PRAWO CELNE
Źródła prawa celnego:
1) Ustawa Kodeks Celny z 9.01.1997 r. ( weszła w życie 1.01.1998 r.) + rozporządzenia wykonawcze
2) Ustawy okołokodeksowe
3) Umowy międzynarodowe
Organy nadzoru:
1) MF
2) Naczelnik Urzędu Celnego ( I instancja) i Dyrektor Izby Celnej ( II instancja)
Zadania dyrektora Izby Celnej:
Dyrektora IC powołuje Minister Finansów. Do jego zadań należy:
- realizacja polityki celnej państwa ( odpowiada za ilość ściągniętego i odprowadzonego do budżetu cła)
- sprawowanie nadzoru nad naczelnikami UC
- rozpatrywanie odwołań od decyzji wydanych w I instancji przez naczelników UC
- rozpatrywanie indywidualnych spraw w I instancji w przypadkach zastrzeżonych w przepisach ( wówczas odwołanie służy do tego samego dyrektora)
Zadania naczelnika Urzędu Celnego:
Naczelnika UC powołuje i odwołuje Minister Finansów na wniosek dyrektora IC. Do jego zadań należy:
- dokonywanie wymiaru i poboru należności celnych
- nadawanie towarom przeznaczenia celnego
- sprawowanie dozoru i kontroli celnej, ściganie przestępstw i wykroczeń przewidzianych przepisami Kodeksu karnego skarbowego
Od 1.09.2003 r. UC i IC ( które są tworzone i znoszone przez MF) są uprawnione również do wydawania decyzji w zakresie podatków związanych z importem ( aktywa i VAT).
Zakres przedmiotowy:
- zasady i tryb przywozu na polski obszar celny ( terytorium RP wraz z morzami terytorialnymi) i wywozu
- prawa i obowiązki osób dokonujących przywozu lub wywozu
- prawa i obowiązki organów celnych
Czynności związane z wprowadzeniem towaru na polski obszar celny:
1. Udanie się do granicznego UC niezwłocznie po przekroczeniu granicy
2. Przedstawienie towaru ( gotowość do okazania towaru i dokumentów)
3. Zostaje wyznaczony czas na dotarcie do wybranego UC ( od przekroczenia granicy nad towarem trzymany jest dozór celny m.in. zakładane są plomby)
4. Złożenie dokumentów w UC w celu nadania towarowi przeznaczenia celnego. Terminy do nadania przeznaczenia celnego:
- 90 dni, jeśli towary były przewożone drogą morską ( może być przedłużony max o 30 dni na wniosek złożony przed upływem 90 dni)
- 20 dni dla towarów przewożonych inną drogą niż morska ( może być przedłużony max o 7 dni)
Terminy te biegną od dnia złożenia deklaracji skróconej.
Uprawnienia podmiotu w okresie od przedstawienia towaru do nadania mu przeznaczenia celnego:
1. Zbadanie towaru
2. Czasowe składowanie w magazynach celnych towaru niekrajowego, który został przedstawiony organowi celnemu, ale nie nadano mu przeznaczenia celnego. Towar ten znajduje się pod dozorem i kontrolą celną. Magazyny takie mogą być prowadzone przez organy celne lub inne podmioty, posiadające zezwolenie od Naczelnika UC ( np. agencje celne, przewoźnicy, spedytorzy, osoby zarządzające portami). Organ celny ma uprawnienia do nałożenia na podmioty w.w. obowiązku prowadzenia magazynu celnego. Terminy czasowego składowania – j.w. Towar umieszczony w magazynie nie może być poddawany żadnym czynnościom, które by zmieniały stan tego towaru. Mogą być wykonywane czynności mające na celu utrzymanie towaru w stanie niepogorszonym lub niezmienionym – są to tzw. czynności zachowawcze ( mogą być wykonywane przez pracowników lub osoby prowadzące magazyn celny). Składowanie towaru w magazynach celnych jest odpłatne.
Powody przechowywania towaru w magazynach celnych:
- kiedy podmiot wprowadzający towar nie podjął decyzji o jego przeznaczeniu celnym
- brak dokumentacji wymaganej przepisami prawa celnego do nadania towarowi wybranego przeznaczenia celnego
PRZEZNACZENIE CELNE
Określenie sposobu postępowania z towarem wprowadzonym na polski obszar celny lub z towarem krajowym, który ma być wywieziony z polskiego obszaru celnego.
1. Wprowadzenie towaru do wolnego obszaru celnego ( WOC)
WOC są tworzone i znoszone przez MF w drodze rozporządzenia.
Obszar celny są to wydzielone części terytorium polskiego obszaru celnego, do których mogą być wprowadzone towary niekrajowe oraz krajowe.
Wprowadzenie towarów niekrajowych wywołuje skutek w postaci tego, że nie musimy uiszczać należności celnych i podatkowych, związanych z przywozem tych towarów na polskie obszar celny.
Wprowadzenie towaru krajowego do WOC powoduje takie same skutki, jak wywóz tego towaru poza polski obszar celny.
Wprowadzone do WOC towary mogą być przechowywane. Jeżeli towary mają być przetwarzane, to może odbywać się to tylko pod procedurą celną.
W WOC można prowadzić każdy rodzaj działalności ( wymaga to dodatkowej zgody obszaru celnego), z wyłączeniem handlu detalicznego. Wyjątkiem są morskie, rzeczne lub powietrzne przejścia graniczne, gdzie taki handel może być prowadzony ( zakupów może dokonać osoba legitymująca się biletem na wylot zagraniczny, w czasie bezpośrednio przed wylotem).
Termin przechowywania w WOC jest nieograniczony ( za wyjątkiem np. chemikaliów lub produktów łatwo psujących, z kończącym się terminem ważności).
Jeżeli na towar w WOC znajdzie się nabywca krajowy, wówczas można towar wyprowadzić z WOC, po opłaceniu cła i podatków wyprowadzić z WOC. Możemy też zmienić jego przeznaczenie celne np. na powrotny wywóz towaru.
2. Powrotny wywóz towaru poza polski obszar celny
W odniesieniu do towarów niekrajowych. Towar nie musi być wywieziony w to samo miejsce, z którego został przywieziony.
3. Zniszczenie towaru
Nie ma wówczas obowiązku zapłaty cła i podatku. Na zniszczenie towaru musi być wydana zgoda organu celnego. Zniszczenie musi być dokonane przez profesjonalną firmę, która ma obowiązek zawiadomić organy celne najpóźniej 7 dni przed planowanym zniszczeniem. Jeżeli po zniszczeniu pozostaną jakieś resztki, trzeba nadać im przeznaczenie celne.
4. Zrzeczenie się towaru na rzecz Skarbu Państwa
Należy złożyć wniosek o nadanie takiego przeznaczenia. Przeznaczeniem celnym w postaci zrzeczenia się towaru mogą podlegać jedynie towary użyteczne z punktu widzenia państwa.
5. Objęcie towaru procedurą celną:
• dopuszczenie do obrotu nadaje towarowi niekrajowemu status celny towaru krajowego i następuje po spełnieniu wszystkich wymogów określonych prawem, w szczególności po zastosowaniu przepisów dotyczących należności celnych przywozowych. Towar należy zgłosić w formie pisemnej, deklaracja SAD i komplet załączonych dokumentów. Organ celny ma obowiązek sprawdzenia czy towar nie podlega zakazowi, ograniczeniu (obowiązek posiadania zwolnienia).
Gdy jest zakazane pozwolenie i nie będzie przyjęte a towar zostanie cofnięty to zostaje on zabierany na poczet skarbu państwa – rekwirowane.
Należności celne i stawki ustala się na dzień zgłoszenia celnego. Jeżeli ona spadnie to można wnieść zgłoszenie o obniżenie, jeżeli wzrośnie to przyjmuje się stawkę na dzień zgłoszenia.
Towary dopuszczone do obrotu tracą status celny towarów krajowych, gdy cło za te towary jest zwracane lub umarzane.
Zgłoszenie celne o dopuszczenie do obrotu jest możliwe w każdym urzędzie celnym.
• procedury zawieszające:
- tranzytu,
- składu celnego,
- uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń,
- przetwarzanie, pod kontrolą celną,
- odprawy czasowej.
Za procedury zawieszające nie płaci się cła. Jest ono zawieszane do czasu zakończenia procedur. Natomiast podatki w tych procedurach trzeba zapłacić.
• procedury gospodarcze:
- uszlachetniania czynnego,
- uszlachetniania biernego,
- przetwarzanie pod kontrolą celną,
Tylko przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą mogą korzystać z tych procedur. Aby skorzystać z procedur gospodarczych trzeba uzyskać pozwolenie Urzędu Celnego. Organem wydającym pozwolenie jest naczelnik UC. W pozwoleniu wskazywany jest: termin ważności pozwolenia oraz warunki korzystania z tej procedury. Przy tej formie procedury konieczne jest zabezpieczenie (w formie poręczeń lub ubezpieczenia).
• tranzyt – konieczne jest złożenie zabezpieczenia, mogą nią być objęte towary nie krajowe lub krajowe, jeżeli wynika to z przepisów szczególnych. Oznacza ona przemieszczenie towarów z jednego miejsca do drugiego znajdującego się na polskim obszarze celnym. Może zakończyć się na polskim obszarze celnym lub poza nim.
1. Urząd Graniczny – Urząd Graniczny (kończy się poza granicami Polski).
2. Urząd Graniczny – Urząd Celny (rozpoczyna się poza granicami a kończy na polskim obszarze celnym lub rozpoczyna się w UC a kończy w UG).
3. Urząd Celny – Urząd Celny (rozpoczyna się i kończy na polskim obszarze celnym).
Terminy opłat w procedurach tranzytu wynoszą 10 dni. Nie ma żadnych terminów, które nakładałby ustawodawca (wcześniej było, że procedura tranzytu nie może trwać dłużej niż 14 dni). Każdorazowo organ celny ustala ten termin w zależności od indywidualnego wniosku.
Procedura tranzytu następuje na wniosek chcącego dokonać przewozu podmiotu. Może ona objąć towar również z urzędu.
W procedurze tranzytu występuje jako wnioskodawca – główny zobowiązany. Jest on zobowiązany do dostarczenia towaru do UC przeznaczenia w stanie nienaruszonym. Dostarcza on również dokumenty i faktury. Główny zobowiązany to osoba korzystająca z procedury tranzytu, płacąca cło, odpowiedzialna z przewóz towaru i kompletnych dokumentów.
Jeżeli zostaną naruszone procedury tranzytu (uszkodzony towar, po terminie) to na osobę, która przewoziła towar może być nałożona opłata manipulacyjna (na kierowcę lub na przewoźnika realizującego przewóz). Osobą, na którą nakłada się należności celne lub podatkowe jest główny zobowiązany (przedsiębiorstwo lub kierowca, lecz nie może to być przewoźnik wynajęty).
Karnet ATA, karnet TIR – dokumenty do przewozu tranzytowego.
• skład celny jest procedurą zawieszającą i gospodarczą, wymaga złożenia zabezpieczenia. Można z niej korzystać bez ograniczenia czasowego. Procedura składu celnego pozwala na składowanie w składzie celnym towarów niekrajowych, które w czasie tego składowania nie podlegają cłu ani ograniczeniom i zakazom oraz w szczególnych przypadkach towarów krajowych.
Towar obejmowany tą procedurą jest umieszczany w miejscu skład celny. Jest to miejsce podlegające dozorowi i kontroli celnej, w którym mogą być składowane towary niekrajowe i krajowe, dla których dokonano czynności wywozowych. Aby prowadzić skład celny trzeba uzyskać pozwolenie na jego prowadzenie. Pozwolenie wydaje Dyrektor Izby Celnej.
Skład celny dzieli się na:
- publiczny – ogólnie dostępny dla wszystkich podmiotów korzystających z procedury składu celnego,
- prywatny – przeznaczony wyłącznie do składowania towarów będących własnością osoby prowadzącej skład celny.
Skład celny mogą prowadzić również UC (wówczas jest to skład publiczny), nie muszą mieć one pozwolenia. Prowadzący skład celny odpowiedzialny jest za: 1) zapewnienie, aby towary złożone w składzie celnym nie zostały usunięte spod dozoru celnego, 2)wykonywanie obowiązków wynikających ze składowania towarów objętych procedurą składu celnego, 3) przestrzeganie warunków określonych w pozwoleniu i regulaminie funkcjonowania składu celnego. Korzystający ze składu celnego jest odpowiedzialny za wykonywanie obowiązków wynikających z objęcia towarów procedurą składu celnego oraz jest zobowiązany do złożenia zabezpieczenia w celu zagwarantowania pokrycia długu celnego mogącego powstać w związku z objęciem towaru procedurą składu celnego.
Dyrektor izby celnej może wydać pozwolenie na przeniesienie na inną osobę praw i obowiązków prowadzącego skład celny, jeżeli osoba ta spełnia warunki do uzyskania pozwolenia. Składowanie towarów objętych procedurą składu celnego nie jest ograniczone w czasie. W wyjątkowych wypadkach organ celny może wyznaczyć termin, przed którego upływem korzystający ze składu celnego powinien nadać towarom inne przeznaczenie celne. Towary przywożone mogą być poddane zwyczajowym czynnościom mającym na celu zapewnienie ich utrzymania w niezmienionym stanie, poprawienie ich wyglądu, jakości handlowej lub przygotowanie ich do dystrybucji bądź odsprzedaży, np. przepakowywanie.
Organ celny może wydać pozwolenie na przemieszczenie towarów objętych procedurą składu celnego do innego składu celnego.
Może być przedmiotem umowy konsygnacji – towar niekrajowy objęty procedurą składu celnego – jest to połączenie umowy przechowania i umowy komisu. Jest zawierana między osobą prowadzącą skład celny, a właścicielem towaru objętego procedurą składu celnego. Umowa to polega na tym, że prowadzący skład celny zobowiązuje się do sprzedaży towaru objętego procedurą składu celnego w imieniu własnym, lecz na rachunek właściciela towaru. Jeżeli na fakturze wyodrębnione są koszty to wartość SAD-u ogranicza się do wartości towaru bez tych kosztów.
• uszlachetnianie czynne - pozwala na poddanie na polskim obszarze celnym jednemu lub większej liczbie procesów uszlachetniania: 1) system zawieszeń - towarów niekrajowych przeznaczonych do powrotnego wywozu poza polski obszar celny w postaci produktów kompensacyjnych, bez obciążania tych towarów cłem lub stosowania wobec nich środków polityki handlowej, lub 2) system ceł zwrotnych -towarów dopuszczonych do obrotu ze zwrotem lub umorzeniem cła należnego do zapłacenia za takie towary, jeżeli zostaną one wywiezione poza polski obszar celny w postaci produktów kompensacyjnych. Proces uszlachetniania to: a) obróbka towarów, w tym składanie, montaż lub instalowanie ich w innych towarach, b) przetwarzanie towarów, c) naprawa towarów, w tym ich odnawianie i porządkowanie,
d) wykorzystywanie niektórych towarów niewchodzących w skład produktów kompensacyjnych, ale umożliwiających lub ułatwiających ich produkcję, jeżeli towary te są całkowicie lub częściowo zużyte w tym procesie, z wyłączeniem narzędzi, urządzeń i wyposażenia. Produkty kompensacyjne - wszelkie produkty powstałe w wyniku procesów uszlachetniania), w tym resztki i odpady.
Towary ekwiwalentne - towary krajowe, które są wykorzystywane w miejsce towarów przywożonych do wytwarzania produktów kompensacyjnych. Organ celny może wydać pozwolenie na: 1) wytwarzanie produktów kompensacyjnych z towarów ekwiwalentnych, 2) wywóz poza polski obszar celny produktów kompensacyjnych wytwarzanych z towarów ekwiwalentnych, przed przywozem towarów przeznaczonych do uszlachetnienia, - pod warunkiem, że towary ekwiwalentne są tej samej jakości i mają te same cechy charakterystyczne co towary przywożone do uszlachetnienia. Pozwolenie na uszlachetnianie czynne może być wydane na wniosek osoby, która dokonuje procesu uszlachetniania lub która organizuje ten proces. Organ celny wyznacza termin, w którym produkty kompensacyjne powinny zostać wywiezione lub powrotnie wywiezione bądź otrzymać inne przeznaczenie celne. Termin wyznaczany jest przy uwzględnieniu czasu niezbędnego na przeprowadzenie czynności związanych z uszlachetnieniem i zbytem produktów kompensacyjnych.
Organ celny może zwolnić z obowiązku złożenia zabezpieczenia przy korzystaniu z procedury uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń.
Produkty kompensacyjne znajdujące się w wykazie ...
stary_hipis