Miecze obosieczne

T. I. Długie miecze o wąskich głowniach o przekroju soczewkowatym bądź rombowatym. Trzpienie zakończone gałką lub przystosowane do jej zamocowania lub także zakończone płytka. Nasada rękojeści wyodrębniona łukowato. Sztychy krótkie ostrołukowate lub trójkątnie ścięte. Długość 70-80 cm, szer. 3,5-4 cm. faza B1 mniej B2

Odmiany ze względu na ukształtowanie sztychu i przebiegu ostrzy.

I/1  Głownie soczewkowate, sztychy krótkie ostrołukowate, nasada wyodrębniona łukowato faza B1 (typ Wesółki = Bell Zemplin), ryc. 1a, b, c

I/2 długi trójkątnie ścięty sztych, głownia facetowana, trzpień wyodrębniony pod kątem prostym faza B1, ryc, 2a

I/3 krótki ostrołukowato ścięty sztych, trzpień wyodrębniony pod kątem prostym, faza B1, ryc. 2b

I/4 bardzo krótki trójkątnie ścięty sztych, głownia rombowata, trzpień wyodrębniony łukowato zakończony gałką, B1, ryc. 2c

I/5 sztych ostrołukowato ścięty, trzpień wyodrębniony pod kątem prostym, przekrój rombowaty przewężenie głowni, pocz. B2, ryc. 2d.

I/6 długa i słabo zwężająca się głownia, o przekroju rabowatym, krótki ostrołukowaty sztych. Trzpień szeroki i masywny, wyodrębniony pod kątem prostym, zakończony kwadratową żelazna tarczką. B2. ryc. 3a

I/7 wąskie lekko zwężające się głownie, długie trzpienie wyodrębniające się pod kątem prostym, sztych ostrołukowato ścięty, B1-B2, ryc. 3b, c, 4 a

I/8 bardzo długi trójkątnie ścięty sztych, dł. ponad 15 cm. głownia wąska soczewkowata. Znal. Luźne, ryc. 4b, c.

T.II. Miecze o krótkich i wąskich głowniach, o przekroju soczewkowatym i rombowatym, trzpienie pod kątem prostym, rozwartym lub ukształtowane łukowato, długość 55-65 cm- etap pośredni z typu I do gladiusa, typ mało liczny B1, B2

Odmiany ze względu na ukształtowanie sztychu

II/1 krótkie 2-4 cm ostrołukowato ukształtowane sztychy, B2, ryc. 7a,b, c, d, 8 a, b

II/2 dłuższy silnie zwężający się sztych B2,  ryc. 8c

T. III. krótkie miecze o szerokich głowniach z długimi ostrołukowatymi lub trójkątnie ściętymi sztychami, trzpienie zakończone guzem lub rombowatą tarczką, przekroje głowni zróżnicowane, płaskie, zaopatrzone w żeberko, struziny, o przekroju spłaszczonej szoczewki lub rombu, długość 60-70 szer. 4,5-6,5 cm, sztych 5-15 cm. odpowiada rzymskim gladiusom, chron. B2, typ liczny

Odmiany ze względu na ukształtowanie głowni i sztychu

III/1 o bardzo długich trójkątnie ukształtowanych sztychach i trzpieniach wyodrębnionych pod kątem prostym lub łukowato, B2, ryc. 10 a, b

III/2 zbliżony do III/1 ale o węższej głowni i krótszym sztychu. B2, ryc. 11b, a

III/3 zbliżony do III/2 ale o ostrołukowato ukształtowanym sztychu, B2, ryc. 12a

III/4 o łukowato przewężonej głowni przechodzącej w krótki trójkątnie ścięty sztych, B2 cm Żerków, ryc, 12b

III/5 bardzo szeroka głownia, sztych znacznej długości o łukowatym przewężeniu przechodzącym z trójkątnie ścięty sztych, B2, cm Żerków, ryc. 13a

III/6 o przewężonej środkowej części głowni i ostrołukowato ściętej głowni, B2, ryc. 13c, b,

III/7 o szerokich głowniach zakończonych długimi ostrołukowato ściętymi sztychami, B2, ryc. 14 abc, 15abc

III/8 o szerokich głowniach i krótkich sztychach, B2- C1, ryc. 16abc.

III/ 9 najszersza i nieco dłuższa głownia, z.luź, ryc. 17

Typ IV o dłuższym sztychu i głowni od typu III, głownia o przekroju rombowatym, nieznacznie zwężająca się ku sztychowi, sztych trójkątnie ścięty, dł.70-80 cm , szer 5-6 cm, sztych 8-16 typ pośredni z gladiusa do długich mieczy koniec B2-C1a

IV/1 szeroka głownia długi trójkątnie ścięty sztych, ryc. 19a

IV/2 szerokie miecze, głownia płaska lub ze struzinami, trójkątnie ścięty sztych ryc. 19b, 20a

IV/3 ostrołukowato ścięty sztych, głownia fasetowana, ryc. 20 c

IV/4 krótki ostrołukowato ścięty sztych, krótszy trzpień, struziny, ryc. 20b

Typ V długie miecze o szerokich nieznacznie zwężających się głowniach, zakończone krótkim ostrołukowatym bądź trójkątnym sztychem. Trzpienie wyodrębnione pod kątem prostym u szczytu z rombowatą tarczką, głownie płaskie, fasetowane lub w formie spłaszczonej soczewki

Dług 70-80 cm, szer. 4,5-6 cm, sztych 4-5 cm wydłużenie głowni+ skrócenie sztychu w stosunku do typu IV, B2-C1a

Odmiany ze względu na szerokość głowni i ukształtowanie sztychów

V/1 z żelaznym jelcem, ryc. 22a

V/2 szerokie miecze o krótkim trójkątnie ściętym sztychu, ryc. 22b, c

V/3 szerokie miecze o krótkim ostrołukowato ściętym sztychu, ryc. 23a, b

V/4 węższe głownie, sztychy krótkie, ścięte ostrołukowato, ryc. 23c, 24abc, 25a

V/5 szeroka głownia zakończona bardzo krótkim, szerokim, łukowato ściętym sztychem, ryc. 25b

V/6 silnie zwężająca się głownia, zakończona wąskim ostrołukowato ściętym sztychem, ryc. 25c

Typ VI. Długie miecze o bardzo wydłużonych trzpieniach, zakończone gałką lub tarczką.

Głownie fasetowane, płaskie, rombowate, ze struzinami. Sztychy krótkie ścięte ostrołukowato

Długość 85-95, szer 4-5,5 cm, trzpień 18-22 cm, dług. sztychu 4-10 cm,

Od poprzedniego typu odróżnia długość długi trzpień bogate zdobienie –importy, B2 – C1b

Odm. ze względu na różnice szerokości i długości sztychów oraz przebieg

u krawędzi ostrzy.

VI/1 Miecze o nieznacznie zwężających się głowniach, ryc. 27abc,

VI/2 o długim prawie trójkątnym sztychu, ryc, 28

VI/3 smuklejsza głownia o wyraźnie zwężających się krawędziach ostrza, ryc.29abc

Typ VII Ciężkie miecze o długich szerokich głowniach, krótkich trzpieniach i krótkich ostrołukowatych sztychach. Głownie płaskie rzadziej fasetowane. Dł. 80-85, szer 5-6,5 cm trzpień 1—13 cm, sztych 4-6 cm. C1a-C1b. Liczne i mało zróżnicowane

Odmiany na podstawie różnic szerokości głowni

VII/1 szersze głownie, ryc, 31abc, 32a

VII/2 węższe głownieryc. 32 bc, 33abc, 34abc, 35ab

Typ VIII długie i szerokie miecze o 2 – 6 struzinach, trzpienie zakończone tarczką lub guzem, sztych krótki ostrołukowato ścięty. dług 80-90 cm, szer 5-6,5 cm, trzpień 12-15 cm, sztych 5-8 cm, B2-C1b - liczny

głownie inkrustowane – importy rzymskie

Odmiany na podstawie różnic długości i szerokości głowni oraz ukształtowanie trzpieni.

VIII/1 szeroki i masywny trzpień zakończony rombowatą tarczką, 2 struziny, sztych krótki ostrołukowato ścięty. ryc. 37a

VIII/2 trzpienie wyodrębnione pod kątem prostym, 2-4 struziny, sztych krótki ostrołukowato ścięty. ryc, 37 bc. 38abc, 39a

VIII/3 o przewężonych trzpieniach, sztych krótki ostrołukowato ścięty. Ryc. 39bc.

VIII/4 o krótkiej b. szerokiej głowni, ryc. 40ab

VIII/5 o wąskiej i krótkiej głowni, ryc. 41abc

Typ IX miecze o długich zwężających się ku sztychowi głowniach, trzpienie krótkie zakończone rombowatą tarczką, sztychy wąskie ostrołukowato ścięte, głownie wyłącznie fasetowane, dł. 80-95 cm, szer 4-5,5 cm, sztych 3-8 cm,    spatha

Liczne . C1b-D.   Węższe – rapierowate do przebijania pancerza, szersze do rąbania

Odmiany ze względu na różnice w długości i ukształtowaniu sztychów

IX/1 długie miecze o szerokich nieznacznie zwężających się głowniach zakończonych krótkim, szerokim ostrołukowato ukształtowanym sztychem ryc. 43 abc

IX/2 długie szerokie lecz silnie zwężające się głownie, ryc. 44 abc

IX/3 wąskie głownie o silnie zwężających się krawędziach ostrzy, ryc. 45ab, 46 abc, 47a

IX/4 wąskie głownie o silnie zwężających się krawędziach ostrzy i znacznie dłuższych sztychach ryc. 47bc, 48ab

IX/5 głownie wąskie, krótsze od pozostałych typów, ryc. 49ab

Typ X podobny do IX ale posiada łukowato wyodrębnione trzpienie oraz soczewkowate przekroje głowni. Dł. 80-90, szer 4-5 cm, trzpień 10-13, sztych 2-4 cm

Faza C1b-D, nieliczny rapierowate

X/1 smukła silnie zwężająca się ku sztychowi głownia zakończona b. krótkim ostrołukowato ściętym sztychem, ryc 51a

X/2 głownie słabiej zwężona i dłuższy sztych, ryc. 51b

Typ XI b. długie miecze o szerokich głowniach zwężające się ku sztychowi, sztychy krótkie ostrołukowato ścięte. Dł 90-100 cm, szer 5-6 cm, trzpień 11-14, sztych 3-6 cm.

Faza D, – miecze rapierowate do przebijania pancerza

XI/1 szersze płaskie głownie, ryc. 53 abc

XI/2 węższe głownie zaopatrzone w jedno zbrocze, ryc. 54abc

Miecze jednosieczne

Typ A Długie miecze o prostych głowniach, stopniowo zwężające się ku ostrołukowo ukształtowanemu sztychowi. Sztaba rękojeści wyodrębniona obustronnie, koniec rękojeści wyodrębniony obustronnie , sztaba wygięta w kierunku ostrza i zaopatrzona w 4 –8 otworów. Głównie B1, ostatnia odmiana B2 60-70 cm

A/1 nieco szersza głownia, zakończona tępołukowatym sztychem ryc. 62a

A/2 smukłe i znacznie zwężające się ku sztychowi głownie, ryc. 62 bcde

A/3 mniej masywna rękojeść, grzbiet i krawędź rękojeści karbowane ukośnymi nacięciami B2, ryc. 62 f

Typ B. Sztaba rękojeści jest wyodrębniona jednostronnie – łukowato i zaopatrzona w 3-9 nitów, 60 70 cm, B4 – 45 cm faza B1, pocz. B2

Odmiany ze względu na różnice ukształtowania głowni

B/1 smukła silnie zwężająca się głownia, wąski ostrołukowaty sztych – liczne, ryc. 64 abcde

B/2 głownia zaopatrzona w żeberko ryc. 64 f

B/3 bardzo wąska głownia i sztych ryc. 65a

B/4 długość zredukowana do 45 cm. ryc. 65c

B/5 z szerokim zbroczem na głowni ryc. 65d

Typ C miecze o łukowato wygiętym tylcu głowni czego efektem jest asymetryczność rękojeści, głownie wąskie zakończone asymetrycznym ostołukowatym sztychem, w przekroju trójkątne, długość 50 –60 cm, faza B1, B2

C/1 łukowato wygięty tylec w stosunku do prostej linii krawędzi ostrza, ryc. 67 abc, 68abc,

C/2 łukowato wygięte ostrze i prosty tylec, ryc. 68d

Typ D Ciężkie masywne miecze o długich, szerokich i prostych głowniach, zakończonych ostrołukowatym sztychem, sztabki rękojeści wyodrębnione jednostronnie, Często ornamentowana głownia, przekroje głowni o kształcie trójkąta, 55-65 cm, faza B2, C1a

D/1 mniejsze, mniej masywne i smuklejsze ryc. 70 abcde

D/2 masywne głownie szerokie sztabki rękojeści silnie wygięte w kierunku ostrza sztab, ryc. 71abc, 72abcd