Rola i znaczenie prawnych form zabezpieczenia wierzytelności.doc

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

Rola i znaczenie prawnych form zabezpieczenia wierzytelności banku

              Podstawową gwarancją spłaty kredytu jest dla banku przede wszystkim sytuacja gospodarcza i finansowa kredytobiorcy, jego zdolność do spłaty kredytu, terminowość wywiązania się z zobowiązań wobec banku. Bank opiera swoją decyzję o udzieleniu kredytu na szczegółowej analizie wniosku o udzielenie kredytu oraz dołączonych do niego dokumentów, a zwłaszcza bilansu.

              Konieczność prowadzenia przez banki bezpiecznej działalności powoduje, że stosowanie odpowiednich środków zabezpieczających zwrotność kredytów staje się obowiązkiem, a jednym z nich jest wymaganie od kredytobiorcy przedłożenia prawnego zabezpieczenia kredytu. Zabezpieczenie kredytu ma na celu zapewnienie bankowi zwrotu udzielonego kredytu z odsetkami, prowizją i innymi kosztami w przypadku, gdyby kredytobiorca nie uregulował tych płatności w terminach ustalonych w umowie kredytowej.

              Bank ustala formę zabezpieczenia kredytu w porozumieniu z kredytobiorcą, biorąc pod uwagę[1]:

●  rodzaj i wysokość kredytu oraz okres kredytowania,

●  status prawny kredytobiorcy,

●  sytuację finansową kredytobiorcy,

●  typowe oraz indywidualne ryzyko związane z udzieleniem kredytu,

●  cechy danego zabezpieczenia,

● przewidywany nakład pracy banku oraz koszt zabezpieczenia dla banku i osób zainteresowanych, 

● realną możliwość zaspokojenia roszczeń banku, w możliwie najkrótszym czasie, z przyjętego zabezpieczenia.

              Jak stanowi prawo bankowe[2], w celu zabezpieczenia wierzytelności bank może żądać od kredytobiorcy zabezpieczenia przewidzianego prawem cywilnym i wekslowym oraz zwyczajami przyjętymi w obrocie krajowym i zagranicznym.

              Bank może żądać:

●  zabezpieczenia kredytu, jeżeli umowa kredytowa nie przewidywała prawnego  zabezpieczenia spłaty kredytu lub

●  dodatkowego zabezpieczenia kredytu oprócz już ustanowionego.

              Zabezpieczenie może być ustanowione zarówno przez kredytobiorcę jak i przez osobę trzecią.

Prawne zabezpieczenia kredytów dzielą się na[3]:

a)    osobiste – charakteryzują się odpowiedzialnością osobistą osoby dającej zabezpieczenie, a więc jej majątkiem,

b)   rzeczowe – ogranicza odpowiedzialność osoby dającej zabezpieczenie do poszczególnych składników majątku.

              Wśród zabezpieczeń osobistych wyróżniamy:

a.    weksel własny in blanco,

b.    poręczenie wekslowe[4],

c.     poręczenie[5],

d.    gwarancja bankowa,

e.    przelew – cesja[6],

f.      przystąpienie do długu kredytowego,

g.    pełnomocnictwo[7],

h.    ubezpieczenie kredytu,

Zabezpieczenia rzeczowe to:

a.    zastaw rejestrowy,

b.    zastaw ogólny na rzeczach ruchomych[8],

c.     zastaw na prawach[9],

d.    przewłaszczenie na zabezpieczenie[10],

- przewłaszczenie rzeczy oznaczonych co do tożsamości[11],

     - przewłaszczenie rzeczy oznaczonych co do gatunku[12],

e.    kaucja,

f.      przelew określonej kwoty na rachunek banku[13],

g.    blokada środków zgromadzonych na rachunku bankowym,

h.    hipoteka[14],

i.       roszczenie o ustanowienie hipoteki.

              Bank może zastosować jedną lub kilka form zabezpieczenia jednocześnie.

Bank dokonując czynności zmierzających do zabezpieczenia spłaty kredytu, a także przyjmując związane z tym dokumenty, musi pamiętać o art. 58 kodeksu cywilnego, który stanowi, iż czynności prawna sprzeczna z przepisami prawa lub mająca na celu ich obejście oraz czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego jest nieważna w całości lub w części.

              W razie spłaty części kredytu, na zabezpieczenie, którego ustanowiono więcej niż jedną z form, bank może na wniosek kredytobiorcy zgodzić się na zwolnienie niektórych zabezpieczeń, jeśli:

1)pozostałe formy w pełni zabezpieczają uzasadnione interesy banku,

2)istnieją przesłanki, że pozostała do zwrotu część kredytu zostanie spłacona w sposób określony w umowie kredytowej.

Zabezpieczenie przyjęte od kredytobiorcy powinno zapewnić bankowi maksimum ochrony możliwej do uzyskania. Wartość, własność i realizacja zabezpieczenia powinny być przedmiotem nadzoru ze strony banku.

Rodzaj kredytu oraz okres kredytowania mają istotny wpływ na wybór formy zabezpieczenia.

1