Budowa stawu
W każdym stawie wyróżniamy:
-pow. stawową
-torebkę stawowa
-jamę stawowa
Powierzchnie stawowe-pokryte są chrząstką szklistą lecz w niektórych stawach w których występuje krążek st.miejsce chrząstki szklistej zajmuje chrząstka włóknista[st.mostkowo-obojczykowy,skroniowo-żuchwowy]kształt stawu zależny od funkcji stawu;chrząstka stawu jest bardzo gładka i sprężysta,ma różną grubość.
Torebka stawowa-otacza cały staw izolując go od otoczenia;przyczynia się do przylegania pow. st.Zbudowana z dwóch warstw:zewnętrznej włóknistej grubej,mocnej;wewnętrzna cienka –błona maziowa.Błona włóknista –zewnętrzna zbudowana z włókien kolagenowych. ;grubość błony w torebce jest różna co powoduje w miejscach grubszych do powstania wiązadeł.Błona maziowa wew.-bogato unaczyniona ,unerwiona .Wypóklenia błony do wew.tworzą fałdy maziowe i kosmki maziowe. Uwypuklenia poza staw stanowią kaletki maziowe ułatwiające ślizganie się ścięgien i mięśni. Wytwarza maż o barwie blado-żółtej ,która znajduje się po między pow. st.powodując przyczepność względem siebie i zmniejszając tarcie.
Jama stawowa- wielkość jej jest zróżnicowana w różnych stawach i jest wypełniona mazią stawową. Poza tymi trzema elementami można spotkać w stawach jeszcze więzadła stawowe ,które zbud. z tk. włóknistej zbitej mogą przebiegać wewnątrz jak i na zewnątrz stawu. Zadania: wzmocnienie torebki staw. utrzymanie kości w prawidłowym ułożeniu, hamowaniu zbyt obszernych ruchów i ochronie stawu przed zwichnięciem.Obrąbki stawowe-pogłębiają i powiększają pow. st.Krążki stawowe mają okrągły kształt dzielą jamę na dwie części wyrównują i dopasowują do siebie pow. st.Łąkotki st.-kształt półksiężyca ,zadania: pogłębianie pow.st. i służą do amort.wstrząsów.
PYT.4.
Rodzaje połączeń kości
Połączenia ciągłe-odznaczają się brakiem ruchomości lub nieznaczne ruchy
Więzozrosty-połączenia włókniste
a. włókniste-[więzadła błony];wzmocnienia torebki stawowej,są czynnikiem ograniczającym i hamującym nadmierne ruchy w stawie
b. spreżyste-zbudowane z tk.łącznej spreżystej[więzadła żółte,w.krtani]
c. szwy-poł.ciagłe włókniste,spotykane w obrębie kości czaszki
-szew płaski-poł.pomiedzy kośćmi czaszki
-szew łuskowy-poł. kości skroniowej z kością ciemieniową
-szew piłowaty-poł. pomiedzy kośćmi sklepienia czaszki
d.wklinowania-umocowanie korzeni zebów do ścian zębodołów
Crząstkozrosty-łącza dwie kości za pomocą tk. chrzestnej szklistej lubwłóknistej.Do chrząstkozrostów zaliczane są :chrząstki żebrowe,oraz w młodym wieku poł. trzonów z nasadami.U dorosłego wystepuja chrząstkozrosty włókniste[poł. między trzonami w postaci krążków międzykręgowych]
Kościozrosty-poł. pozbawione ruchu ,powstające wskutek kostnienia więzozrostów i chrząstkozrostów np. kostnienie chrząstek nasadowych ,szwów czaszki.
Połączenia maziowe[stawy]-odznaczaja się znaczną możliwością ruchu,istnieją trzy kryteria podziału stawów ze względu na:
a.liczbę kości wchodzących w skład stawu
-stawy proste-jest stawem utworzonym przez dwie kości[st.ramienny]
-staw złożony-wchodzi więcej niż dwie kości[st.łokciowy]
b.uksztaltowanie pow.st.
-st.kulisty-[ramienny]
-st.kulisto-panewkowy[st.biodrowy]
-st.kłykciowy-[st.promieniowo-nadgarstkowy]
-st.siodełkowy-[st.nadgarstkowo-śrudręczny kciuka]
-st.zawiasowy-[st.między paliczkowe]
-st.obrotowy-[promieniowo-łokciowy bliższy]
-st.śrubowy-[szczytowo-obrotowy pośrodkowy]
-st.płaski-[krzyżowo-biodrowy]
c.liczbę osi ruchu
-jedno osiowe-ruchy wokół jednej osi[st.między paliczkowy,zginanie,prostowanie]
-dwu osiowe-ruchy w okół dwóch osi:poprzecznej i strzalkowej[st.promieniowo-nadgarstkowy]
-trzy osiowe czyli wieloosiowe[st.ramienny]
PYT.7.
Budowa kręgu szczytowego –jest pierwszym kręgiem szyjnym brak części środkowej trzonu ,która została zredukowana na rzecz zęba kręgu obrotowego, pozostałe części trzonu to: łuk przedni i duże części boczne. Z przodu kręgu jest łuk przedni krótszy ,który posiada od strony zew. guzek przedni a od strony wew. jest dołek zębowy. Z tyłu kręgu jest łuk tylny (duży łuk)a na nim znajduje się guzek tylni. Dwie części boczne są symetryczne i łączą ze sobą oba łuki. Te dwie części boczne dźwigają głowę i mają one dwa dołki stawowe : górny ,który jest głębszy i dolny płytszy .Wyrostki poprzeczne są od innych kręgów dłuższe mocniejsze i bardziej bocznie rozstawione.Kręg szczytowy ma kształt pierścienia i ogranicza duży otwór kręgowy .
Budowa kręgu obrotowego –jest to drugi kręg szyjny .Trzon wraz z zębem tworzy oś pionową w okuł której obraca się kręg szczytowy z głową .Trzon- wysoki od dołu ma pow. służącą do połączenia z pierwszym krążkiem międzykręgowym .Ku górze trzon przechodzi w ząb kręgu obrot.- na jego przedniej str. jest pow. st. przednia służy do połączenia stawowego z łukiem przednim kręgu szczytowego ,na jego tylnej str. jest pow.st. tylna do połączenia st. z więzadłem poprzecz. kregu szczytowego .Wyrostek kolczysty –długi na końcu się rozwidla. Wyrostki st. –niema wyrostków st. górnych ponieważ po bokach zęba są pow. st. górne. Pow. st. dolne są na typowych wyrostkach st. dolnych. Wyrostki poprzeczne –są krótkie.
Cechy kręgów szyjnych –najmniejsze z kręgów prawdziwych w liczbie siedem, dwa pierwsze kręgi mają odmienną budowę bo łączą kręgosłup z czaszką .Trzon –niski owalny,Łuk-cienki w tylnej części pochylony ku dołowi ,otwór kręgowy- duży kształtu trójkąta ,wyrostki kolczyste - pochylone lekko ku dołowi, końce wyrostków od 2 do 6 mają rozwidlenie a kręg7 niema rozwidlenia ma końcu i jest podobny do wyrostków kolczystych kręgów piersiowych. Wyrostki poprzeczne –pochylone bocznie i w dół ,krótkie –składają się z dwóch listewek kostnych : przednia – to pozostałość zanikłego żebra szyjnego ,tylna- to właściwy wyrostek poprzeczny .
Obie blaszki wyr. poprz. kręgu szyjnego ograniczają otwór wyrostka poprzecznego prze który biegnie:1 tętnica kręgowa i dwie żyły kręgowe .Wyrostki stawowe-są dwa górne i dwa dolne ,oba są pokryte pow st górnymi i dolnymi służą do połączenia kręgów między sobą.
Staw szczytowo –potyliczny-głowowy górny.
Pow. st.-dołki st. górne kręgu szczytowego,kłykcie potyliczne. Więzadła-blona szczytowo potyliczna przednia i tylna.Mechanika- staw prosty kłykciowy,dwu osiowy,oś strzałkowa-ruch dziwienia,płaszczyzna czołowa ,oś poprzeczna płaszczyzna strzałkowa-potakiwanie. Zachodzi między kością potyliczną i kręgiem szczytowym.
Staw szczytowo-obrotowy-głowowy dolny-zachodzi miedzy kręgiem szczytowym a kręgiem obrotowym.Pow.st.: stawy posirodkowe:przedni-pow.st.przednia zęba i dołek zębowy,tylny-pow. st.tylna zęba i więzadło poprzeczne. Stawy boczne:-dołki st.dolne i pow. st.górne. Więzadła-w. wierzchołka zęba ,w. skrzydłowate , w. krzyżowe kręgu szczytowego , błona pokrywająca. Mechanika –staw prosty, obrotowy,jednoosiowy , w płaszczyżnie poprzecznej oś pionowa –ruch przeczenia.
Cechy kręgów piersiowych
Jest ich 12 i są połączone stawowo z żebrami.Wymiary kręgów wzrastają ku dołowi.Trzon –w przekroju pop.ma kształt serca z kart .Trzon ma dołki żebrowe do połączenia st. z głowami żeber.Dołki żebrowe leżą na krawędzi górnej i dolnej po obu str. trzonu.Sąsiednie dołki :górny i dolny wraz ze swymi pow. st. i wraz z krążkiem międzykręgowym tworzą jedną wspólną pow. st. dla głowy żebra-tak jest wkręgach od 2 do 9,inaczej jest w 1 i trzech ostatnich.Wyrostek kolczysty –długi, ostro zakończony ,skierowany w dół.Wyrostki stawowe-są górne i dolne,z pow. st.Wyrostki poprzeczne-masywne,skierowane bocznie i ku tyłowi,na ich końcach jest dołek żebrowy wyrostka pop.do połączenia st.z guzkiem żebra.[w 2 ostatnich żebrach brak tych dołków]Otwór kręgowy-okrągły stosunkowo mały.
Cechy kręgów lędzwiowych-jest ich 5,są najmasywniejsze,ponieważ kręgosłóp w tej częsci jest najbardziej obciążony.Trzon-kształt owalny lub nerkowaty,Łuk-szeroki,wraz z trzonem ogranicza mały trójkątny otwór kręgowy,od nasady łuku ku bokowi odchodzi parzysty wyrostek żebrowy-jest on pozostałością po zredukowanym żebrze lędzwiowym.Wyrostki poprzeczne-występują tu w postaci szczątkowej jako para wyrostków dodatkowych[leżą u nasady wyrostków żebrowych i wyr. suteczkowatych]Wyr.stawowe-górne leżą szerzej od wyr. st.dolnych ,a wyr. st.dolne leżą bliżej siebie.Dzięki temu wyr. st. górne obejmują wyr. st. dolne kręgu wyżej położonego.
Kość krzyżowa-powstaje w wyniku zrośnięcia się 5 kręgów krzyżowych,następuje to w wieku 20-25 lat.Kość krzyżowa ma kształt trójkąta o szerokiej podstawie skierowanej ku górze i wierzchołku ku dołowi.K.krzyżowa ma dwie pow.:pow. miedniczną-wklęsłą i gładką,pow. grzbietową-chropowatą i wypukłą.Na podstawie k. Krzyżowej są wszystkie typowe części kręgu :trzon , łuk, one ograniczają trójkątny otwór. Wyrostki poprzeczne , stawowe, kolczyste zlewają się z wyrostkami następnych kręgów tworząc listewki kostne-grzebienie. Na pow.miednicznej są 4 kresy poprzeczne [w miejscu zrośnięcia się trzonów kręgowych], a przy nich 4 pary otworów krzyżowych miednicznych [tędy przechodzą nerwy krzyżowe].na pow.grzbietowej są podłużne grzebienie :po środku biegnie-grzebień krzyżowy pośrodkowy,powstal ze zrośnięcia wyr. kolczystych,po bokach grzebienia pośrodkowego –są 2 grzebienie krzyżowe pośrednie [po zrośniętych wyr. st.] a na bokach są 2 grzebienie krzyżowe boczne[po zrośnięciu wyr. pop.]Między grzebieniem krzyżowym bocznym a pośrednim są 4 pary otworów krzyżowo grzbietowych.
Żebra łączą się z kręgami piersiowymi za pomocą dwóch rodzajów stawów: stawy głów żebrowych-pow. st. są pow. stawowe głów żeber i dołki żebrowe dwóch sąsiednich kręgów , krążek miedzykręgowy. Staw otacza cienka torebka stawowa wzmocniona przez dwa więzadła; promieniste głowy żebra i w. śródstawowe głowy żebra. Stawy żebrowo poprzeczne-pow. st. guzka żebra i dołek żebrowy wyrostka poprzecznego. Więzadła wzmacniające torebkę stawową to: w. żebrowo-poprzeczne i w. żebrowo-poprzeczne górne i boczne. Oba stawy żebrowo-kręgowe pod względem czynnościowym stanowią jedną całość i mogą wykonywać ruchy obrotowe. Stawy mostkowo-żebrowe-pow. st. : wcięcia żebrowe , chrząstka żebra 1-7 ,więzadła: promieniste mostkowo-żebrowe przednie tylne, śródstawowe mostkowo-żebrowe. Mechanika:staw prosty, obrotowy, żebrowy sprzężony ze st. żebrowo-kregowym.
Połączenia żeber z mostkiem
Chrząstka I żebra wytwarza chrząstkozrost mostkowo-żebrowy. Chrząstki żeber od II do VII łączą się przez staw mostkowo-żebrowy. Pow. wypukła jest utworzona przez chrząstki żeber a wklęsła przez wcięcia żebrowe na brzegach mostka. Cienka torebka stawowa jest wzmocniona przez więzadła mostkowo-żebrowe promieniste przednie i tylne oraz śródstawowe mostkowo-żebrowe. Mostek składa się z 3 części: rękojeść, trzon i wyr. mieczykowaty,które łączą się ze sobą poprzez chrząstkozrosty. Pow. łączących się brzegów pokrywa chrząstka szklista.
PYT.17
Klatka piersiowa jako całość
Kształtem przypomina cienki stożek, podstawą zwrócony ku dołowi. Ma on ścianę przednią utworzoną przez mostek. Ściany boczne przez żebra i ścianę tylną- przez kręgosłup piersiowy. Ściany klatki piersiowej ograniczają jamę klatki piersiowej w której są ważne dla życia narządy: serce , płuca. Żebra oddzielone są od siebie przestrzeniami między żebrowymi, które wypełniają mięśnie i błony międzyżebrowe. Do jamy klatki piersiowej prowadzi otwór górny przez który przebiega min. Tchawica przełyk nerwy itp. Dużo większy jest otwór dolny jamy klatki piersiowej , który jest zamknięty przeponą. Kształt klatki piersiowej zależy od wieku płci fazy oddechu typu budowy ciała. U kobiet jest ona krótsza ale szersza u dołu. Ruchomość klatki piersiowej zależy od ruchów poszczególnych żeber i sprężystości chrząstek żebrowych. Podczas wdechu następuje uniesienie żeber ku górze wraz z mostkiem. Powoduje to powiększenie się klatki piersiowej ,jednocześnie prostuje się kręgosłup piersiowy , obniża się przepona i jama klatki piersiowej się też wydłuża. Podczas wdechu odwrotnie.
Kości obręczy kończyny górnej
Składa się z łopatki i obojczyka. Obręcz ta jest bardzo ruchoma. ŁOPATKA - typowa kość płaska, kształt trójkąta ,przylega do tylnej ściany klatki piersiowej. Łopatka łączy się stawowo z obojczykiem i kością ramienną. Ma 2 powierzchnie, 3 brzegi ,3 kąty. Pow. przednia żebrowa- lekko wklęsła, ma kilka kres mięśniowych, do nich mocuje się mięsień podłopatkowy. Całe zagłębienie pow. to dół podłopatkowy.Pow. tylna grzbietowa-wypukła ,przedzielona grzebieniem łopatki na 2 doły : górny- mniejszy i głębszy to dół nadgrzebieniowy , dolny wiekszy i płytszy to dół podgrzebieniowy. Grzebień łopatki- początkiem jest małe trójkątne pole ; grzebień biegnie w kierunku bocznym , staje się coraz grubszy i kończy się dużym spłaszczonym wyrostkiem w okolicach którego jest mała pow. stawowa wyrostka barkowego dla połączenia z obojczykiem. Brzeg pośrodkowy-najcięższy i najdłuższy. Brzeg górny-cienki ostry ,zaopatrzony we wcięcie łopatki przez które biegnie nerw nadłopatkowy. Od brzegu górnego łopatki odchodzi wyrostek kruczy zgięty haczykowato. Brzeg boczny- jest najgrubszy w górnej części jego jest wydrążenie stawowe stanowiące panewkę stawu ramiennego. Poniżej wydrążenia jest guzek podpanewkowy dla przyczepu głowy długiej mięśnia trójgłowego ramienia. Powyżej wydrążenia jest guzek nadpanewkowy dla przyczepu głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia.OBOJCZYK- zbudowany na wzór kości długich ale nie ma jamy szpikowej. Ma kształt litery S i wyróżniamy tu część środkową i 2 końce : przyśrodkowy i boczny. Górna pow. części środkowej jest gładka i służy do przyczepu mięśni , a dolna pow. chropowata służy do przyczepu wiezadeł . po środku pow. dolnej jest otwór odżywczy. Koniec przyśrodkowy [mostkowy] jest zgrubiały i zakończony pow. st. mostkową, a koniec boczny [barkowy] jest płaski i zakończony pow. st. barkową obojczyka.
Kość ramienna- to kość długa.
Nasada bliższa-jest tu głowa kości ramiennej pokryta pow. stawową. Głowa jest oddzielona od reszty nasady bliższej szyjką anatomiczną. Boczna część nasady bliższej ma 2 guzki: guzek większy i mniejszy. Od każdego guzka w dół biegnie na trzon kości ramiennej odpowiednio grzebień guzka większego i grzebień guzka mniejszego. Pomiędzy guzkami i grzebieniami jest zagłębienie: bruzda międzyguzkowa. Nasadę bliższą od trzonu oddziela szyjka chirurgiczna. Trzon- na początku jest obły a dalej trójkątny i dopiero tu można wyróżnić wyrażnie: 3 brzegi [przedni, boczny i przyśrodkowy] które ograniczają 3 powierzchnie[ przednia boczna, przednia przyśrodkowa i tylna] Na pow. przedniej bocznej jest chropowate pole tzw. Guzowatość naramienna. Na pow. tylnej jest bruzda nerwu promieniowego. Nasada dalsza-składa się z 1 kłykcia i 2 nadkłykci [bocznego i przyśrodkowego] –służą do przyczepu mięśni i więzadeł. Kłykieć dzieli się na 2 pow. st.: bloczek i główkę. Od przodu nad główką leży dół promieniowy a nad bloczkiem : dół dziobiasty. Na stronie tylnej nad bloczkiem leży dół łokciowy. Na str. tylnej nadkłykcia przyśrodkowego leży bruzda nerwu łokciowego.
PTY. 20
Staw mostkowo-obojczykowy
To jedyny staw łączący obręcz kończyny górnej z kośćcem osiowym. Powierzchnie stawowe to :pow.st. końca mostkowego obojczyka ,wcięcie obojczykowe mostka oraz chrząstki pierwszego żebra. Między pow.staw.jest krążek śródstawowy. Torebka stawowa – lużna ale gruba i odporna na rozerwanie. Przymocowuje się do kości wzdłuż brzegów pow.st. Więzadła : mostkowo-obojczykowe przednie i tylne (hamuje ruchy obojczyka wprzód i tył ) więzadło międzyobojczykowe (hamuje ruchy w duł ) oraz więzadło żebrowo-obojczykowe ( hamuje ruchu obojczyka w górę, przód i tył ) jest to staw kulisty wieloosiowy, ruchy przód ,tył, góra ,dół ,obroty.
Staw barkowo-obojczykowy
Łaczy obojczyk z łopatką utworzony jest przez dwie pow.: wypukłą powierzchnię stawową barkową obojczyka i wklęsłą do niej pow. st.wyrostka barkowego łopatki. Torebka st.lużna mocuje się do kości wzdłuż brzegów pow. st.. Więzadła to : barkowo-obojczykowe i kruczo-obojczykowe ,które ma dwa pasma tj.więzadło czworoboczne i stożkowate (oba kończą się na wyrostku kruczym łopatki ). Jest to staw kulisty wieloosiowy ruchy przód tył ,góra duł ,obroty.
PYT. 21
Staw ramienny
Łączy kończynę górną wolną z jej obręczą. Ma 2 pow. st. :głowa kości ramiennej-pokryta chrząstką szklistą[ona stanowi prawie pół pow. kuli o promieniu ok. 2.5 cm] panewkę dla głowy stanowi wydrążenie stawowe łopatki również pokryte chrz. Szklistą. Torebka stawowa jest lużna i b. obszerna , wzmacniają ją 2 więzadła :kruczo-ramienne[biegnie od wyr. kruczego do 2 guzków k. ramiennej] obrąbkowo-ramienne [przebiega w torebce st. i jest niewidoczne od zewnątrz] jest to staw prosty, kulisty, wieloosiowy, ruchy: unoszenie, opuszczanie, nawracanie, odwracanie, przywodzenie, odwodzenie. Ruch odwodzenia można wykonać tylko do 90 stopni, powyżej jest już staw sprzężony.
Kość łokciowa-nasada bliższa ma dwa wyrostki: łokciowy i dziobiasty, one ograniczają wciecie bloczkowe pokryte pow. st. do połączenia z bloczkiem kości ramiennej. Na powierzchni bocznej wyrostka dziobiastego jest wcięcie promieniowe a pod wyrostkiem dziobiastym jest guzowatość łokciowa.
Trzon : kształt trójkątny i ma trzy brzegi ograniczające trzy powierzchnie. Nasada dalsza: to głowa kości łokciowej ,którą pokrywa obwód stawowy służący do połączenia z wcięciem łokciowym kości promieniowej. Na końcu głowy kości łokciowej jest wyrostek rylcowaty.
Kość promieniowa- nasada bliższa : to głowa a na niej są dwie powierzchnie stawowe ,jedna to dołek stawowy głowy druga to obwód stawowy głowy. Głowa jest oddzielona od trzonu szyjką a pod nią jest guzowatość kości promieniowej . Trzon: taki sam jak w kości łokciowej . Nasada dalsza posiada wcięcie łokciowe – tu łączy się z kością łokciową . Dolna część pokryta jest powierzchnią stawową nadgarstkową .
Staw łokciowy
Jest stawem złożonym. Składa się z 3 połączeń objętych wspólną torebką stawową. Te połączenia to pow. stawowe: ramienno-łokciowe-jest utworzone przez pow. st. bloczka kości ramiennej i wcięcie bloczkowe kości łokciowej. Łokciowo-promieniowe-wcięcie promieniowe kości łokciowej i obwód stawowy głowy kości promieniowej. Torebka staw. na kości ramiennej biegnie poniżej obu nadkłykci na kości łokciowej wzdłuż wcięcia bloczkowego i wcięcia promieniowego na kości promieniowej dookoła szyjki. Są tu 4 więzadła : dwa z nich ; więzadło poboczne łokciowe i w. poboczne promieniowe wzmacniają część ramienno-łokciową i ramienno-promieniową. One biegną od nadkłykci do nasady bliższej k. łokciowej. Więzadło pierścieniowate- dookoła głowy k. promieniowej, w. czworokątne- pomiędzy k. łokciową i k. promieniową. Jest to staw zawiasowo-obrotowy, dwuosiowy, złożony, sprzężony, ruchy: zginanie, prostowanie, odwracanie, nawracanie.
Staw promieniowo-nadgarstkowy-tzw. Bliższy ręki, łączy k. promieniową i krążek stawu promieniowo-łokciowego dalszego z 3 kośćmi nadgarstka. Pow. st. to: pow. st. nadgarstka k. promieniowej, krążek st. oraz pow. st. k. nadgarstka tj. łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta. Torebka st. lużna i przytwierdza się do kości wzdłuż brzegów pow. stawowych. Torebka jest wzmocniona przez liczne więzadła m.in.: w. dłoniowe, w. grzbietowe, w. łokciowo-nadgarstkowe, w. promieniowo-nadgarstkowe. Jest to staw złożony, eliptyczny, dwuosiowy, ruchy: zginanie dłoniowe i grzbietowe, odwodzenie ręki.
Staw krzyżowo-biodrowy. Połączenia w obrębie miednicy.
Jest to staw prosty, płaski, łączy obustronnie k. krzyżową z obręczą kończyny dolnej. Pow. st. tego stawu to pow. uchowate k. biodrowej i k. krzyżowej. Torebka st. bardzo napięta i typowa. Więzadła dzielą się na : w. bezpośrednie- w. krzyżowo-biodrowe brzuszne, grzbietowe, międzykostne. Więzadła pośrednie to: w. krzyżowo-guzowe, krzyżowo-kolcowe i w. biodrowo-lędżwiowe. Jest to staw z niewielką możliwością ruchu.
Spojenie łonowe-jest bezpośrednim połączeniem k. miedniczych od przodu. Jest utworzone przez pow. spojeniowe kości łonowych. Do tych pow.jest przymocowany krążek międzyłonowy. Wew.krążka jest jama spojenia zawierająca maż stawową. Spojenie łonowe jest wzmocnione przez 2 więzadła : łonowe górne, łukowate-łonowe. Ruchomość spojenia łonowego jest mała ponieważ ograniczają ją stawy krzyżowo-biodrowe.
Kość udowa
Najdłuższa i najmocniejsza kość szkieletu. Typowa kość długa. Położenie jej jest nieco skośne do osi pionowej dlatego końce górne są bardziej od siebie oddalone niż końce dolne. Nasada bliższa:głowa z pow. st. służącą do połączenia z pow. księżycowatą panewki. Pośrodku głowy jest małe wgłębienie- dołek głowy do niego przytwierdza się więzadło głowy kości udowej. Głowa łączy się z trzonem za pomocą szyjki. Trzon :w miejscu gdzie trzon łączy się z szyjką są 2 guzy tzw. krętarze. Krętarz większy u swej podstawy ma dół krętarzowy. Krętarz mniejszy leży niżej. Oba krętarze są połączone grzebieniem międzykrętarzowym [z tyłu] i kresą międzykrętarzową [z przodu]. Trzon jest dość gładki i nie wyróżnia się na nim ani brzegów ani powierzchni. Z tyłu wzdłuż trzonu biegnie kresa chropowata, ona składa się z 2 warg [bocznej i przyśrodkowej], które ku dołowi rozchodzą się na nadkłykciach: bocznym i przyśrodkowym, ograniczając trójkątne pole tzw.pow. podkolanowa. Nasada dalsza: składa się z 2 kłykci : większego przyśrodkowego i mniejszego bocznego, które mają pow. staw. służące do połączenia stawowego z kłykciami kości piszczelowej. Te pow. staw. od przodu łączą się ze sobą tworząc pow. rzepkową. Boczne pow. kłykci są chropowate i tworzą 2 nadkłykcie: powyżej kłykcia przyśrodkowego jest nadkłykieć przyśrodkowy a powyżej kłykcia bocznego jest nadkłykieć boczny.
Kość piszczelowa: jest to kość długa. Nasada bliższa: są tu 2 kłykcie: większy kłykieć przyśrodkowy i mniejszy kłykieć boczny. Na tych kłykciach są pow. staw.górne a między nimi jest wyniosłość międzykłykciowa. Ona oddziela od siebie pole międzykłykciowe przednie od pola międzykłykciowego tylnego. Oba pola stanowią miejsce przyczepu więzadeł krzyżowych stawu kolanowego. Trzon: ma 3 brzegi [przedni, przyśrodkowy, boczny-tzw. międzykostny] i 3 powierzchnie [przednia, przyśrodkowa, tylna]. W górnej części brzegu przedniego jest guzowatość piszczeli. Na tylnej pow. biegnie z góry w dół kresa mięśnia płaszczkowatego. Nasada dalsza: w części przyśrodkowej wydłuża się w kostkę przyśrodkową mającą pow. st. służące do połączenia kości piszczelowej z kością skokową i bloczkiem kości skokowej. Po bocznej stronie nasady jest wcięcie strzałkowe do połączenia z kością strzałkową.
Staw biodrowy: łączy miednicę z częścią wolną kończyny dolnej. Pow. stawowe to: pow. księżycowata panewki kości miedniczej oraz pow. stawowa głowy kości udowej. Obie pow. st. pokrywa chrząstka szklista. Torebka stawowa jest bardziej napięta i krótsza od torebki stawu ramiennego. Tutaj torebka przytwierdza się dookoła panewki kości miedniczej a na kości udowej z przodu do kresy międzykrętarzowej, z tyłu: do szyjki. Torebkę st. wzmacniają liczne i b. silne więzadła:w. biodrowo-udowe[biegnie od kolca biodrowego przedniego dolnego do kresy międzykrętarzowej]w. kulszowo-udowe[od trzonu kości kulszowej do krętarza większego]w. łonowo-udowe[od kości łonowej do krętarza mniejszego] warstwa okrężna-biegnie dookoła najwęższego miejsca szyjki w postaci okrężnego pierścienia. Powstaje z więzadła kulszowo-udowego i łonowo-udowego. Średnica tej warstwy jest mniejsza od średnicy głowy kości udowej dlatego nie pozwala na wypadanie głowy z panewki. Jest to staw prosty, kulisto-panewkowy, wieloosiowy. Ruchy: zgięcie, prostowanie, nawracanie, odwracanie, odwodzenie, przywodzenie.
Staw kolanowy: Jest to najw. staw w ustroju ludzkim. Jest stawem złożonym, gdyż biorą w nim udział 3 kości: udowa, piszczelowa, rzepka. Pow. staw. to: oba kłykcie k. udowej [boczny i przyśrodkowy], oba kłykcie górne k. piszczelowej[ przyśrodkowy większy i boczny mniejszy], pow. staw. rzepki, pow. rzepkowa k. udowej. W jamie stawu znajdują się 2 ruchome przesówalne łąkotki [boczna i przyśrodkowa które odzielają staw na 2 piętra: górne i dolne. Każda łąkotka ma róg przedni i tylny kształtu półksiężyca.] które znacznie pogłębiają panewkę stawu. Torebka stawu: błona włóknista biegnie po bokach i z tyłu stawu, przytwierdza się do kości wzdłuż brzegów pow. staw. a z przodu jej niema. Błona maziowa łączy się w jednym miejscu z błoną włóknistą ale dalej się rozdzielają i błona włóknista biegnie dookoła kłykcia k. piszczelowej a błona maziowa biegnie dookoła każdego kłykcia osobno. Więzadła dzielą się na:w. wewnętrzne: w. krzyżowe kolana przednie i tylne[biegną od pól międzykłykciowych do kłykcia przyśrodkowego k. udowej]...
eklerek123