sciąga.doc

Lata 1918-21:

Powstanie władz centralnych: Przyjazd Piłsudskiego do Warszawy: 10.11.1918. Wszystkie stronnictwa polskie, nie licząc lewicy rewolucyjnej, zażądały od Rady Regencyjnej przekazania mu władzy. RR podporządkowała się Piłsudskiemu dekretem z 11.11.1918r oddała mu naczelne dowództwo nad tworzącym się wojskiem. Na ziemiach polskich w tym okresie istniało kilka ośrodków władzy: Rada Regencyjna, rząd lubelski, krakowska Polska Komisja Likwidacyjna i rady delegatów. Najsilniejszym oparciem dla Piłsudskiego był rząd Daszyńskiego w Lublinie. Utworzenie rządu Piłsudski powierzył socjaliście Jędrzejowi Moraczewskiemu. 22.11.1918r. Piłsudski i Moraczewski podpisali dekret stwierdzający, iż Polska jest republiką i że do zwołania sejmu Ustawodawczego najwyższa władzę sprawować będzie Piłsudski jako Tymczasowy Naczelnik państwa

21.11.1918r rząd Moraczewskiego ogłosił manifest akcentując ludowy charakter nowej władzy. Zapowiadając reformę rolną i nacjonalizację, 8 godz.dzień. Opracowano ordynację wyborczą, opartą na powszechnym, równym, bezpośrednim, tajnym i proporcjonalnym prawie wyborczym wszystkich obywateli powyżej 21 lat bez różnicy płci. Wybory rozpisano na 26.01.1919r.

Wybory do Sejmu Ustawodawczego: wybory zostały przeprowadzone 26.01.1919r. Największy sukces odniosła Narodowa Demokracja , na 2 miejscu PSL „Wyzwolenie”, na 3 PPS. W Galicji, PSL „piast”, PSL „Lewica”. Sejm Ustawodawczy liczył 394 posłów, z czego 36% było z ND.

Mała konstytucja: Z chwila zwołania Sejmu Ustawodawczego przejął on zwierzchnią władzę w państwie. 20.02.1919r. Piłsudski złożył swój urząd, jednak Sejm powierzył mu kontynuowanie obowiązków Naczelnika Państwa aż do uchwalenia konstytucji. Tego samego dnia Sejm przyjął też tymczasowe zasady funkcjonowania państwa, nazwane małą konstytucją. Władza ustawodawcza: Sejm, Naczelnik wraz z rządem był najwyższym wykonawcą uchwał sejmowych.  Większość posłów dała wyraz zaufania do rządu Paderewskiego.

Powstanie Wielkopolskie: Pomimo kapitulacji Niemiec nie zamierzali ustępować z Wielkopolski, Pomorza i Górnego Śląska. Gdy 26.02.1918r do Poznania przybył Paderewski, grupy żołnierzy niemieckich zaczęły atakować ludność. Polacy rozpętali powstanie przeciw Niemcom. Walki przerwano 16.02.1919r obszar wyzwolony znalazł się pod kontrola NRL.

Inwazja Czeska na Śląsku Cieszyńskim: Przekreślając porozumienie o linii demarkacyjnej, podpisane w listopadzie 1918r pomiędzy czechami a polska, 23.01.1919 wojska czeskie weszły na Śląsk Cieszyński zajmując cały obszar dawnego księstwa Cieszyńskiego, aż po Wisłę. 3.02.1919 w Paryżu doszło do porozumienia o wytyczeniu nowej linii demarkacyjnej, dzielącej sporny obszar.             

Front Wschodni: 26.02.1919 Rada Najwyższa konferencji pokojowej w Paryżu zatwierdziła projekt rozgraniczenia Polski i Litwy według Linii Focha., pozostawiając Wilno po str. Polskiej.

Konferencja Paryska: od stycznia 1919 trwały w Paryżu obrady zmierzające do podpisania traktatu pokojowego z Niemcami. Negocjacje w sprawie granicy polsko-niemieckiej  prowadził Dmowski i Paderewski. Traktat wersalski ustalił granicę pol-niem przyznając Polsce pomorze Wschodnie bez Gdańska (liga narodów) i prawie całą Wielkopolskę, oraz plebiscyty na Górnym Śląsku Warmii i Mazurach.

Państwa Ententy a polska granica wschodnia: 21.11.1919r Rada Najwyższa konferencji pokojowej zatwierdziła statut autonomiczny dla Galicji Wschodniej. Polska otrzymała mandat Ligii Narodów na zarządzanie tym obszarem przez 25lat. 8.12.1919r ta sama rada podjęła drugą decyzję dopuszczając administrację polska jedynie na zachód od linii Bug-Kuźnica-Puńska ( linia Curzona). Nie była to granica etniczna, a w przybliżeniu granica zachodnia Rosji po III rozbiorze Polski.

Wojna polsko-bolszewicka 1919-1921, walki toczone przez Polskę przeciw Rosji Radzieckiej o kształt granicy wschodniej i utrzymanie niepodległości.

Ustalenie Granicy Zachodniej i północnej:

Wielkopolska i pomorze: 11.07.1919r zniesiono granicę celną między Wielkopolską i resztą polski, Zaczął obowiązywać traktat Wersalski. Połączenie wielkopolski i Pomorza miało dla Polski ogromne znaczenie, gdyż wzmacniało jej potencjał ludnościowy i gospodarczy.

Górny Śląsk: 17.08.1919 wybuchło I powstanie śląskich Polaków, oddziały niemieckie miały jednak znaczną przewagę. W nocy z 19/20.07.1920r wybuchło II powstanie śląskie. Plebiscyt górnośląski odbył się 20.03.1921r. Kiedy okazało się że Polsce przypaść miały tylko powiaty pszczyński  i rybnicki oraz części katowickiego i tarnogórskiego , tarnogórskiego nocy z 2/3.05.1921 wybuchło III powstanie śląskie. 12.1.1921. Rada Ligi Narodów podjęła ostateczną decyzję o podziale Górnego Śląska. Polsce przypadły powiaty: katowicki, lubliniecki, pszczyński, rybnicki, świętochłowicki i tarnogórski.

Warmia i Mazury: Nad porządkiem plebiscytu czuwały komisje alianckie w Olsztynie i Kwidzynie. Plebiscyt odbył się 11.07.1920r. Głosowanie zakończyło się dla Polski klęską.

Śląsk Cieszyński: 28.07.1920 podjęto decyzję o Zaniechaniu plebiscytu na Śląsku cieszyńskim. Po stronie czeskiej zostało wiele polskiej ludności.

Konstytucja Marcowa: składała się z 7 rozdziałów. Organami ustawodawczymi miałby być sejm i senat oraz rząd, wybierane co 5 lat w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, tajnych, proporcjonalnych przez obywateli, którzy ukończyli 21 lat (sejm) i 30 lat(senat). Prawo wybieralności mieli obywatele powyżej 25 lat (sejm) i 40 lat (senat). Sejmowi podlegała NIK. Władzę wykonawczą sprawował prezydent i rząd. Wyboru prezydenta miało dokonywać Zgromadzenie Narodowe, złożone z członków Sejmu i Senatu raz na 7 lat. Prezydent reprezentował kraj na zewnątrz, a także miał prawo rozwiązywania Sejmu ale tylko za zgoda 3/5 senatorów.

Lata 1926-35

Przewrót majowy, zbrojny zamach stanu dokonany przez J. Piłsudskiego w dniach 12-14 maja 1926. W jego wyniku obalony został rząd W. Witosa, doszło do dymisji prezydenta S. Wojciechowskiego. 15 maja 1926 powołano rząd K. Bartla, którego głównym zadaniem była likwidacja stanu wyjątkowego i przeprowadzenie wyborów prezydenckich. 1 lipca 1926 na prezydenta RP wybrano I. Mościckiego, co zapoczątkowało okres rządów sanacji.

Nowy system rządów: Nowela sierpniowa: Piłsudski nie zdecydował się rozwiązać parlamentu sądząc ze dotychczasowy, upokorzony przez przewrót, może być bardziej skłonny do posłuszeństwa. Stało się jednak inaczej. 16.06.1926 nowy rząd przedłożył Sejmowi projekt noweli konstytucyjnej przewidujący nadanie prezydentowi prawa rozwiązywania sejmu i senatu, wydawania dekretów na mocy pełnomocnictw sejmowych. 2.08.1926 sejm uchwalił ustawę zmieniająca konstytucję. Wraz z nowelą sierpniową sejm upoważnił też prezydenta do wydawania rozporządzeń mocą ustaw do końca 1927r.

Dalsze kroki sanacji: 6.08. 1926 prezydent wydał dekret o organizacji najwyższych władz wojskowych. Powołano instytucję Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych (podlegała tylko prezydentowi

Powstanie BBWR: po wygaśnięciu pierwszej kadencji sejmu na jesieni 1927r nowe wybory rozpisano na marzec 1928. Sanacja przed wyborami wycofała swoich głównych przedstawicieli ze stronnictw sejmowych powołała do życia Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (kierowany przez Piłsudskiego). W wyniku energicznej akcji politycznej do BBWR  przystąpiły różnorodne organizacje oraz grupy polityczne.

Wybory 1928: odbyły się 4.03.1928. W rezultacie wyborów BBWR stał się największą frakcja parlamentarną. Posiadał 1/3 głosów. Na lewicy najsilniejsza partia była PPS.

W nowym Sejmie: 27.031928 Piłsudski otworzył obrady sejmu. Po zamknięciu sesji ustąpił gabinet Piłsudskiego za szefem rządu ponownie został Bartel. Nazwę endecji zmieniono na Stronnictwo Narodowe.  14.04 1929 w zawiązku ze złym stanem zdrowia Piłsudskiego powołano nowy gabinet ze płk. Świtalsim na czele. Gabinet został zmilitaryzowany. 31.10.1929 Daszyński nie pozwolił na otwarcie obrad sejmu. Prezydent Mościki odroczył sesję o 30 dni. Gdy sejm zebrał się ostatecznie 5.12, PPS postawiła wniosek o votum nieufności dla rządu. Świtalski ogłosił dymisję gabinetu. 29.12.1929 Bartel utworzył nowy gabinet, w którym zabrakło najbardziej krytykowanych ministrów rządu pułkowników. 25.08 Piłsudski ponownie stanął na czele rządu. 29.08 prezydent Mościki rozwiązał sejm i senat zapowiadając nowe wybory.

Wybory roku 1930 (Brzeskie)r: Kampania przedwyborcza odbywała się w warunkach uniemożliwiających swobodną grę polityczną.  Minister Sławoj-Składkowski polecił starostom by doprowadzili do triumfu:idei Marszałka Piłsudskiego”. Na kresach BBWR przedstawiono jako gwaranta polskości. W wyborach 16.11.1930 . Według oficjalnych wyników BBWR uzyskało 55%. Stronnictwo narodowe 14%. W senacie BBWR uzyskało większość.

Początek dyktatury: po wyborach Piłsudski zrezygnował ze stanowiska premiera i oddał je Sławkowi. Zapowiedzią polityki twardej ręki było mianowanie Czesława Michałowskiego, organizatora przed wyborczych aresztowań, ministrem sprawiedliwości. 9.12.1930 nastąpiło otwarcie parlamentu. Prezydent Mościki zapowiedział ze głównym celem będzie uchwalenie konstytucji.

Konstytucja kwietniowa:

Uchwalenie konstytucji: Celem głównym sanacji czyli obozu rządzącego była zmiana konstytucji. 26.01.1934 komisja konstytucyjna przedłożyła sejmowi główne tezy nowej ustawy zasadniczej. Opozycja zamiast je odrzucić wyszła z Sali i dzięki temu obecna na posiedzeniu pozarządowa większość uchwaliła tezy jako projekt konstytucji. 23.04.1935 prezydent Mościki złożył swój podpis pod sygnowanym wcześniej przez Piłsudskiego tekście konstytucji.

Założenia konstytucji kwietniowej: pierwsze 10 artykułów odnosiło się do nadrzędności państwa. Prezydent skupiał w swoim ręku jednolita i nie podzielną władzę państwową, wybierany, co 7 Lat w głosowaniu powszechnym spośród 2 kandydatów, jednego zgłaszano przez Zgromadzenie Elektorów, drugi mianowany był przez ustępującego prezydenta. Prezydent mógł mianować szefa rządu, odwoływać i zwoływać sejm i senat, był zwierzchnikiem sił zbrojnych, zawierał i ratyfikował umowy międzynarodowe. Sejm miał pochodzić z powszechnych, równych, tajnych i bezpośrednich wyborów, przy czym czynne prawo wyborcze było od 24 lat a bierne od 30lat. Nowa konstytucja zakończyła proces przebudowy ustroju państwa demokratycznego na autorytarny. Nadrzędna rola państwa i prezydenta oraz ocena obywateli według wartości wysiłku i usług upodabniały konstytucje do konstytucji Włoch czy Portugalii.

Lata 1935-39:

Sanacja bez Piłsudskiego:Śmierć Piłsudskiego: 12.05.1935 zmarł. Po jego śmierci odbyła się narada przywódców sanacji pod przewodnictwem prezydenta Mościckiego i premiera Sławka, stanowisko głównego inspektora sił zbrojnych powierzono gen. Rydz- Śmigłemu.

Wybory 1935: wybory odbyły się według nowej ordynacji wyborczej uchwalonej 8.06.1935. Znosiła ona prawo obywateli do zgłaszania kandydatur na posłów, przyznając je Zgromadzeniu Narodowemu. Listy kandydatów zdominowane były przez zwolenników sanacji. Głosowanie odbyło się 8.09.1935 i zakończyło się klęską sanacji. Utworzony na podstawie głosowania sejm składał się z większości posłów z BBWR. Byli też reprezantacji UNDO (Największa partia ukraińska)

Kryzys w obozie sanacji: Sławek zażądał rezygnacji Mościckiego, ten zaś odmówił. Nowy rząd został utworzony w październiku 1935 pod przewodnictwem Mariana Zyndram-Kościałkowskiego. W skład gabinetu weszli niektórzy przedstawiciele „lewicy sanacyjnej” – Poniatowski. Kryzys wewnątrz sanacji po śmierci Piłsudskiego spowodował rozpad BBWR w październiku 1935r.

Stabilizacja władzy sanacji: Powstanie OZN ( w miejsce BBWR): 21.02.1937 powstała nowa partia rządowa pod nazwą Obozu Zjednoczenia Narodowego. Program OZN opierał się na zasadach solidaryzmu. Podkreślał rolę państwa i silnej władzy, widział problem upowszechnienia oświaty. Akces do OZN zgłosili członkowie BBWR.

Reakcje na lewicy: Deklaracja OZN została przyjęta krytycznie przez wszystkie środowiska opozycyjne. W PPS podkreślano, że sanacja nie jest w stanie rozwiązać narastających problemów społecznych Polski. 10.10.1937 powstało Stronnictwo Pracy z połączenia NPR i chadecji.

Przesilenie w OZN: szefem OZN był Adam Koc, widział sojusznika w Rydzu-śmigłym. Zbliżył się do programu ONR- Falangi. Hasła te nie podobały się większości zwolenników sanacji. W starciu z grupą prezydencka i Związkiem Naprawy Rzeczypospolitej Koc przegrał. 10.01.1938 ustąpił z kierownictwa OZN, a jego miejsce zajął umiarkowany St. Skwarczyński.

Wybory 1938r: wybory do sejmu odbyły się 6.11.1938r , przyniosły one sukces sanacji. 1937 powstał Centralny Okręg Przemysłowy w widłach Wisły i Sanu

Lata 1939-45:

Bój graniczny: 1.09.1939 Niemcy napadają na Polskę Pierwsze trzy dni trwał bój graniczny. Polski opór został szybko złamany. Na północno-zachodnim odcinku frontu Niemcy, po uderzeniu z zachodu i Prus Wschodnich, osaczyli polską Armię „pomorze”. Zacięty opór stawiały polskie bazy morskie w Gdyni, Pucku i Helu. Anglia i Francja zażądały wstrzymania ofensywy niemieckiej grożąc wypełnieniem zobowiązań sojuszniczych wobec polski. 3.01.1939 rządy Anglii i Francji wypowiedziały Niemcom wojnę.7.09 kapitulowała załoga Westerplatte. W nocy z 4 na 5.09 rozpoczęto ewakuację rządu, instytucji państwowych oraz złota Banku Polskiego w Wa-wie. Komisarzem cywilnym obrony stolicy został S. Starzyński.17.09 rozpoczął się atak ZSRR na Polskę.

Ewakuacja władz RP: 17.09 obradował rząd RP w Kołomyi. Premier Sławoj- Składkowski stwierdził bezsilność wobec połączonych sił niemieckich radziecki. Wódz naczelny wydał „dyrektywę ogólna”, nakazująca wycofanie wojska i sprzętu do Rumunii i na Węgry oraz unikanie walki z Armią Czerwoną poza obroną konieczną. W nocy z 17/19.09 władze RP przekroczyły granicę Rumuńską.

Zakończenie walk: Agresja ZSRR przypieczętowała klęskę armii polskiej. 20.09 wojska radzieckie zdobyły bronione przez Polaków Grodno a wkrótce Białystok. 28.09 skapitulowała Warszawa, a 2.10 załoga Helu. 28.09 Niemcy i ZSRR uzgodniły nową linię graniczną na Bugu.

układ Sikorski- Majski: oświadczenie o utracie mocy traktatów radziecko-niemieckich z 1939, deklarację przywrócenia stosunków dyplomatycznych, udzielenia pomocy i poparcia w wojnie przeciwko III Rzeszy, a także zgodę ZSRR na utworzenie na jego terytorium Armii Polskiej. Dodatkowe protokoły dotyczyły udzielenia amnestii obywatelom polskim więzionym w ZSRR. 14 sierpnia 1941 został zawarty układ wojskowy dotyczący formowania Armii Polskiej w ZSRR. Układ przyjęto w podziemiu w zasadzie z aprobatą. Podkreślano jedynie nienaruszalność granic Polski. We wrześniu Cyryl Ratajski ustąpił ze stanowiska

Powstanie AK: 14.02.1942 ZWZ przemianowano na Armię Krajową, która miała podjąć akcję scalania podziemia wojskowego. Na czele AK stanął komendant gen Grot-Rowecki. Kraj podzielono początkowo na 3 obszary AK: białostocki, lwowski i zachodni. Pod koniec 1942 AK liczyła ok. 200tys. Żołnierzy.  W pierwszej kolejności do AK wcielono : Socjalistyczną Organizację Bojową, Obóz Polski Walczącej, Tajna Armię Polska itp.

Powstanie PPR: 28.12.1941  w Polsce wylądowała grupa spadochroniarzy mająca stworzyć proradzieckie ugrupowanie podziemne: Paweł Finder, Bolesław Mołojec i Marceli Nowotko. Lądowało potem jeszcze kilka grup. 5.01.1942 członkowie I grupy inicjatywne utworzyli Polską Partię Robotniczą. Na czele PPR stanął Nowotko. Na jesieni 1942 w kierownictwie PPR doszło do konfliktu. W listopadzie 1942 Mołojec zastrzelił Marcelego Nowotkę, za to Mołojec został również zlikwidowany a na czele PPR stanął Finder.

Po wyprowadzeniu armii Andersa z ZSRR stosunki polsko-radzieckie znalazły się w głębokim impasie. W Listopadzie 1942 nowym ambasadorem Polski w ZSRR został Tadeusz Romer, który napotkał rosnące trudności w kontaktach z władzami Kremla. Perspektywy dalszego tworzenia armii polskiej przekreśliła nota radziecka z 31.10.1942 w której Kreml oskarżył RP o odmowę użycia Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR przeciw Niemcom.

Śmierć Sikorskiego: Opozycja przeciw Sikorskiemu, obwinianemu o nadmierną ustępliwość wobec ZSRR wzmogła się szczególnie w II korpusie gen Andersa. Sikorski podtrzymywał swe stanowisko w sprawie granic uznając jednak ułożenie stosunków ZSRR za jedną z głównych wytycznych polityki polskiej. Przewidując nieustępliwość Stalina w sprawie granic rozważał, jak przypuszcza, możliwość rezygnacji z drugiego spotkania ze Stalinem Do spotkania tego nigdy nie doszło – 4.071943 wracając z Bliskiego Wschodu Wł. Sikorski Zginął w katastrofie koło Gibraltaru.

Konferencja Wielkiej Trójki odbyła się 28.11-1.12.1943 w Teheranie z udziałem Churchilla, Rossevelta i Stalia. Sprawa polska była omawiana parokrotnie. Na posiedzeniu 28.11 Stalin opowiedział się za przyznaniem Polsce granicy na Odrze.

Pod okupacją Hitlerowską

Powstanie w Getcie Warszawskim: 19.04.1943 hitlerowcy przystąpili do likwidacji resztek getta warszawskiego, powitały ich strzały. Rozpoczęto powstanie kierowane przez Żydowska Organizację Bojową. Pomimo nie współmiernych sił Polacy zdołali zadać Niemcom duże straty. Przywódca powstania był Mordechaj Anielewicz.

`Powstanie Warszawskie: Decyzja o powstaniu:  W miarę rozwoju ofensywy radzieckiej zbliżała się chwila wybuchu powstania zbrojnego przeciw Niemcom w Warszawie. 21.071944 gen Bór-Komorowski włączył Warszawę do akcji Burza. Wybuch powstania w Warszawie: 1.8.1944 rozpoczęło się powstanie w Warszawie.2.10.1944 podpisany został akt kapitulacji

LataPRL-u

Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej (TRJN) - rząd powołany przez prezydenta Krajowej Rady Narodowej Bolesława Bieruta 28 czerwca 1945 na podstawie porozumienia zawartego na konferencji w Moskwie pomiędzy KRN a częścią polityków emigracyjnych skupionych wokół Stanisława Mikołajczyka i Stronnictwa Ludowego. Premier: Edward Osóbka-Morawski (PPS) Wice, Minister ds. Ziem Odzyskanych: Władysław Gomułka (PPR) Wice, Minister Rolnictwa i Reformy Rolnej: Stanisław Mikołajczyk (PSL) 5 lipca 1945 TRJN został uznany przez USA. Uznawany był także przez inne państwa koalicji antyhitlerowskiej Nie był uznawany m. in. przez Watykan i Hiszpanię. TRJN 16 października 1945 podpisał Kartę Narodów Zjednoczonych, przez co Polska stała się członkiem ONZ.  Proces szesnastu – pokazowy proces polityczny przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, przeprowadzony w dniach 18–21 czerwca 1945 r. w Moskwie. Wszyscy oni zostali podstępnie aresztowani przez NKWD zarzuty: organizację podziemnych oddziałów zbrojnych Armii Krajowej na tyłach Armii Czerwonej,  utworzenie podziemnej organizacji wojskowo-politycznej "NIE", Działalność terrorystyczno-dywersyjną i szpiegowską podziemnych oddziałów zbrojnych AK i NIE, Pracę nielegalnych radiostacji nadawczo-odbiorczych na tyłach Armii Czerwonej,

Konferencja poczdamska (17 lipca 1945 – 2 sierpnia 1945 w Poczdamie) – spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej (tzw. Wielkiej Trójki): prezydenta USA Harry'ego Trumana, premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla, którego w trakcie konferencji zastąpił od 28 lipca Clement Attlee i ZSRR Józefa Stalina. Była to ostatnia z trzech konferencji Wielkiej Trójki,  Postanowienia: odpowiedzialnością za II wojnę światową obarczone zostały Niemcy hitlerowskie; demilitaryzacja, denazyfikacja, demokratyzacja oraz dekartelizacja Niemiec; odszkodowania dla państw poszkodowanych, wypłacane przez Niemcy; wschodnia granica Polski nie została ustalona, obowiązują do dziś obustronne porozumienia; 15% reparacji wojennych przyznanych ZSRR miała otrzymać Polska; oddanie pod jurysdykcje Polski części terytorium III Rzeszy zwanej Ziemiami Odzyskanymi (Szczecin, ziemie na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej, obszar Wolnego Miasta Gdańsk, południowa część Prus Wschodnich).

Akcja "Wisła"– akcja militarna wymierzona w struktury Ukraińskiej Powstańczej Armii i Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, oraz przesiedleńcza dokonana w celu usunięcia wybranych grup ludnościowych, m.in. Ukraińców, Bojków, Dolinian i Łemków, jak również rodzin mieszanych polsko-ukraińskich, z terenów Polski południowo-wschodniej, głównie na tzw. Ziemie Odzyskane, która miała miejsce w dwa lata po zakończeniu II wojny światowej. Decyzję w sprawie podjęło Biuro Polityczne KC PPR. Przyjmuje się, że trwała od 28 kwietnia do końca lipca 1947,  przesiedlenia objęły ponad 140 tysięcy osób

Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość polska cywilno-wojskowa organizacja antykomunistyczna założona 2 września 1945 w Warszawie. Jej trzon stanowiły pozostałości rozwiązanej w 1945 roku Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. WiN przejęła jej strukturę organizacyjną, kadry, majątek a także częściowo oddziały leśne. Dowódcy obszarów DSZ zostali prezesami obszarów WiN. Organizacja początkowo chciała drogą walki politycznej nie dopuścić do zwycięstwa wyborczego komunistów po II wojnie światowej.

PPR 1941- Stalin wyraził zgodę na odbudowę partii rewolucyjnej w Polsce, wobec oskarżeń ciążących na Komunistycznej Partii Pracy nadano jej inna nazwę Polska Partia Robotnicza, nie weszła w skład Międzynarodówki komunistycznej. Odrzucili konstytucję kwietniową i nawiązali do konstytucji marcowej z 1921r. Zapowiadano przesunięcie granicy do linii Odra- Nysa Łużycka, zapowiadano likwidację Prus Wolnego Miasta Gdańska, umocnienie sojuszu z ZSRR i Czechosłowacją. Wokół PPR powstał blok demokratyczny w składzie: Odrodzona PPS, SL i SD.

Referendum ludowe 1946 Przeprowadzone 30 czerwca 1946, Miało być sprawdzianem popularności rządzących krajem komunistów i ich sojuszników.1.Czy jesteś za zniesieniem Senatu? 2.Czy chcesz utrwalenia w przyszłej Konstytucji ustroju gospodarczego, 3.Czy chcesz utrwalenia zachodnich granic Państwa Polskiego na Bałtyku, Odrze i Nysie Łużyckiej? Pogrom Kielecki – 4 lipiec 1946 Pozycję władzy osłabiał fakt dużego udziału Żydów w udziale władzy. Zamordowano 41 osób . Po wojnie w struktura społeczeństwa wynosiła : Polaków 98% , a 2% były to inne narodowości.

Wybory do Sejmu Ustawodawczego 19 I 1947 – pierwsze powojenne wybory do Sejmu Ustawodawczego Do wyborów tych stanęły partie jednoznacznie popierające nową władzę (tzw. Blok Demokratyczny (PPR, PPS, SD, SL) oraz partie satelickie bloku: Stronnictwo Pracy i Polskie Stronnictwo Ludowe "Nowe Wyzwolenie" na przeciwko których stanęło opozycyjne Polskie Stronnictwo Ludowe. Ostateczne wyniki wyborów zostały sfałszowane przez ówczesne władze Polski Wyniki Blok Demokratyczny 80,1%, PSL 10,3%

Plan 3- letni We wrześniu 1946 KRN przyjęła chwałę o przystąpieniu do realizacji planu 3- letniego. Plan realizowano w latach 1947- 1949. Planowano podnieść produkcje w przemyśle do stopnia z 1938 r. w rolnictwie zamierzano osiągnąć 110% produkcji wytwarzanej w 1936. Likwidacja zjawiska bezrobocia. Prace realne w latach 1947-1949 wzrosły o 58% Plan Szescioletni (1950–1955). 21 lipca 1950 r. - byl on wielokrotnie modyfikowany i tylko w czesci zrealizowany. Priorytetem planu bylo zwiekszenie inwestycji i polityka intensywnej industrializacji kraju na wzór radziecki, w tym przede wszystkim rozwój przemyslu ciezkiego i metalowego. Sztandarowa budowa realizowana w ramach planu szescioletniego byl kombinat metalurgiczny w Nowej Hucie. Cena za intensywna industrializacje byl ograniczony wzrost poziomu zycia i ograniczanie inwestycji w innych dziedzinach, np. budownictwie mieszkaniowym. Spolecznym skutkiem planu szescioletniego byl znaczny wzrost udzialu klasy robotniczej w spoleczenstwie. Przyjal go Kongres Zjednoczeniowy PPS i PPR. Najpowazniejsze zmiany zaszly w polityce rolnej.

Rząd Biureta, Cyrankiewicza i Gomułki. 4 lutego 1947 uchwalono ustawę o kreowaniu urzędu prezydenta na to stanowisko powołano Bolesława Biureta, należącego do PPR formalnie bezpartyjny. Premier Cyrankiewicz , wicep W. Gomulka (PPR) i A. Korzycki (SL).

Mała konstytucja 19 lutego 1947. Rząd uzyskał duża swobodę działania. Przywrócono urząd prezydenta , powołano Radę państwa- przewodniczył jej prezydent, sprawowała nadzór nad działalnością rad narodowych, miała prawo inicjatywy ustawodawczej oraz podejmowania ważnych uchwał, sprawowała nadzór nad NIK. 22 lutego uchwalono deklarację na temat praw i wolności obywatelskich

Powstanie PZPR ulazło ze  klasa robotnicza może mieć jedynie jedną partię reprezentującą jej interesy. W 1948 podczas zjazdu PPR wchłonęło PPS i powstała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza która nawiązywała do KPP , Partia miała scentralizowany charakter. Najwyższą władzą w partii był zjazd delegatów kolejny organ to komitet centralny, potem biuro polityczne . Organem wykonawczym był sekretariat Komitetu Centralnego. Zaplecze Kadrowe stanowił Związek Młodzieży Polskiej. Zjazd Zjednoczeniowy przyjął plan 6cio letni którego to kształt referował Hilary Minc, w 1949 z inicjatywy ZSRR powołano RWPG. 21 lipca 1950 Zatwierdzono plan 6-ścio letni Konstytucja z 1952 r W 1952 sejm uchwalił konstytucję która wprowadzała nową nazwę państwa: Polska Rzeczpospolita Ludowa. W 1952 przeprowadzono wybory do sejmu , zmieniła się ordynacja wyborcza , kandydatów wybierano odgórnie.

Poznański Czerwiec 1956 – Strajk wybuchł rankiem 28 czerwca (w tzw. czarny czwartek) w Zakładach Przemysłu Metalowego H. Cegielski i przerodził się w spontaniczny protest Wielkopolan przeciw totalitarnej władzy ponieważ zlekceważono postulaty ekonomiczne pracowników zakładu zostały krwawo stłumione przez wojsko i milicję. Przez propagandę PRL bagatelizowany jako "wypadki czerwcowe" lub przemilczany,

Odwilż gomułkowska, nazywana także polskim październikiem 1956 polityki wewnętrznej w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w II poł. 1956 roku, połączona ze zmianą na czele władzy i liberalizacją systemu politycznego. Jej efektem było m.in. uwolnienie z więzień i internowań części więźniów politycznych i duchowieństwa; w tym kard. Stefana Wyszyńskiego. Odwilż gomułkowska była następstwem min. śmierci Stalina (marzec 1953) i związanych z tym zmian w ZSRR, tajemniczej śmierci Bolesława Bieruta w Moskwie (marzec 1956),  Powstanie NATO i układu warszawskiego NATO powstało z obawy przed ekspansja ZSRR 04.041949. Na wiadomość o powstaniu NATO 1955 r powstał Układ warszawski z klucza miał mieć charakter obronny

Obchody 1000-lecia Chrztu Polski; 3 maj 1966 na Jasnej Górze Inicjatorem był kardynał Stefan Wyszyński; Odnowienie aktu zawierzenia Matce Boskiej i powierzenia narodu polskiego pod jej opatrzność; Przygotowania episkopatu trwały od 1957; Podczas Bożego ciała w W-wie Wyszyński ogłosił program wielkiej Nowenny poświęconej umocnieniu wartości; Zakaz przyjazdu papieża do Polski(jego fotel pusty) wydany przez przewodniczącego Rady państwa Ochaba=> namiestnik papieża Wyszyński; Msza w Częstochowie ; Władze komunistyczne zorganizowały obchody 1000-lecia państwa polskiego jako konkurencję do obchodów 1000-lecia Chrztu, lecz Polacy popierali obchody kościelne List biskupów polskich do niemieckich 1965 r. Inicjator abp wrocławski B. Kominek ; Ważny etap pojednania pol-niem po wojnie; 18 listopada 1965- napisanie listu; apelowali o przebaczenie, sami przebaczali; zapraszali na obchody 1000-lecia Chrztu; 5 grudnia 1965- odpowiedź biskupów niem: przyjęli zaproszenia, lecz nie wypowiedzieli się w kwestii granicy na odrze i nysie ( ukrytym celem Polaków było potwierdzenie tej granicy); społeczeństwo polskie nie zrozumiało przesłania listu; władze PRLu użyły propagandy aby list został; uznany za zdradę Polski( ambasador PRLu w Watykanie otrzymał wcześniej list ale nie przekazał go władzom w Polsce)

Wydarzenia marcowe 1968 Przyczyna: odwołanie „Dziadów” K. Dejmka w Teatrze Narodowym z powodów aplauzu publiczności na akcenty antyradzieckie; 30 stycznia 1968- ostatni spektakl (transparenty przeciw cenzurze); Michnik- przywódca strajku, student historii UW, został usunięty z uczelni; 8 marca 1968- punkt kulminacyjny: wiec na dziedzińcu UW; 28 marca- wiec przeciwko aresztowaniom i cenzurze; „syjonistyczna propaganda przeciw socjalizmowi”, sługusi imperializmu, podżegacze, wichrzyciele; Główni inspiratorzy: Ameryka, RFN, syjoniści

Zbrojna interwencja w Czechosłowacji 1968 Kwiecień 1968 publikacja „Czechosłowackiej drogi do socjalizmu” zapowiedź: Wprowadzenia wielopartyjności, Zniesienia cenzury; Wprowadzenia wolnych wyborów; Reformy gospodarczej; Ustawy rehabilitacyjnej dot osób skazanych w okresie stalinizmu 14-15 lipca 1968- narada 5 państw UW w Wa-wie bez udziału Czechosłowacji(wystawiono list do CSRS co spowodowało upublicznienie konfliktu między Moskwą a Czechosłowacją ; Inwazja na Czechosłowację (operacja Dunaj), wprowadzenie najważniejszych przywódców Praskiej Wiosny do Moskwy 23-26 sierpnia rozmowy moskiewskie – protokół moskiewski: normalizacja sytuacji w Czechosłowacji w zamian za stopniowe wycofywanie wojsk okupacyjnych 1969- rozruchy hokejowe

Stosunki Polski z RFN  1949- początek stosunków  polsko- niemieckich(RFN); 7 września 1949- powstanie RFN; 8 października- powstanie NRD; główny spór o granice na odrze i nysie; porozumienie Polska -NRD 1950 o uznanie granicy zachodniej; RFN stwierdziło że NRD nie może być przedstawicielem niemieckim w stosunku z Polską; RFN nie chciał uznać granicy zachodniej=> odwoływał się do międzynarodowego prawa, uważał, że nadal obowiązuje granica z 1938 ; Przełom RFN-Polska w połowie lat 60 (list biskupów)

1970- uznanie postanow...