PRZEDAWNIENIE obejmuje:
1. zasadzenie
2. przemilczenie
3. dawność
4. terminy zawiłe
PRZEDAWNIENIU podlegają roszczenia cywilno-prawne i majątkowe.
PRZEDAWNIENIU nie podlegają:
Ø roszczenia nie mające charakteru cywilno-prawnego
Ø uprawnienia cywilno-prawne nie mające charakteru roszczeń, np. prawa podmiotowe
Ø roszczenia niemajątkowe służące ochronie dóbr osobistych
Terminy z przedawnienia nie są brane z urzędu natomiast osobie uprawnionej do korzystania z przedawnienia a więc dłużnikowi przysługuje tzw. zarzut przedawnienia.
Roszczenie nie ulega wygaśnięciu jeżeli zarzut taki został złożony, wtedy sąd nie może zasądzić roszczenia, a dłużnik może uchylić się od spełnienia tego roszczenia.
Dwa terminy przedawnienia:
Ø 10-letni termin najdłuższy w KC jest stosowany do wszystkich roszczeń chyba że ustawa stanowi inaczej
Ø 3-letni obejmuje roszczenia okresowe a także roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Roszczenie staje się wymagalne w tym dniu w którym wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia od dłużnika
MOŻLIWOŚĆ PRZERWANIA PRZEDAWNIENIA
1. zawieszenie biegu przedawnienia
ulega zawieszeniu w pewnych sytuacjach kiedy bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu. Jeżeli bieg terminu zawieszenia ulega zawieszeniu to czasu trwania zawieszenia nie oblicza się do ustawowego okresu przedawnienia
Ø liczy się tylko okres przed zawieszeniem i po zawieszeniu okresy te są sumowane
2 lata rok zawieszenia 2 lata = 4 lata przedawnienia
Także zawieszenie jest przedawnione w przypadku zadziałania siły wyższej.
Za siłę wyższą uznaje się:
Ø klęski żywiołowe,
Ø wojny,
Ø trzęsienia ziemi,
Ø powodzie,
Ø huragany.
Bieg przedawnienia ulega zawieszeniu ze względu na stosunki opiekuńcze i rodzinne.
Ulega zawieszeniu także termin przedawnienia
Ø od podopiecznych w stosunku do opiekunów a także kuratora
Ø względem roszczeń przysługującym małżonkom w stosunku do drugiego małżonka w czasie trwania stosunku małżeńskiego
Bieg terminu przedawnienia ulega przerwaniu w przypadkach:
1. podjęcia czynności przez wierzyciela, przed sądem, innym organem orzekającym lub sądem polubownym zmierza do zasądzenia lub wyegzekwowania,
2. jeżeli dłużnik uzna roszczenie albo prosi o tzw. Prolongatę.
W literaturze prawniczej przyjmuje się za uznanie strat tylko wtedy kiedy dłużnik złoży wyraźne oświadczenie woli uznając roszczenie ale także wtedy, kiedy złoży tzw. oświadczenie wiedzy.
Przerwanie biegu przedawnienia powoduje ten skutek, że okresu który upłynął przed przerwą nie oblicza się do okresu, który upłynął po przerwie. Natomiast po przerwie okres przedawnienia liczy się od nowa.
W okresie trwania postępowania sądowego nie biegną okresy przedawnienia.
Terminy zawiłe (prekuzejne) określono ustawowo i dotyczą tylko określonych uprawnień.
Uprawnienie do uchylenia się od oświadczenia woli wygasa po terminie zabitym.
UMOWY
Dowolne rodzaje umów byle by nie miały na celu obejście przepisów prawa lub działania niemoralne.
SPOSOBY ZAWIERANIA UMÓW:
1. system ofertowy – umowa dochodzi do skutku jeżeli strony ustalą jej treść
2. system rokowania – negocjacje pomiędzy kontrahentami (treść, termin)
3. systemy przetargowe (ustny i pisemny) licytacje, wpłacanie „wadium” składane pisemnie, specjalna komisja rozważa najbardziej atrakcyjną ofertę
2
pliki_fir