ZOFIA NAŁKOWSKA GRANICA
Biografia autorki: Zofia Nałkowska urodziła się w ................. w Warszawie, tam też zmarła w ................. . Otrzymała staranne wykształcenie, ale nie podjęła studiów, uczęszczała tyko jako wolny słuchacz na wykłady ................................................... . Interesowała się ........................ i problemami ............................ . Debiutowała w ................... wierszem pt. ............................., pierwsze opowiadanie wydała w ....................., a pierwszą powieść w ................. . W tym też roku wyszła za mąż za ....................................., poetę i pedagoga i zamieszkała z nim w ........................ . Po rozstaniu z mężem powróciła do .............................. . W 1922 roku ponownie wyszła za mąż za działacza PPS i dowódcę żandarmerii - ........................................ . W 1933 roku została członkiem ............................................, jako jedyna kobieta. W czasie wojny ciągle mieszkała w ..........................., gdzie angażowała się konspiracyjnie w ....................................... . Po II wojnie światowej wyjechała do ................................, biorąc tam udział w ......................................................................., była też posłem na sejm aż do ...................... . Przed wojną interesowała się ............................., ........................., .............................., .........................., ........................................ i to widoczne było w jej twórczości, m. in. ...................................., ........................, ....................................... . A po wojnie wydała ................................, zbiór opowiadań o losach więźniów obozów koncentracyjnych oraz ........................., któr zostały wydane po jej śmierci.
Geneza powstania utworu: Powieść pisana w latach 1933-1935, ukazała się w Warszawie. Początkowo utwór miał nosić tytuł „Schematy”, co miało podkreślić schematyzm fabularny i stereotypowość losów ludzkich.
Znaczenie tytułu:
· bariera społeczno-obyczajowa między poszczególnymi grupami społecznymi, która uniemożliwia przejście z jednej warstwy do drugiej;
· granica moralna, której przekroczenie prowadzi do nieszczęścia i tragedii;
· granica psychologiczna, związana z próbą odpowiedzi na pytanie „kim jest człowiek?” z jednego punktu widzenia
· granica poznania (filozoficzna), dotycząca możliwości ludzkiego poznania – jego ograniczoność
Czas i miejsce akcji: połowa lat 30. czasów współczesnych, prowincjonalne miasto i Warszawa (tu wyjeżdża Elżbieta)
Bohaterowie:
Zenon Ziembiewicz
Justyna Bogutówna
Elżbieta Biecka
Cecylia Kolichowska
Karol Wąbrowski
Żańcia Ziembiewiczowa
Walerian Ziembiewicz
Jasia Gołąbska
ksiądz Adolf Czerlon
Czechlińscy
hrabiostwo Tczewscy
inni lokatorazy kamienicy: Posztrascy, Wylamowie, Gorońscy, Marian Chąśba
Główne wątki:
· kariera Zenona Ziembiewicza
· trójkąt miłosny Zenon-Justyna-Elżbiera
· los najbiedniejszych
Problematyka powieści:
· psychologiczna: wnikliwe portrety psychologiczne bohaterów (analiza uczuć, przeżyć i myśli, uwewnętrznienie stanów emocjonalnych i myśli przez mowę pozornie zależną), autoanaliza bohaterów i jej granice (bohaterowie analizują swoje czyny ale nie potrafią obiektywnie ocenić swojej osobowości), ukazywanie człowieka z różnych punktów widzenia (czytelnik ma sam wyrobić sobie opinię o bohaterach);
· moralna: odpowiedzialność człowieka i ponoszenie konsekwencji za swoje czyny, pytanie o granicę kompromisu moralnego (jak daleko może posunąć się człowiek w egoizmie i nieuczciwości);
· filozoficzna: granica poznania ludzkiego (dyskusja między księdzem Czerlonem – stan nieświadomości człowieka, który może tylko zaufać Bogu – a Karolem Wąbrowskim – możliwości poznania poszerzają się wraz z rozwojem nauki i cywilizacji);
· społeczno-obyczajowa: charakterystyka i ocena warstw społecznych (ziemiaństwo, szlachta, drobnomieszczanie, biedota miejsca i robotnicy), miłość (zmysłowa między Justyną a Zenonem, związek duchowy i psychiczny Zenona z Elżbietą);
· polityczna: ocena rządów sanacyjnych (podział społeczeństwa, narastający kryzys ekonomiczny, nędza i choroby biednych, demoralizacja szlachty i przedkładanie interesów prywatnych nad narodowe), mity polityczne (Zenon jako niezależny prezydent, który jest protegowanym i uzależnionym od wpływów innych, ciągle idzie na kompromisy);
1. Jaka jest kompozycja, narracja i język powieści?
Kompozycja –
Narracja i narrator –
Język i styl –
2. Napisz plan wydarzeń powieści.
3. Wypisz cechy charakteru podanych postaci.
Skarbulek