Romantyzm druga po�owa XIX w. Tematyka wsp�czesna m�wi�ca o walkach narodowo-wyzwole�czych oraz historii narodu. Dominuje uczucie, emocje. Akcentuje si� osobiste zaanga�owanie tw�rcy. Postawa indywidualistyczna tw�rc�w decyduje o tym, �e malarz chce przede wszystkim wyrazi� siebie. Kompozycja obraz�w staje si� swobodna, cz�sto dynamiczna. Koloryt �ywy, �mia�o zestawiony z ostrymi kontrastami �wiat�a i cienia. Technika malowania utrwala zamaszysty, �ywio�owy ruch p�dzla. Malarze: - Francja Eugene Delacroix - Zag��bia� si� w tajemnice barw, poczu� ich wzgl�dno�� tj. zale�no�� od kolor�w s�siaduj�cych oraz zasad� refleksji kolorystycznych. Artysta czasem pos�ugiwa� si� nawet kolorem abstrakcyjnym. Jego najs�ynniejszym obrazem jest "Wolno�� wiod�ca lud na barykady". Kompozycja nawi�zuje do wydarze� lipcowej rewolucji we Francji. Kolorystyka obrazu w niekt�rych punktach zgaszona, w innych rozja�niona z akcentem czerwonej plamy na sztandarze. W kompozycji zawarty jest ogromny dynamizm. Theodore Gerioaul (czyt. �eriko) - autor "Tratwy meduzy", gdzie przedstawiany jest los rozbitk�w na tratwie rzucanej przez fale. G��wnym �rodkiem wyrazu artystycznego jest �wiat�o i cie�, kt�rymi malarz kontrastuje i modeluje postacie. - Polska Piotr Micha�owski - Koncentrowa� si� on na scenach z ko�mi, batalistyce i portretach. Jego kompozycje cechuje niepospolita brawura p�dzla, farba k�adziona jest �mia�o (akcentowane s� poci�gni�cia p�dzla). Artysta nie koncentruje si� na detalach, stosuje b��kity, r�e, oran�e i ��cie tworz�c jedn� wielk� g��bi� kolor�w. Jest autorem paru wersji bitwy pod Samosierr�. - Hiszpania Goya - hiszpan, zas�yn�� z portret�w, gdzie modele przedstawiane s� czasem w spos�b karykaturalny. Agresja wojsk Napoleona I przedstawiona jest w obrazie "Rozstrzelanie powsta�c�w madryckich". Kompozycja dzieli si� na dwie cz�ci. Prawa strona to osnuty ........ pluton egzekucyjny symbolizuj�cy zimny mechanizm wojny. Przeciwna strona to sk��bione w o�lepiaj�cym blasku postacie powsta�c�w, kt�rych gesty wyra�aj� rozpacz, determinacj�. ENCYKLOPEDIA ROMANTYZMU SZTUKA. Romantyzm � szeroki i wieloznaczny termin stosowany w odniesieniu do r�nych przejaw�w sztuki (g�. malarstwa) lat ok. 1760�1850. Romantyzm nie ma cech odr�bnego stylu, jest rozumiany raczej jako wyraz postawy �wiatopogl�dowej, artyst. i uczuciowej. Znamionuje j� pojmowanie sztuki jako przejawu odr�bno�ci cywilizacyjnych, nar. i osobowych oraz jako ekspresji prze�y� wewn. tw�rcy, wyolbrzymienie roli sztuki, artysty i doznania estet., wybuja�y indywidualizm i subiektywizm, odrzucenie przekonania o racjonalnym charakterze tw�rczo�ci artyst., zwrot ku poznaniu intuicyjnemu i tw�rczej roli wyobra�ni. Postawa ta zaowocowa�a zar�wno ogromnym rozszerzeniem repertuaru tematycznego wyobra�e�, jak te� r�norodno�ci� form artystycznych. �r�d�ami nowych temat�w sta�y si� pn. mitologie celt.-germ. (Pie�� o Nibelungach, Pie�� Osjana), poezja nieklasyczna (Dante, W. Szekspir, J. Milton) i wsp�cz. (J.W. Goethe, G. Byron), lud. podania, nar. legendy. Swoboda tematyczna znalaz�a upust w wyobra�eniach fantastycznych, nie skr�powanych tradycyjnymi ramami ikonograficznymi. Skodyfikowany j�zyk alegor.-sybol. zast�pi�o dzia�anie emocjonalnym nastrojem albo indywidualna, cz�sto ezoteryczna symbolika. Potrzeba odwo�ywania si� do przesz�o�ci zrodzi�a wielk� popularno�� malarstwa hist., zw�. podejmuj�cego w�tki nar., zar�wno o anegdotycznym, jak historiozoficznym charakterze. Kult natury nada� now� rang� malarstwu pejza�owemu, zyskuj�cemu w tw�rczo�ci panteistycznie nastrojonych romantyk�w niem. wymiar sakralny (Ph.O. Runge, C.D. Friedrich), ale przybieraj�cemu te� charakter udramatyzowanej wizji (W. Turner) lub przyr. obserwacji (J. Constable). Wobec braku jednolito�ci stylowej terminem romantyzm okre�la si� wiele nurt�w mal. i indywidualnych dokona�, jak np. fantasmagoryczna p�na tw�rczo�� F. Goi, poet.-fantastyczne wyobra�enia H. F�selego, ezoteryczno-wizyjne dzie�o W. Blake'a, kontemplacyjne krajobrazy C.D. Friedricha, rel.-historyzuj�ca sztuka powstaj�ca w kr�gu Bractwa �w. �ukasza (nazare�czycy ), barokowo dynamiczne i wysoce emocjonalne malarstwo franc. (T. G�ricault, E. Delacroix). W odniesieniu do architektury termin romantyzm jest stosowany wobec niekt�rych malowniczych, na og� nieregularnych budowli epoki historyzmu, zw�. neogot. (rezydencje w formie zamk�w, zameczk�w, willi w�oskich, pawilony parkowe). Typowym wyrazem idei romantyzmu by�y stylizowane naturalne za�o�enia ogrodowe (park krajobrazowy), z budowlami lub ich ruinami w r�nych stylach hist. i egzotycznych. W rze�bie znamion romantyzmu upatruje si� w dziele artyst�w podejmuj�cych typow� romantyczn� tematyk� i operuj�cych dynamiczn�, nie klasycyzuj�c� form� (F. Rude). W sztuce pol. najwybitniejszym przedstawicielem malarstwa romantyzmu jest wykszta�cony we Francji P. Micha�owski. J. STARZY�SKI O romantycznej syntezie sztuk: Delacroix, Chopin, Baudelaire, Warszawa 1965; J. STARZY�SKI Romantyzm i narodziny nowoczesno�ci, Warszawa 1972; H. MORAWSKA Kryteria oceny romantyzmu, Warszawa 1976; Tematy, tradycje i teorie w sztuce doby romantyzmu, Warszawa 1981; Encyklopedia romantyzmu, Warszawa 1992.
ZULUS555