ocena jakości życia osób po udarze mózgu przy pomocy skali SA SIP 30.pdf
(
229 KB
)
Pobierz
Microsoft Word - 1.doc
OCENA JAKOŚCI ŻYCIA OSÓB PO UDARZE MÓZGU
PRZY POMOCY SKALI S.A.-SIP 30 cz. II
Ewa Żmudzka-Wilczek
1
, Aleksander Bielecki
1
, Józef Opara
1,2
,
Krzysztof Mehlich
1
Celem pracy była ocena jakości życia pacjentów po udarze mózgu.
W części II. oceniono korelację jakości życia zależnej od choroby (ang.
HRQoL) w części dotyczącej aspektów psycho-społecznych ze stroną
niedowładu połowiczego i czasem trwania choroby. Wykorzystano
pozostałe cztery spośród ośmiu podskal 30. punktowej wersji skali S.A.-
SIP 30 dotyczące aspektu psycho-społecznego choroby.
Z części II. badań wynika, że u chorych z niedowładem połowiczym
lewostronnym częściej obserwuje się obniżenie aktywności społecznej,
pogorszenie stanu emocjonalnego i zaburzenia koncentracji uwagi.
Chorzy z niedowładem połowiczym prawostronnym częściej zgłaszają
trudności z komunikacją słowną
.
Słowa kluczowe:
badania ankietowe, jakość życia, patomechanizm
udaru, udar mózgu
Udar mózgu jest najczęstszą przyczyną niepełnosprawności u
dorosłych. Ocena kliniczna pacjenta po udarze mózgu koncentruje się
zwykle na stwierdzeniu obecności objawów ogniskowego uszkodzenia
Ośrodkowego Układu Nerwowego (OUN) i pomiarze nasilenia deficytu
neurologicznego. Do pełnego obrazu chorego konieczne jest jednak
uwzględnienie samodzielności w wykonywaniu czynności życia
codziennego (ADL), ocena deficytów poznawczych, zaburzeń
emocjonalnych, intelektualnych oraz ograniczeń w funkcjonowaniu
1
AWF w Katowicach, Katedra Fizjoterapii Układu Nerwowego i Narządu Ruchu
2
„Repty” GCR w Tarnowskich Górach
85
społecznym. Ostatnio jedną z podstawowych metod ewaluacji
dokonywanej przez pacjentów jest samoocena wyników leczenia (ang.
Patient-Reported Outcomes, w skrócie PRO). Jej zaletą jest niski koszt
badań, objęcie wszystkich aspektów choroby i uzyskanie bezpośredniej
opinii od osoby najbardziej zainteresowanej – czyli od pacjenta.
Stosowana jest zarówno do oceny wyników leczenia farmakologicznego
jak i rehabilitacji. Głównym jej elementem jest pomiar jakości życia
zależnej od zdrowia (ang. Health-Related Quality of Life, w skrócie
HRQoL).
Wiele problemów wynikających z udaru można powiązać z
dominującą lub niedominującą półkulą mózgu, kontrolującą większość
zmysłów. Zwykła aktywność czynnościowa jest wynikiem złożonych
procesów i wymaga integracji i skoordynowanej współpracy obu półkul
mózgowych. Uszkodzenie jednej z nich powoduje zwykle wystąpienie
wyraźnych objawów po przeciwnej stronie ciała ale również jest
przyczyną problemów niewidzialnych, często niezrozumiałych jak:
splątanie,
demencja,
zaburzenia
osobowości,
zaburzenia
psychosomatyczne i behawioralne [1,2].
Asymetria czynnościowa półkul mózgu wpływa zarówno na sferę
ruchową jak również emocjonalną, często decydującą o motywacji
pacjenta do czynnego udziału w procesie rehabilitacji [3]. Uszkodzenie
mózgu doprowadza do zaburzeń poznawczych, intelektualnych,
świadomości, emocji i całej struktury osobowości człowieka, co stwarza
większy dyskomfort niż problemy wynikające z ograniczonej sprawności
ruchowej. Trudności z porozumiewaniem się, ograniczona wydolność
intelektualna, znacznie osłabiona pamięć czy niemożność kontroli
własnych emocji oraz depresja poudarowa w znacznym stopniu
pogarszają jakość życia [4,5,6]. Dotychczasowe doniesienia nielicznych
autorów nie potwierdzają znaczącego wpływu strony niedowładu na
wyniki rehabilitacji [3,7], zajmowali się oni głównie oceną stanu
funkcjonalnego. Autorzy Ci nie prowadzili badań nad aspektami psycho-
społecznymi strony niedowładu.
86
W części II. oceniono korelację między jakością życia zależną od
choroby (HRQoL) a stroną niedowładu. Do badań wykorzystano
subskale kwestionariusza S.A.-SIP 30 w części dotyczącej aspektu
psycho-społecznego wpływu choroby.
Cel pracy
Celem pracy była ocena jakości życia 76 chorych po udarze mózgu,
poddanych rehabilitacji w Górnośląskim Centrum Rehabilitacji „Repty”
w Tarnowskich Górach na oddziałach rehabilitacji schorzeń
neurologicznych. W części II oceniono psycho-społeczne aspekty jakości
życia po udarze.
Materiał i metoda
W części II. pracy zastosowano ten sam kwestionariusz jak w części I:
jest to 30 - punktowa wersja skali SIP (Stroke-Adapted 30-item Version
of the Sickness Impact Profile , SA.-SIP 30) [5,8]. Zawiera ona 30 pytań
należących do 8 sub-skal takich jak: samoobsługa (higiena osobista,
przenoszenie się, ubieranie), stosunki międzyludzkie, mobilność,
komunikacja, stan emocjonalny, dbałość o gospodarstwo domowe,
koncentracja uwagi i poruszanie się. Metody adaptacji kulturowej
opisano w części I. pracy.
W niniejszym opracowaniu analizie poddano cztery, dotyczące
zachowań psycho-społecznych chorych, w celu porównania wyników
samooceny w zależności od rodzaju udaru. Były to: stosunki
międzyludzkie, komunikacja, stan emocjonalny i koncentracja uwagi.
Dla przypomnienia: badanie ankietowe zostało przeprowadzone po
upływie średnio 4,4 lat od momentu wystąpienia udaru. Wypełnienie
ankiety jest bardzo proste, badany udziela jedynie odpowiedzi przeczącej
lub twierdzącej na kolejne pytanie. Z badań wykluczono osoby które nie
87
wyraziły zgody na wypełnienie ankiety, osoby z afazją uniemożliwiającą
współpracę i osoby z otępieniem (MMS<22pkt).
Charakterystyka badanej grupy i czas jaki upłynął od momentu
wystąpienia udaru – vide część I. pracy.
U 47% badanych stwierdzano niedowład połowiczy prawostronny, u
53% lewostronny.
U chorych po udarze krwotocznym przeważał niedowład prawostronny,
natomiast wśród osób po udarze niedokrwiennym dominował niedowład
lewostronny (rycina 1).
Ryc. 1. Strona niedowładu (prawostronny, lewostronny) a typ udaru
Fig. 1. Side of hemiparesis
(prawostronny=
right
, lewostronny=
left
)
and type of stroke
(niedokrwienny=
ischemic
, krwotoczny=
haemorrhagic
)
Wyniki
W szczegółowej analizie porównano samoocenę jakości życia,
wyrażoną odpowiedziami badanych w poszczególnych podskalach w
zależności od rodzaju udaru. Zastosowano test χ
2
z poprawką Yatesa, ze
88
Tabela 1
Jakość życia w poszczególnych podskalach w zależności od strony
niedowładu
Table 1
Quality of life in four sub-scales depending on side of hemiparesis
Strona niedowładu
Side of hemiparesis
Razem
Total
p
/
r
l/
l
TAK
Yes
NIE
No
TAK
Yes
NIE
No
TAK
Yes
NIE
No
Stosunki
międzyludzkie
Social interaction
15,6
20,4
19,2
20,8
34,8
41,2
%
43,3 56,66
48
52
45,7
54,2
Komunikacja
Communication
22,6
13,3
16,3
23,6
39,0
39,0
%
62,9
37,1
40,8
59,2
51,3
48,6
Stan emocjonalny
Emotional behavior
13,7
22,2
20,2
19,7
34
42
%
38,1
61,8
50,6
49,3
44,7
55,2
Koncentracja uwagi
Alertness bahavior
20
16
25,6
14,3
45,7
30,3
%
55,5
44,4
64,2
35,8
60,1
39,9
Razem/
Total
17,9
17,9
20,3
19,6
38,3
38,1
%
49,9
49,9
50,9
49,1
50,4
49,5
W podskali stosunków międzyludzkich w większości problemy mają
chorzy z niedowładem lewostronnym i są to głównie mężczyźni. Różnice
te są wyraźne choć nie odnotowano tu istotności statystycznej (tabela 1).
Chorzy z niedowładem prawostronnym mają uzasadnione, większe
problemy z komunikacją łowną niż chorzy z niedowładem
lewostronnym. Dotyczy to wszystkich pytań, a różnice są istotne
statystycznie na poziomie p<0.05. W pozycji nr 15 „Mam trudności z
89
względu na małą liczebność podgrup. Siłę zależności oceniono za
pomocą współczynnika zakresie Yule΄a.
Plik z chomika:
kasica171
Inne pliki z tego folderu:
Skuteczność leczenia fizjoterapeutycznego chorych ze zmianami zwyrodnieniowymi, po złamaniach i po udarach mózgu.pdf
(862 KB)
Rehabilitacja w udarach.ppt
(104 KB)
Rehabilitacja po udarach krwotocznych.pdf
(107 KB)
Przegląd metod kriostymulacyjnych stosowanych w zwalczaniu spastyczności.pdf
(1098 KB)
Metody specjalne fizjoterapii w rehabilitacji udarow.doc
(158 KB)
Inne foldery tego chomika:
;; DOMOWA APTECZKA - receptury z daru natury
› Zdrowie
= DOMOWA APTECZKA - receptury z daru natury
●● ZDROWIE i URODA
☀ porady medyczne
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin