kredyt w banku kom.docx

(149 KB) Pobierz

SPIS TREŚCI

Wstęp 1

I Kredyt bankowy jako produkt banku komercyjnego 4

1. Zadania i cele banku komercyjnego 4

2. Pojecie i funkcje kredytu bankowego 5

3. Rodzaje kredytów bankowych 8

4. Warunki udzielania kredytów 21

II Ryzyko kredytowe i sposoby jego ograniczania 25

1. Pojęcie i rodzaje ryzyka bankowego 25

2. Ocena zdolności kredytowej 29

3. Formy zabezpieczenia kredytu bankowego 38

4. Monitoring kredytowy 45

III Działalność Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. Oddział w Kaliszu 48

1. Charakterystyka Banku Gospodarki Żywnościowej 48

2. Produkty kredytowe banku Gospodarki Żywnościowej 51

3. Ocena zdolności kredytowej w BGŻ S.A. Oddział w Kaliszu 72

4. Zabezpieczenia 78

5. Przykład analizy zdolności kredytowej w BGŻ S.A. O/Kalisz 90

Zakończenie 100

Bibliografia 101

WSTĘP

Wśród rodzajów podmiotów gospodarczych występujących w gospodarce narodowej istotną rolę odgrywają banki komercyjne.

Ich zadaniem jest prowadzenie określonej działalności gospodarczej przejawiającej się przede wszystkim w przyjmowaniu wkładów, dokonywaniu rozliczeń pieniężnych, udzielaniu kredytów i pożyczek, lokowaniu w sposób celowy wolnych środków pieniężnych. Ta działalność gospodarcza przynosić powinna każdemu bankowi określone zyski. Są one niezbędne między innymi na finansowanie dalszego rozwoju banku, przejawiającego się w szybkim dostosowywaniu swojej oferty produktowo-usługowej do potrzeb najbliższego otoczenia jak i w zwiększaniu własnych zasobów kapitałowych, aby nie stracić swojej pozycji na rynku usług finansowych.

Niezależnie od tego działalność gospodarcza prowadzona przez banki przynosić powinna korzyści jego właścicielom.

Jednym z głównych źródeł generowania zysku przez bank powinna być jego działalność kredytowa. Jednak bank w chwili udzielenia kredytu narażony jest na ryzyko kredytowe związane z nieterminowością jego spłaty bądź nawet z całkowitą utratą kapitału.

Dążeniom do maksymalizacji zysków między innymi z działalności kredytowej powinna zatem towarzyszyć zarządowi banku świadomość wielkości ponoszonego ryzyka oraz działania prowadzące do jego minimalizacji (ograniczania). Istnieje bowiem wiele sposobów minimalizacji ryzyka kredytowego. Nie ulega wątpliwości, że jednym z nich jest rzetelne badanie zdolności kredytowej potencjalnego kredytobiorcy i podejmowanie stosownie do uzyskanych wyników racjonalnej decyzji kredytowej.

Celem pracy jest próba oceny sposobu badania zdolności kredytowej podmiotów gospodarczych w banku na przykładzie Banku Gospodarki Żywnościowej Odział Kalisz.

Praca składa się z trzech rozdziałów oraz zakończenia.

I tak, w pierwszym rozdziale dokonano charakterystyki kredytu jako produktu banku komercyjnego. Omówiono tu pojęcie i funkcje kredytu, rodzaje kredytów oraz zasady ich przyznawania.

Z kolei w drugim rozdziale przedstawione zostało pojęcie i rodzaje ryzyka bankowego oraz sposoby jego ograniczania, a mianowicie badanie zdolności kredytowej, prawne formy zabezpieczenia zwrotu kredytu oraz monitoring kredytowy.

Natomiast w trzecim rozdziale omówione zostały sposoby badania zdolności kredytowej podmiotu gospodarczego w banku na przykładzie Banku Gospodarki Żywnościowej Odział w Kaliszu.

Wreszcie zakończenie stanowi podsumowanie całości pracy.

Rozdział I

Kredyt bankowy jako produkt banku komercyjnego.

1. Zadania i cele banku komercyjnego

Banki są jednymi z najważniejszych instytucji finansowych w gospodarce rynkowej. Są one podstawowym źródłem kredytu (fundusz pożyczkowych) dla milionów gospodarstw domowych, przedsiębiorstw oraz dla większości instytucji samorządu lokalnego. [1]

Bank komercyjny to rodzaj banku, który w oparciu o przyjęte depozyty oraz środki uzyskane z banku centralnego udziela kredytów, które przynajmniej w części stają się nowymi depozytami, kreującymi dodatkową podaż pieniądza bankowego. Bank komercyjny prowadzi rachunki bieżące podmiotów gospodarczych (przedsiębiorstw i gospodarstw domowych) i instytucji, przyjmuje depozyty terminowe, udziela kredytów. Jednocześnie, poprzez odpowiednie nimi gospodarowanie są w stanie generować zyski. Ponadto wykonuje inne usługi bankowe na rzecz swoich klientów: m.in. finansuje ratalne zakupy dóbr trwałego użytku, prowadzi skup i sprzedaż walut, prowadzi biura maklerskie, wypożycza klientom sejfy do przechowywania kosztowności i papierów wartościowych. Banki komercyjne mogą być własnością publiczną, lecz najczęściej są spółkami akcyjnymi.[2]

Głównym celem działalności banku komercyjnego jest osiąganie jak najwyższego zysku. Maksymalizacja zysku jest droga do realizacji innych celów, takich, jak wzrost siły i pozycji banku.[3]

Banki komercyjne pełnią w gospodarce rynkowej rolę wyspecjalizowanych pośredników finansowych. Mimo, że działają w warunkach dużego ryzyka gospodarczego potrafią one zapewnić bezpieczeństwo przyjmowanym wkładom pieniężnym. Podstawowe ryzyko banków to ryzyko kredytowe. Wynika ono z ewentualnego nieprzewidzianego opóźnienia zwrotu kredytu i należnych odsetek, a

nawet ich utraty. Banki ograniczają to ryzyko dokonując selekcji wniosków kredytowych klientów na podstawie analizy stanu majątkowego kredytobiorcy, oceny założeń projektów inwestycyjnych itp.

Domagają się także od kredytobiorcy złożenia odpowiednich zabezpieczeń zwrotu kredytu.[4] Polskie prawo bankowe uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy, rozumianej jako zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w umownych terminach .Banki nawiązują z klientami stosunki umowne, w których obie strony mają zagwarantowane prawa i sprecyzowane obowiązki. Dla właścicieli głównym celem działalności banku komercyjnego jest osiąganie maksymalnego zysku w dłuższym czasie. Maksymalizacja zysku jest drogą do realizacji innych celów takich, jak rozwój banku i umocnienie jego pozycji rynkowej.

W prawie wszystkich krajach świata banki komercyjne odgrywają dominującą rolę w systemie bankowym, przypada na nie ponad 80%, niekiedy – ponad 95% wszystkich depozytów i kredytów.

W miarę upływu lat banki uświadomiły sobie, że niektóre z usług, wykonywanych na własny użytek, mają również wartość dla ich klientów. Jednym z najbardziej charakterystycznych przykładów są usługi zarządzania gotówką, w czasie których banki zgadzają się zajmować pozyskiwaniem i rozdysponowaniem gotówki na rzecz przedsiębiorstwa oraz inwestowanie przejściowych nadwyżek gotówki. Wiele banków oferują obecnie szeroką gamę usług doradztwa finansowego, od pomocy przy wypełnianiu formularzy podatkowych oraz planów finansowych do udzielania porad w zakresie możliwości promocji sprzedaży w kraju i zagranicą dla swoich klientów zajmujących się prowadzeniem przedsiębiorstw.

2 . Pojęcie i funkcje kredytu bankowego.

Pojęcie kredytu zdeterminował J. Conrad w 1910 roku. Wywodzi się ono od sowa „credere” co, po łacinie oznacza wierzyć, ufać – jako zaufanie jakim cieszy

się ktoś, kto reguluje swoje zobowiązania a słowo kredyt oznaczało jego zdaniem „możliwość otrzymania na podstawie tego zaufania od kogoś dobrowolnie w użytkowanie składników majątku (lub tez usług) w zamian za ekwiwalent” [5]

Według Z. Krzyżkiewicza kredyt bankowy jest powiązaniem ekonomicznym pomiędzy bankiem a kredytobiorcą [6]. Natomiast według M. Wypycha jest on „zadłużeniem się niebankowych podmiotów w bankach komercyjnych w oparciu o mechanizm kreacji pieniądza bankowego” [7]. Wreszcie według T. Wyszomskiego kredyt bankowy jest stosunkiem ekonomicznym, który wynika z odstąpienia przez bank komercyjny (wierzyciela) dłużnikowi (kredytobiorcy) określonych środków pieniężnych pod warunkiem ich zwrotu w określonym terminie oraz z wynagrodzeniem w postaci odsetek, prowizji. [8]

Z przytoczonych poglądów wynika, że kredyt bankowy jest praktycznie jednoznacznie definiowany w literaturze przedmiotu. Pojęcie kredytu bankowego jest ściśle związane z umową kredytową. Według prawa bankowego „przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kredytu, środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu [9].

Tak więc kredyt należy do źródeł finansowania obcego, celowego, zwrotnego i odpłatnego. Kredytobiorca ma swobodę w zakresie wyboru banku komercyjnego, negocjowania warunków przyznania kredytu, ale treść umowy kredytowej musi być zgodna z prawem.

Mimo, że z prawa bankowego wynika, że kredytu udziela się na finansowanie określonego celu to jednak w przypadku niektórych kredytów np. kredytu lombardowego czy kredytu w rachunku bieżącym trudno jest go ustalić.

Warto tutaj zwrócić uwagę na fakt, że bardzo często kredyt jest utożsamiany z pożyczką pieniężną. Faktycznie są to dwie różne formy finansowania obcego. Zgodnie z art. 720 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tą samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości [10].

Prawo bankowe umowie pożyczki pieniężnej poświęca tylko jeden przepis i to nie wprost, a jedynie nakazując odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących umowy kredytu w zakresie zabezpieczenia spłaty i oprocentowania.

O ile w przypadku pożyczki pieniężnej jest mowa o przeniesieniu na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy, o tyle w przypadku kredytu bankowego o oddaniu ich do dyspozycji kredytobiorcy na określony czas. Pożyczka może, ale nie musi być oprocentowana. Nie musi również określać celu, na jaki została udzielona, a więc nie ma także wymogu jej monitorowania. Udzielenie pożyczki nie wymaga szczególnej formy prawnej. Jednak przy wysokiej wartości pożyczki, wskazane jest, dla celów dowodowych, sporządzenie umowy na piśmie. W przypadku gdy termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, pożyczkobiorca jest zobowiązany ją zwrócić w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu przez wierzyciela. Umowa pożyczki jest uregulowana kodeksem cywilnym, a kredytu bankowego prawem bankowym.[11]

Zgodnie z prawem bankowym, banki są jedynymi podmiotami życia gospodarczego mającymi prawo udzielać kredytów.

Rola kredytów w gospodarce wynika z ich funkcji. Otóż kredyty spełniają następujące funkcje:

- emisyjną,

- dochodową,

- rozdzielczą

- kontrolna.

I tak funkcja emisyjna (pieniężna) związana jest z rolą jaką spełnia kredyt w kreacji pieniądza bankowego i wprowadzeniu go do obiegu. Wynika ona z faktu, że „każde udzielenie przez bank kredytu tworzy nowy pieniądz i stanowi wprowadzenie go do obiegu a każda spłata kredytu jest równoznaczna z wycofaniem z obiegu i likwidacją pieniądza.”[12] Aby ograniczyć kreację dodatkowego pieniądza, która mogłaby przyczyniać się do inflacji banki są zobowiązane udzielać kredytów tylko do wysokości zgromadzonych środków pieniężnych

Z kolei funkcja dochodowa, która wynika z faktu, że kredyt zasila w środki podmioty gospodarcze odczuwające niedobór środków pieniężnych w danym czasie. Kredyt w tej funkcji zwiększa siłę nabywczą kredytobiorcy. Ta funkcja kredytu jest ważna dla podmiotów.

Następnie funkcja rozdzielcza, która wynika z faktu, że kredyt przyczynia się do ostatecznego podziału substancji rzeczowej produktu krajowego ułatwiając rozdysponowanie wytworzonych dóbr i usług w sytuacji, gdy niektóre podmioty gospodarujące odczuwają przejściowy niedobór pieniądza.

Wreszcie funkcja kontrolna wynika z faktu, że udzielanie kredytu umożliwia bankowi wgląd w gospodarkę finansową kredytobiorcy, sprawowanie kontroli nad prawidłowością tej gospodarki i wywieranie wpływu na jego decyzje finansowe.

3. Rodzaje kredytów bankowych .

W praktyce gospodarczej spotykamy różne rodzaje kredytów. Ich podział dokonać można w oparciu o różne kryteria .Obrazuje to rys. nr 1.

Rys. nr 1 Kryteria podziału kredytów bankowych