TEST CICHEGO CZYTANIA TEKSTU ZE ZROZUMIENIE
Jak mówią młodzi?
Narzekania na obyczaje młodzieży i zepsucie jej języka są stare jak świat. Mam do nich stosunek umiarkowany, to znaczy ani nie biłbym na alarm, nie rozdzierał szat, ani też nie chciałbym być chwalcą obecnego stanu. (…) Dzisiejsza młodzież jest śmielsza, bardziej bezpośrednia. Ale zarazem jestem przekonany, że stale się pogarsza sprawność jej pisanego języka, bo nastolatki coraz mniej czytają, a coraz więcej oglądają.
Zjawiskiem prawdziwie niepokojącym jest postępująca wulgaryzacja języka. Przyznaję, że też nie byłem święty, ale pewne, dziś już powszechne zjawiska nie występowały w takim natężeniu. Nie używało się podwórkowej łaciny w obecności dziewcząt. Na ogół potrafiliśmy się hamować. (…)
O higienie językowego obcowania trzeba ciągle przypominać. Język jest bardzo istotną częścią ogólnego stosunku do bliźnich. A przecież nic tak nie rani jak słowa. Z drugiej strony – język łagodzi obyczaje. Musimy wiele od siebie wymagać. Zanim odezwiemy się do kogoś, zwłaszcza do własnych dzieci, zastanówmy się, czy forma, której zamierzamy użyć, jest odpowiednia, uprzejma, nienapastliwa. Tu nie wystarczy samo unikanie przekleństw. Musi zniknąć upowszechniający się styl językowego grubiaństwa.
Wracając zaś do polszczyzny ludzi młodych… Wykazują oni skłonność do stylistycznych szablonów, zwłaszcza do nadużywania ulubionych, modnych epitetów oceniających. Jak już ktoś podchwyci określenia cienki bądź lipny, szałowy bądź obłędny czy super, to wtedy wszystko, co mu się nie spodoba, co go rozczaruje, będzie cienkie albo lipne, a to, czym się zachwyci, będzie zawsze super. W ten właśnie sposób skutecznie zubaża się słownictwo.
A im sprawniejszy język, tym kontakt z otoczeniem skuteczniejszy i łatwiejszy. Pamiętajmy, że granice naszego języka są granicami naszego świata. Przez język poznajemy i porządkujemy cała rzeczywistość. Myślimy też w języku. Szablonowy, ubogi i szablonowy język – to płytkie i schematyczne myślenie. Praca nad językiem jest pracą nad myślą, nad formatem intelektualnym.
J. Miodek, O języku do kamery,
Krajowa Agencja Wydawnicza, Rzeszów 1992, s. 19-21.
PRZECZYTAJ UWAŻNIE TEKST, A NASTĘPNIE WYKONAJ POLECENIA.
1. Wymień trzy zjawiska charakterystyczne dla języka młodych ludzi.
A. ………………………………………………………………………………………….
B. ………………………………………………………………………..............................
C. ….………………………………………………………………………………………..
2. Wypisz z tekstu dwa zdania, które dowodzą, że język odgrywa ważną rolę w poznawaniu świata.
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….
3. Z tekstu wynika, że autor
A. jest zadowolony ze sprawności językowej młodzieży.
B. zdecydowanie krytykuje język ludzi młodych.
C. jest obiektywny w ocenie języka nastolatków.
D. uważa, że sytuacja jest alarmująca.
4. Wulgaryzacja języka to
A. pojawienie się w nim związków frazeologicznych.
B. stosowanie wyrazów ordynarnych.
C. nadużywanie modnych wyrazów.
D. Zubażanie słownictwa.
5. Autor podaje argumenty przemawiające za koniecznością pracy nad doskonaleniem sprawności
językowej. Nie ma wśród nich następującego:
A. Sprawne posługiwanie się językiem ułatwia komunikację.
B. Doskonalenie języka kształci umiejętność myślenia.
C. Język świadczy o wykształceniu człowieka.
D. Język jest narzędziem poznania świata.
6. Zaznacz najtrafniejszą odpowiedź. Język to system obejmujący
A. gramatykę i literaturę.
B. słownictwo i zasady ortografii.
C. zbiór słów i reguł gramatycznych.
D. reguły gramatyczne i ortograficzne.
7. Wyjaśnij znaczenie podanych związków frazeologicznych.
A. zasięgnąć języka – ……………………………………………………………………
B. trzymać język za zębami – …………………………………………………………..
C. ugryźć się w język – ………………………………………………………………….
D. zapomnieć języka w gębie – …………………………………………………………
E. mówić, co ślina na język przyniesie – …………………………………………………
F. kaleczyć język – ……………………………………………………………………….
8. Z rozsypani wyrazowej ułóż trzy związki frazeologiczne.
znajdować kogoś język ciągnąć z język
kimś język wspólny strzępić za
A. …………………………………………………………………………………………….….
B. ……………………………………………………………………………………………….
C. ………………………………………………………………………………………………..
9. Wypisz z tekstu Jana Miodka trzy frazeologizmy.
A. ……………………………………………………………………………………………….
C. ……………………………………………………………………………………………….
10. Wyraz język ma kilka znaczeń. Podaj trzy z nich.
A. ………………………………………………………..…………………………………….
B. …………………………………………………………..………………………………….
C. ……………………………………………………………………………………………..
11. Do każdego z podanych wyrazów dopisz po jednym wyrazie bliskoznacznym (synonim)
i przeciwstawnym (antonim).
synonimy antonimy
a) …………………………… ciepły …….……………………………
b) …………………………….. schludny ………………………………….
c) ……………………………. otyły ………………………………….
d) ……………………………. niski …………………………………..
e) …………………………….. ubóstwo …………………………………..
f) …………………………….. radość ………………………………….
12. Uzupełnij:
Pojawiające się w tekście wyrażenie łacina podwórkowa oznacza używanie …………………….
13. Profesor Jan Miodek powinien kojarzyć Ci się
A. z programem „Ojczyzna – polszczyzna”.
B. z podręcznikiem do języka polskiego.
C. z dziennikarstwem radiowym.
D. z tematyką ekonomiczną.
poczta.anka