KRYMINOLOGIA.pdf

KRYMINOLOGIA

/zagadnienia wybrane/

Zebrał i opracował: mgr Bogdan Czajkowski

Przestępstwa stwierdzone, podejrzani, wykrywalność ogółem w latach 1990-2008

Rok Przestępstwa

stwierdzone ogółem

Liczba podejrzanych Wykrywalność (%)

2008 1.082.057

516.626

65.9

2007 1.152.993

540.604

64.6

2006

1.287.918

587.959

62.4

2005 1.379.962

594.088

58.6

2004 1.461.217

578.059

56.2

2003 1.466.643

557.224

55.2

2002 1.404.229

552.301

54.9

2001 1.390.089

533.943

53.8

2000 1.266.910

405.275

47.8

1999 1.121.545

364.272

45.0

1998 1.073.042

396.055

50.5

1997 992.373

410.844

53.5

1996 897.751

381.911

54.4

1995 974.941

423.896

54.2

1994 906.157

388.855

54.2

1993 852.507

299.499

53.5

1992 881.076

307.575

53.1

1991 866.095

305.031

48.3

1990 883.346

273.375

40.0

Liczba przestępstw drogowych, kryminalnych i gospodarczych

Rok

Drogowe

Kryminalne

Gospodarcze

2008 167.984

735.218

135.305

2007 168.359

794.317

143.108

2006 197.712

893.389

145.314

2005 196.486

1.000.096

136.801

2004 177.296

1.085.295

152.148

2003 168.827

1.101.387

151.596

2002 163.012

1.083.854

109.698

2001 138.817

1.107.073

103.521

2000 19.894

1.133.162

84.260

1999 20.505

1.020.654

60.393

1998 34.442

931.037

78.496

1997 40.202

838.941

82.296

1996 34.863

761.664

73.911

1995 35.005

835.641

83.893

1994 32.030

780.781

74.956

1993 29.578

734.956

64.055

1992 35.568

721.082

108.051

1991 30.753

721.960

84.590

1990 29.141

760.325

78.337

Przestępstwa stwierdzone - wybrane kategorie

Rok

Zabójstwo Zgwałcenie Uszszerbek na

zdrowiu

Udział w

bójce

lub

pobicie

Kradzież

cudzej

rzeczy

Przestępstwa

rozbójnicze *

Kradzież z

włamaniem

2008 759

1.611

14.274

14.380 214.414 26.159

124.066

2007 848

1.827

14.848

14.327 241.104 27.637

141.606

2006 816

2.001

14.834

14.266 280.709 35.182

173.762

2005 837

1.987

15.047

13.911 324.144 42.150

221.020

2004 980

2.176

15.814

14.338 339.086 48.636

266.591

2003 1.039

2.322

15.669

14.010 336.143 51.688

294.654

2002 1.188

2.345

16.775

14.194 314.929 47.808

304.625

2001 1.325

2.339

16.968

14.369 314.820 49.862

325.696

2000 1.269

2.399

18.429

14.363 309.846 53.533

364.786

1999 1.048

2.029

17.849

12.756 243.537 44.775

369.235

1998 1.072

2.174

19.495

13.034 211.651 34.225

355.176

1997 1.093

2.260

20.505

13.005 184.368 30.063

324.017

1996 1.134

1.985

19.371

11.575 157.479 26.257

305.703

1995 1.134

2.267

18.901

10.600 211.602 26.858

304.899

1994 1.160

2.039

18.454

9.223

180.514 23.574

304.293

1993 1.106

1.976

16.646

7.285

134.089 21.034

314.338

1992 989

1.919

13.795

6.060

137.510 17.715

330.741

1991 971

1.921

12.956

5.553

151.093 17.094

355.896

1990 730

1.840

10.415

3.935

159.988 16.217

431.056

* Przestępstwa rozbójnicze: kradzież rozbójnicza, wymuszenie rozbójnicze, rozbój

Podejrzani - wybrane kategorie

Rok Zabójstwo Zgwałcenie Uszczerbek

na zdrowiu

Udział

w bójce

lub

pobiciu

Kradzież

cudzej

rzeczy

Przestępstwa

rozbójnicze

Kradzież z

włamaniem

2008 742

1.021

9.233

23.043 45.412 14.717

21.175

2007 845

1.111

9.706

23.570 48.848 15.975

23.675

2006 794

1.215

9.637

22.992 51.387 19.137

26.926

2005 861

1.183

9.665

22.163 59.026 21.151

31.778

2004 970

1.253

10.008

22.081 62.256 22.793

35.920

2003 1.015

1.449

9.857

21.402 55.179 23.212

38.603

2002 1.206

1.476

10.431

22.175 55.142 22.909

43.951

2001 1.274

1.524

10.129

22.369 55.118 24.680

48.888

2000 1.186

1.481

11.037

21.652 52.425 24.266

55.956

1999 957

1.306

10.502

18.929 42.903 19.983

57.508

1998 997

1.412

11.557

19.253 43.867 16.616

62.277

1997 1.009

1.631

12.520

20.609 43.056 16.428

63.250

1996 1.085

1.388

12.213

18.153 40.778 15.035

62.875

1995 1.054

1.692

11.883

16.918 65.929 15.607

64.530

1994 1.091

1.609

12.118

14.620 55.514 13.797

64.544

1993 955

1.381

9.926

10.720 38.836 9.912

51.155

1992 889

1.242

8.668

8.992 37.340 8.582

52.940

1991 832

1.249

8.578

8.162 42.138 8.012

53.861

1990 591

1.163

7.217

6.192 42.159 7.206

56.301

Wykrywalność (%) - wybrane kategorie

Rok Zabójstwo Zgwałcenie Uszczerbek na

zdrowiu

Udział

bójce

lub

pobiciu

Kradzież

cudzej

rzeczy

Przestępstwa

rozbójnicze

Kradzież z

włamaniem

2008 93,1

81,1

86,2

78,4

26,0

63,8

28,6

2007 93,4

84,2

87,7

78,7

24,4

61,4

27,0

2006 92,4

82,7

88,1

78,1

21,8

57,0

24,9

2005 90,6

84,1

87,8

77,4

20,7

52,0

22,4

2004 90,8

82,7

87,8

75,8

19,9

50,4

21,1

2003 87,5

85,7

87,9

76,4

19,8

48,0

20,2

2002 89,4

85,3

89,1

77,2

21,2

50,6

21,5

2001 87,5

83,9

88,6

77,6

21,7

52,7

22,3

2000 87,0

85,9

89,7

77,4

21,5

53,7

23,3

1999 85,7

83.7

89,2

76,3

20,7

52,6

23,5

1998 86,3

87,0

90,8

78,7

25,7

59,6

27,6

1997 86,4

87,0

91,1

80,7

28,6

61,0

29,7

1996 88,2

85,2

91,3

81,6

31,5

61,4

31,1

1995 87,6

86,3

91,0

82,8

39,5

62,1

30,9

1994 86,9

87,8

91,5

84,0

39,1

60,0

30,4

1993 87,5

83,9

90,7

83,4

42,2

56,0

25,5

1992 88,0

82,6

89,0

82,0

42,4

50,8

24,8

1991 86,5

77,8

86,6

81,0

40,9

45,3

24,2

1990 79,0

77,9

86,5

80,3

37,9

40,6

20,8

Przedmiot kryminologii

Termin kryminologia wywodzi się z łacińskiego „crimen" - przestępstwo i greckiego „logos"- nauka. Użycie

przypisywane jest lekarzowi antropologowi francuskiemu P. Topinardowi w 1879 r., bądź włoskiemu

prawnikowi R. Garofalo w 1885 r. w książce „Criminologia". T. Sellin podaje, iż pierwszym kryminologiem

był lekarz włoski J. Baptiste de la Porte (1536 -1615).

Poglądy na istotę i zakres kryminologii jedne - nie wyróżniają jako samodzielnej dyscypliny naukowej

(grupa doktryny prawa karnego, m.in. E. Krzymuski 1) . Drugie - traktują kryminologię jako naukę o

przestępstwie w szerokim ujęciu, obejmującym przyczyny przestępczości, nawet penologię ( - H. Gross, A.

Mergen i E. Seelig). Inni traktują kryminologię jako naukę o zjawiskach i przyczynach przestępczości,

sytuując ją obok kryminalistyki, prawa karnego i polityki kryminalnej w systemie nauk prawnokarnych 2)

(F.v, Liszt - 1899)

T.Sellin - ujmuje łącznie z zagadnieniami penitencjarnymi - sprowadzając jej zainteresowania wyłącznie

do przyczyn i objawów przestępczości (S. Walczak, 3) S. Pławski 4 ).

Wg L. Tyszkiewicza, 5 ) : Kryminologia jest nauką, która bada przestępstwo, przestępczość i

przestępcę oraz funkcjonowanie środków przeciwdziałania przestępczości. B. Hołyst. 6) :

Kryminologia jest nauką o przestępstwie i przestępcy, o objawach i przyczynach przestępczości i

innych związanych z nią zjawiskach patologii społecznej oraz o metodach ich eliminacji .

Zgodnie z tym można by w niej wyróżnić trzy zasadnicze działy:

- Symptomatologię kryminalną (fenomenologię) - zajmującą się formami objawowymi przestępczości

(dynamiką i strukturą przestępczości, geografią stwierdzonych przestępstw, sposobami popełniania

przestępstw i elementami świata przestępczego).

- Etiologię kryminalną - badającą czynniki przyczynowe przestępczości (w tym osobowość przestępcy i

wpływ indywidualnych czynników na zachowanie konkretnego osobnika).

- Profilaktykę kryminologiczną - opracowującą środki zapobiegania przestępczości, obejmującą

różnorodne zagadnienia bytowe, oświatowo-kulturalne, środki samoobrony społecznej, politykę

kryminalną.

M.E. Woffgang i F. Ferracuti 7) odróżniają kryminologię kliniczną, związaną z więziennictwem i medycyną i

socjologiczną, opierającą się na czynnikach socjologicznych.

L. Tyszkiewicz 8) wyróżnia: kryminologię behawioralną, zajmującą się zachowaniami sprawcy i jego

uwarunkowaniami, organizacyjną, analizującą funkcjonowanie instytucji zapobiegających przestępczości i

wiktymologiczną, zajmującą się ofiarą przestępstwa.

M. Lopez-Rey y Arrojo 9) odróżnia: kryminologię naukową, stosowaną i akademicką.

Kryminologia od pierwszych teorii antropologicznych (Lombrosa, Gatti i di Tullio) szybko przeszła do w

pełni dojrzałych koncepcji, opierających się nie tylko na wielopłaszczyznowych badaniach przyczyn

przestępczości, ale i wykazujących wysoką utylitarność, której celem stała się redukcja przestępczości i

wszelkich innych zjawisk patologicznych.

Etiologia przestępczości

WYBRANE DOKTRYNY KRYMINOLOGICZNE

Od najdawniejszych czasów zastanawiano się, jakie są źródła i przyczyny przestępczości. Były różne teorie.

Od prostych i nieskomplikowanych poglądów - o opętaniu człowieka przez diabła (scholarystyczne teorie

demonologiczne) przez atawistyczne o dziedziczeniu przez przestępców zwierzęcych cech ich przodków,

do współczesnych i nowoczesnych koncepcji o źródłach przestępczości 10) .

Cesare Lombroso - włoski psychiatra i antropolog, żyjący w latach 1835-1909. Na podstawie własnych

badań antropologicznych i psychiatrycznych (prowadzonych na kilku tysiącach więźniów) wyprowadził w

konsekwencji wniosek, że czyn przestępny jest zjawiskiem przyrodniczym i biologicznym, do tego jeszcze

uwarunkowanym właściwościami fizycznymi i psychicznymi sprawcy takiego czynu. Dodawał, że

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: