Pielęgnowanie pacjentów w wybranych chorobach układu endokrynologicznego - J. Lewko, K. Łagoda, R. Sierżantowicz.pdf

(415 KB) Pobierz

599276335 UNPDF

PIELĘGNOWANIE PACjENTóW

W WYBRANYCh ChOROBACh

ukłADu

ENDOkRYNOLOGICZNEGO

Jolanta Lewko, Katarzyna Łagoda,

Regina Sierżantowicz

6

Cele rozdziału: Głównym celem rozdziału jest zapoznanie studenta z wy-

branymi schorzeniami układu endokrynologicznego, przyczynami i objawa-

mi zaburzeń endokrynologicznych, głównymi metodami diagnostyki i lecze-

nia oraz problemami pielęgnacyjnymi pacjentów.

Po przestudiowaniu treści zawartych w rozdziale oraz materiałów

uzupełniających student będzie potraił:

1. Wymienić przyczyny, podmiotowe i przedmiotowe objawy kliniczne,

metody rozpoznawania i leczenia chorób tarczycy oraz cukrzycy.

2. Analizować, porównywać i różnicować zaburzenia hormonalne związa-

ne z niedoborem lub nadmiarem hormonów tarczycy.

3. Zinterpretować informacje zebrane podczas wywiadu oraz badania izy-

kalnego.

4. Zastosować procedury postępowania pielęgniarskiego wobec pacjentów

z chorobami układu endokrynologicznego.

5. Sformułować główne problemy pielęgnacyjno-lecznicze pacjentów

w poszczególnych schorzeniach endokrynologicznych.

127

599276335.051.png

599276335.058.png

599276335.059.png

599276335.060.png

599276335.001.png

599276335.002.png

599276335.003.png

599276335.004.png

599276335.005.png

599276335.006.png

599276335.007.png

599276335.008.png

6.1. Choroby tarczycy

Tarczyca jest dużym, nieparzystym gruczołem, otoczonym torebką łączno-

tkankową. Zbudowana jest z dwóch płatów połączonych więziną, zwaną cie-

śnią tarczycy. Znajduje się w przedniej części szyi i przylega do chrząstki

tarczowej krtani. Wewnątrz gruczołu znajdują się komórki pęcherzykowe

tarczycy. Wypełnione są płynem koloidowym zawierającym jodotyreoglobu-

linę. Jodotyreoglobulina rozpada się pod wpływem enzymów na hormony

tarczycy: tyroksynę (T 4 ) i trójjodotyroninę (T 3 ), które są wydzielane do krwi.

Hormony gruczołu tarczowego wpływają na zużycie tlenu przez tkanki,

spalanie wewnątrzkomórkowe, syntezę białek, syntezę i rozpad cholesterolu,

resorpcję węglowodanów w jelitach i regulację gospodarki wodno-elektroli-

towej. Wytwarzanie hormonów tarczycy uzależnione jest od TSH – hormonu

wydzielanego przez przedni płat przysadki mózgowej. Do prawidłowej

czynności tarczycy niezbędny jest jod pobierany z pokarmu.

6.1.1. Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy (hipertyreoza) jest stanem patologicznym, w którym

dochodzi do zwiększenia wydzielania hormonów tarczycy. Przekraczają one

wówczas aktualne zapotrzebowanie organizmu. Hipertyreoza jawna jest ze-

społem objawów wywołanych nadmiernym stężeniem hormonów tarczycy

(HT).

Utajona (subkliniczna) nadczynność tarczycy przebiega bezobjawowo

lub z nieznacznie nasilonymi objawami.

Przyczyny nadczynności tarczycy:

choroba Gravesa–Basedowa;

wole wieloguzkowe nadczynne;

autonomiczny nadczynny guzek tarczycy;

podostre zapalenie gruczołu tarczowego;

przewlekłe autoimmunizacyjne zapalenie gruczołu tarczowego;

nadmierne wydzielanie TSH;

rak tarczycy;

zatrucie preparatami tarczycy.

Objawy

Objawy podmiotowe:

niepokój, drażliwość, płaczliwość, nadmierne pobudzenie psychorucho-

we, bezsenność, lęk, trudności w koncentracji uwagi;

kołatanie serca, zaburzenia rytmu serca;

niekiedy objawy niewydolności krążenia;

biegunka, zwiększenie apetytu, zmniejszenie masy ciała;

128

599276335.009.png

599276335.010.png

599276335.011.png

599276335.012.png

599276335.013.png

599276335.014.png

599276335.015.png

599276335.016.png

599276335.017.png

599276335.018.png

599276335.019.png

599276335.020.png

osłabienie i nadmierna męczliwość mięśni;

zaburzenia miesiączkowania u kobiet;

nadmierna potliwość;

uczucie ciepła;

wypadanie włosów.

Objawy przedmiotowe:

drobnofaliste drżenie rąk;

czynność serca > 90/min;

migotanie przedsionków;

retrakcja powiek (wrażenie wpatrywania się);

zmniejszenie masy mięśniowej;

osłabienie mięśni;

skóra ciepła, różowa, wilgotna, nadmiernie gładka;

włosy, cienkie, łamliwe;

wole tarczycy.

Diagnostyka

Diagnostyka wymaga wykonania badania przedmiotowego i podmiotowego.

Badania laboratoryjne:

oznaczenie stężenia hormonów w surowicy krwi (TSH, wolne HT);

morfologia krwi obwodowej;

lipidogram, ALT;

oznaczenie stężenia białka w surowicy krwi;

oznaczenie fosfatazy zasadowej;

oznaczenie stężenia wapnia.

Inne badania:

badanie palpacyjne szyi;

USG tarczycy;

biopsja tarczycy;

scyntygraia tarczycy;

rtg klatki piersiowej;

EKG;

badanie okulistyczne.

Zadania pielęgniarki

Pielęgniarka ma następujące zadania:

pobieranie krwi na badania laboratoryjne;

przygotowanie psychiczne i izyczne pacjentów do badań diagnostycz-

nych;

wykonanie EKG;

129

599276335.021.png

599276335.022.png

599276335.023.png

599276335.024.png

599276335.025.png

599276335.026.png

599276335.027.png

599276335.028.png

599276335.029.png

599276335.030.png

599276335.031.png

599276335.032.png

pomiar tętna, RR, oddechu;

pomiary antropometryczne: pomiar masy ciała, wzrostu, ocena wskaźni-

ka BMI;

obserwacja stanu skóry;

ocena stanu psychicznego;

ocena czynności przewodu pokarmowego (wypróżnienia, apetyt).

Leczenie

Leczenie obejmuje farmakoterapię, leczenie jodem promieniotwórczym i le-

czenie operacyjne.

Farmakoterapia:

tyreostatyki – tioamidy;

inne leki zmniejszające stężenie HT;

β-blokery, np. propranolol.

Profilaktyka

W proilaktyce nadczynności tarczycy drugo- i trzeciorzędowej ważne

są edukacja zdrowotna i motywacja pacjenta do:

systematycznego przyjmowania leków;

przestrzegania diety z ograniczeniem substancji wolotwórczych;

zaprzestania palenia papierosów;

unikania leków przeciw przeziębieniu zawierających efedrynę, środków

stymulujących zawierających kofeinę, preparatów zawierających jod

(witamin, leków przeciwastmatycznych i wykrztuśnych, kosmetyków

do opalania, substytutów soli).

Choroba Gravesa–Basedowa

Jest chorobą autoimmunologiczną tarczycy, polegającą na wytwarzaniu

przeciwciał skierowanych przeciw receptorowi TSH (anty-TSHR). Czynniki

endogenne i egzogenne w jej patogenezie to: predyspozycje dziedziczne, pa-

lenie tytoniu, stres, estrogeny.

Objawy

W chorobie Gravesa–Basedowa występują następujące objawy:

wole naczyniowe;

orbitopatia tarczycowa (wytrzeszcz gałek ocznych, łzawienie, zaczer-

wienienie spojówek, ból przy ruchach gałki ocznej, obrzęk powiek, spo-

jówek i mięska łzowego; przekrwienie spojówek);

130

599276335.033.png

599276335.034.png

599276335.035.png

599276335.036.png

599276335.037.png

599276335.038.png

599276335.039.png

599276335.040.png

599276335.041.png

599276335.042.png

599276335.043.png

599276335.044.png

obrzęk przedgoleniowy – tzw. dermatopatia tarczycowa (1 – 3%);

autoimmunologiczne zapalenie skóry.

Powikłania:

niedomykalność powiek;

owrzodzenie rogówki oka;

zaburzenia ostrości widzenia;

utrata wzroku (w wytrzeszczu złośliwym).

Diagnostyka

Rozpoznanie obejmuje badanie przedmiotowe i podmiotowe.

Badania laboratoryjne:

oznaczenie stężenia TSH, fT 4 , fT 3 ;

oznaczenie stężenia przeciwciał anty-TSHR;

morfologia,

lipidogram.

Badania obrazowe:

USG tarczycy;

rtg klatki piersiowej.

Wykonuje się również badanie okulistyczne.

Zadania pielęgniarki

Zadania są następujące:

pomiary antropometryczne (masa ciała, wzrost), ocena wskaźnika BMI;

pobieranie krwi na badania laboratoryjne;

przygotowanie psychiczne i izyczne pacjentów do badań obrazowych;

wykonanie EKG;

pomiar tętna, RR, oddechu.

Leczenie

W leczeniu choroby Gravesa–Basedowa wykorzystuje się farmakoterapię,

leczenie jodem promieniotwórczym i leczenie operacyjne.

Profilaktyka

Proilaktyka drugo- i trzeciorzędowa polega na eliminacji czynników nasila-

jących dolegliwości związane z orbitopatią (np. zanieczyszczone i suche po-

wietrze, dym tytoniowy, intensywna i długotrwała praca narządu wzroku).

131

599276335.045.png

599276335.046.png

599276335.047.png

599276335.048.png

599276335.049.png

599276335.050.png

599276335.052.png

599276335.053.png

599276335.054.png

599276335.055.png

599276335.056.png

599276335.057.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Badania krwi i moczu - S. Michalak.pdf (1571 KB)
Pielęgnowanie pacjentów w wybranych chorobach układu endokrynologicznego - J. Lewko, K. Łagoda, R. Sierżantowicz.pdf (415 KB)
BADANIE_FIZYKALNE_DLA_PIELĘGNIAREK.pdf (155 KB)
washhands.jpg (20 KB)
Jak uchronic uklad miesniowo-szkieletowy podczas pracy - Jarosiewicz.pdf (756 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin