MPTP (metylofenylotetrahydropirydyna)

-          modelowa substancja wywołująca parkinsonizm (p.o., i.v., wziewnie)

-          wybiórczo uszkadza neurony dopaminergiczne części zbitej istoty czarnej (SNPC)

-          symetryczny parkinsonizm z dobrą odpowiedzią na leczenie dopaminoergiczne

-          narażeni pracownicy laboratoriów chemicznych (najczęściej występuje u  narkomanów i.v.)

„Encefalopatia bokserów” (punch drunk, przewlekła encefalopatia pourazowa)

-          wtórny parkinsonizm pourazowy

-          sumowanie się następstw wielokrotnych powtarzających się mikrourazów; rola pojedynczego urazu, nawet dużego, wątpliwa

-          objawy po średnio 16 latach kariery bokserskiej

-          zespół parkinsonowski z towarzyszącym drżeniem, ataksją i czasem zaburzeniami funkcji poznawczych 

Task - specyfic dystonia

-          dystonia ogniskowa pojawiająca się tylko podczas wykonywania jednej, określonej czynności

-          kurcz pisarski

-          kurcz muzyków 

Przejściowe zaburzenia cyklu okołodobowego sen- czuwanie

-          nagłe zmiany dyżurów w pracy (lekarze, pielęgniarki, policjanci, strażacy)

-          szybkie zmiany stref czasowych (jet lag syndrome, piloci, dyplomaci)

-          najczęściej skrócenie czasu snu, przebudzenia, szybkie pojawianie się fazy REM po zaśnięciu

Narażenie na ołów (Pb)

-          górnictwo rud, wytop Pb z rud, spawanie

-          (benzyna z Pb) – kierowcy, pracownicy stacji benzynowych

-          gł. narażenie przewlekłe (encefalopatia, neuropatia obwodowa, zespół SLA- podobny)

Narażenie na rtęć (Hg)

-          produkcja termometrów i urządzeń pomiarowych, gabinety dentystyczne (amalgamat rtęciowy), wyrób kapeluszy pilśniowych („zespół szalonego kapelusznika”)

-          (encefalopatia z otępieniem, neuropatia, drżenie)

Narażenie na arsen (As)

-          gł. hutnictwo miedzi; pestycydy, barwniki

-          przewlekłe- gł.neuropatia

Mangan (Mn)

-          górnicy wydobywający rudy Mn (odkrył Cotzias)

-          encefalopatia toxyczna z parkinsonizmem

Glin (Al)

-          „porażenie wytapiaczy” – neuropatia, ataxia, drżenie, zaburzenia poznawcze

Fosforany ograniczne

-          rolnicy (pestycydy – malation, paration)

-          żołnierze (gazy bojowe – tabun, sarin, soman)

CS2 (przemysł tekstylny i gumowy, prezerwatywy)

-          parkinsonizm, dział. aterogenne

„Zespół malarza” (?) - (przewlekłe narażenie na rozpuszczalniki organiczne)

-          wątpilwy (zmęczenie, drażliwość, zaburz. pamięci, obniżony nastrój)

CO (gazownie, koksownie, huty, mechanicy samochodowi, kierowcy)

-          narażenie przewlekłe – parkinsonizm

Zespół Layzera

-          mielopatia wywołana NO – u stomatologów (źle wentylowane gabinety)

-          przypomina zwyrodnienie powrózkowe RK w niedoborze B12