Postępowanie administracyjne.
63. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej (art. 154, 155, 161)
Na podstawie art. 154 § 1 i 2 kpa mogą być uchylone lub zmieniane decyzje ostateczne w rozumieniu art. 16 § 1 kpa. Zakres znaczeniowy pojęcia „decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa” jest niejasny.
Ocena czy strona nabyła względnie nie nabyła praw z decyzji ostatecznej, powinna być dokonywana na podstawie treści rozstrzygnięcia zawartego w decyzji ostatecznej. W związku z treścią art. 104 § 1 kpa powstaje zagadnienie, czy kwestię nabycia praw należy łączyć jedynie z decyzjami merytorycznymi, tj. rozstrzygającymi sprawę co do jej istoty, czy także z decyzjami procesowymi, które nie rozstrzygają sprawy co do jej istoty, lecz w inny sposób kończą postępowanie w danej instancji.
Należy przyjąć że w powyższym przepisie jest mowa o decyzjach ostatecznych merytorycznych (materialnych), czyli decyzji rozstrzygających sprawę co do istoty. W doktrynie utrwalił się pogląd, że strona nie nabywa prawa z decyzji ostatecznej, jeżeli decyzja ta odmawia przyznania stronie żądanych uprawnień, przy czym decyzja taka jest decyzją merytoryczną, bowiem załatwia sprawę, tyle że nie zaspokaja w całości żądania strony. Do decyzji ostatecznych, o których mowa w art. 154 § 1 kpa, nie należą decyzje nakładające na stron obowiązek, bowiem nawet te decyzje są decyzjami, na mocy których pewne osoby nabywają prawo do wykonania tylko obowiązków wskazanych w decyzji, a nie innych a zatem są to decyzje, na mocy których strona nabyła prawo (art. 155 kpa). W odniesieniu do tzw. decyzji deklaratoryjnych należy przyjąć, że ustalenie, czy na mocy tych decyzji strona nabyła prawa, wymaga odwołania się do osnowy takiej decyzji.
W razie gdy w postępowaniu administracyjnym bierze udział więcej niż jedna strona, wówczas wymagane jest, aby żadna ze stron nie nabyła prawa do decyzji ostatecznej. Ocena, czy decyzja ostateczna wydana w postępowaniu, w którym uczestniczyło kilka stron, tworzy lub nie tworzy praw dla każdej ze stron, wymaga uwzględnienia, czy w postępowaniu tym uczestniczą strony o sprzecznych interesach czy też interesy stron są tożsame. W pierwszym z przypadków przepis art. 154 § 1 kpa nie będzie miał zastosowania, bowiem przynajmniej jedna ze stron postępowania może wywodzić swoje prawo nabyte z decyzji ostatecznej, na mocy której inna ze stron nie nabyła prawa. Treść takiej decyzji ostatecznej powinna być jednak konfrontowana z przepisami prawa materialnego stanowiącego podstawę jej wydania, bowiem przepisy tego prawa określają treść stosunków prawnych powstających między stronami postępowania w danej sprawie administracyjnej.
Przepis art. 154 § 1 kpa nie ma zastosowania do postanowień. Wynika to w sposób nie budzący wątpliwości z przepisu art. 126 kpa, który przewidując odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu dotyczących między innymi wznowienia postępowania i stwierdzenia nieważności decyzji w stosunku do postanowień, nie odsyła do komentowanego przepisu. Przemawia za tym także zakaz wykładni rozszerzającej tego przepisu, jako ustanawiającego wyjątek od zasady trwałości decyzji ostatecznych.
Zastosowanie przepisu art. 154 § 1 kpa wymaga łącznego spełnienia następujących przesłanek:
- decyzja ostateczna nie tworzy praw dla żadnej ze stron postępowania
- za uchyleniem lub zmianą takiej decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony
- przepisy prawa nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie decyzji ostatecznej; ocena czy za zmianą lub uchyleniem decyzji ostatecznej, na mocy której strona nabyła prawa, przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony, należy do właściwego organu administracji państwowej, który jest w tym zakresie związany przepisem art. 7 kpa.
Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może nastąpić w każdym czasie, co oznacza, że organ nie jest związany w tej mierze żadnymi terminami, chyba że przepis szczególny określa taki termin.
Przepis art. 154 kpa nie wymienia przyczyn uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej na mocy której strona nie nabyła prawa. Należy przyjąć, że kwalifikowane wady takiej decyzji wymienione w art. 145 § 1 i 156 § 1 kpa nie mogą stanowić podstawy zastosowania tego przepisu, bowiem powinny być usunięte w trybie stwierdzenia nieważności decyzji i wznowienia postępowania. W doktrynie przyjęty jest pogląd, że na podstawie art. 154 kpa dopuszczalne jest uchylenie lub zmiana decyzji niewadliwych względnie dotkniętych wadami niekwalifikowanymi. Jednakże okoliczność, czy dana decyzja jest prawidłowa czy też dotknięta wadą niekwalifikowaną jest pozbawiona znaczenia prawnego w stosowaniu tego przepisu. Niezależnie bowiem od tego, czy dana decyzja jest prawidłowa czy też wadliwa w stopniu uniemożliwiającym zastosowanie jednego z określonych w kodeksie postępowań nadzwyczajnych, organ może zmienić lub uchylić decyzję ostateczną, na mocy której strona nie nabyła prawa tylko wówczas, gdy spełnione zostały wymienione w tym przepisie przesłanki.
Przepis art. 154 kpa nie określa trybu postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej. Ogranicza się jedynie do wskazania organu właściwego do załatwienia tej sprawy (§ 1 i 3) oraz określa elementy treści decyzji wydanej na podstawie tego przepisu (§ 2). Organem właściwym do uchylenia lub zmiany decyzji dotychczasowej jest organ administracji państwowej, który wydał decyzję lub organ wyższego stopnia. Organem wyższego stopnia jest odpowiednio albo organ wyższego stopnia nad organem odwoławczym. Przepis art. 154 kpa przewiduje wyjątek od powyższej reguły, bowiem decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, rozstrzygająca sprawę należącą do zadań własnych gminy, może być uchylona wyłącznie przez organy gminy. Nie jest zatem dopuszczalne uchylenie lub zmiana takiej decyzji przez SKO, które nie jest organem gminy w rozumieniu art. 5 § 2 pkt. 6 kpa.
Postępowanie w sprawie zmiany lub uchylenia decyzji ostatecznej może być wszczęte na żądanie strony lub z urzędu. Strona może według własnego uznania, wnieść żądanie do organu, który wydał decyzję lub do organu wyższego stopnia, chyba że ostateczną decyzję w sprawie należącej do zadań własnych gminy wydał organ gminy.
Przedmiotem postępowania przewidzianego w art. 154 kpa jest sprawa uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej, na mocy której strona nie nabyła prawa. Nie jest to zatem dalsze postępowanie w sprawie rozstrzygniętej taką decyzją. Organ administracji publicznej może zmienić lub uchylić decyzję ostateczną tylko prze niezmienionym stanie faktycznym i prawnym, istniejącym w dniu wydania takiej decyzji i z udziałem tych samych stron.
W przypadku, gdy organ uzna za bezzasadne żądanie strony uchylenia lub zmiany decyzji w trybie art. 154 kpa, wówczas jest obowiązany wydać decyzję odmawiającą uchylenia lub zmiany decyzji dotychczasowej. W przypadku zaś, gdy spełnione są przesłanki wymienione w komentowanym przepisie, wówczas organ administracji publicznej jest obowiązany wydać decyzję, w której uchyli lub zmieni decyzję dotychczasową. Od decyzji wydanej na podstawie art. 154 służy odwołanie.
Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo (art. 155 kpa) musi być uchylona lub zmieniona w każdym czasie, jeżeli spełnione są następujące przesłanki:
- strona wyrazi zgodę na zmianę lub uchylenie decyzji
- za uchyleniem lub zmianą decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony
- przepisy szczególne nie sprzeciwiają się zmianie lub uchyleniu takie decyzji
Zgoda strony musi być udzielona wyraźnie, nie może to być zgoda domniemana. Uchylenie przez organ administracji decyzji ostatecznej bez zgody strony stanowi rażące naruszenie prawa i skutkuje stwierdzenie nieważności takiej decyzji. Ocena czy za uchyleniem lub zmianą decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes stron należy do właściwego organu administracji publicznej. Organ jest obowiązany do wyważenia obu interesów i uzasadnienia oceny.
Odnośnie do właściwości organów oraz trybu postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji, na podstawie której strona nabyła prawa, obowiązują odpowiednio reguły przewidziane dla uchylenia lub zmiany decyzji, na podstawie której strona nie nabyła prawa.
Przepis art. 161 kpa przewiduje nadzwyczajny, wyjątkowy tryb uchylania lub zmiany decyzji ostatecznej, na mocy której strona nabyła prawo, bez zgody strony („wywłaszczenie prawa”). Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej w tym trybie jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy spełnione są następujące przesłanki:
- utrzymywanie w obrocie prawnym takiej decyzji stanowi zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego albo grozi poważnymi szkodami dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów państwa
- zagrożeń tych nie da się usunąć w inny sposób niż w drodze uchylenia lub zmiany decyzji.
Organem właściwym do uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej na podstawie art. 161 jest naczelny organ administracji państwowej, który może uchylić lub zmienić każdą decyzję ostateczną. Wojewoda może zaś uchylić lub zmienić w tym trybie jedynie decyzję wydaną przez organ administracji rządowej niższego stopnia oraz organ samorządu terytorialnego w sprawach zleconych z zakresu administracji rządowej. Od wydanej przez naczelny organ administracji decyzji uchylającej lub zmieniającej służy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, a gdy decyzję wydał wojewoda – odwołanie do właściwego organu naczelnego administracji państwowej.
Ponieważ na podstawie art. 161 można pozbawić stronę, wbrew jej woli, praw słusznie przez nią nabytych stronie, która poniosła szkodę na skutek zmiany lub uchylenia decyzji, służy roszczenie o odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę. Odszkodowanie służy od organu, który uchylił lub zmienił decyzję dotyczasową; także ten organ jest właściwy do orzeczenia o odszkodowaniu. Strona niezadowolona z przyznanego odszkodowania może w terminie 30 dni od doręczenia jej decyzji w tej sprawie wnieść powództwo do sądu powszechnego. Roszczenie o odszkodowanie przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, w którym stała się ostateczna decyzja uchylająca lub zmieniająca decyzję ostateczną.
Zgodnie z art. 163 organ administracji publicznej może uchylić lub zmienić decyzję, na mocy której strona nabyła prawo, także w innych przypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych. Przepisy te określają przypadki, w których organ administracji publicznej może cofnąć lub ograniczyć zakres uprawnień wynikających z decyzji (pozwoleń, zezwoleń, zgód, koncesji).
64. Właściwość NSA.
Sąd orzeka w sprawach skarg na:
- decyzje administracyjne
- postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także rozstrzygające sprawę co do istoty
- postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie
- inne akty niż powyższe lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa
- uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego oraz akty organów administracji rządowej stanowiących przepisy prawa miejscowego
- uchwały organów samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w poprzednim punkcie, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej
- akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego
Orzeka również w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, i stosuje środki określone w tych przepisach.
Sąd rozpoznaje skargi na bezczynność organów w przypadkach określonych w punktach od 1 do 4.
Sąd jest właściwy we wszystkich powyższych sprawach gdy skargę wniesiono na działanie lub bezczynność organu będącego organem administracji publicznej czyli: naczelnie i centralne organy administracji państwowej, terenowe organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego oraz inne organy w zakresie w jakim zostały powołane z mocy prawa do załatwiania spraw z zakresu administracji publicznej.
Sąd rozstrzyga, w przypadkach określonych w KPA oraz w ordynacji podatkowej, spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego oraz między organami tych jednostek a organami administracji rządowej, a także między samorządowymi kolegiami odwoławczymi. Sąd udziela odpowiedzi na pytania prawne przedstawione do rozstrzygnięcia przez SKO.
Sąd nie jest właściwy w sprawach:
- należących do właściwości innych sądów
- wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach pomiędzy organami administracji publicznej oraz wynikających z podległości służbowej pomiędzy przełożonymi i podwładnymi w urzędach tych organów, a także w jednostkach wojskowych
- dyscyplinarnych, chyba że ustawa stanowi inaczej
- odmowy mianowania na stanowiska lub powołania do pełnienia funkcji w organach administracji publicznej, chyba że obowiązek mianowania lub powołania wynika z przepisów prawa
- wiz i zezwoleń na przekroczenie przez cudzoziemca granicy państwa oraz zgód na ich wydanie, zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony, azylu i wydalenia z terytorium RP, z wyjątkiem przypadków dotyczących cudzoziemców przebywających na terytorium RP legalnie
- przyznawania lub odmowy przyznania środków finansowych przeznaczonych w budżecie państwa na naukę
Sąd sprawuje w zakresie swojej właściwości kontrolę pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.
65. Tryb wnoszenia skarg do NSA.
Sąd wszczyna postępowanie na podstawie skargi wniesionej przez uprawniony podmiot. Uprawnionym jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, RPO, organizacja społeczna (w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób) a także organ nadzorujący.
Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków odwoławczych, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub RPO. Przez wyczerpanie środków odwoławczych należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek odwoławczy przewidziany w ustawie. Gdy ustawa nie przewiduje środków odwoławczych w sprawie będącej przedmiotem skargi, należy przed wniesieniem jej do sądu zwrócić się do właściwego organu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa. Skarga może być wniesiona po upływie 30 dni od doręczenia wezwania.
Skargę wnosi się bezpośrednio do sądu w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie, a w innych przypadkach w terminie 30 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o podjęciu aktu lub innej czynności organu uzasadniającej wniesienie skargi. Prokurator lub RPO mogą wnieść skargę w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, a w pozostałych przypadkach w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi. Prokurator lub RPO mogą wnieść skargę na akt lub uchwałę stanowiące przepisy prawa miejscowego także po upływie terminu. Sąd z ważnych powodów przywróci na wniosek strony termin do wniesienia skargi. Nie można wnieść skargi do sądu, jeżeli toczy się postępowanie w celu zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności aktu lub innej czynności.
Od skargi pobiera się wpis.
Skarga powinna zawierać:
- oznaczenie skarżącego, jego miejsce zamieszkania lub siedziby
- wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności
- oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy
- określenie naruszenia prawa bądź interesu prawnego
- podpis osoby wnoszącej skargę, a w przypadku wniesienia jej przez pełnomocnika – jego podpis z załączeniem do skargi pełnomocnictwa.
Po otrzymaniu skargi sąd przesyła jej odpis organowi i zobowiązuje go do udzielenia odpowiedzi na skargę w terminie 30 dni od dnia doręczenia oraz do nadesłania w tym terminie akt sprawy. Organ, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może uwzględnić skargę w całości do dnia wyznaczenia przez sąd terminu rozprawy.
Wniesienie skargi do sądu nie wstrzymuje wykonania aktu lub zawieszenia czynności, jednakże sąd może na wniosek strony lub z urzędu wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania tego aktu lub zawieszeniu czynności, zwłaszcza jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności, następuje z mocy prawa, jeżeli organ, który wydał bądź dokonał czynności nie przedstawił sądowi odpowiedzi na skargę wraz z aktami sprawy w terminie.
Osoby fizyczne mogą działać osobiście lub przez pełnomocników. Osoby prawne i inne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej działają przez uprawnione do działania w ich imieniu lub przez pełnomocników.
Skarżący może cofnąć skargę. Cofniecie skargi nie wiąże sądu, chyba że rozpatrzenie sprawy stało się bezprzedmiotowe lub wydanie orzeczenia stało się z innych przyczyn zbędne. W razie cofnięcia skargi i umorzenia przez sąd postępowania przed rozprawą, skarżącemu zwraca się wpis; w razie cofnięcia na rozprawie połowę wpisu.
Sąd nie jest związany granicami skargi. Nie może jednak wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzenie nieważności zaskarżonego aktu.
66. Orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Orzeczenia sądu zapadają w składzie trzech sędziów, chyba że ustawa niniejsza stanowi inaczej. Skład orzekający może wystąpić do Prezesa Sądu o rozpoznanie sprawy przez skład siedmiu sędziów z uwagi na występujące w sprawie wątpliwości prawne (Prezes po otrzymaniu takiego postanowienia wyznacza skład 7 sędziów, przewodniczącego składu oraz termin rozpoznania rozprawy). Z tych samych przyczyn skład może wystąpić do Prezesa o wyjaśnienie wątpliwości prawnych przez skład siedmiu sędziów, izbę lub połączone izby. Wyjaśnienie wątpliwości następuje w drodze uchwały (Prezes przekazuje przedstawione wątpliwości prawne do wyjaśnienia przez skład 7 sędziów, izbę lub połączone izby). Uchwała sądu wyjaśniająca wątpliwość prawną wiąże w danej sprawie.
Sąd nie jest związany granicami skargi ale nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzenie nieważności zaskarżonego aktu.
Sąd orzeka na podstawie akt sprawy (chyba że organ nie nadesłał odpowiedzi na skargę i akt sprawy w terminie 30 dni (od dnia doręczenia odpisu skargi wysłanej przez sąd), bo w takim układzie sąd może orzec w sprawie na podstawie stanu faktycznego i prawnego przedstawionego w skardze, gdy nie budzi on uzasadnionych wątpliwości w świetle ustaleń poczynionych przez sąd w toku rozpoznania sprawy. Od tak wydanego orzeczenia strona przeciwna może wnieść do sądu sprzeciw w terminie 14 dni od daty doręczenia orzeczenia o ile jednocześnie doręczy odpowiedź na skargę wraz z aktami sprawy.)
Sąd rozstrzyga sprawy wyrokiem lub postanowieniem. Wyrok rozstrzyga sprawę co do stwierdzenia naruszenia prawa i skutków prawnych naruszenia. Postanowienie wydaje się w razie odrzucenia skargi, umorzenia postępowania na posiedzeniu niejawnym lub na rozprawie oraz w cel rozstrzygnięcia innych kwestii procesowych związanych ze sprawą, wynikających w toku postępowania sądowego oraz w innych przypadkach określonych ustawie o NSA.
Sąd wydaje orzeczenie po niejawnej naradzie sędziów bezpośrednio po zamknięciu rozprawy lub po zakończeniu posiedzenia; może też odroczyć ogłoszenie orzeczenia do dwóch tygodni, podając uczestnikom postępowania termin jego ogłoszenia. Jeżeli wyniki narady to uzasadniają, sąd może otworzyć rozprawę na nowo, wyznaczając termin nowej rozprawy. Uzasadnienie orzeczenia sporządza się w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia sentencji orzeczenia. Orzeczenia wraz z uzasadnieniem doręcza się uczestnikom postępowania.
Orzeczenia powinno zawierać poza tym rozstrzygnięcie w sprawie kosztów postępowania. W uzasadnionych przypadkach sąd może zasądzić tylko część kosztów, jeżeli skarga została uwzględniona w części niewspółmiernej w stosunku do wartości przedmiotu sporu ustalonej w celu pobrania wpisu. Sąd może określić wysokość kosztów zastępstwa uczestnika postępowania reprezentowanego przez adwokata lub radcę prawnego w zależności od charakteru sprawy i wkładu pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.
W razie uchylania się organu od zastosowania się do orzeczenia sądowego, sąd na wniosek uczestnika postępowania podejmie w zależności od charakteru sprawy i uchybienia organu grzywnę.
Orzeczenia sądu są prawomocne z wyjątkiem orzeczeń od których wniesiono sprzeciw (możliwe w przypadku gdy organ nie dostarczy odpowiedzi na skargę i akt sprawy a sąd wyda orzeczenie oraz w przypadku gdy wyrok zapadł na posiedzeniu niejawnym).
Rewizję nadzwyczajną do SN od orzeczenia sądu, jeżeli orzeczenie to narusza rażąco prawo lub interes RP może wnieść:
- minister sprawiedliwości
- prokurator generalny
- I prezes SN
- Prezes NSA
- RPO
- w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych – minister właściwy do spraw pracy i zabezpieczenia społecznego
- w sprawach z zakresu prawa własności przemysłowej – prezes urzędu patentowego rp
W sprawie zakończonej prawomocnym orzeczeniem sądu może być wznowione postępowanie na wniosek uczestnika postępowania lub z urzędu. Wniosek o wznowienie rozpoznaje sąd w innym składzie.
W przypadku gdy sąd w orzeczeniu:
- uchyli zaskarżoną decyzję, a organ rozpatrując sprawę ponownie umorzy postępowanie
- stwierdzi nieważność aktu albo ustali przeszkodę prawną uniemożliwiającą stwierdzenie nieważności aktu
stronie, która poniosła szkodę, służy odszkodowanie od organu, który wydał decyzję.
67. Podstawowe zasady postępowania egzekucyjnego w administracji.
Ze swej istoty obowiązki o charakterze publicznoprawnym muszą być wykonane. Na wierzycielu leży obowiązek podjęcia czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych. Odróżnia to postępowanie egzekucyjne w administracji od sądowego postępowania egzekucyjnego (według k.p.c. wola wierzyciela przesądza o wszczęciu postępowania).
Zasada:
· Niezależności stosowania środków egzekucyjnych
· Stosowania środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie
· Celowości
· Stosowania środka najmniej uciążliwego dla zobowiązanego
· Zagrożenia
· Poszanowania minimum egzystencji zobowiązanego
· Niezbędności
· Następstwa prawnego
Ø Zasada niezależności stosowania środków egzekucyjnych.
W postępowaniu egzekucyjnym dominującym sposobem przymuszenia są środki egzekucyjne aczkolwiek napotykamy również instytucje grzywny w celu przymuszenia polegającą na nałożeniu na zobowiązanego grzywny, by ten wykonał czynność do której jest zobligowany.
Zastosowanie środków egzekucyjnych nie stoi na przeszkodzie wymierzeniu kary w postępowaniu karnym, karno-administracyjnym lub dyscyplinarnym. Niezależność stosowania środków egzekucyjnych od innych środków przymusu.
Ø Zasada stosowania jedynie środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie.
Pozostaje to w związku z wymogiem praworządności działań podejmowanych przez administrację. Naruszenie rodzi konsekwencje w postaci zarzutów oraz umorzenia egzekucji.
Ø Zasada celowości.
Nakazuje stosować środki prowadzące bezpośrednio do wykonania obowiązku. Organy egzekucyjne powinny dobierać w konkretnej sytuacji także środki egzekucji, które stwarzają sprzyjające warunki do efektywnego osiągnięcia celu, ale w sposób najmniej dolegliwy.
Ø Zasada stosowania środka najmniej uciążliwego dla zobowiązanego.
Wymaga by organ egzekucyjny dobierał środek egzekucyjny kierując się również interesem zobowiązanego. Zatem uznanie oragnu w doborze środka egzekucyjnego jest ograniczone ustawą.
Ø Zasada zagrożenia.
Pozwala wszcząć egzekucję po przesłanie przez wierzyciela zobowiązanemu pisemnego upomnienia, zawierającego wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Stanowi to obciążenie wierzyciela obowiązkiem skierowania do zobowiązanego upomnienia na piśmie, co jest warunkiem koniecznym do wszczęcia egzekucji, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Brak upomnienia skutkuje umorzeniem postępowania. Upomnienie ma być środkiem perswazji mającym skłonić do dobrowolnego spełnienia obowiązku.
Ø ...
Joanat