Podstawy programowania

w języku Pascal

Krzysztof Milewski

Giżycko 2006

Spis treści

1.      Spis treści ....................................................              2             

2.      Przedmowa .................................................              3

3.      Wprowadzenie do Pascala ..........................              4             

4.      Operacje arytmetyczne ...............................              5

5.      Instrukcja warunkowa ................................              6

6.      Instrukcja wyboru case ...............................              7             

7.      Iteracja w Pascalu .......................................              8

8.      Realizacja algorytmów iteracyjnych cd. .....              9

9.      Programowanie strukturalne .......................              11             

10.  Funkcje .......................................................              12

11.  Struktury danych – tablice ..........................              12

12.  Rekurencja ..................................................              13

13.  Typ rekordowy ............................................              14             

14.  Zmienne plikowe ........................................              15             

15.  Zmienne plikowe cd. ..................................              18

16.  Tryb graficzny ............................................              19

17.  Grafika cd. ..................................................              20

Przedmowa

Skrypt poniższy powstał w wyniku doświadczeń związanych z nauką programowania w języku Pascal w klasie II matematyczno informatycznej.

Podręcznik traktuje zagadnienie programowania jako narzędzie służące rozwiązywaniu problemów i realizacji algorytmów. Stosowane konstrukcje, przykłady i zadania nie są więc zbyt dogłębne. Stąd też pomysł zebrania tych treści w poniższej pracy.

Jest ona adresowana przede wszystkim do uczniów klasy II matematyczno informatycznej, jednak z całą pewnością może posłużyć również wszystkim tym, którzy pragną opanować trudną, ale dającą olbrzymią satysfakcję sztukę programowania.

Autor

Wprowadzenie do Pascala

1. Struktura programu:

PROGRAM nazwa;

  deklaracja zmiennych;

BEGIN

  część wykonawcza;

END.

W części deklaracyjnej dołącza się moduły zewnętrzne zawierające dodatkowe procedury i funkcje nie znajdujące się w części standardowej (np. USES CRT), deklaruje się wszystkie zmienne używane w programie oraz definiuje procedury i funkcje.

Część wykonawcza to zapisany w postaci instrukcji algorytm.

Każda instrukcja w Pascalu powinna być zakończona symbolem ”;”, cały program kończy się kropką.

Wszelkie komentarze w programie zapisuje się ograniczając je nawiasami sześciennymi. Wielkość czcionki nie ma w Pascalu znaczenia, jednak ze względu na przejrzystość kodu programu, wskazane jest, aby słowa kluczowe pisać wielkimi literami.

2. Deklaracja zmiennych:

VAR nazwa_zmiennej:typ zmiennej;

Podstawowe typy zmiennych:

INTEGER – liczby całkowite z przedziału <-32768;32767>

REAL – liczby rzeczywiste

STRING – łańcuch znaków (do 256 znaków), długość łańcucha można ograniczyć do n znaków (STRING[n])

CHAR –znak

Przykład:

VAR x:INTEGER;

         nazwisko, imie:STRING[20];

3. Wprowadzanie danych i wyprowadzanie wyników:

WRITE(lista_argumentów) – wyprowadzenie na ekran wartości z listy podanych argumentów

np. WRITE(‘wynik wynosi: ‘,x); - na monitorze pojawi się tekst „wynik wynosi: „ oraz wartość zmiennej x.

WRITELN(lista_argumentów); - j/w z tym, że po wypisaniu argumentów kursor automatycznie przeniesiony jest do nowego wiersza

READLN(lista_zmiennych); - wczytanie wartości do podanych zmiennych. Program zatrzymuje się i wznawia działanie po podaniu wartości i zatwierdzeniu jej klawiszem „enter”.

4. Procedury ustalające kolor tekstu i tła oraz ustawienie kursora:

TEXTBACKGROUND(kolor); - ustalenie koloru tła na kolor podany w jęz. angielskim lub poprzez numer koloru (od 0 do 15)

TEXTCOLOR(kolor); - ustalenie koloru czcionki 

GOTOXY(x,y); - ustawienie kursora w kolumnie nr x i wierszu nr y (licząc od lewego górnego rogu)

Przykład:

PROGRAM pierwszy;

  USES crt;                                                        {dodanie modułu crt}

  VAR  nazwisko:STRING[20];

            wiek:INTEGER;

BEGIN

  clrscr;                                                        {czyszczenie ekranu}

  WRITE(‘Podaj nazwisko: ‘);             

  READLN(nazwisko);                            {wczytanie podanej wartości do zmiennej „nazwisko”}

  WRITE(‘Podaj wiek: ‘);                           

  READLN(wiek);                                          { wczytanie podanej wartości do zmiennej „wiek”}

  clrscr;

  WRITELN(‘Twoje nazwisko: ‘,nazwisko);              {wypisanie podanych wartości}

  WRITELN((‘Twój wiek: ‘,wiek);

  REPEAT UNTIL KEYPRESSED;                            {zatrzymanie działania programu}

END.                                                                                    {do momentu wciśnięcia dowolnego przycisku}

Operacje arytmetyczne

1. Operatory arytmetyczne:

„+” dodawanie

„-” odejmowanie

„*” mnożenie

„/” dzielenie

„DIV” część całkowita z dzielenia

„MOD” reszta z dzielenia

„SQR” druga potęga

„SQRT” pierwiastek kwadratowy

2. Operatory logiczne:

„NOT” negacja, np. NOT (x>0)

„AND” koniunkcja, np. (x>0) AND (x<10)

“OR” alternatywa np. (x>0) OR (x<10)

“XOR” różnica logiczna, np. (x>0) XOR (x<10)

Wartości poszczególnych operacji logicznych: