1. POJĘCIE SOCJOLOGII – jest to nauka o funkcjonowaniu zbiorowości ludzkich z uwzględnieniem jednostek stosunkowo młoda dziedzina nauki, funkcjonuje od 1837r., bada niemal całą rzeczywistość społeczną. Przedmiotem socj. Są zjawiska i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego ludzi, ich struktur, zjawiska i procesy zachodzące w tych zbiorowościach wynikające z wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie. Socjol. zajmuje się zjawiskami masowymi dot. 3 grupy zjawisk: 1.zbiorowości społ.-grupy, kręgi, klasy, zbior. etniczne i terytorialne itp.;2.instytucje społ.-układy historyczne ukształtowane (religia, partia, stowarzyszen, organ,); 3.procesy i zjawiska społ. -np. ruchliwość, przemieszczanie się społec.urbanizacja, patologie, strajki itp.
2. PODZIAŁ SOCJOLOGI: 1. Ogólna(teoretyczna) – część wiedzy socjol, która obejmuje i służy uwzględnieniu podstawowego aparatu pojęciowego, podstawowych metod badawczych teorii i hipotez. Rozwinęła 4 podstawowe teorie: I struktur(grup) społ.- bada zas. budowy grup społ. I innych zbiorowości oraz ich wzajemne powiązanie; II zmian lub rozwoju społ.-uogólnia wyniki badań nad zjawis i procesami przemian zachodzących w różnych zbiorowościach; III zachowania społecznego zbiorowości; IV zachow. społ. jednostki; 2. Szczegółowa(empiryczna)- zajmuje się realnie istniejącą rzeczywistości społeczną, poświęca swe badania bardzo szczegółowym zagadnieniom, ze względu na niejednorodność rzeczywistości w ramach tej socj. Zaczynają się tworzyć subdyscypliny-powstało ich ok. 30 np. wsi, miasta, wychowania, starości, pracy
3.FUNKCJE SOCJOLOGI – socj.tłumaczy i wyjaśnia przewagę składników empirycznych nad teoretycznymi, wierzy w suwerenność rozumu, akceptuje zasoby logiki badawczej bada zjawiska społ.,które dzięki zrozumieniu roli i ich sensu łatwe były do wyjaśnienia. Funkcje:1.diagnostyczna-badacz dostarcza wiedzy o danej sytuacji, o konkretnym wycinku rzeczywistości społeczn. w której zamierza działać, określa ich zasięg ; 2.ideologiczna – uwidacznia wpływy na cele, jakie dana jednostka sobie stawia. Polega to na wprowadzeniu do prac naukowych ocen, norm oraz terminów emocjonalnych, sugestywne, plastyczne przedstawienie faktu; 3.prognostyczna-dostosowuje badania do tutejszej rzeczywistości; 4.demaskatorska-wykrywanie i ukazywanie zakonspirowanych celów oraz ustalenia faktyczne motywacji lub jej braku u ludzi
4. TECHNIKI BADAŃ SOCJOLOGICZNYCH 1. Obserwacja:1.musi być zaplanowana;2. aby prawidłowo obserwować dane zjawisko należy o nim wiedzieć;-3 należy być przygotowanym 4 trzeba mieć dyscyplinę obserwatora, mieć przyg. arkusz obserwacji;5.obserwacja musi być prowadzona w różnych miejscach, stąd musi być więcej obserwujących;6. należy przeszkolić obserwujących;7. musi być komunikacja między obserwatorami;8 powinny być zrobione badania pilotażowe Podział: obserwacja ujawniona, nieujawniona/ obserwacja uczestnicząca, nie uczestnicząca(Można je łączyć) 2. Ankieta bądź wywiad - wyniki które uzyskuje się w oparciu o ankietę zależą od konstrukcji tej ankiety;- kwestia wprowadzenia – należy człowieka przekonać do wypełnienia ankiety; - kwestia tzw. Metryczki ankiety – chcemy wiedzieć kto udzielał odpowiedzi: wiek, płeć, zawód itp.Są różne rodzaje ankiet: taka którą czytamy i respondent uzupełnia, można ją rozdać, wysłać Podobny do ankiety jest wywiad – ankieter zadaje pytania respondentom, wywiad jest czasochłonny ale bardziej dogłębny 3. Materiały urzędowe – każda instytucja gromadzi materiały dot. nie pod kątem badań socjologicznych lecz pod katem zainteresowania instytucji w której się znajdują. Czasami dla potrzeb nauki można te materiały przerabiać.4. Badania statystyczne – wszelkiego rodzaju badania statystyczne, można z nich uzyskać bardzo wiele informacji NT. życia społecznego.5. Badania biograficzne – wykorzystuje się materiały biograficzne – pamiętniki, albumy, wyroki sądowe, dyplomy, świadectwa. Technice tej stawiano zarzut, że jest to subiektywny obraz (odczucie osoby którą się interesujemy) 6. Badanie studium przypadku – badamy jeden przypadek stosując wszystkie techniki/// W tych wszystkich technikach problemem jest reprezentatywność. Badania mają wartość jeśli są reprezentatywne – nie możemy zbadać wszystkich, lecz musimy wybrać grupę do badania.
5. PODSTAWY ŻYCIA SPOŁECZNEGO: a)przyrodnicze – ogół zjawisk wynikających ze wzajemnego oddziaływania jednostek zbiorowości znajdujących się na określonym teryt. Celem tych jednostek jest poszukiwanie zasobów koniecznych do zaspokajania swoich potrzeb. Zjawiska te obejmują czynniki dot. samego człowieka jako istoty biologicznej(własności fiz. i psych. - np. mowa, postawa wyprostowana, wzrok, rozbudowa systemu potrzeb, estetyka), jego środowiska geograf.(klimat, ukształtowanie terenu, rzeki, rodzaj gleby, świat zwierzęcy, bogactwa naturalne), i struktur ludności(czynniki demograficzne oddziałują na aktywność człowieka-np.płeć, gęstość zaludnienia, wiek, przyrost natur., zdrowotność itp.) b)ekonomiczne – na zespół tych czynników składa się sposób użytkowania zasobów naturalnych, narzędzi, maszyn niezbędnych do wykonywania określonych prac i czynności, a także umiejętności ludzi uczestniczących w procesie produkcji oraz organizacja pracy. Na proces produkcji składa się: 1. Praca; 2.przedmiot który podlega obróbce; 3. Zespół narzędzi – od nich zależy dynamika rozwoju i doskonalenia procesu produkcji, a tym samym ich społ. Konsekwencje.; znajomość zagadnień ekonom. Jest niezbędna do zrozumienia typowych zjawisk i procesów jakie zachodzą w społeczeństwie, czyli procesów demograf., kulturowych, militarnych i religijnych itp.
6. KULTUROWY IDEAŁ OSOBOWOŚCI- dominujący w jakimś czasie, preferowany w jakimś okresie w jakiejś zbiorowości wzór wychowa. Ma związek z: - kulturą ; - z okresami; np. wzór patrioty w zaborach w tym samym czasie; zabór pruski – nacisk położony na pracę, zabór rosyjski – nacisk na walkę zbrojną; np. wzór sukcesu dominuje obecnie;- jest to jeden z elementów osobowości społ.. człowiek wg socjologów jest istotą składającą się z elementów biopsychospołecznych, gdzie najważniejszy jest el. społeczny czyli osobowość (dynamiczna organizacja idei, postaw i nawyków nadbudowanych nad naturą biologiczną). Kult.id.osobow. rodzi się w danej społeczności, ludzie pomimo innego pochodzenia etnicznego mogą posiadać tą podobną osobowość pod warunkiem, że zostaną zsocjalizowani w tej samej kulturze
7. ROLA SPOŁECZNA – pewien zakres, system, zbiór praw i obowiązków, trwałych cech jednostki, wzorów zachowania, pochodzących z wpływu kultury u struktury zbiorowości, związany z pozycją społeczną, jaką dana jednostka posiada i przyjmuje. Każda rola posiada swoje zakazy i nakazy i wyznacza margines swobody. Wiele podobieństw do roli aktora; odgrywamy wiele ról. Warunki odgrywania roli:1.właściwości psychofizyczne; 2. Precyzyjne określenie zakresu roli->”wiem co mam robić, gdy nie są ściśle określone to się błądzi”;3.wyraźnie określona struktura zbiorowości w której rolę odgrywamy;4. Klarowny system kar i nagród związany z algorytmem ról->gdy wiem co mnie czeka, za jaki czyn. Każda rola determinuje inne, jednakże role społ. Uporządkowane są w stosunku do roli kluczowej. Jeżeli w społeczeństwie ktoś zacznie sprawować rolę ucznia, to od kogoś innego społeczność zacznie oczekiwać roli nauczyciela. Problem konfliktu ról – nie jest konfliktem społecznym, rozgrywa się w zakresie jednostki, rozgrywa się we mnie, wchodzi w konflikt z osobowością człowieka który ją sprawuje. Może być traktowana jako tymczasowa osobowość, wyobrażenie jednostki o sobie na użytek określonego kontekstu społ. Nie przyjmujemy na siebie sprzecznych ról tylko nie sprzeczne np. PRL-wstąpienie do partii a jednocześnie katolik świadomie przyjmował dwie sprzeczne role. Konflikt ról może przerodzić się w konflikt społeczny (między co najmniej 2 osobami)
9. POJĘCIE WIĘZI SPOŁECZNEJ I SCHEMAT JEJ POWSTAWANIA wszystko to co łączy jednostki w zbiorowość np. tradycja, odpowiedzialność, ciekawość, jest podst. wyznacznikiem wszelkich form życia społecznego, więź społ. - jest zjawiskiem ulegającym częstym i znacznym modyfikacjom, w krótkim niekiedy okresie, cechuje ją różnicowana intensywność i trwałość. W dawnych czasach opierała się na 1, 2 lub obu elementach: - więź polityczna (państwowa); - więź religijna (kościelna). Innych więzi nie było. Gdy człowiek nawiązywał kontakty z inną grupą to dokonywał zdrady, gdy był w danej zbiorowości, to ta druga była wroga. Dzisiaj więzi mają charakter subiektywno – spontaniczny – nawiązujemy kontakty z kim chcemy, widzimy w tym korzyść dal nas, wiążemy się z innymi z różnych powodów; więź tworzy się przez cykl zdarzeń: 1. Styczność przestrzenna (fizyczna)- jest najbardziej elementarnym i najważniejszym etapem kształtowania się więzi społ. pojawia się wówczas gdy jednostki postrzegają innych ludzi, lokalizują ich w przestrzeni i uświadamiają sobie tę ich obecność np. sala wykładowaàstudenci, plac zabawàdzieci, hala fabrycznaàrobotnicy. Z reguły styczności te zapoczątkowują narodziny więzi z innymi użytkownikami tejże przestrzeni.Ta bliskość przestrzenna i spowodowane nią spostrzeżenia są potencją rozwoju więzi społ.2. styczność psychiczna-stanowi efekt wzajemnego zainteresowania się pewnymi cechami osób pozostających w styczności przestrzennej np.interesem-przybliżającym jednostki może być możliwość korzystania z tych samych podręczników, wspólnego środka lokomocji 3. Łączność psychiczna ma miejsce wówczas, gdy między jednostkami pozostającymi w styczności psych wzajemne zainteresowania spowodują ukształtowanie się wzajemnych postaw, sympatii, przyjaźni itp. 4. Styczność społeczna-pewne układy składające się przynajmniej z dwóch osób oraz wartości materialnej lub duchowej, która jest przedmiotem tej styczności, a także czynności towarzyszące nabywaniu bądź zmianie danej wartości np. kontakt nauczycielàuczeń, sprzedawcaàkupujący; 5. Modyfikacja zachowań; 6.wzory zachowań społecznych; 7 stosunki społeczne (układy, zależności); 8 Kontrola społ.;9. Organizacja społ.. Na tym tle tworzy się więź społ., jest to model, nie zawsze występują wszystkie elementy, tylko schemat.
14. ZBIÓR SPOŁECZNY nazywamy ogół ludzi posiadających jakąś wspólną cechę, które zasadniczo nie mają znaczenia społecznego, wyróżnia ją obserwator lub badacz, bez wzg. na to czy jej posiadacze uświadamiają ją sobie czy nie (np. zbiór osób długowłosych, wysokich, blondynów – żadna z tych cech nie ma większego wpływu na życie społeczne
15. KATEGORIE SPOŁECZNE -to jednostki wyróżnione ze wzg. na cechy ważne dla przebiegu procesów społecznych i wzg. stałe takie jak cechy demograficzne (kategoria wieku, płci) i społeczne (zawód, pochodzenie społeczne).STRUKTURA SPOŁECZNA:* Mikrostruktura (małe grupy, opis grupy i inne małe zbiorowości) oznacza ułożenie jednostek, ich ról i stosunków w formalną całość. Jest ona jedyną strukturą w małej grupie składającą się z poszczególnych członków;- występuje w małych gr. liczących kilka lub kilkanaście osób. Jest gł. Układem społ. swoich członków takich jak: zawód i stanowisko – udział w zbiorowej konsumpcji, udział w kulturze, styl życia (sposób ubierania się i formy styczności towarzyskich, styl mieszkań). *makrostruktura (wielkie zbiorowości: klasy, warstwy, kategorie zawodowe, gr. Polityczne, religijne i inne)-grupy i inne zbiorowości składające się z wielu mikrostruktur porządkujące wielkie i największe elementy społeczeństwa globalnego takie jak: klasy, warstwy, kategorie zawodowe, odpowiednio rozbudowana organizacja, składniki materialne (terytorium, budynki i majątek) symbole i wartości.
16. ZBIOROWOŚĆ SPOŁECZNA,– są to kręgi, grupy, zbiorowości etniczne oraz klasy i warstwy społeczne, skupienie ludzi, między którymi chociażby na chwilę wystąpiła więź społeczna. Zbiory i kategorie społeczne nie są typowymi zbiorowościami, bowiem badacze wyróżniają je na podstawie jakiejś cechy występującej w obu formach skupień ludzkich, a nie ze wzg. na więź kreująca zbiorowość społeczną. Społeczeństwo może być pojmowane jako: 1. Szeroka zbiorowość teryt.;2.szerokie zbiorowości powiązane specjalnymi typami stosunków; 3. Ogół instytucji zapewniających jednostkom wspólne zaspokajanie potrzeb, tworzenie , rozwój kultury, 4.postać egzystencji człowieka(człowiek może istnieć tylko w społ. Przez przynależność do różnych zbiorowości)-filozoficzne pojęcie bytu ludzkiego;5.społeczeństwo – forma życia zbiorowego
13. GRUPA SPOŁECZNA - rozumiemy co najmniej 3 osoby powiązane systemem stosunków uregulowanych instytucjonalnie, posiadających niektóre wspólne zadania i oddzieloną od innych wyraźną zasadą odrębności(Zasada odrębności na zewnątrz a identyfikacja wewnątrz -członkowie grupy powinni postrzegać tę grupę jako coś odrębnego, inne grupy postrzegać tę grupę jako odrębną)
Podstawowe cechy grupy: 1. odpowiednia liczba osób – min. 3(choć istnieją spory pomiędzy 2 i 3) 2. wzór osobowy członka grupy - grupa określa funkcje i zadania oraz wzory postępowania dla swoich członków 3. zasada odrębności od innych grup( my, oni); 4. ośrodki skupienia(miejsce, siedziba, a także wartości, symbole tj. pieczęć, sztandar, legitymacje) 5. zadania, cele (podstawa istnienia grupy) 6. struktura grupy (hierarchiczność – podział na członków i przywódców, podział obowiązków) 7. członkostwo które dzielimy na: - rzeczywiste; - ideologiczne; - duchowe
Każdy w grupie społecznej wyznaczony jest do spełnienia odpowiedniej, wyznaczonej roli. W każdej grupie społecznej występuje dążenie do ciągłości, trwałości i odrębności, do zachowania przez grupę jej własnej tożsamości. Dokonuje się to poprzez ośrodki skupienia - wartości niematerialne i materialne, umożliwiające identyfikację grupy. Typologia grup: 1. Grupy dzielą się na : duże i małe – pojęcie dużej i małej grupy nie opiera się na liczbie członków, lecz na strukturze grupy, kryterium podziału: struktura prosta – mała grupa, struktura złożona duża grupa. 2. wg kryterium stopnia sformalizowania grupy grupa nieformalna, czyli taka która tworzy si spontanicznie, grupa formalna tworzona przez kogo , przez co wg wcześniej ustalonych reguł (nie ma jeszcze grupy, a s ju kryteria)
3. pierwotna i wtórna pierwotna to grupa w której dominuj stosunki osobowe, wtórna stosunki rzeczowe (np. korzy ci materialne);4. grupy ekskluzywne i inkluzywne ekskluzywna stawia wysokie wymagania, potencjalnym członkom w sensie materialnym, intelektualnym, kryteria wiekowe zawodowe, urodzenia, inkluzywna kryteria ustawione SA nisko, tak, że prawie każdy może do niej przystąpić .
14. SOCJOLOGIA PRAKTYCZNA - to funkcjonująca w społeczeństwie wiedza dotycząca tego czym zajmuje się socjologia jako nauka. Występują trudności z uprawianiem socjologii, gdyż jest to nauka, a społeczność zajmuje się problemami życia codziennego, każdy z nas ma swoje zdanie na dany temat. W większości jednak wiedza ta oparta jest na stereotypach i dlatego socjologia ma ukazywać w społeczeństwie naukowe podejście do wiedzy w tej materii. Najczęściej występujące błędy to: * język potoczny – do różnych słów przyporządkowane jest różne znaczenie – a socjologia tylko opisuje (bardzo rzadko ocenia); * w ludziach tkwi założenie, że jak w czymś uczestnicz to się na tym znają; * w nauce dążymy do odkrycia prawdy i prawidłowości a potem zastanawiamy się co z tym zrobić – a w życiu codziennym zastanawiamy się jak rozwiązać daną sytuacją; * stosujemy w nauce wypracowane techniki badawcze a w życiu nie
15. CHARAKTERYSTYKA ORGANIZACJI SPOŁ. Socjologiczne rozumienie słowa organizacja jest jednym z wielu rozumień tego słowa, zjawisko bowiem które określamy organizacją jest wytworem z jakim spotykamy się nie tylko w życiu społecznym. Socjologiczne postrzeganie tego zjawiska odnosi się zatem do szczególnego przypadku organizacji jaka występuje w życiu społecznym.W socjologii słowo organizacja jest terminem który określa: 1. szeroko rozumianą organizację społeczną – czyli taką której uporządkowane współżycie i współdziałanie ludzi ze sobą jest oparte na określonych normach zwyczajowych lub prawnych. 2. rozmaite instytucje – utworzone dla realizacji określonych celów ważnych dla społeczeństwa, które wiążą się z zaspokajaniem jego potrzeb egzystencjalnych jak również wyższego rzędu np. organizacje polityczne, oświatowe, religijne. 3. w węższym znaczeniu – określa dobrowolne jak i obowiązkowe struktury społeczne jakimi są różne związki, zrzeszenia , fundacje 4. zasady i reguły umożliwiające sprawne i efektywne funkcjonowanie konkretnych organizacji społecznych. Najistotniejszą cechą organizacji społecznej, czyli takiej która obejmuje swoim zasięgiem ludzi jest to, że o jej istnieniu i rozwoju współdecydują w różnym stopniu istoty ludzkie, zróżnicowane ze względu na swoje właściwości: psychofizyczne, społeczno-demograficzne i specyficzne doświadczenia życiowe, które wywarły wpływ na ich rozwój. Ludzie różnią się ze względu na wiek, płeć, wykształcenie, stan cywilny itp. Mają różne doświadczenia życiowe, które wywarły wpływ na ich psychikę, ludzie kierują się w swoich dążeniach różnymi wartościami. Biorąc pod uwagę to zróżnicowanie można przyjąć że ludzie skupieni w jakiejś organizacji stanowią jedynie mniej lub bardziej zwarty zbiór osób, które dążąc do wspólnego celu mogą go jednak różnie postrzegać. Owe zróżnicowanie kształtuje również zróżnicowanie ich funkcji i pozycji w danej organizacji. Im większa jest zwartość organizacji, im bardziej ludzie są zintegrowani tym większa jest jej sprawność i efektywność. Ważne jest więc dążenie do maksymalnego zespolenia ludzi w ramach dowolnej organizacji, a osiągnięcie tego celu jest możliwe poprzez: - określony reżim organizacyjny, wymuszający ścisłe współdziałanie; - odwoływanie się do pewnych wspólnych wartości które tkwią u podstaw założenia danej organizacji
Kierując więc daną organizacją trzeba być świadomym tego co dzieli i łączy skupionych w niej ludzi, a następnie dążyć osiągnięcia wysokiego stopnia integracji organizacji, bowiem on zapewnia sprawną i efektywną realizację jej celów.
16. PRZESTRZEŃ SPOŁECZNA ORGANIZACJI Podobnie jak poszczególni ludzie tak też i organizacje, które ich skupiają, zajmują określone miejsce w przestrzeni społecznej, którą współtworzą istoty ludzkie żyjące na danym terytorium i wytwory materialne i niematerialne życia społecznego. Przestrzeń społeczna jest ogólniejszym pojęciem, które obejmuje swoim zasięgiem zarówno środowisko naturalne jak i społeczne ludzi, a ponadto jeszcze jedno specyficzne dla człowieka środowisko, jakim jest świat wartości. Organizacje nie działają w próżni, lecz tkwią zawsze w określonej przestrzeni społecznej, która kształtuje ich możliwości lepszego lub gorszego funkcjonowania, czyli są zależne od jakości danej przestrzeni społecznej. Inne możliwości ma np.: fabryka wybudowana w uprzemysłowionym regionie, a inne zbudowana na terenach nieuprzemysłowionych. Nawet najlepiej funkcjonująca organizacja w jednej przestrzeni społecznej może okazać się niesprawną, gdy zostanie przeniesiona do innej. Przestrzeń społeczna bywa różna i nie można jej postrzegać jako zawsze takiej samej jakościowo kompozycji. Jest ona zróżnicowana tak samo, jak zróżnicowane są środowiska naturalne i społeczne oraz światy wartości poszczególnych społeczności, czy też społeczeństw. Nie tylko organizacje są kształtowane przez przestrzeń społeczną, w jakiej istnieją, lecz one także wywierają określony wpływ na tą przestrzeń i mogą powodować różnorodne zmiany w jej obrębie. Relacje wzajemne między przestrzenią społeczną a istniejącymi w niej organizacjami nie są symetryczne. A wpływ każdej z nich będzie zależał od siły danej organizacji i jej zdolności do oddziaływania na to, co współtworzy przestrzeń społeczną, czyli środowisko naturalne, społeczne i świat wartości, będący niematerialnym wytworem życia społecznego ludzi.// Każda z organizacji znajdując się w określonej przestrzeni społecznej przystosowuje się do niej nie tylko w pasywny, lecz również i aktywny sposób. Każda z nich przejawia więc zarówno postawy konformistyczne, dostosowując się do obowiązujących norm i wartości, jak i nonkonformistyczne, tzn. niezgodne z panującymi zasadami i poglądami.
17. TYPOLOGIA ORGANIZACJI Organizacje można podzielić ze względu na ich:1. Przedmiot działań Organizacje mogą działać w rozmaitych sferach społecznych, gospodarczych, politycznych itp. oraz podejmować różnorodne działania ze względu na potrzeby, jakie pojawiają się w danej sferze. Mogą być one powoływane do życia z inicjatywy władzy państwowej instytucji samorządowych lub poszczególnych osób prywatnych dla zaspokojenia określonych potrzeb doraźnych lub trwałych. Biorąc pod uwagę różnorodność potrzeb, jak i inicjatyw dotyczących ich zaspokajania można wyróżnić organizacje rządowe, samorządowe, pozarządowe, prywatne itp. -. zarówno nastawione na osiąganie zysku, jak i niedochodowe lub charytatywne. 2. Wielkość Można wyróżnić organizacje: A)wielkie tzn. bardzo liczne, zwane także masowymi; B)średnie - które choć nic mają wielkiej członków, ale są znane w danej społeczności lub w społeczeństwie ze względu na swoją aktywność C) małe tzn. nieliczne i na ogół mniej znane.
Wielkość organizacji nie przesądza w automatyczny sposób o jej aktywności. Zdarza się, że małe organizacje są bardzo aktywne i znane, a z kolei wielkie organizacje nie przejawiają szczególnej aktywności i nie są też zbyt znane. Aktywność organizacji jest przede wszystkim określona przez zaangażowanie jej członków. Zauważmy również, że każda organizacja musi mieć przynajmniej taką ilość członków, która zapewniałaby możliwość jej funkcjonowania choćby ze względu na realizację w minimalnym stopniu jej celów.. 3. Zasięg oddziaływania - rzeczywisty – przekonują do swoich celów członków i osoby z zewnątrz (partie Polit.-program; firmy-reklma-wzrost popytu);- pozorne – gdy zwraca tylko uwagę na swoje istnienie, ale nie wywołuje tym bliższego zainteresowania sobą i nie podejmuje żadnych kroków do zainteresowania sobą innych;4 Trwałość -względnie trwałe oraz na efemeryczne, które pojawiają się i zanikają z różnych przyczyn, czasem, dlatego, że są przewidywane tylko dla realizacji doraźnych celów i z tego względu są zaprogramowane jako krótkotrwałe. Na trwałość organizacji wpływają przede wszystkim takie czynniki, jak: - Istotność jej celów w dłuższym przedziale czasowym i umiejętność ich wyartykułowania, czy też nagłośnienia; -Sprawność organizacyjna; .- Zdolność do rzeczywistego oddziaływania na otoczenie oraz .-Utrzymanie takiego minimum aktywnych członków, które jest niezbędne dla jej efektywnego funkcjonowania. 5 Dostępność - otwarte(inkluzyjne) tzn. dostępne dla każdego oraz takie, które są zamknięte(ekskluzywne), czyli działające w zamierzonej izolacji od społeczeństwa, w którym istnieją. dostępne są na ogół wszystkie organizacje istniejące jawnie w danym społeczeństwie jak np ugrupowania wyznaniowe i polityczne, przeróżne stowarzyszenia. i zakłady pracy Niedostępnymi, czy zamkniętymi są z kolei organizacje ,które istnieją niejawnie, co nie znaczy wcale, że są to zawsze jakieś organizacje ukryte lub przestępcze.6. Jawność -jawne – znane z nazwy, adresu, celów; - niejawne – ukryte, zakonspirowane, czasami działające wbrew prawu – mafie, sekty 7. Stopień sformalizowania : - mało np. rodzina – dominuje w niej więź osobista oraz przedmiotowa wynikajaca ze wspólnego mieszkania majątku i wzajemnych zobowiązani jakie istnieją między rodzicami i dziećmi.;- mocno sform. Np. zakłady pracy, szpitale, szkoły – więź przedmiotowa, w małym stopniu osobista, działanie na bazie zakresu obowiązków
18. STRUKTURA ORGANIZACJI SPOŁECZNEJ Organizacja jest zintegrowanym zbiorem pozycji i stosunków społecznych, której wszystkie elementy składowe tworzą swoista całość, realizującą społeczne funkcje i dążącą do osiągnięcia założonych celów- jednocześnie przyjmujemy, że elementy te występują w określonej konfiguracji tworzącej strukturę organizacji społecznej. Szczególne znaczenie przypisywane jest układowi relacji pomiędzy funkcjami i pozycjami społecznymi zajmowanymi w organizacji oraz kojarzonymi z nimi rolami społecznymi. Funkcja wyznacza pozycje w organizacji. Ciągłość organizacji i jej możliwości rozwojowe są uzależnione od jakości i stabilności powiązań pomiędzy jednostkami zajmującymi poszczególne pozycje, a także od umiejętności odgrywania ról społecznych. Treść roli organizacyjnej jest uzależniona przede wszystkim od: * norm zadaniowych – określających zadania, metody i środki ich realizacji, zakres odpowiedzialności i sposoby wynagradzania, * norm grupowych – wynikających z miejsca jednostki w strukturze społecznej, * norm wartościowania.
W układzie pozycji społecznych często pojawiają się konflikty ról, które są przede wszystkim wynikiem zaangażowania jednostki w pełnienie rozmaitych ról społecznych, zarówno jawnych jak i ukrytych. Niejednokrotnie jednostka znajduje się w sytuacji, gdy oczekiwania związane z rolą organizacyjną stoją w sprzeczności z wymogami innych ról. Uniwersalnej charakterystyki można dokonać poprzez analizę następujących cech struktury:- liczby różnych rodzajów pozycji,- liczby osób zajmujących poszczególne pozycje,- charakteru powiązań pomiędzy pozycjami. Podstawowe parametry relacji pomiędzy elementami struktur społecznych: * ...
mbenio85