ROBERT
LUDLUM
DOKUMENT
MATLOCKA
Spis treści 2
Rodział 1 5
Rodział 2 10
Rodział 3 14
Rodział 4 20
Rodział 5 27
Rodział 6 32
Rodział 7 39
Rodział 8 46
Rodział 9 50
Rodział 10 57
Rodział 11 63
Rodział 12 68
Rodział 13 74
Rodział 14 80
Rodział 15 83
Rodział 16 86
Rodział 17 90
Rodział 18 95
Rodział 19 99
Rodział 20 105
Rodział 21 110
Rodział 22 116
Rodział 23 121
Rodział 24 124
Rodział 25 133
Rodział 26 139
Rodział 27 146
Rodział 28 151
Rodział 29 155
Rodział 30 160
Rodział 31 166
Rodział 32 172
Rodział 33 176
Rodział 34 183
Rodział 35 187
Dla Pat i Billa
Jak mówi stare hinduskie przysłowie:
“Kiedy olbrzymy rzucają cień, nadzieja w tym, że cię osłoni”.
Para Macellich to olbrzymy!
Loring wyszedł bocznymi drzwiami z departamentu sprawiedliwości i zaczął się rozglądać za taksówką. Było wiosenne piątkowe popołudnie, dochodziła już niemal piąta trzydzieści i ruch na ulicach Waszyngtonu osiągnął szczyt. Loring z nikłą nadzieją stanął przy krawężniku machając lewą ręką. Miał już zrezygnować, kiedy zatrzymała się przed nim taksówka, złapana przez kogoś innego parę metrów wcześniej.
- Jedzie pan w kierunku wschodnim? Niech pan wsiada, ten pasażer nie ma nic przeciwko temu.
Loring był zawsze zażenowany w takich sytuacjach. Mimo woli podkurczył prawe ramię, chowając dłoń jak najgłębiej w rękaw, żeby osłonić cienki czarny łańcuszek okalający nadgarstek, zapięty na rączce teczki.
- Dziękuję bardzo, ale przy następnej przecznicy skręcam na południe.
Odczekał, aż taksówka włączy się z powrotem do ruchu i znów zaczął beznadziejnie machać.
Kiedy indziej zmobilizowałby wszystkie siły i ruszył do akcji. Rozglądałby się w obu kierunkach, wypatrując wysiadających pasażerów lub nikłego światełka na dachu taksówki, sygnalizującego, że jest do wzięcia, jeśli zdoła ją dopaść przed innymi.
Dzisiaj jednak Ralph Loring nie miał ochoty na biegi z przeszkodami. Nie potrafił się otrząsnąć z przygnębienia. Właśnie był świadkiem skazania człowieka na śmierć. Człowieka, którego nie znał osobiście, ale o którym bardzo dużo wiedział. Pewnego nieznajomego, lat trzydzieści trzy, który mieszkał i pracował w odległym o sześćset czterdzieści kilometrów miasteczku w Nowej Anglii i nie miał pojęcia ani o jego, Loringa, istnieniu, ani tym bardziej o zainteresowaniu, jakie budził w departamencie sprawiedliwości.
Myśli Loringa wracały do dużej sali konferencyjnej z ogromnym prostokątnym stołem i siedzących przy nim ludzi, którzy wydali wyrok.
Sam ostro się temu sprzeciwił. To wszystko, co mógł zrobić dla nieznanego człowieka, którego z taką precyzją wmanewrowano w sytuację bez wyjścia.
- Pozwolę sobie panu przypomnieć, panie Loring - powiedział zastępca prokuratora generalnego, który niegdyś sprawował funkcję sędziego w marynarce wojennej - że gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą. Pewna liczba ofiar jest nieunikniona.
- Ale tutaj okoliczności są inne. Ten człowiek jest niewyszkolony. Nie wie, kto jest wrogiem ani gdzie go szukać. Skąd mógłby wiedzieć? Sami tego nie wiemy.
- O to właśnie chodzi. - Tym razem zabrał głos inny zastępca prokuratora, ten z kolei zwerbowany z biura prawnego jakiejś korporacji, rozmiłowany w posiedzeniach i, jak Loring podejrzewał, niezdolny do podjęcia samodzielnej decyzji. - Nasz obiekt jest wysoce mobilny. Niech pan spojrzy na charakterystykę psychologiczną: “nie bez wad, ale w najwyższym stopniu mobilny.” Dokładnie tak. Stanowi jedyny logiczny wybór.
- “Nie bez wad, ale mobilny!” Co to, do diabła, ma znaczyć? Może teraz ja pozwolę sobie przypomnieć szanownym zgromadzonym, że pracuję w branży od piętnastu lat. Charakterystyki psychologiczne to tylko ogólne wskazówki, sądy, które mogą się potwierdzić albo nie. Byłbym równie skłonny wmieszać w sprawę infiltracji obcego człowieka, co wziąć na siebie odpowiedzialność za obliczenia matematyczne NASA.
Odpowiedział mu przewodniczący konferencji, zawodowy wyższy urzędnik.
- Rozumiem pana obiekcje, w normalnych okolicznościach przyznałbym panu rację. Jednakże to nie są normalne okoliczności. Mamy zaledwie trzy tygodnie. Kwestia czasu przeważa nad zwykłymi w takich razach środkami ostrożności.
- To ryzyko, które musimy podjąć - oznajmił były sędzia.
- Pan go nie podejmuje - zareplikował Loring.
- Czy chce pan zrezygnować z tego zadania? - zapytał przewodniczący bez ogródek.
- Nie, wezmę to na siebie. Ale niechętnie. I chcę to oficjalnie zaznaczyć.
- Jeszcze jedno, zanim się rozejdziemy, panowie. - Radca prawny nachylił się nad stołem. - To polecenie z góry. Wszyscy wiemy, że za tym człowiekiem przemawia jego silna motywacja. Wynika to jasno z charakterystyki. Z naszych akt musi równie jasno wynikać, że wszelka zaoferowana nam pomoc nastąpiła z jego strony dobrowolnie i na ochotnika. Jesteśmy w delikatnej sytuacji. Nie możemy, powtarzam, nie możemy brać na siebie za to odpowiedzialności. Najlepiej by było, gdyby z akt wynikało, że to on sam się do nas zgłosił.
Ralph Loring odwrócił się z niesmakiem.
Ruch na jezdni osiągnął apogeum. Loring właśnie miał zamiar ruszyć pieszo przez dwadzieścia parę przecznic do swojego mieszkania, kiedy przy krawężniku zatrzymało się białe volvo.
- Wsiadaj! Wyglądasz głupio wymachując tak ręką.
- Ach, to ty. Wielkie dzięki. - Loring otworzył drzwi i wsunął się na przednie siedzenie, kładąc teczkę na kolanach. Tu nie musiał ukrywać cienkiego czarnego łańcuszka okalającego nadgarstek. Cranston był kolegą po fachu, specjalistą od zagranicznych tras przerzutowych. Wykonał większość prac przygotowawczych do operacji, którą teraz przejął Loring.
- Długo trwała ta wasza konferencja. Osiągnąłeś coś?
- Zielone światło.
- Najwyższy czas.
- To zasługa dwóch zastępców prokuratora generalnego i ponaglającej notatki z Białego Domu.
- Nareszcie. Dziś rano do wydziału geograficznego dotarły ostatnie meldunki grupy śródziemnomorskiej. Potwierdzają masowy charakter zmiany szlaków dostaw. Pola pod Ankarą i w Konya na północy, ośrodki w Sidi Barrani i Rashid, a nawet w Algierii systematycznie ograniczają produkcję. Bardzo nam to komplikuje życie.
- Czego wy, do diabła, chcecie? Myślałem, że waszym celem jest wykurzenie ich. Niczym was nie można zadowolić.
- Ty też nie byłbyś zachwycony. Możemy kontrolować trasy, które znamy, ale co, na litość boską, wiemy o takich miejscach jak Porto Belocruz, Pilcomayo i dziesiątki trudnych do wymówienia miejscowości w Paragwaju, Brazylii, Gujanie? To całkiem nowa działka, Ralph.
- Wezwijcie do pomocy specjalistów od Ameryki Południowej. W CIA się od nich roi.
- Nie ma mowy. Nie wolno nam nawet poprosić ich o mapy.
- To idiotyzm.
- To szpiegostwo. Musimy być czyści. Musimy się ściśle trzymać przepisów. Myślałem, że wiesz.
- Wiem - odpowiedział Loring znużonym tonem. - Ale to idiotyzm.
- Martw się o Nową Anglię w Stanach Zjednoczonych. Zostaw nam pampasy, czy jak im tam.
- Nowa Anglia to cholerny osobny mikroświatek. To mnie właśnie przeraża. Co się stało z tymi wszystkimi poetyckimi opisami jankeskiego ducha, wiejskich płotów i oplecionych bluszczem ceglanych domków?
- Nowa poezja. Daj sobie z tym spokój.
- Dzięki za głębokie i szczere zrozumienie.
- Widzę, że jesteś zniechęcony.
- Mamy za mało czasu.
- Zawsze mamy za mało czasu.
Cranston skręcił na szybsze pasmo tylko po to, aby zaraz się przekonać, że jest zakorkowane przy najbliższej przecznicy. Z westchnieniem przesunął dźwignię automatycznej skrzyni biegów na pozycję neutralną i wzruszył ramionami. Spojrzał na Loringa, który siedział ze wzrokiem wbitym posępnie w przednią szybę.
- Przynajmniej masz zielone światło. To już coś.
- Jasne. I do tego zielonego współpracownika.
- Ach, rozumiem. Czy to on? - Cranston wskazał głową teczkę Loringa.
- Tak. Od dnia, kiedy się urodził.
- Jak się nazywa?
- Matlock. James B. Matlock II. “B” to Barbour; pochodzi z bardzo starej rodziny, a właściwie z dwóch bardzo starych rodzin. Jest doktorem filozofii i wybitnym autorytetem w dziedzinie politycznych i społecznych nurtów w literaturze elżbietańskiej.
- Wielki Boże! I to mają być jego kwalifikacje? Gdzie i komu ma zacząć zadawać pytania? Na herbatce dla emerytowanych profesorów wydziału?
- Nie, jeśli chodzi o wiek, jest w porządku. Jego kwalifikacje mieszczą się w tym, co służba bezpieczeństwa określa mianem: “nie bez wad, ale w najwyższym stopniu mobilny.” Czy to nie pyszne określenie?
- Nowatorskie. Co to ma znaczyć?
- Ma określać mężczyznę, który coś tam nabroił. Może nie spisał się w wojsku albo rozwiódł z żoną, zapewne to pierwsze, ale mimo tego niewybaczalnego błędu da się lubić.
- Ja już go lubię.
- Ja też. To właśnie mój problem.
Obaj mężczyźni zamilkli. Cranston pracował w branży dość długo, by wiedzieć, kiedy kolega musi pewne sprawy przemyśleć sam. I sam dojść do konkretnych wniosków czy postanowień. W większości przypadków nie było to trudne.
Ralph Loring myślał o człowieku, którego życie miał opisane w teczce do ostatniego szczegółu. Wyłowione z wielu banków danych. Jego nazwisko brzmiało James Barbour Matlock, ale osoba za tym nazwiskiem nie chciała się jakoś wykrystalizować. I to go niepokoiło - życie Matlocka obfitowało w dziwne, często nieprzewidziane zwroty.
Był jedynym pozostałym przy życiu synem bardzo bogatych rodziców, którzy w podeszłym wieku dożywali swych dni w Scarsdale, w stanie Nowy Jork. Odebrał należną jego sferom edukację w Andover i Amherst, która miała zapewnić mu odpowiednio płatne zajęcie na Manhattanie - w bankowości, maklerstwie albo reklamie. Nic w jego szkolnych czy studenckich czasach nie wskazywało na możliwość odstępstwa od tego schematu. Przeciwnie, jego małżeństwo z dziewczyną z prominenckich sfer Greenwich zdawało się potwierdzać tak obrany kierunek.
A potem z Jamesem Barbourem Matlockiem zaczęły się dziać dziwne rzeczy. których Loring nie potrafił zrozumieć. Najpierw kwestia wojska.
Było to we wczesnych latach sześćdziesiątych i przez proste wyrażenie zgody na przedłużenie służby o sześć miesięcy, Matlock mógł jako oficer służb pomocniczych siedzieć sobie gdzieś wygodnie za biurkiem - przy rodzinnych koneksjach byłoby to zapewne w Waszyngtonie lub Nowym Jorku. Tymczasem jego przebieg służby wojskowej przedstawiał się żałośnie: całym szeregiem naruszeń przepisów i niesubordynacji zapewnił sobie najmniej pożądany przydział - Wietnam z rosnącą tam eskalacją działań wojennych. W delcie Mekongu jego zachowanie dwukrotnie zawiodło go przed sąd wojenny.
Mimo wszystko za tym postępowaniem nie kryły się żadne widoczne racje ideologiczne, raczej brak przystosowania.
Jego powrót do życia cywilnego nadal cechowały konflikty, najpierw z rodzicami, potem z żoną. Z nie wyjaśnionych przyczyn James Barbour Matlock, którego postępy akademickie były przyzwoite ale niczym się nie wyróżniające, wynajął nagle małe mieszkanie w Morningside Heights i zapisał się na Uniwersytet Columbia.
Jego małżeństwo przetrwało jeszcze trzy i pół miesiąca, po czym po cichym rozwodzie żona zniknęła na zawsze z życia Matlocka.
Na następne kilka lat składały się monotonne notatki wywiadowcze. Matlock-buntownik przekształcał się w Matlocka-naukowca. Pracował dzień i noc, zdobywając tytuł magistra w czternaście miesięcy, a doktorat w dwa lata później. Pogodził się jakoś z rodzicami i dostał posadę na wydziale anglistyki Uniwersytetu Carlyle w Connecticut. Od tej pory opublikował kilka książek i artykułów i zdobył godną pozazdroszczenia pozycję w środowisku akademickim. Był zdecydowanie popularny”mobilny w najwyższym stopniu” (co za idiotyczne wyrażenie); dobrze mu się powodziło i najwyraźniej zmienił swój wrogi stosunek do świata, który cechował go we wcześniejszych latach. Swoją drogą, nie miał chyba zbyt wielu powodów do niezadowolenia, pomyślał Loring. Jego życie toczyło się równym, spokojnym rytmem i było w pełni satysfakcjonujące, zwłaszcza że miał też dziewczynę. James Barbour Matlock II był obecnie zaangażowany w dyskretny romans z absolwentką uczelni, Patrycją Ballantyne. Mieszkali osobno, ale według posiadanych informacji byli kochankami. Niemniej, o ile się można było zorientować, nie myśleli o małżeństwie. Dziewczyna kończyła studia doktoranckie na archeologii i czekało już na nią parę stypendiów fundowanych. Stypendiów, które zawiodą ją do odległych krajów i przyszłych odkryć. Dane Patrycji Ballantyne wskazywały, że nie szykuje się ona do małżeństwa.
Ale co z Matlockiem, zastanawiał się Ralph Loring. Co mówią o nim fakty? Jak uzasadniają jego wybór?
Nie uzasadniały. Nie mogły uzasadniać. Tylko wyszkolony zawodowiec mógł podołać wymogom obecnej sytuacji. Cała sprawa była zbyt skomplikowana, zbyt usiana pułapkami dla kogoś, kto jest amatorem. Gorzka ironia polegała na tym, że popełniając błędy i wpadając w pułapkę, Matlock osiągnie szybko o wiele więcej niż jakikolwiek zawodowiec.
I straci przy tym życie.
- Dlaczego uważacie, że on się zgodzi?
Cranston zbliżał się już do mieszkania Loringa i ciekawość nie dawała mu spokoju.
- Co? Przepraszam, o co pytałeś?
- Z jakiego powodu miałby się zgodzić? Co za tym stoi?
- Młodszy brat. Dziesięć lat młodszy, dokładnie mówiąc. Jego rodzice są już starzy. Bardzo bogaci, całkiem oderwani od życia. Matlock obarcza siebie całą odpowiedzialnością.
- Odpowiedzialnością? Za co?
- Za śmierć brata. Zmarł trzy lata temu na skutek przedawkowania heroiny.
Ralph Loring jechał wolno wynajętym samochodem szeroką, trzypasmową ulicą obok dużych starych domostw z wypielęgnowanymi trawnikami. Było wśród nich też parę klubów studenckich, ale o wiele mniej niż przed dekadą. Socjalna ekskluzywność lat pięćdziesiątych i wczesnych sześćdziesiątych ulegała zmianie. Kilka z wielkich budynków miało teraz inne nazwy.
“The House”, “Aquarius” (naturalnie), “Afro-Commons”, “Warwick”, “Lumumba Hall”.
Uniwersytet Carlyle w Connecticut był jednym z tych niezbyt dużych, “prestiżowych” ośrodków akademickich, rozsianych po krajobrazie Nowej Anglii. Władze administracyjne pod światłym kierownictwem rektora Adriana Sealfonta rekonstruowały uczelnię, starając się przystosować ją do drugiej połowy dwudziestego wieku. Nieuniknione protesty, gromadne zapuszczanie bród i murzyńscy studenci występowali obok statecznej zamożności, klubowych marynarek i regat sponsorowanych przez byłych wychowanków. Hard rock i spokojne wieczorki tańcujące uczyły się pokojowej koegzystencji.
Patrząc na ciche budynki w jasnym wiosennym słońcu, Loring pomyślał, że trudno uwierzyć, aby ta społeczność mogła mieć jakieś głębsze problemy.
A już z pewnością nie ten, który go tu przywiódł.
A jednak.
Carlyle było bombą zegarową, która gdy wybuchnie, pociągnie za sobą nie byle jakie ofiary. A że wybuch był nieunikniony, o tym wiedział. Wypadki, które go poprzedzą, pozostawały wielką niewiadomą. To on, Loring, miał starać się temu zapobiec. Kluczem do wszystkiego był James Barbour Matlock, wykładowca literatury, doktor filozofii.
Loring przejechał obok eleganckiego piętrowego budynku, w którym mieściły się cztery mieszkania, każde z osobnym wejściem. Był to jeden z lepszych uczelnianych domów mieszkalnych, zajmowany zazwyczaj przez obiecujących młodych pracowników, zanim osiągnęli status, przy którym należało posiadać własny dom. Mieszkanie Matlocka znajdowało się na parterze, od zachodniej strony.
...
Marcos31