Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
Globalizacja a kierunki rozwoju zarządzania
W dobie wszechstronnego rozwoju gospodarki w świecie cywilizacji informacyjnej, która kreuje na szeroką skalę w wielu krajach rozwiniętych, nowe systemy, wykorzystuje wiedzę obok surowców, kapitału i pracy ludzkiej, traktowanej jako podstawowy zasób produkcyjny, do głównych wyznaczników globalizacji zaliczyć należy:
· wzrost roli nauki i edukacji w generowaniu wiedzy, pomysłów i innowacji;
· rozwój technologii informacyjnych, telekomunikacyjnych oraz kompleksowej automatyzacji;
· zapewnienie ciągłych procesów restrukturyzacji, ukierunkowanych na doskonalenie, wytwarzanie wyrobów, świadczenie usług i prowadzenie skutecznej działalności administracyjnej;
· przetwarzanie wiedzy w nowe konstrukcje, receptury, technologie, rozwiązania organizacyjne traktowane jako jeden z najważniejszych zasobów produkcyjnych.
Siłami sprawczymi rozwoju globalizacji we współczesnej gospodarce są przede wszystkim wysoko kwalifikowani i twórczo ukierunkowani przedsiębiorcy, innowatorzy, menedżerowie - realizatorzy projektujący i wdrażający wysokiej klasy rozwiązania techniczne, głównie w takich obszarach, jak:
· mikroelektronika (materiały elektroniczne, mikroprocesory itp.);
· rozwój produktów inżynierii materiałowej (tworzywa konstrukcyjne, kompozyty, materiały wytwarzane z użyciem technologii kriogenicznych i w przestrzeni kosmicznej itp.);
· informatyka (w zakresie hardware, software,) telekomunikacja (światłowody, systemy telekomunikacyjne, telefonia komórkowa, telekomunikacyjna, multimedialna);
· robotyzacja, elastyczne systemy produkcji, automatyka;
· alternatywne i odnawialne źródła energii;
· biotechnologia i bionika (nowe sposoby produkcji i konserwacji żywności, ochrony roślin, biologiczne oczyszczanie ścieków, farmaceutyki, elementy zastępcze organizmu ludzkiego itp.);
· nowe rozwiązania w organizacji i zarządzaniu procesami pracy i produkcji.
Globalizacja ma również istotny wpływ na funkcjonowanie gospodarki polskiej ze względu na postępującą integrację ekonomiczną w świecie, w której chcemy aktywnie uczestniczyć, postępującą liberalizację rynków dzięki likwidacji i ograniczeniu systemów protekcji, ceł ochronnych, limitów i specjalnych licencji w dostępie do określonych rynków krajowych i zagranicznych.
Trzeba stwierdzić, że globalizacja zacieśnia związki zachodzące między handlem zagranicznym, inwestycjami, przepływem kapitału oraz możliwościami wykorzystania nowoczesnych technologii, których użycie często było ograniczone embargiem lub ciasno pojętym interesem grupowym.
Dzięki nowej polityce rozwojowej, likwidującej wszelkiego rodzaju ograniczenia, intensywnie powstają produkty globalne, rozwija się konkurencja globalna, powstają organizacje transnarodowe, rozwijają się nowe przemysły traktowane jako światowe. Organizacje te wykorzystują i wdrażają do praktyki najnowocześniejsze i kreatywne rezultaty prac badawczych i rozwojowych (B+R) oraz możliwości szybkiego transferu technologii.
Wejście Polski do Unii Europejskiej z jednej strony zwiększy nasze możliwości oddziaływania na konkurentów różnych branż występujących w gospodarce światowej, z drugiej strony może ograniczyć, w wyniku ostrej konkurencji, sfery działalności wielu polskich przedsiębiorstw, które nie będą zdolne do podjęcia współczesnych wyzwań rozwojowych.
Ważnym czynnikiem społecznej polityki gospodarczej każdego państwa w Europie jest aktywne kształtowanie środowiska naturalnego, ochrony zdrowia, polityki ubezpieczeń zgodnie z potrzebami i wymogami nowoczesnego społeczeństwa. Potrzeby rozwojowe wymagają prawie od każdego państwa w Europie, a także w świecie co najmniej od 2 do 7 proc. produktu krajowego brutto (PKB). Decydujące znaczenie dla osiągnięcia znaczącego przyrostu PKB w Polsce ma - jak wskazują doświadczenia innych krajów - wprowadzenie i wspieranie systemów innowacyjnych, dzięki którym istnieje możliwość wdrażania nowoczesnych technologii i wykorzystania technik informacyjnych oraz wdrażania nowych sposobów finansowania tego rodzaju ryzykownych przedsięwzięć przy pomocy tzw. venture capital. Dotyczy to głównie takich branż i przemysłów, jak: przemysł komputerowy, elektroniczny, telekomunikacyjny, petrochemiczny, farmaceutyczny, mechaniki precyzyjnej, inżynierii materiałowej, atomowy, lotniczy i samochodowy.
Wszystkie te przemysły, aby istnieć i rozwijać się muszą być konkurencyjne w skali globalnej. Podstawą osiągnięcia wysokiego poziomu konkurencyjności jest ponoszenie wysokich nakładów na B+R przez Państwo, jak również przez same przedsiębiorstwa.
Niestety trzeba ubolewać, że w polskiej gospodarce przemysły wysokiej techniki osiągają zaledwie 3 proc. udziału w całej strukturze gospodarki. Na tej podstawie można stwierdzić, że jest to jeden z najniższych wskaźników uzyskiwanych w skali europejskiej.
Polska, by sprostać postępującej globalizacji gospodarki światowej i liberalizacji zachodzącej na rynkach narodowych, europejskich i światowych musi przeprowadzić głęboką restrukturyzację przedmiotową i podmiotową swoich przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem działalności technologicznej i organizacyjnej tak, aby w rezultacie otrzymać wysoką efektywność i rentowność własnych organizacji gospodarczych.
Historyczną szansą dla szybkiego rozwoju naszego kraju stanowić będzie integracja z Unią Europejską, która stworzy nowe warunki wzrostu, dzięki orientacji na konkurencyjność i innowacyjność, pozwalającej na likwidację nadmiaru zatrudnienia oraz opóźnień cywilizacyjnych. Współczesne strategie rozwoju opracowane przez Rząd i organizacje gospodarcze zakładają, jako odpowiedź na dylematy rozwoju gospodarki światowej, stojące prawie przed każdym przedsiębiorstwem działającym w skali międzynarodowej, znaczny wzrost nakładów na naukę i odpowiednie ukształtowanie zaplecza badawczo-rozwojowego w celu kreowania społeczeństwa, posiadającego umiejętności korzystania i posługiwania się zgromadzonymi w świecie i w Polsce zasobami wiedzy przez wysoko kwalifikowanych pracowników, których populacja dzięki nowoczesnej edukacji stale będzie rosła. Fakt ten należy szeroko wykorzystywać w kreowaniu strategii na następne dziesięciolecia.
Studia nad dotychczasowymi opracowaniami strategii do 2025 roku nie napawają entuzjazmem i optymizmem. Ciągle opracowania te wloką się w ogonie koncepcji edukacyjnych lub rozwijanych obecnie w praktyce organizacji inteligentnych, wirtualnych, e-biznesowych. Opracowane koncepcje strategiczne nie cieszą się entuzjazmem wśród młodego pokolenia. Mają charakter bardziej pasywny aniżeli aktywny. W tych opracowaniach na ogół brak zapewnienia, że Polska posiada w chwili obecnej znakomite położenie geoekonomiczne. W tej sytuacji nasz kraj może stać się interesującym i wiodącym partnerem w kreowaniu integracji gospodarczej, naukowej i kulturalnej w istniejącej przestrzeni europejskiej, stanowić pomost między zachodem i wschodem, północą i południem, prowadzącym do kooperacji w tych opóźnionych regionach Europy. Przyjęcie takiej strategii może być punktem zainteresowania dla wielu Polaków. Osiągnięcie pozycji kraju tranzytowego może prowadzić do osiągnięcia nie tylko wysokich korzyści, ale także zapewnienia Polsce pozycji lidera wielu poczynań politycznych, gospodarczych i kulturalnych, w interesie państw usytuowanych na Wschodzie.
Położenie geograficzne Polski, przede wszystkim umożliwia:
· organizowanie transferu technologii, innowacji, rozwoju nowoczesnej edukacji w kierunkach ważnych dla integracji europejskiej;
· rozwój przedsiębiorczości wykorzystującej kojarzenie kapitału i tanich zasobów pracy z dobrymi warunkami lokalizacji dla wielu przedsięwzięć produkcyjnych, usługowych i handlowych dostarczających na ciągle jeszcze chłonne rynki Europy Środkowej i Wschodniej, wysokiej jakości produktów, tak pod względem typu, jak i wykonania oraz kosztów eksploatacji;
· wykorzystanie lokalnych zasobów surowców kopalnych i pochodzących z rolnictwa w celu ich przemysłowego przetworzenia i udostępnienia różnym organizacjom na rynkach Europy Wschodniej i Zachodniej;
· oferowanie obok korzystnego transferu ekonomicznego, upowszechnienie zachodniego systemu wartości, stylu życia i możliwości upowszechnienia korzystnych wzorców kultury zachodniej dla osiągnięcia współpracy z ludźmi na wschodzie. Położenie Polski stwarza krajom zachodnim możliwości dla rozwinięcia i kontynuowania pokojowej kooperacji z opóźnionymi technologicznie, organizacyjnie i w zakresie stosowanych metod zarządzania jednostkami gospodarczymi, zlokalizowanymi w różnych krajach na północy, południu i na wschodzie;
· działanie samorządom terytorialnym na rzecz uruchomienia i wdrożenia różnego rodzaju przedsięwzięć o charakterze infrastrukturalnym dla potrzeb szybkiego rozwoju regionu i eliminowania bezrobocia;
· przyspieszenie rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej, a w szczególności sieci teletransmisji danych z uwzględnieniem pakietów oprogramowania, umożliwiających rozwój współpracy międzynarodowej i szerokiego korzystania z działalności promocyjnej, handlowej, projektowej, kooperacyjnej, którą umożliwia Internet;
· uruchomienie i rozbudowanie kompleksów turystyczno-usługowych, ukierunkowanych na eko-systemy w interesujących regionach turystycznych, w lasach, nad jeziorami i nad morzem (hotele, motele, warsztaty naprawcze, stacje benzynowe, centra handlowe) zgodnie z wymogami zagospodarowania przestrzennego, z pełnym uwzględnieniem wymogów ochrony środowiska naturalnego;
· modernizację i unowocześnienie infrastruktury technicznej Polski i krajów sąsiednich, w szczególności energetycznej, ponieważ od kosztów energii zależy konkurencyjność wielu gospodarek, w tym także i w naszym kraju. Wymagać to będzie odchodzenia od monopoli, pełnego zastosowania prawa energetycznego, utworzenia rynku energii i ograniczenia do minimum monopolistycznego działania polskich sieci elektroenergetycznych;
· wykorzystanie centralnego położenia Polski na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych dla budowy międzynarodowych systemów połączeń kablowych, telekomunikacyjnych, rurociągów, budowy i rozbudowy nowoczesnych autostrad i połączeń komunikacyjnych, modernizacji linii kolejowych;
· wykorzystanie zwornikowego położenia Polski, zwłaszcza w relacjach z Unią Europejską państw powstałych po rozpadzie Związku Radzieckiego (takich jak Europa Bałtycka z Europą Południowo-Wschodnią). Zgodnie z umowami międzynarodowymi dotyczącymi transportu, przez Polskę przebiegają cztery paneuropejskie korytarze transportowe oraz szereg ważnych ciągów komunikacyjnych. Ciągi te w połączeniu z krajowymi i zagranicznymi, regionalnymi i lokalnymi szlakami powinny tworzyć sprawnie funkcjonujący system transportowy, zintegrowany z siecią europejską. Istnieje bezwzględna potrzeba i konieczność tworzenia w Polsce zrównoważonego systemu transportowego, w którym decydującą rolę odgrywać będą nowoczesne formy transportu, oparte na wykorzystaniu technologii multimodalnych. Wymaga to usprawnienia systemu transportu samochodowo-drogowego, kolejowego, rzecznego, morskiego i lotniczego, wymaga również kształtowania systemów transgranicznych, dogodnych dla naszych sąsiadów oraz zlokalizowania dla ich potrzeb nadgranicznych nowoczesnych centrów handlowych, stanowiących istotny element w rozwoju wymiany przygranicznej. Wymagać to będzie liberalizacji zasad przebywania sąsiadów w strefach nadgranicznych tak od strony naszej granicy wschodniej, zachodniej jak i południowej. Uważamy, że przyczyni się to do intensyfikacji wymiany handlowej w przygranicznych regionach Polski.
Opracowanie długookresowej strategii rozwojowej, uwzględniającej wejście Polski do Unii Europejskiej, wymaga ciągłego doskonalenia i restrukturyzacji techniki wytwarzania i systemów organizacji i kierowania w przedsiębiorstwach w Polsce. W wyniku globalizacji i integracji europejskiej prawdopodobnie na rynku pozostaną tylko firmy lokalne, regionalne oraz międzynarodowe. Firmy narodowe mają w zasadzie jedynie dwie drogi rozwoju - podjęcia wąskiej specjalizacji w określonych niszach rynkowych w przekroju krajowym lub regionalnym, albo uczestniczenie w konkurencji międzynarodowej.
Biorąc pod uwagę strukturę polskich obrotów z Unią Europejską można stwierdzić, że zmiany zachodzące w Europie Zachodniej są szczególnie ważne dla polskich eksporterów żywności. Przedsiębiorstwa z tej branży są najbardziej narażone na ryzyko, ale też mogą mieć największe szanse, jeśli wykorzystają pojawiające się okazje rynkowe. Nowe warunki działania będą wymagały od przedsiębiorstw różnorodnych strategicznych i operacyjnych działań dostosowawczych. Firmy, które potrafią przystosować się do nowych uwarunkowań i wykorzystać powstające szanse utrzymają się na rynku, natomiast te, które tego nie uczynią, zostaną najsilniej dotknięte przez zagrożenia, a ich sytuacja rynkowa i pozycja konkurencyjna znacznie się pogorszy.
Z tymi szansami i zagrożeniami zewnętrznymi konfrontowane są atuty i słabości wewnętrzne przedsiębiorstw, które mogą polegać na:
· braku odpowiednich zasobów finansowych przedsiębiorstw, umożliwiających ekspansję rynkową;
· ograniczonych zdolnościach dostosowawczych menedżerów do zmieniającego się otoczenia;
· powiązaniach firmy w ramach tworzonych aliansów strategicznych z partnerami europejskimi;
· dopływie informacji na temat struktur i procesów wdrażanych na rynku europejskim - konkurencja, zmiany w handlu, tworzenie się nowych grup konsumentów, zmiany w organizacji dostawców, zmiany w zakresie wprowadzania techniki;
· wysokich lub niskich kwalifikacjach pracowników;
· doświadczeniach nabytych w Polsce przez dotychczas działające filie europejskie.
Te z przedsiębiorstw, które potrafią się znaleźć w nowym otoczeniu, rozpoznają szanse i zagrożenia, dostosują swą strategię i politykę oraz przeprowadzą potrzebne procesy dostosowawcze, będą miały okazję zaistnieć na eurorynku i będą w uprzywilejowanej sytuacji. Jednak te, które nie wykorzystają standaryzacji produktów, ekonomii skali oraz 370 mln eurokonsumentów staną w obliczu klęski, upadłości i niemocy gospodarczej, ponieważ nie będą mogły podołać konkurencji w sferze technologicznej, informacyjnej, jakościowej czy też cenowej.
Integracja z Unią Europejską to dla polskich przedsiębiorstw, przede wszystkim:
· zniesienie barier celnych, a co za tym idzie postawienie firm wobec konkurencji z dynamicznymi i silnymi europejskimi potentatami, zdolnymi opanować rynek wszystkimi możliwymi sposobami;
· zmuszenie ''już dzisiaj'' przedsiębiorstw do stosowania elementów euromarketingu w celu utrzymania lub poszerzenia swojej pozycji rynkowej;
· wyzwanie i walka polskich firm z koncernami i firmami, zarówno na dotychczasowym rynku wewnętrznym, jak i na pozostałych rynkach Unii Europejskiej;
· jak najszybsze wprowadzenie zmian mających na celu zmianę orientacji rynkowych firmy, przez wdrożenie euroorientacji.
Oczywiście, rozwój przedsiębiorstwa zdolnego do konkurencji w UE wymaga obecnie opracowania przez nie strategii będącej odpowiedzią na globalizację i liberalizację, poprzedzonej sformułowaniem misji, wizji oraz celów działalności firmy, wariantów strategicznych prezentowanych w opracowanych scenariuszach z uwzględnieniem wyznaczników globalnych. Wariantowe scenariusze uwzględniają zazwyczaj pesymistyczne, optymistyczne i najbardziej prawdopodobne warunki realizacji strategii. Dla jej pełnego wdrożenia potrzebne jest opracowanie różnorodnych polityk akceptowanych nie tylko przez kierownictwo firmy, ale także przez społeczność przedsiębiorstw odpowiadających na wyzwanie rozwojowej gospodarki światowej. Proces wdrożenia strategii realizowany jest poprzez alokacje zasobów, zawartych w budżetach firmy, przez zastosowanie odpowiednich procedur działania. Ocena postępu wdrożenia strategii wymaga zastosowania instrumentów kontrolnych w postaci systemu wczesnego ostrzegania, controllingu i monitoringu. Jak z tego wynika, strategia współczesnego przedsiębiorstwa musi być umiejscowiona do realizacji w określonej strukturze organizacyjnej, wsparta odpowiednim systemem zarządzania, który uwzględnia obok funkcji klasycznych, funkcje wymagane w zarządzaniu strategicznym, takie jak: planowanie, koordynowanie, organizowanie, integracja i kontrola, zdolność do adaptacji w szybko zmieniającym się otoczeniu. Wszystko to musi być wsparte odpowiednim systemem motywacyjnym. Tylko tak zaprogramowana i wdrożona strategia pozwoli przedsiębiorstwom osiągnąć przewagę konkurencyjną na rynku krajowym, europejskim i światowym.
Współczesne kierunki zarządzania wymagają, aby przedsiębiorstwo osiągało przewagę konkurencyjną poprzez:
1. Kreowanie produktów high-technology wytwarzanych w oparciu o nowoczesne technologie, wsparte efektywnie funkcjonującymi systemami organizacyjnymi i zarządzania.
2. Wykorzystanie nowoczesnych technologii rozwijanych systemów, projektowania wyrobów i organizacji produkcji przy wsparciu takich systemów, jak: CAD/CAM, CIS, MRPII/III.
3. Kreowanie różnorodnych sieci informatycznych.
4. Osiąganie wytwarzania produktów wysokiej jakości pod względem typu i wykonania, z uwzględnieniem ISO 9000, TQM, reenginering'u, just-in-time, lean management, lean production.
5. Kreowanie przedsiębiorstw i zakładów wirtualnych, inteligentnych i e-businessowych.
6. Rozwój systemów logistycznych i dystrybucyjnych umożliwiających szybszy dostęp do klienta i szybsze zasilanie przedsiębiorstwa w materiały, surowce, podzespoły, części, jak również organizowanie systemów dystrybucji poprzez tworzenie systemów dealerskich, hurtowni, konfekcjonowania lub sprzedaży wysyłkowej.
7. Tworzenie przedsiębiorstw sieciowych dla wytwarzania złożonych produktów i usług.
8. Kształtowanie orientacji marketingowej, umożliwiającej szerokie wykorzystanie informacji handlowej dotyczącej potrzeb klientów, analiz konkurentów i właściwej promocji własnych produktów.
9. Tworzenie warunków do rozwoju innowacji, osiąganych poprzez transfer technologii, wykorzystanie know-how, wzorów użytkowych i znaków towarowych, jak również stworzenie warunków dla rozwoju innowacyjności własnych zespołów badawczych i pracowniczych. Ciągły rozwój innowacyjności jest najważniejszym atrybutem nowoczesnego, konkurencyjnego przedsiębiorstwa. Wymaga to często stosowania benchmarkingu i outsourcingu.
10. Kreowanie z jednej strony walki, z drugiej strony - współpracy z konkurencją, chodzi nie tylko o to, aby niszczyć konkurenta, ale głównie o to, aby wykorzystać możliwości współpracy z nim w drodze tworzenia kooperacyjnych aliansów.
Osiąganie przewagi konkurencyjnej odbywa się w ostrej walce wynikającej z funkcjonowania rynku światowego, charakteryzującego się obecnie ostrą konkurencją, nowoczesnymi produktami, światową rywalizacją technologiczną, rozwojem międzynarodowych globalnych organizacji typu konglomeraty, koncerny, holdingi, kombinaty, przedsiębiorstwa sieciowe, przedsiębiorstwa typu e-business. Rywalizacja taka wymaga od firm śledzenia rozwoju, techniki i technologii, prognozowania przyszłych wskaźników gospodarczych, obserwacji rynków, zachowań klientów i konkurentów. Przedsiębiorstwa, aby sprostać konkurencji muszą wypracować określone programy i przedsięwzięcia strategiczne, które wymagają wysokich nakładów i środków pochodzących z odłożonego zysku, kapitałów obcych oraz z kapitalizacji własnego majątku - w celu sfinansowania inwestycji wspomagających te programy i przedsięwzięcia. Oznacza to, że zdolność konkurencyjna każdego oddzielnie biorąc przedsiębiorstwa, zależy od szybkiego generowania nowych produktów i wprowadzenia ich na rynek globalny, a także warunków, które są tworzone przez przedsiębiorstwo i naczelne oraz centralne organy rządowe.
Trwała zdolność do konkurowania jest tym, co M.E. Porter wniósł do nauki zarządzania w swojej książce pt. "Competitive advantage". Określa on w niej zdolność i umiejętność dostosowań oraz wykorzystania możliwości elastycznego kształtowania procesów wytwórczych i dystrybucji jako czynników, które pozwalają przedsiębiorstwu sprostać konkurencji. Innym sposobem działania jest orientacja na sektory i branże przemysłowe przynoszące największe zyski. Oznacza to konieczność wędrówki kapitałów, nazywanych często value emigration. Rezultaty osiągane przez przedsiębiorstwa są współcześnie oceniane metodą analizy wartości firmy, a sposób przeprowadzenia zmian wiąże się z zastosowaniem metod i technik umożliwiających zarządzanie wartością firmy. Głównym jednak czynnikiem osiągania przewagi konkurencyjnej jest kształcenie i zatrudnienie wysokiej klasy przywódców i menedżerów oraz innowatorów zdolnych do realizacji przyjętych planów i programów strategicznych.
Dla sprawnej pracy kierownictwa przedsiębiorstw i zespołów pracowniczych, niezbędny jest właściwie zaprojektowany system zarządzania. Większość systemów zarządzania funkcjonujących w polskich przedsiębiorstwach nie odpowiada standardom i wymogom światowych i europejskich organizacji gospodarczych. Już tylko z tego powodu polskie przedsiębiorstwa tracą na zdolności konkurencyjnej, co przejawia się trudnościami w reagowaniu na zmiany zachodzące w otoczeniu rynkowym firmy, szybkości reagowania na zmieniające się potrzeby klientów, szybkości wdrożenia nowoczesnych technik i technologii oraz rozwiązań organizacyjnych.
Tymczasem podstawowym wyzwaniem, jakiemu będą musiały sprostać polskie przedsiębiorstwa jest nie tylko perspektywa wejścia do UE, ale coraz bardziej zaznaczająca się konkurencja globalna.
Według M.E. Portera (1990) współczesną konkurencję cechuje przede wszystkim1:
· przyspieszenie zmian technologicznych i coraz krótsze cykle życia wyrobów (od rozwoju do dojrzałości wyrobu i sprzedaży na rynku);
· dostępność czynników wytwórczych o zbliżonej jakości i cenie;
· rozwijająca się globalizacja coraz to nowych przemysłów.
''Wytwarzanie w klasie światowej'' (Schonberger 1987) oznacza zastosowanie nowoczesnej technologii, wyposażenia i organizacji produkcji gwarantującej jakość, koszt i tempo wytwarzania wymagane przez światowy rynek.
Światowi producenci są dziś niemal doskonale mobilni i pojawiają się wszędzie tam, gdzie odbywa się produkcja na światowy rynek. Ta mobilność zwiększa się. Świadczy o tym chociażby tempo pojawiania się zupełnie nowych, a już dominujących na rynku światowym, wytwórców elektroniki.
Globalizacja oznacza, że coraz więcej gałęzi i dziedzin gospodarki staje się przemysłami globalnymi. Oznacza to w praktyce konkurencję w skali świata lub wielkich regionów ekonomicznych: Ameryki Północnej, Europy Zachodniej i rozwiniętego Dalekiego Wschodu, które łącznie składają się na ''Triadę'', gdzie koncentruje się ponad 90 proc. produkcji i konsumpcji wyrobów wysoko przetworzonych (Ohmae 1985). Coraz trudniej jest znaleźć dziedziny, które nie podlegają globalizacji (Yip 1992).
Nie jest prawdą, że kraje postsocjalistyczne lub komunistyczne mogą być przez jakiś czas izolowane od globalnego rynku i jego twardych wymogów. Samoizolacja jest oczywiście możliwa, ale musi oznaczać trwałe i pogłębiające się zacofanie, zepchnięcie ich na coraz dalsze peryferie cywilizacji (A. Koźmiński 1993).
Intensyfikacja związków ekonomicznych z Triadą i stopniowe wchodzenie w jej struktury jest jedyną drogą rozwoju dostępną w epoce wolnego handlu, która następuje po uchwaleniu rundy urugwajskiej GATT.
Firmy działające w Polsce i w innych krajach Europy Centralnej muszą więc stać się wartościowymi kooperantami, dostawcami, podwykonawcami dla Europy Zachodniej lub gospodarki światowej. Nie oznacza to jednak, że Europa Zachodnia ''skazana'' jest na nas. O tę pozycję mogą bowiem konkurować i już efektywnie konkurują z nami kraje Europy Wschodniej i Azji. Po to, by wykorzystać posiadaną przewagę lokalizacji, zaawansowania w transformacji ustrojowej, większego rynku, musimy być bardziej kompatybilni wobec globalnych partnerów i spełniać wymogi konkurencji określone na światowym rynku. To zaś oznacza przede wszystkim wysokie wymogi w dziedzinie zarządzania.
Wynika z nich imperatyw coraz szybszych i coraz bardziej elastycznych dostosowań oraz coraz szerszej jednoczesnej penetracji globalnego rynku. Podstawowymi źródłami przewagi konkurencyjnej stają się:
· szybkość tworzenia i rozwoju nowych i/lub ulepszonych produktów o globalnym zasięgu;
· ''wytwarzanie w klasie światowej'' tych produktów połączone ze zdolnością natychmiastowych dostosowań wielkości i struktury podaży do wielkości i struktury popytu;
· globalny marketing umożliwiający z jednej strony sprawne wprowadzenie produktu na wszystkie najważniejsze rynki, z drugiej zaś maksymalizację satysfakcji nabywcy;
· zdolność do wysokiej akumulacji finansowej umożliwiającej mobilizację środków niezbędnych do tworzenia i skutecznej sprzedaży kolejnych generacji produktów oraz koncentrację na działaniach o najwyższej wartości dodanej.
Zdobyciu tak rozumianej przewagi konkurencyjnej służy High Speed Management czyli Zarządzanie Dynamiczne (Cushan i King 1995). System zarządzania dynamicznego charakteryzowany jest jako:
· innowacyjny, czyli zdolny nie tylko do innowacji produktowych i procesowych, ale także strukturalnych i w sferze metod zarządzania;
· adaptacyjny, czyli zdolny do dostosowań do zmian w postawach pracowników, upodobaniach nabywców, oczekiwaniach inwestorów, przepisach prawnych, dostępności zasobów i strategii konkurentów;
· elastyczny, czyli zdolny do zwiększania i zmniejszania rozmiarów organizacji, zmian kierunków działania i strategii, szybkiej asymilacji nabywanych przedsiębiorstw, realizacji przedsięwzięć wspólnych, tworzenia koalicji oraz eliminacji nieefektywnych lub mniej efektywnych jednostek;
· efektywny, czyli zdolny do utrzymywania trwałej przewagi nad konkurentami w zakresie produktów, wydajności, dywidend płaconych inwestorom, zadowolenia z pracy, lojalności klienteli, jakości i łatwości obsługi wyrobów;
· szybki, czyli zdolny do szybszej niż konkurenci odpowiedzi na zmiany w otoczeniu (Custhan i King 1995).
Nietrudno zorientować się, że jest to ''najwyższa szkoła jazdy'' w dziedzinie zarządzania, stawiająca przed organizacjami olbrzymie wymogi, dość radykalnie odbiegające od tradycyjnych modeli.
S. Kasiewicz pisze, że globalne przedsiębiorstwo to takie, które spełnia następujące cechy2:
· funkcjonuje na trzech głównych rynkach: europejskim, amerykańskim i azjatyckim (tzw. triada);
· ...
stary_hipis