Hanna ŻmijskaPlanowanie działań wiąże się ze stworzeniem koncepcji przebiegu procesu budowania współpracy rodziców ze szkołą, a więc sformułowaniem celów, wynikających z diagnozy obecnej sytuacji, wyznaczeniem obszarów działań oraz formy ich wdrażania. Warto, aby w tym etapie uczestniczył cały zespół nauczycielski, rodzice – członkowie rady rodziców i rady szkoły oraz przedstawiciele społeczności uczniowskiej – samorządu szkolnego (np. w kilku tematycznych komisjach). Wypracowanie wspólnego planu wzmocni jego efektywność, a podmioty realizacji uczyni bardziej odpowiedzialnymi.Tabela ilustruje przykład rozpisania planu współpracy z rodzicami w danej szkole w kilku wybranych obszarach. W całościowym harmonogramie warto ująć terminy i osoby odpowiedzialne za konkretne zadania.
Tabela 1. Plan współpracy z rodzicami
Obszar współpracy
Cele współpracy
Formy współpracy
Umiejętności wychowawcze rodziców
· nawiązywanie kontaktu i umocnienie więzi z dzieckiem
· poszerzanie umiejętności interpersonalnych i w zakresie komunikacji (uważne słuchanie, komunikat typu „Ja” i inne)
· umiejętne sprawowanie kontroli
· określanie i stosowanie granic
· umiejętne wspieranie dziecka w trudnych sytuacjach szkolnych (np. egzaminacyjnych)
· warsztaty psychologiczne dla grup rodziców z wybranym problemem
· prelekcje i wykłady – przy okazji wywiadówek lub innych spotkań z rodzicami
· spotkania indywidualne z rodzicem i uczniem (mediacje, negocjacje, kontrakt)
Pozyskiwanie wsparcia przez rodziców
· umiejętne korzystanie z pomocy specjalistów (poradnie psychologiczno-pedagogiczne, inne instytucje pomocowe)
· terapia rodzinna, indywidualna, zajęcia korekcyjne, wsparcie dziecka w domu
· inicjowanie pomocy, np. materialnej, prawnej, medycznej; rada szkoły
Funkcjonowanie ucznia w szkole
· pozyskanie wiedzy o dziecku, jego mocnych stronach, deficytach, trudnościach; wypracowanie spójnego programu działań wychowawcy i środowiska rodzinnego
· diagnoza edukacyjna i wychowawcza
· adekwatne oddziaływanie wychowawcze
· diagnoza edukacyjna i wychowawcza ucznia i grupy klasowej
· lekcje otwarte, projekty edukacyjne, uroczystości szkolne
· konsultacje indywidualne, wywiadówki
· pomoc rodzicom we wczesnym rozpoznawaniu dysfunkcji rozwojowo-wychowawczych (np. dysleksja, fobia szkolna, anoreksja, autoagresja)
· zajęcia ze specjalistą
· pomoc w diagnozie problemu lub w autodiagnozie (zwłaszcza, jeśli chodzi o zagrożenie uzależnieniem lub przemoc, autoagresję)
· grupy wsparcia (np. dla rodziców dzieci z grupy ryzyka, dla rodziców z problemem uzależnienia lub przemocy w rodzinie)
Wymiana informacji szkoła – dom ucznia
· diagnoza edukacyjna i wychowawcza ucznia, plan działań korekcyjnych, wypracowanie spójnego oddziaływania wobec ucznia w domu i w szkole
· podtrzymanie stałego kontaktu
· przekazanie/pozyskanie rzetelnej informacji
· indywidualne spotkania, arkusze obserwacji, listy do rodziców, przewodnik dla rodziców, lekcje otwarte i inne
Następnie należy pamiętać o kolejnych krokach, do których należy:
· zaakceptowanie planu przez wszystkich pracowników szkoły (przekonanie o celowości, zaangażowanie do współpracy);
· uzyskanie od rodziców akceptacji planu (przekonanie do idei współpracy, nadrzędnym celem dobro ich dzieci);
· prezentacja pomysłów szkoły i rodziców (Rada Rodziców), wypracowanie wspólnego planu;
· harmonogram działań: cele długofalowe i roczne.
Oto przykładowy terminarz1:
Współpraca wychowawców klas z rodzicami terminarz spotkań w roku szkolnym 2006/2007
Termin
Zadania
Odpowiedzialni
20.09.2006
Spotkania informacyjne z rodzicami uczniów klas, przedstawienie:– planu pracy szkoły– statutu– podsumowanie zajęć integracyjnych Spotkanie w klasach:– zapoznanie ze statutem, planem wychowawczym klasy, WSO, PSO, oceny zachowania – oczekiwania wobec szkoły
dyrektor szkołypedagogwychowawcawychowawca
13-17.11.2006
Konsultacje z rodzicami:– informacje o wynikach w nauce i zachowaniu
wszyscy nauczycielepedagog, psycholog
11-15.12.2006
Zebrania wychowawców klas z rodzicami:– informacje o wynikach w nauce i zachowaniu
– wyniki diagnoz wstępnych
wychowawcy
11-12.01.2007
WywiadówkiZebranie ogólne dla rodziców:– sprawozdanie z realizacji zadań wynikających z planu pracy szkoły i działalności Rady Rodziców– informacje o wpłatach i wydatkach – informacje o egzaminie próbnym kl. II – przedstawiane procedur egzaminacyjnych kl. III– orientacja zawodowa (procedury składania dokumentów do szkół ponadgimnazjalnych)
wychowawcyprzewodniczący Rady Rodzicówdyrektorwicedyrektor, pedagog
12-16.03.2007
Konsultacje indywidualne z rodzicami
wszyscy nauczyciele,pedagog, psycholog
14-18.05.2007
Zebrania w klasach:– wyniki w nauce– ocena z zachowania
wychowawcy klas
Czerwiec 2007
Spotkanie organizacyjne dla rodziców uczniów przyszłych klas pierwszych
dyrektor, pedagog, psycholog
sylwiam76