conrad joseph - zwierciadlo morza (scan-dal 943).pdf - Klasyka - silver000

J OSEPH C ONRAD

Z WIERCIADŁOMORZA

P RZEŁOśYŁA : A NIELA Z AGÓRSKA

T YTUŁORYGINAŁU T HE M IRROROF T HE S EA

P RZEDMOWA A UTORA

KsiąŜka ta mniej potrzebuje przedmowy niŜ inne, bądź moje, bądź czyjekolwiek.

PoniewaŜjednakzaopatrujęwprzedmowęwszystkieswojeksiąŜki,niewyłączającnawetZe

wspomnień,któresąpoprostufragmentemŜyciorysu,niepodobnamiwyłączyćtejjednej,

abyniestworzyćfałszywychpozorówobojętnościlubznuŜenia.WidzęaŜnadtodobrze,iŜ

napisanieniniejszejprzedmowyniebędziełatwymzadaniem.Wdanym,wypadkupotrzeba

—matkawynalazków—jestwykluczona,toteŜŜadentematdopogawędkinieprzychodzi

minamyśl;aŜenajskuteczniejszymbodźcemdopracyjestrównieŜpotrzeba,więcpoprostu

niewiem,jaksięzabraćdotejprzedmowy.WchodziturównieŜwgręmojeusposobienie;

unikałemwysiłkówprzezcałeŜycie.

Mimotychodstręczającychwarunkówpoczucieobowiązkuzmuszamniejednakdo

pracy. Obiecałem napisać przedmowę. W przeciągu niespełna minuty kilku nieostroŜnymi

słowamiwziąłemnasiebiezobowiązanie,któreodtądcięŜymibardzonasercu.

Bo ta ksiąŜka jest spowiedzią sięgającą bardzo głęboko; z czego więc jeszcze

mógłbymsięzwierzyćnaparukartkach,któredodajędomniejwięcejtrzystu,zawierających

najszczerszewyznania?Usiłowałemtuodsłonićzbezpośredniościąostatniejspowiedzi,jaki

byłmójzwiązekzmorzem,któryzacząłsiętajemniczojakkaŜdawielkanamiętnośćzesłana

na śmiertelnych — przez niezbadanych bogów, rozwijał się nieodparcie wbrew zasadom

zdrowegorozsądku,wytrzymującpróbęstraconychzłudzeńiprzezwycięŜającrozczarowanie,

cosięczaiwkaŜdymdniuczynnegoŜycia;trwałdalejwśródmiłosnychrozkoszyimiłosnych

mąk,pełenuniesienia,leczpróŜenzłudzeń,bezgoryczyibezskarg,odpierwszejchwiliaŜdo

ostatniej.

Ujarzmiony,alenigdynieupadłynaduchu,całeistotąpoddałemsiętejnamiętności

róŜnorodnej i wielkiej jak samo Ŝycie, zawierającej jak Ŝycie okresy cudownej pogody,

któryminawetipłochakochankawchwiliukojeniadarzynasniekiedynaswejpiersi,pełnej

podstępów, pełnej szaleństwa, a jednak zdolnej upoić zachwycającą słodyczą. Jeśli mi

ktokolwiekpowie,Ŝetojestlirycznezłudzeniestarego,romantycznegoserca,odrzeknę,iŜ

przez dwadzieścia lat Ŝyłem jak pustelnik ze swą namiętnością! Poza linią morskiego

widnokręguświatdlamnienieistniał,takjaknieistniejedlamistyków,którzychroniąsięna

szczytywysokichgór.MówiętuoŜyciunajwewnętrzniejszym,oburzliwychgłębiachnaszej

istoty,gdziespotykanato,conajlepsze,ito,conajgorsze,gdzieczłowiekmusiŜyćsam,lecz

niepotrzebujesięwyrzecwszelkiejnadzieiporozumieniazbliźnimi.

MoŜe juŜ dość powiedziałem przy tej sposobności o tych swoich poŜegnalnych

słowach, o tej ostatniej fazie mego wielkiego umiłowania morza. Nazywam je wielkim,

poniewaŜtakimdlamniebyło.Innimogą,jenazwaćgłupimzadurzeniemsię.Takokreślaj

ludziekaŜdemiłosneprzeŜycie.Alejakkolwiekbynazwaćtęmojąmiłość,jednopozostaje

niezbite:byłaczymśzbytwielkim,abymoŜnawyrazićjąwsłowach.Otocozawszeczułem

niejasno: i dlatego to moje karty pozostaną niby szczera spowiedź z faktów, które komuś

przyjaznemuiłaskawemuwsądachmogądaćwyobraŜenieowewnętrznejprawdzieniemal

całegoŜywota.OkresumiędzyszesnastymatrzydziestymszóstymrokiemŜycianiemoŜna

nazwać wiekiem, ale jest to wcale długi szereg tego właśnie rodzaju doświadczeń, które

powoliuczączłowiekapatrzećiczuć.Byłtodlamnieokresodrębny;agdyprzeszedłemz

niego do innej atmosfery, Ŝe się tak wyraŜę, gdy rzekłem sobie: „Teraz muszę mówić o

wszystkichtychrzeczachlubteŜpozostaćnieznanydokońcaswychdni”,Ŝywiłemniezłomną

nadzieję — która towarzyszy człowiekowi zarówno w samotności, jak w tłumie — iŜ w

końcunadejdzietakidzień,takachwila,Ŝemniezrozumieją.

Itosięziściło!Zrozumianomnietakzupełnie,jaktylkotojestmoŜliwenanaszym

świecie, gdzie, rzekłbyś, wszystko się składa z zagadek. Mówiono o tej ksiąŜce rzeczy

głęboko mnie wzruszające, tym głębiej, Ŝe pochodziły od ludzi, których zajęciem jest

bezsprzecznie zrozumienie i analiza, i objaśnienie — jednym słowem, od krytyków

literackich. Wypowiadali się stosownie do swego sumienia, a niejeden wyraŜał się w taki

sposób,Ŝepoczułemiradość,ismutekzpowodunapisaniatejspowiedzi.Jasnolubmętnie,

krytycypojęli,comiałemnamyśli,iorzekliwkońcu,Ŝesprostałemswemuzamierzeniu.

Zrozumieli,iŜksiąŜkatanaleŜydokategoriizwierzeń,leczwniektórychwypadkachuznali

zwierzeniamojezaniezupełne.

Jeden z recenzentów napisał: „Czytając te karty człowiek spodziewa się wciąŜ

rewelacji; lecz osobowość autora nigdy nie ujawnia się w całej pełni. MoŜemy tylko

stwierdzić,Ŝetakaotorzeczwydarzyłasięp.Conradowi,Ŝeznałtakiegoatakiegoczłowieka

iŜewłaśnietakmijałojegoŜyciepozostawiającmuowewspomnienia.Sąonezapiskami

wydarzeń przez niego przeŜytych, nie zawsze wybitnych lub uderzających, raczej

przypadkowych,wydarzeń,cozjakiejśnieuchwytnejprzyczynyryjąsięwumyśleiwyłaniają

zpamięcipoupływiedługiegoczasunibysymboleniepojętego,świętegoobrządku,którysię

odbywazazasłoną.”

Mogęnatotylkopowiedzieć,ŜemojaksiąŜka,pisananawskrośszczerze,nieukrywa

niczegopozafizycznąwniejobecnościąautora.Natychkartachspowiadamsięnajpełniejnie

zeswychgrzechów,leczzeswychwzruszeń.Jesttonajwłaściwszyhołd,jakimójpietyzm

mógłzłoŜyćostatecznymtwórcommegocharakteru,mychprzekonańiwpewnymznaczeniu

megolosu—niezniszczalnemumorzu,okrętom,,którychjuŜniema,iprostymludziom,co

swojeprzeŜyli.

J.C.

1919

„…Albowiemtencudczytodziwo

wzruszamięwielce”

Boethius,deCon.Phil.

B.IV.ProseVI.

PaniKatherineSanderson

którejserdecznepowitanieiłaskawa

gościnnośćokazanaprzyjacielowijej

synarozjaśniłypierwszemroczneoni

megorozstaniazmorzem

conrad joseph - zwierciadlo morza (scan-dal 943).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: