Skład śliny (pH= 6,7-6,9)
-99,5% H2O
-0,3% skł. Organiczne (mucyna, ptialina lub amylaza ślinowa, mocznik, kw. Moczowy, lizozym)
-0,2% sole mineralne (K, Na, Ca, Mg, Cl, HCO3, PO4)
Działanie ptialiny lub amylazy ślinowej
Skrobia(wielocukier) -> dekstryny -> maltoza(dwucukier)
Skład soku żołądkowego (pH=1-2)
-99% H2O
-pepsyna, katepsyna, chymozyna lub renina, lipaza żołądkowa, śluz
-0,4-0,5% HCl
-0,5% NaCl, K,Cl
Rola HCl
-odkaża połknięty pokarm
-pobudza mięśniówkę do energicznych skurczów
-reguluje pracę odźwiernika
-powoduje pęcznienie białek
-ułatwia trawienie mięsa (powoduje pęcznienie tk. Łącznej)
-uaktywnia enzym peptynę
-zabija drobnoustroje lub utrudnia ich rozwój
-chroni wit.
-ułatwia wchłanianie żelaza i wapnia
Rola wątroby
1. Przemiana węglowodanów
-magazynowanie glikogenu
-przemiana galaktozy i fruktozy na glukozę
-wytwarzanie glukozy z aminokwasów
2. przemiana białkowa
- dezaminacja aminokwasów
- wytwarzanie mocznika, białek osocza
- zamiana jednych aminokwasów na inne na drodze translacji
3. Przemiana tłuszczowa
- utlenianie kw. Tłuszczowych
- produkcja cholesterolu i fosfolipidów
4. Magazynowanie wit. (źródło wit. A, D, B12)
5. Funkcje odtruwające
6. Gromadzenie żelaza (obecność białka apoferrytyny wiążącego żelazo)
Składniki organiczne żółci
-sole kw żółciowych
-barwniki żółciowe (żółta), bilirubiny (zielona) biliwerdyna, sterkobilina (barwnik kału), urobilinogen (barwnik moczu)
-cholesterol
- lecytyna
-śluz (nadający żółci lepkości i ciągliwości)
Znaczenie żółci w przewodzie pokarmowym
- neutralizuje i alkalizuje kwaśną zawartość nadchodzącą z żołądka
-ułatwia trawienie sokiem trzustkowym i jelitowym
- wzmaga wydzielanie soku trzustkowego
-emulguje tłuszcze
- uczynnia lipazę i umożliwia wchłanianie kw tłuszczowych oraz wit. A, D, E, K
-zwiększa toniczne, napięcie i ruchy jelit (poprawia trawienie i wchłanianie)
- zapobiega gniciu białek
Skład soku trzustkowego (pH=ok. 8)
-trypsyna
- chymotrypsyna
- egzopeptydazy
-nukleazy
-diastaza
-maltaza
-laktaza
-lipaza trzustkowa zwana seapsyną
Gastryna-stymuluje wydzielanie soku żołądkowego
Enterokinaza (enzym)- aktywator trypsynogen->trypsyna | żołądek
Sekretna- pobudza wydzielanie soku trzustkowego (mała ilość enzymów) |dwunastnica
Wilikinina- pobudza czynność kosmków jelitowych |dwunastnica
Pankreozyna- pobudza wydzielanie soku trzustkowego (duża ilość enzymów) |j.cienkie
Cholecystokinina- wytwarzanie i wydzielanie żółci
Enterogastron- hamuje ruchy żołądka i wydzielanie HCl
Enterokrynina- pobudza wydzielanie soku jelitowego i zwiększa w nim zawartość enzymów
Witaminy- substancje egzogenne dostarczane do organizmu z zewnątrz. Biorą udział w reakcjach biochemicznych, metabolicznych
Ze względu na funkcje dzielimy wit na:
-prostetyczne- znajdujące się we wszystkich kom gdzie wchodzą w skł koenzymów …. Do nich należą wit. z gr B oraz wit. K
-indukcyjne- nie uczestniczą w całokształcie metabolizmu a więc są mniej równomiernie rozmieszczone w organizmie. Spełniają funkcję indukcyjną w tworzeniu innych subst czynnych. Wit. A, C, D, E
Wit. A (ukseroftol, retinol)
-zapewnia prawidłowe funkcjonowanie nabłonków skóry, przewodu pokarmowego, ukł.oddechowego i moczo-płciowego oraz gruczołów
-wpływa na prawidłowe widzenie
-u młodocianych wpływa korzystnie na prawidłowy wzrost
Awitaminoza:
-łuszczenie nabłonków, przez co stają się mniej odporne na infekcje
-kurza ślepota= ślepota zmierzchowa- upośledzenie widzenia przy słabym oświetleniu wskutek braku retinenu (pochodnej wit. A) potrzebnego do odtwarzania rodopsyny- białka złożonego, niezbędnego w procesie widzenia
-kseroftalmina- nadmierna suchość spojówki i wysychanie rogówki, rogowacenie nabłonka rogówki prowadząca do ślepoty
-u młodocianych osłabia wzrok
Hiperwitaminoza:
-zmiany skórne
Wit. D (kalcyferol)- wit endogenna, syntetyzowana w skórze
-wzmaga wchłanianie wapnia i fosforu ze światła przewodu pokarmowego, a utrudnia ich wydalanie z moczem i kałem
-wpływa na odkładanie wapnia i fosforu w tk.kostnej (wapnienie kości)
-krzywica z powodu odwapnienia kości stają się miękkie i ulegają zniekształceniu
-osteoporoza
-porowatość kości
-złamania kości
-nudności
-bóle głowy
-odkładanie wapnia w ścianach naczyń, nerek, serca
Wit. E (tokoferol)
-dzięki łatwemu utlenianiu działa jako „przeciwutleniacz”
-wpływa na prawidłowy przebieg przemian w tk.mięśniowej
-u szczurów zapobiega bezpłodności
-osłabienie pracy mięśni
-prawdopodobnie zaburzenia płodności
Wit. K (flochinon)
-warunkuje prawidłowe krzepnięcie krwi, uczestnicząc w procesie tworzenia protrombiny w wątrobie
-bierze udział w utlenianiu biologicznym
-zaburzenia krzepnięcia krwi
Wit. B1- tianina, aneuryna
-uczestniczy w procesie utleniania biologicznego
-bierze udział w przemianie cukrowców i tłuszczów
-odpowiada za prawidłowy stan tk.nerwowej
-choroba beri-beri (osłabienie mięśni, zanik osłonek mielinowych w nerwach prowadzący do porażenia ruchowego, utrata łaknienia, chudnięcie, niewydolność krążenia)
Wit. B2 –ryboflawina (dawniej laktoflawina)
-uczestniczy w procesie utleniania biologiczneg (wchodzi w skł. FAD-u)
-bierze udział w syntezie hemoglobiny
-zapalenie błon śluzowych i skóry
-pęknięcia kącików ust
-zmiany w rogówce
-hamuje wzrost
Wit. PP- niacyna (anid kwasu nikotynowego)
-uczestniczy w procesie utleniania biologicznego (wchodzi w skł. NAD-u)
-pelagra (zaczerwienienie skówy przemieniające się w pęcherze, a potem owrzodzenia, biegunka, wymioty, odwodnienie organizmu, otępienie)
Kwas foliowy
-bierze udział w syntezie zasad purynowych wchodzących w skład kw.nukleinowych
-niedokrwistość, inaczej anemia
-zaburzenia jelitowe
Wit. H –biotyna
-wpływa na prawidłowy stan skóry i włosów
-chroni przed łojotokiem
-wypadanie włosów
Wit. B6- pirydoksyna, adermina
-bierze udział w przemianach aminokwasów
-uczestniczy w procesach krwiotwórczych
-zmiany w szpiku, skórze, błonach śluzowych
Wit. B12- cyjanokobalamina
-niezbędna przy tworzeniu erytrocytów, a także leukocytów
Wit. C- kwas askorbinowy
-uczestniczy w procesach oksydo-redukcyjnych
-wzmaga odporność organizmu na infekcje
-ułatwia przyswajanie żelaza
-bierze udział w wytwarzaniu kolagenu, wpływając na prawidłowy stan tk. Łącznej
-gnilec= szkorbut (uszkodzenie naczyń włosowatych, zapalenie i krwawienie dziąseł, rozchwianie i wypadanie zębów)
-obniżenie odporności
-pękające naczynia krwionośne
alutqa87