OOBE

[edytuj]

Z Wikipedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

OOBE (ang. out of body experience, doświadczenie poza ciałem) - wrażenie postrzegania świata spoza własnego ciała fizycznego. Osoby będące w stanie OOBE twierdziły, że mogły się poruszać, dokonywać obserwacji i komunikować z innymi istotami inteligentnymi podczas gdy ich ciała spoczywały nieruchomo. Zjawisko to występuje często pod wpływem pewnych silnych substancji psychoaktywnych zwanych dysocjantami (choć osiąganie OOBE nie jest wykluczone przy użyciu substancji innego rodzaju), przy określonych zaburzeniach świadomości, a także może pojawiać się w świadomych snach; część osób doświadcza jednego lub kilku krótkich epizodów w ciągu życia bez żadnych wyraźnych przyczyn; inni zaś deklarują umiejętność wywoływania ich świadomie, np. za pomocą medytacji.

W świetle nauki opuszczenie ciała przez świadomość jest nierealne i teoretycznie niemożliwe, a doświadczenia tego typu odbywać się mogą tylko w obrębie ludzkiego mózgu, mimo iż ich pozorny realizm sugeruje coś innego.

Wieloletnich badań tego stanu dokonał m.in. Robert A. Monroe, założyciel Instytutu Monroe, w którym stworzył on technologię Hemi-Sync (ang. Hemispheric Synchronisation - synchronizacja półkul) mającą ułatwiać uzyskiwanie odmiennych stanów świadomości. Jako dziedziną ezoteryki, fenomenem tym zajmował się również Robert Bruce, który zawarł swoje obserwacje i teorie w "Traktacie o Projekcji Astralnej".

Dwie grupy naukowców, niezależnie od siebie prowadzące badania nad fenomenem doświadczeń pozacielesnych ogłosiły, że udało im się wywołać u osób poddanych eksperymentowi złudzenie oddzielenia się od ciała i przebywania poza nim. Jedną z grup kierował dr neurologii Henrik Ehrsson z University College London, który stwierdził po odbyciu eksperymentu: "..., że perspektywa pierwszej osoby jest niezwykle istotna dla doświadczania swojego ciała, innymi słowy czujemy, że jesteśmy tam, gdzie są nasze oczy", a doznania z odczuwaniem poza swoim ciałem są związane z zaburzeniami kojarzenia bodźców wzrokowych, a także bodźców odbieranych z innych narządów zmysłów. W doświadczeniach wykorzystano aparaturę do wirtualnej rzeczywistości, a sam eksperyment polegał na bodźcowaniu fizycznym (dotykaniem plastikowym prętem klatki piersiowej) osób poddanych eksperymentowi. Henrik Ehrsson kontaktu dokonywał zarówno wirtualnie, jak i w rzeczywistości, natomiast badani deklarowali, że w obydwu przypadkach czuli dotyk. Na podobnych zasadach druga grupa naukowa, nadzorowana przez Olafa Blanke z Institutet i Ecole Polytechnique Federale de Lausanne, zorganizowała badania nad zjawiskiem OOBE[1].

OOBE z punktu widzenia ezoteryki [edytuj]

OOBE a świadomy sen [edytuj]

Istnieje powiązanie zjawiska OOBE ze świadomym snem. Istnieją różne opinie na ten temat - od poglądu, że oba doświadczenia są identyczne, po zdanie, że są to dwie różne rzeczy o podobnych skutkach fizjologicznych. Najpowszechniejszy pogląd to taki, że świadomy sen to wyłącznie wytwór podświadomości śniącego, natomiast OOBE to doświadczenie realnej, niefizycznej rzeczywistości.

Istnieje możliwość łatwego przełączania się między OOBE a świadomym snem. Oba zjawiska mogą być też wymieszane. W czasie OOBE wiele przedmiotów, które widać, nie istnieje w rzeczywistości i jest jedynie wytworem umysłu (snem). Tego rodzaju obiekty nazywa się myślokształtami.

Badania elektroencefalografem wykazały, że podczas świadomego snu fale mózgowe zachowują się jak w fazie REM, natomiast podczas OOBE ich wykres jest inny niż w jakimkolwiek innym stanie świadomości. Wykres fal mózgowych podczas OOBE jest inny u każdej osoby. Trudno nawet u jednej wyodrębnić konkretny stan, który można by nazwać stanem OOBE. Obserwuje się raczej nasilanie lub osłabianie pewnych zjawisk lub rytmów. Przykładowo, stan OOBE może charakteryzować się krótkimi, kilkusekundowymi fazami REM. Odpowiednie nasilenie tego zjawiska można interpretować jako stan OOBE. Nie istnieje zatem możliwość określenia początku i końca OOBE przy pomocy elektroencefalografu[potrzebne źródło].

Rodzaje OOBE [edytuj]

Powszechnie dzieli się doświadczenia OOBE na dwa rodzaje: strefę czasu rzeczywistego i projekcję astralną.

Strefa czasu rzeczywistego to doświadczenie realnej, fizycznej rzeczywistości. Czas płynie tam dla przeżywającego eksterioryzację tak samo, jak w świecie fizycznym, lub z minimalnymi różnicami. Można obserwować te same obiekty, co w świecie fizycznym. Wielu realnych obiektów nie widać, lub są ustawione w innych miejscach, jednak jest to oszustwo podświadomości astralnego podróżnika. Dzięki treningowi można nauczyć się ignorować tego rodzaju błędy podświadomości i obserwować prawdziwy świat fizyczny.

W strefie czasu rzeczywistego istnieje możliwość podróży w czasie.

Ze zjawiskiem OOBE związane jest również pojęcie "projekcji astralnej". Projekcją astralną nazywamy przypadek OOBE, w którym dana osoba porusza się w świecie niefizycznym, tzn. otoczenie, w którym się znajduje wykazuje jedynie częściowe podobieństwo do świata realnego bądź nie wykazuje go wcale, jest to tzw. plan astralny lub astral. Stan ten podobny jest do świadomego śnienia, z tą różnicą, że osoba nie jest ograniczona do poruszania się jedynie w świecie snu.

Osoba przebywająca w astralu doświadcza zupełnie innego czasu, niż w świecie fizycznym. Przykładowo, eksterioryzacja w świecie fizycznym może trwać 10 minut, a podróżnikowi może się wydawać, że spędził w astralu 3 godziny.

Istnieje możliwość łatwego przejścia ze strefy czasu rzeczywistego do planu astralnego. Wystarczy wyobrazić sobie jakieś nieistniejące przejście, np. dodatkowe drzwi i wejść w nie. Jedną z rozrywek podróżników astralnych jest wnikanie w obrazy. Podchodzi się do zwykłego obrazu przedstawiającego miejsce, w które chcemy się udać i wnika się do niego. Podróż z powrotem jest już trudniejsza, ponieważ prawie nikt nie umie kontrolować nieświadomego umysłu. Łatwo wyobrazić sobie jakieś miejsce, jednak trudniej sprawić, żeby ono znikło, kiedy już w nim jesteśmy.

R. Monroe podaje jeszcze jeden rodzaj OOBE, który nazywa "strefą 3", który jest zupełnie innym światem (być może fizycznym), podobnym do naszego, jednak nie jest to ani nasz świat, nawet z przeszłości czy przyszłości, ani plan astralny.

Czasami można się spotkać z odmienną nomenklaturą, gdzie pojęciem OOBE nazywa się wyłącznie przebywanie w strefie czasu rzeczywistego i stąd nie nazywa się projekcji astralnej mianem OOBE.

Zdaniem większości ezoteryków, w czasie każdego snu (nie tylko marzeń sennych) ciało astralne oddziela się od fizycznego. Dlatego, aby nie zaliczać zwykłego snu do zjawisk OOBE, dodatkowym wymogiem doświadczenia eksterioryzacji jest, aby opuszczający ciało miał świadomość, że to właśnie robi.

Techniki osiągania OOBE [edytuj]

Każda technika ma na celu poruszenie ciałem astralnym przy jednoczesnym pozostawieniu nieruchomo ciała fizycznego. Jest to trudne, ponieważ przy poruszaniu dowolnym ciałem człowiek angażuje te same partie świadomości.

Techniki wizualizacji Jedne z najpopularniejszych technik, ponieważ dają możliwość wyjścia z ciała o dowolnej porze. Są trudne w nauce i wymagają bardzo długiego treningu. Najpierw człowiek wprowadza się w trans, podobny do hipnotycznego, a następnie wyobraża sobie sytuację, która ma poruszyć jego ciałem astralnym. Najczęściej osoby chcące doświadczyć OOBE wyobrażają sobie linę, po której próbują się wspinać. Można jednak użyć innej wizji, np. bujania się na huśtawce, obracania wokół własnej osi lub czegokolwiek innego, co ma związek z ruchem.

Metoda 4+1 Jedna z najskuteczniejszych technik. Jej zasada to: położyć się spać, nastawić budzik aby obudzić się po czterech godzinach, przez godzinę zajmować się czymś aby nie zasnąć, a następnie znów położyć się spać. W takim stanie bardzo łatwo doznaje się OOBE. Istnieją inne warianty tej metody, różniące się długością poszczególnych faz, np. 6 godzin snu - 2 godziny czuwania lub 5 godzin snu - godzina czuwania. Metoda ma tę wadę, że OOBE można osiągnąć tylko o odpowiedniej porze (nad ranem, po przebudzeniu) i nie nadaje się do częstego stosowania, gdyż powoduje niewyspanie.

Metoda świadomego snu Metoda wykorzystuje fakt, że można przejść ze świadomego snu do doświadczenia OOBE. Najpierw należy wywołać jakąś techniką świadomy sen (np. WILD), a następnie wykonać we śnie odpowiednią czynność. Może to być coś gwałtownego, np. zeskok z dachu, można zacząć iść do tyłu, można też zamknąć oczy i spróbować szybko wstać. Metoda jest dość skuteczna, jednak wywołanie świadomego snu jest trudne samo w sobie.

Metody wykorzystujące indukcję fal mózgowych Przy użyciu odpowiednich urządzeń wywołuje się fale mózgowe, które ułatwiają osiągnięcie OOBE. Metoda ma średnią skuteczność, zazwyczaj indukowanie fal kończy się niezwykłym stanem świadomości, ale nie OOBE.

Metoda hiperwentylacji Metoda polega na wykonywaniu szybkich głębokich wdechów i wydechów. Po czterdziestu oddechach następuje OOBE. Jest to metoda bardzo niebezpieczna, gdyż może bezpośrednio spowodować śmierć lub uszkodzenie mózgu, a pośrednio wywołać inną chorobę. Skuteczność jest niewielka, ponieważ już po kilkunastu oddechach następuje znaczące pogorszenie samopoczucia.

Zażywanie substancji psychoaktywnych Wrażenie opuszczenia ciała powoduje przede wszystkim ketamina, fencyklidyna i inne dysocjanty, które przez blokadę NMDA powodują ogólne oderwanie od otaczającego świata. Opuszczanie ciała w ten sposób jest naukowo zrozumiane i sugeruje, że każde OOBE jest stanem umysłu i niczym więcej jak złudzeniem, całkowicie realistycznym dla odbiorcy podobnie jak złudzenia w schizofrenii, czy pod wpływem psychodelików.

Paranaukowe teorie na temat OOBE [edytuj]

Wśród ezoteryków nie ma zgody, co naprawdę dzieje się podczas OOBE.

Teoria popularna Najpowszechniejsza, popularna teoria mówi, że w czasie OOBE dusza opuszcza ciało. Oddzielenie duszy od ciała z punktu medycznego nazywane jest śmiercią kliniczną. Z doświadczeń osób doświadczających OOBE możemy się dowiedzieć, że:

·         powrót do ciała jest niemożliwy jedynie po śmierci ciała fizycznego

·         teoretycznie, podczas OOBE ciało może zostać zajęte przez inną duszę, lecz w praktyce takie przypadki zdarzają się bardzo rzadko (co więcej, z opisywanych przypadków wynika, że byty zajmujące ciało fizyczne do określonych celów, prosiły wcześniej właściciela o zgodę); do ciała zajętego przez inną duszę można bez problemu wrócić, wyrzucając tym samym "gościa" - wynika to z połączenia ciała z duszą

Robert Monroe Z relacji R. Monroe wyłania się następujący obraz:

·         świadomość naprawdę opuszcza ciało;

·         istnieje połączenie między ciałem fizycznym a astralnym (nazywane srebrną liną), które przekazuje wrażenia z ciała fizycznego (dźwięki, dotyk) do świadomości;

·         dzięki powiązaniu duszy z ciałem "srebrną liną", powrót do ciała nie sprawia problemów;

·         istnieje możliwość, że nie wrócimy do ciała, lecz jedynie jeśli będziemy tego chcieli;

·         ciało astralne jest zasilane energią z ciała fizycznego, każda próba obudzenia ciała fizycznego kończy sie powrotem ciała astralnego do ciała fizycznego.

Robert Bruce, autor Traktatu o projekcji astralnej ma następujące poglądy:

·         W czasie OOBE tworzony jest doskonały duplikat osobowości podróżnika. Podróżnik występuje więc w dwóch egzemplarzach, z których każdy może działać niezależnie.

·         Między ciałem fizycznym a duplikatem astralnym istnieje połączenie (srebrna lina), które wymienia energię oraz myśli i emocje (telepatia). Energia przepływa głównie od ciała fizycznego do astralnego, ale czasami można ten kierunek odwrócić.

·         Jeżeli astralnemu sobowtórowi skończy się energia, ginie on i "podróżnik" nie zdaje sobie sprawy, że właśnie miał OOBE.

·         Astralny sobowtór może na nowo zespolić się z oryginałem. Następuje wtedy nadpisanie pamięci sobowtóra na pamięć oryginalnego podróżnika i normalnie pamięta się OOBE. Może też dojść do wymieszania wspomnień i wtedy podróżnikowi wydaje się, że przebywał w dwóch miejscach naraz (bilokacja)

·         Próba obudzenia ciała fizycznego skończy się zerwaniem połączenia z duplikatem, który następnie ginie z braku energii. Osobie będzie się wydawać, że nie dokonała OOBE.

·         Ciało jest cały czas zajęte przez duszę, więc nie istnieje ryzyko, że ktoś je zajmie.

·         OOBE nie może spowodować śmierci, ponieważ świadomość nie opuszcza ciała (jedynie jej kopia).

·         Nie istnieje możliwość, że nie wrócimy do ciała.

·         Można mieć OOBE na jawie.

Teoria peryskopu Według tej teorii nic nie opuszcza ciała, wrażenia z odległych miejsc następują dzięki postrzeganiu pozazmysłowemu, komunikacja z innymi istotami dzięki telepatii. Istnienie ciała astralnego jest złudzeniem. Ciało astralne można porównać do peryskopu, który wystaje z ciała fizycznego, jednak świadomość go nie opuszcza.

Teoria świadomego snu Według tej teorii OOBE niczym nie różni się od świadomego snu. Dusza nie opuszcza więc ciała. Teoria ta ma dwa warianty: jeden uznaje OOBE za szczególny przypadek świadomego snu, a drugi uznaje świadomy sen za szczególny przypadek OOBE. W obu przypadkach OOBE jest powiązane z LD, a w drugim przypadku LD uznaje się za odmienny stan OOBE, w którym marzenia senne zastępują rzeczywistość postrzeganą przez ciało astralne.

Badania EEG wykazują, że ciało osoby doświadczającej OOBE, znajduje się w fazie REM, a fale mózgowe wykazują aktywność o częstotliwości od 4 Hz do 8 Hz (fale theta) - takie same jak przy marzeniach sennych[potrzebne źródło].

Krytyka naukowa eksperymentów Roberta Monroe [edytuj]

Neurolodzy, z głównego nurtu badań naukowych w tym zakresie, sądzą dość powszechnie, że efekty OOBE, są zwykle powodowane silnym pobudzeniem określonych fragmentów mózgu i mogą być z powodzeniem wyjaśniane w racjonalny sposób.

Eksperymenty Roberta Alana Monroe próbowało powtarzać wielu neurologów z kilku ośrodków badawczych w USA. Efekty OOBE występują dość powszechnie wśród chorych na epilepsję, którą próbowano leczyć poprzez stymulowanie tych miejsc w mózgu, które są szczególnie aktywne w trakcie ataku padaczki. Silne efekty OOBE występujące po zażyciu ketaminy są również związane ze wzmożoną aktywnością tych samych fragmentów kory mózgowej. Powiązanie występowania tych efektów z pobudzaniem tych ośrodków mózgu zostało też udowodnione m.in. przez S.J. Blackmore...