POCZĄTKUJĄCY - EKSPRESYWNE ZDOLNOŚCI JĘZYKOWE.doc

POCZĄTKUJĄCY – EKSPRESYWNE ZDOLNOŚCI JĘZYKOWE

PROGRAM: WSKAZYWANIE NA WYBRANE PRZEDMIOTY

Procedura programowa:

(1)       Usiądź naprzeciw dziecka. Trzymaj w ręku preferowany przez dziecko przedmiot Jub coś do jedzenia. Zapytaj się: „co chcesz?". Podpowiedz dziecku, aby wskazało na określoną rzecz i poprowadź rękę dziecka. Natychmiast daj dziecku wybrany przedmiot. Pozwól mu chwilę pobawić się nim lub skonsu­mować. Zastosuj system nagradzania za prawidłowe odpowiedzi.

(2)       Wybieranie określonego przedmiotu spośród dwóch - usiądź na krześle naprzeciw dziecka. W ręku trzymaj preferowany i nie preferowany przez dziecko produkt. Zapytaj: „co chcesz?". Pomóż dziecku we wskazaniu preferowanego przez nie produktu, natychmiast podając go dziecku. W trakcie uzyskiwania postępów w nauce zmniejszaj liczbę podpowiedzi. W końcowej fazie nagradzaj tylko bezbłędne odpowiedzi.

(3)       Wybieranie produktu spośród leżących na stole - połóż na stole preferowa­ny i nie preferowany produkt. Zapytaj dziecko: „co chcesz?". Pomóż dziecku we wskazaniu wybranego produktu. Natychmiast ofiaruj go dziecku. W trakcie po­stępów zmniejszaj liczbę podpowiedzi. Na zakończenie nagradzaj tylko bezbłędne odpowiedzi.

(4)       Wybieranie produktu bez instrukcji słownej - połóż na stole kilka preferowa­nych i nie preferowanych produktów. Poczekaj kilka sekund. Jeśli dziecko zdecy­duje się na jakiś produkt, pomóż mu go dosięgnąć i natychmiast daj mu go. Jeśli jednak dziecko nie będzie reagowało, zastosuj metodę, według której podsuniesz dany przedmiot, a po chwili odsuń go. W trakcie uzyskiwania poprawy zmniejszaj liczbę podpowiedzi. Na zakończenie nagradzaj tylko bezbłędne odpowiedzi.

Materiał: preferowane i nie preferowane przedmioty (np. zabawki lub jedzenie). Sugerowane warunki pracy: siedzenie na krzesłach.

Pomocne wskazówki: podpowiedz dziecku wskazując na wybrany przez nie przedmiot.

Uwaga: Upewnij się, że te przedmioty są naprawdę preferowane przez dziec­ko. W trakcie trwania programu zmieniaj przedmioty, w ten sposób unikniesz przyzwyczajeń. Organizuj to ćwiczenie w naturalnych sytuacjach życiowych.

PROGRAM: USTNA PROŚBA O WYBRANE RZECZY

Procedura programowa:

(1)        Prośby jednosłowne - połóż na stole preferowany i nie preferowany ele­ment w zasięgu ręki dziecka. Zapytaj: „co chcesz?". Pomóż dziecku w pokazaniu odpowiedniego produktu i nazwaniu go (np. „ciastko"). Natychmiast daj dziecku wybrany produkt. W trakcie postępów zmniejszaj liczbę podpowiedzi. Na zakoń­czenie zastosuj nagradzanie tylko bezbłędnych odpowiedzi.

(2)        Prośby dwusłowne - połóż na stole preferowany i nie preferowany przez dziecko element. Zapytaj: „co chcesz?". Pomóż dziecku we wskazaniu odpo­wiedniego przedmioty i w ustnym sformułowaniu prośby, (np. „chcę ciastko"). Natychmiast ofiaruj wybrany przedmiot dziecku. W trakcie uzyskiwania przez dziecko postępów zmniejszaj liczbę podpowiedzi. Na zakończenie nagradzaj tylko bezbłędne odpowiedzi.

(3)        Prośby z użyciem imienia osoby dorosłej - połóż na stole preferowany i nie preferowany przez dziecko przedmiot. Zapytaj: „co chcesz?". Pomóż dziecku w pokazaniu wybranego przedmiotu i sformułowaniu ustnej prośby z użyciem imienia osoby, do której prośba jest kierowana (np. „Mamo, chcę ciastko"). W trakcie postępów zmniejszaj liczbę podpowiedzi. Na zakończenie nagradzaj tylko bezbłędne odpowiedzi.

Materiały: preferowane i nie preferowane przez dziecko produkty (zabawki lub jedzenie).

Sugerowane warunki pracy:

(1-2) Wskazywanie na wybrane produkty i nazywanie ich.

(4)       Formułowanie zdań i nazywanie osób.

Pomocne wskazówki: pomóż dziecku w udzieleniu odpowiedzi i zaprezentuj ustną prośbę.

Uwaga: Angażuj dziecko do odpowiedzi w naturalnych warunkach. Przygotuj preferowane przez dziecko produkty w różnych miejscach: na półce, w kuchni a także poza zasięgiem wzroku dziecka. Stopniowo naucz dziecko, aby podcho­dziło do ciebie i prosiło o wybrane rzeczy. W trakcie wymawiania prośby, utrzy­muj z dzieckiem kontakt wzrokowy.

PROGRAM: TAK/NIE (PREFEROWANE I NIE PREFEROWANE RZECZY)

Procedura programowa:

(1)       W przypadku nie preferowanych rzeczy - usiądź na krześle twarzą do dziecka. Trzymaj w ręku nie preferowany przedmiot (jedzenie lub zabawkę). Zapytaj dziecko: „czy chcesz...(wybrany przedmiot)?". Podpowiedz dziecku, aby pokręciło głową na „nie" lub powiedziało „nie". Po uzyskaniu odpowiedzi, na­tychmiast usuń dany przedmiot z pola widzenia. W trakcie postępów zmniejszaj liczbę podpowiedzi. Na zakończenie nagradzaj tylko te odpowiedzi, które zostały udzielone bezbłędnie.

(2)       W przypadku preferowanych przedmiotów - usiądź naprzeciw dziecka. Przedstaw mu preferowaną rzecz (np. zabawkę lub jedzenie). Zapytaj: „czy chcesz... (nazwa przedmiotu)?". Podpowiedz dziecku, aby na „tak" pokiwało głową lub odpowiedziało „tak". Natychmiast po udzieleniu przez dziecko odpo­wiedzi, ofiaruj mu żądany przedmiot. W trakcie uzyskiwania postępów, zmniej­szaj liczbę podpowiedzi. W ostateczności nagradzaj tylko te odpowiedzi, które zostały udzielone w sposób bezbłędny.

(3)       Decyzja tak lnie - usiądź na krześle twarzą do dziecka. Przedstaw dziecku preferowany i nie preferowany produkt jednocześnie. Zapytaj dziecko: „co wy­bierasz...?". Podpowiedz dziecku, aby pokręciło głową na „nie" lub powiedzia­ło „nie", bądź też pokiwało głową na „tak" lub odpowiedziało „tak". Jeśli dziecko odpowie pozytywnie na któryś z przedmiotów, natychmiast ofiaruj go mu. W trakcie trwania sesji zmniejszaj liczbę podpowiedzi. W ostateczności na­gradzaj tylko bezbłędne odpowiedzi.

Materiały: preferowane i nie preferowane produkty (zabawki lub jedzenie).

Sugerowane warunki pracy: naśladowanie kiwania i przeczenia głową lub wy­mawianie „tak" lub „nie".

Pomocne wskazówki: zaprezentuj dziecku przeczenie głową lub wymowę „tak" i „nie".