGOWEGO
C8, T1→ centrum cliospinalis (oczy)
T1 - T4→ głowa, wyższe segmenty szyjne C1-C4
T4 - T9→ niższe segmenty szyjne C5-C8, kończyny górne
T10 - T12→ segmenty lędźwiowe L3-L5
L1 -L2 → segmenty krzyżowe
Metodyka dawkowania segmentarnego:
UŁOŻENIE ELEKTROD WEDŁUG TRABERTA
1. Ułożenie E1 wielkość elektrod 7x9 cm, ułożenie podłużne, pacjent leży przodem,
odpowiednia pozycja zmniejszająca lordozę szyjną,
elektroda cranial (dogłowowo): os occipitale
elektroda caudal (doogonowo): 3 cm poniżej
choroby szyjno-czaszkowe→ katoda w pozycji górnej, stymulacja n.occipitalis major
w wypadku potylicznych bóli głowy, powoduje zmniejszenie transmisji bólowej na poziomie
szyjnym, impulsy nerwowe są w tym samym czasie przekazywane przez podłużne, wewnątrz
rdzeniowe połączenia do kojarzonego rogu bocznego z k.układu sympatycznego w wyższym
poziomie piersiowym, co powoduje lokalne zmniejszenie chronicznie zwiększonej
aktywności w sympatycznym układzie nerwowym. Druga elektroda ma bezpośrednio
hamujący wpływ na sympatyczną regulację obszaru szyjno-głowowego w tym samym
wyższym poziomie piersiowym.
zaburzenia w kk. górnych → katoda w pozycji dolnej, kojarzony poziom unerwienia
sympatycznego.
2.Ułożenie E2 wielkość elektrod 9x11cm
elektroda cranial: na poziomie C7
elektroda caudal: 3cm poniżej
zaburzenia: głowa, szyja, obr. barkowa, ramiona→ katoda w pozycji górnej, poziom
somatycznego unerwienia tego obszaru.
zaburzenia w wyższych segmentach klatki piersiowej→ katoda w pozycji dolnej
3.Ułożenie E3 wielkość elektrod 9x11cm, wskazane do leczenia zaburzeń tułowia. Pozycja
katody jest zależna od lokalizacji nerwów rdzeniowych odpowiadających segmentowi, w
którym zachodzi zaburzenie.
4.Ułożenie E4 wielkość elektrod 10x13cm, ochrona przed zwiększeniem lordozy lędźwiowejpodłożenie
poduszki pod brzuch,
elektroda „caudal” ułożona poprzecznie przez kość krzyżową powyżej szpary pośladkowej,
elektroda „cranial” ułożona podłużnie 3cm powyżej
bóle dolnego odcinka kręgosłupa i zaburzenia krążenia w kk.dolnych→ katoda w
pozycji górnej, na kojarzonym poziomie sympatycznym,
dolegliwości kk. dolnych→katoda w pozycji dolnej, poziom unerwienia somatycznego.
WSKAZANIA
Metoda segmentarna wskazana jest, gdy skutek odruchowy powinien pojawić się w
obszarze unerwianym przez nerwy sympatyczne. Lokalna aplikacja może przedstawiać
praktyczne problemy, ponieważ obszar na który chcemy wpływać jest zbyt duży (zaburzenia
krążenia w obu stopach albo dłoniach), lub elektrody nie mogą być umieszczone prawidłowo
w przypadku narządów wewnętrznych (w przypadku funkcjonalnych zaburzeń narządów
wewnętrznych) lub w wypadku uszkodzeń skóry lub opatrunku gipsowego. Lokalna aplikacja
może być również niemożliwa ze względu na zbyt wysoką lokalną wrażliwość (atrofia
Sudecka). Główną kategorię zaburzeń leczonych za pomocą terapii segmentarnej stanowią
specyficzne zaburzenia narządów, co obejmuje nie tylko funkcjonalne zaburzenia narządów
wewnętrznych, ale również segmentarne wzmożenie napięcia mięśniowego, przeczulicę
bólową, przeczulicę dotykową, zaburzenia krążenia. W tym przypadku skóra , mięśnie, stawy,
nerwy, naczynia krwionośne można traktować jako narządy. Każdy z tych narządów ma
4
kliniczny obraz segmentarnego rozregulowania w postaci specyficznych zaburzeń tych
organów i ich tkanek wewnętrznych.
SKÓRA
• redukcja możliwości życiowych skóry (test podciągania fałdu skórnego)
• redukcja plastyczności (fałdowanie)
• redukcja zdolności przesuwania skóry wobec tkanek pod nią leżących
• zmiany w konsystencji (grubość)
• twardy end-feel
• zmiany w kolorze: blady, szary, ziemisty
• obniżenie temperatury
• zmniejszenia wypełnienia kapilarów
• zwiększenie wilgotności
• lepkośc skóry
• przeczulica bólowa
• przeczulica dotykowa
• allodynia (ból pod wpływem bodźca, który normalnie nie wywołuje bólu, czyli
wywołany innym bodźcem niż bodziec szkodliwy)
• zwiększenie zaczerwienienia po drażnieniu mechanicznym
NERWY
• zmniejszona elastyczność
• zwiększona wrażliwość włókien nerwowych
• wrażenie mrowienia
• blokada przewodnictwa
MIĘŚNIE
• twardy end- feel
• skrócenie mięśni
• zwiększenie wrażliwości na rozciąganie
• męczliwość
• wzmożone napięcie
• ból skurczowy
• zwiększenie podstawowego napięcia
• zaburzona koordynacja
• niestabilna aktywność
• zmiany w ilości łańcuchów sakromerów
STAW
• ograniczenie zakresu ruchu
• wzorzec torebkowy
• zwiększenie wrażliwości w końcowym zakresie ruchu
• zmniejszenie sekrecji mazi stawowej
• zwiększenie skłonności do zapaleń
• wczesne powstawanie puchliny wodnej
• utrata chrząstki stawowej
Przykłady :
1. Atrofia Sudecka: wymaga ostrożnego i długiego postępowania terapeutycznego. Wielu
autorów proponuje terapie odruchową w rozumieniu terapii poza zajętym chorobą
obszarem. Lokalna aplikacja wskazana jest tylko w lżejszych przypadkach.
2. Zespół bolesnego barku, w starej terminologii zwane również PHS, często traktowany jako
schorzenie ortopedyczne. Wiele zaburzeń tkanek miękkich spowodowanych jest
zakłóceniem równowagi między fizycznym obciążeniem a wytrzymałością. Łatwo
przypisać te zaburzenia przeciążeniom, ale w niezliczonej ilości przypadków przyczyna
leży w słabej kondycji przemęczonych tkanek. Troficzne zaburzenia, przyczyną, których
jest neuralne pobudzenie, niedostateczne krążenie zwiększa wrażliwość na urazy w takim
stopniu, że nawet osiągnięcie normalnej aktywności uważane jest za przeciążenie. Pod
wpływem tych okoliczności powstaje wiele zespołów określanych jako periarthritis,
bursitis, tendonitis. Lokalne oddziaływanie jest więc niewystarczające. Prace Levine i
współautorów są bardzo interesujące w tym aspekcie, gdyż zawierają hipotezę, że
długotrwałe zwiększenie aktywności układu sympatycznego przyczynia się do rozwoju
reumatycznego zapalenia stawów; i typowe symetryczne rozszerzanie się symptomów
może częściowo być wywoływane przez mechanizm odruchowy. Jeżeli hipoteza ta
potwierdzi się, spowoduje nowy pogląd na terapię schorzeń, z którymi obecnie mamy
problemy.
3. Leczenie zaburzeń krążenia obwodowego w wyniku funkcjonalnych zaburzeń (nie są
spowodowane zmianami strukturalnymi w ścianach naczyń). Trabert uzyskiwał bardzo
dobre rezultaty w leczeniu tych zaburzeń stosując swoją terapię.
6
RELACJA UNERWIENIA SYMPATYCZNEGO W STOSUNKU DO
UNERWIENIA SOMATYCZNEGO
C2 → Th1
C3 → Th2
C4 → Th3
C5 → Th4
C6 → Th5
C7 → Th6
C8 → Th7
Th1 → Th1 Th8} ramie
Th2 → Th2 Th9} ramie
Th3 → Th3
Th4 → Th4
Th5 → Th5
Th6 → Th6
Th7 → Th7
Th8 → Th8
Th9 → Th9
Th10 → Th10
Th11 → Th11
Th12 → Th12
L1 → L1
L2 → L2
L3 → Th10
L4 → Th11
L5 → Th12
S1 → L1
S2 → L2
S3 → L2
S4 → L2
S5 → L2
Wiew783