5.pdf

5. Strona bierna – passive voice

Zdania, które do tej pory układaliśmy, te z czasownikami modalnymi i te ze zwykłymi

czasownikami w różnych czasach , były zwykle zdaniami w stronie czynnej .

Na początku zdań w stronie czynnej umieszczamy podmiot , który jest wykonawcą

czynności wyrażonej przez orzeczenie, jak w zdaniu:

People often ask him that question. Ludzie często zadają mu to pytanie .

Podmiot tego zdania, rzeczownik people – ludzie, wykonuje czynność wyrażoną

orzeczeniem: ask questions - zadają pytania.

Umieszczenie jakiegoś wyrazu na początku zdania daje mu pozycję uprzywilejowaną . W

naturalny sposób akcentujemy jego znaczenie .

Układając zdanie w stronie czynnej podkreślamy znaczenie podmiotu , jako wykonawcy

czynności .

Nie zawsze jednak wykonawca czynności jest najważniejszy . Czasem ważniejsze są

efekty lub odbiorca czynności . Jej wykonawca odgrywa rolę drugoplanową .

Zacznijmy od następujących zdań w stronie czynnej :

1. Telewizja informuje nas o ważnych wydarzeniach . ( telewizja – podmiot,

informuje – orzeczenie)

2. Chcemy, aby telewizja informowała nas o ważnych wydarzeniach .

(podmiotem zdania podrzędnego jest też rzeczownik telewizja , jego orzeczenie to

informowała )

3. Ktoś właśnie naprawia zerwane przez burzę przewody elektryczne . ( ktoś –

podmiot, naprawia – orzeczenie)

4. Właśnie złapali tego złodzieja obrazów . ( oni – podmiot, złapali – orzeczenie)

5. Wczoraj w nocy uratowali tego zagubionego w górach turystę . ( oni –

podmiot, uratowali – orzeczenie)

Moglibyśmy te zdania ułożyć po angielsku w stronie czynnej. Ich podmiotami, a zarazem

wykonawcami czynności, byłyby wówczas następujące rzeczowniki: w zdaniach 1 i 2

television , w zdaniu 3 someone , w zdaniach 4 i 5 they .

Zamiast jednak podkreślać, kto jest wykonawcą czynności , podkreślmy efekty i odbiorców

czynności , o których mówią nasze zdania.

Ułóżmy zdania w stronie biernej .

W pierwszym zdaniu zaakcentujmy fakt, że to my jesteśmy przez telewizję informowani

o ważnych wydarzeniach.

W drugim podkreślmy , że chcemy być przez telewizję informowani .

W trzecim podkreślmy fakt, że przewody są właśnie naprawiane .

W czwartym, że złodziej został złapany .

W piątym wyeksponujmy znaczenie faktu, że turysta został uratowany .

Aby ułożyć zdanie w stronie biernej używamy :

be i trzecią formę czasownika

Forma czasownika be zależy od czasu , w jakim układamy nasze zdanie i od podmiotu

tego zdania .

Trzecimi formami czasowników , które użyjemy w naszych zdaniach będą:

- w pierwszym i drugim zdaniu: informed (trzecia forma czasownika inform - informować)

- w trzecim: repaired (trzecia forma czasownika repair - naprawiać)

- w czwartym: caught (trzecia forma czasownika catch - łapać)

- w piątym: rescued (trzecia forma czasownika rescue - ratować)

1. We are informed about important events by television. Jesteśmy informowani

o ważnych wydarzeniach przez telewizję .

W tym zdaniu czasownik be ma postać are , ułożyliśmy bowiem zdanie w czasie Present

Simple , a jego podmiotem jest we .

2. We want to be informed about important events by television. Chcemy być

informowani o ważnych wydarzeniach przez telewizję.

W tym zdaniu czasownik be ma postać bezokolicznika z to - to be , ponieważ użyliśmy

go po ‘want’ .

3. Electrical cables snapped by the storm are being repaired . Przewody

elektryczne zerwane przez burzę są teraz naprawiane .

W tym zdaniu czasownik be ma postać are being , ponieważ ułożyliśmy zdanie w czasie

Present Continuous , a jego podmiotem jest electrical cables .

4. The thief that stole the paintings has been caught . Złodziej, który ukradł

obrazy, został złapany .

W tym zdaniu czasownik be ma postać has been , ułożyliśmy bowiem zdanie w czasie

Present Perfect , a jego podmiotem jest the thief .

5. The tourist who got lost in the mountains was rescued last night. Turysta,

który zaginął w górach, został uratowany ubiegłej nocy.

W tym zdaniu czasownik be ma postać was , ponieważ ułożyliśmy zdanie w czasie Past

Simple , a jego podmiotem jest the tourist .

Zdania możemy zatem układać w stronie czynnej lub w stronie biernej i to my

decydujemy , którą z tych form wybrać .

Możemy zmieniać formy naszych zdań. Zdanie w stronie czynnej możemy zamienić na

zdanie w stronie biernej , a zdanie w stronie biernej możemy zamienić na zdanie w stronie

czynnej.

Wróćmy do naszego pierwszego, obojętnie brzmiącego zdania w stronie czynnej :

People often ask him that question . Ludzie często zadają mu to pytanie .

W tym zdaniu użyliśmy dwóch dopełnień: użyliśmy dopełnienia dalszego him (mówiącego o

osobie , której czynność dotyczy), i dopełnienia bliższego that question (odpowiadającego na

pytanie co ?).

Ułóżmy teraz zdanie, które zaakcentuje fakt, że to jemu zadają pytanie. Ponieważ mówimy

o nim , podmiotem naszego zdania w stronie biernej będzie he ( him – jemu, zamienimy na

pierwszy przypadek he – on ) :

He is often asked that question. Często zadają mu to pytanie.

Ułóżmy teraz zdanie, które podkreśla fakt, że to właśnie to pytanie jest mu zadawane.

Ponieważ mówimy teraz o pytaniu , podmiotem zdania w stronie biernej będzie that

question (dopełnienie bliższe):

That question is often asked to him. To pytanie jest mu często zadawane .

W tym zdaniu użyliśmy również him (dopełnienia dalszego), a poprzedziliśmy je

przyimkiem to - to him .

W zdaniach w stronie biernej przed dopełnieniem dalszym (mówiącym na przykład o

osobie ) umieszczamy przyimek to :

The instructions were read to the staff. Instrukcje zostały przeczytane

personelowi .

The revelations have been reported to the commander. Sensacyjne wiadomości

zostały przekazane komendantowi .

Do naszego zdania z dopełnieniem bliższym i dalszym : ‘ People often ask him that question,’

ułożyliśmy dwa zdania w stronie biernej .

Podmiotem zdania w stronie biernej może być zarówno dopełnienie dalsze (w naszym

przykładzie he ), jak bliższe (w naszym przykładzie that question ).

A oto przykłady innych zdań w stronie czynnej (w lewej kolumnie tabelki 83 ), do których

ułożyliśmy po dwa zdania w stronie biernej (w prawej kolumnie tabelki 83 ):

zdania w stronie czynnej z dwoma dopełnieniami

zdania w stronie biernej

The curator of the museum showed us

some precious exhibits . Kurator muzeum

pokazał nam kilka cennych eksponatów .

We were shown some precious exhibits.

Pokazano nam kilka cennych eksponatów .

Some precious exhibits were shown to

us . Kilka cennych eksponatów zostało nam

pokazanych . (to dosłowne tłumaczenie nie brzmi dobrze

po polsku)

I have been given that parrot by my

boyfriend. Dostałam tę papugę od mojego

chłopaka. (takiego zdania nie ułożymy po polsku w

stronie biernej)

That parrot has been given to me by my

boyfriend. Ta papuga została mi

podarowana przez mojego chłopaka .

tab 83

My boyfriend has given me that parrot .

Mój chłopak dał mi tę papugę.

Sprawdźmy, czy zawsze możemy ułożyć zdanie w stronie biernej.

The sun rose at 5 a.m. Słońce wzeszło o piątej .

The cat was lying in the sun. Kot leżał w słońcu.

W tych zdaniach w stronie czynnej nie ma dopełnienia . Czasowniki: rise – podnosić się i lie

– leżeć, są czasownikami nieprzechodnimi , czyli takimi, po których nie używamy

dopełnienia . Tych zdań nie przekształcimy na zdania w stronie biernej .

Zdania z czasownikami nieprzechodnimi są zdaniami w stronie czynnej .

5.1 Zdania w stronie biernej a wykonawca czynności

W zdaniach w stronie biernej nie zawsze wspominamy o wykonawcy czynności :

The windows will be replaced. Okna zostaną wymienione.

W tym zdaniu nie powiedzieliśmy , kto wymieni okna. Być może uznaliśmy tę informację za

nieistotną , być może za oczywistą (jeśli na przykład nasz rozmówca wie, że okna zostaną

wymienione przez odpowiednich fachowców).

A oto zdania , w których wymieniamy wykonawcę czynności :

The goods will be delivered by our firm. Towary będą dostarczone przez naszą

firmę .

He has been questioned by five officers. Był przesłuchiwany przez pięciu oficerów .

We will not be manipulated by anyone. Nie będziemy przez nikogo manipulowani.

The shop wasn’t fitted out by us . Sklep nie został przez nas wyposażony.

Who were you threatened by ? Kto ci groził?

Were you attacked by hooligans? Czy byłeś zaatakowany przez chuliganów?

Jeśli informację o wykonawcy czynności uznajemy za istotną , umieszczamy ją w

końcowej części zdania i poprzedzamy przyimkiem by – przez ( kogo lub co czynność

została wykonana ).

5.2 Układanie zdań

w stronie biernej w różnych czasach

Czasownik be , który jest elementem zdania w stronie biernej , może mieć różne formy. Ta

forma zależy od czasu , w jakim układamy nasze zdanie i od podmiotu tego zdania. W

zdaniach, które do tej pory ułożyliśmy, użyliśmy następujących form czasownika be : are , to

be , are being , has been , was , is , were , have been .

Czynność , o której mówi zdanie w stronie biernej jest wyrażona trzecią formą

czasownika .

Przypomnijmy, że aby utworzyć trzecią formę , do czasowników regularnych dodajemy

końcówkę – ed lub samo – d (jeśli czasownik kończy się na – e) . W przypadku czasowników

nieregularnych używamy ich trzecich form (past participle) – lista czasowników

nieregularnych, ich form w czasie Past Simple i ich trzecich form znajduje się w dodatku B

w tabelce 127 na końcu książki.

Uporządkujmy teraz naszą wiedzę o budowaniu zdań w stronie biernej , a dokładniej o tym,

jaką formę ma czasownik be w zdaniach w różnych czasach w stronie biernej .

Tabelki: 84, 85 i 87 pokazują, jak układamy zdania oznajmujące , pytające i przeczące w

stronie biernej w różnych czasach .

Patrząc na zdania pytające w tabelkach, pamiętajmy, że są to pytania bezpośrednie , które

tak jak poniższe pytania, są pytaniami o inną niż podmiot część zdania :

What am I taught ? Czego mnie uczą? ( Present Simple )

Why weren’t you chosen ? Dlaczego nie zostałeś wybrany ? ( Past Simple )

Has the house been already sold ? Czy ten dom został już sprzedany? ( Present

Perfect )

Czasami nasze pytania są pytaniami o podmiot lub pytaniami pośrednimi . Takie pytania

układamy tak, jak zdania oznajmujące lub przeczące .

W rozdziale 5.9 ułożymy pytania o podmiot i pytania pośrednie , które są zdaniami w

stronie biernej .

Patrząc na zdania przeczące w tabelkach, pamiętajmy, że oprócz zdań, w których

zaprzeczamy czasownik , możemy układać zdania, w których zaprzeczamy jakiś inny

wyraz , jak na przykład:

It hasn’t been done yet. To nie zostało jeszcze robione . ( Present Perfect )

Nothing has been done yet. Nic nie zostało jeszcze zrobione . ( Present Perfect )

Więcej przykładów zdań przeczących w stronie biernej ułożymy w rozdziale 5.10 .

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: