Stosowana Analiza Zachowania.doc

SHAUGHNESSY

Stosowana Analiza Zachowania:

Służy badaniu społecznie istotnych problemów, prowadzi to do modyfikacji zachowania, która w środowisku psychologów klinicznych funkcjonuje pod nazwa terapia behawioralna.

·         Badania z jedna osoba badana SA wykorzystywane w eksperymentalnej analizie zachowania.

·         Zmiana zachowania za pomocą warunkowania sprawczego opiera się na karach i nagrodach

·         W eksperymentalnej analizie zachowania kontrole osiąga się wtedy, gdy zachowanie osoby badanej zmienia się systematycznie wraz z manipulacja zmienna niezależną

·         W stosowanych analizach zachowania wykorzystywane są techniki warunkowania jako środki modyfikacji zachowania lub techniki terapii behawioralnej

EKSPERYMENTY Z JEDNĄ OSOBA BADANĄ:

·         Manipuluje się zmienna niezależna co umożliwia rygorystyczne kontrolowanie sytuacji w porównaniu ze stadium przypadku.

·         Istnieją okoliczności kiedy eksperymenty z jedna osoba badana SA lepsza matoda od badan z udziałem wielu osób

·         Zachowania podstawowe i zachowania następujące po interwencji porównuje się wzrokowo analizując zarejestrowane obserwacje.

Pierwszym etapem( fazą wyjściową) jest obserwacja. Podczas tego etapu badacze zapisują zachowanie osoby zanim zostanie wprowadzona jakakolwiek interwencja.

   Istnieje wiele planów eksperymentalnych z jedna osoba badana, ale najpopularniejszy jest naprzemienny plan ABAB

(A)  faza wyjściowa, obserwacja zachowania bez wprowadzania czynników mających go zmienić

(B)  etap oddziaływania

(A) powraca faza wyjściowa

(B)  i na koniec ponownie wprowadzane jest oddziaływanie

Oddziaływanie jest wycofywane w czasie drugiego etapu wyjściowego, jeśli wystąpiła wcześniej poprawa zachowania. Będzie ona na tym etapie zanikała i dlatego plan ten nazywa się naprzemiennym.

Podstawowe problemy związane z naprzemiennym planem ABAB:

·         jeśli zachowanie z drugiego etapu wyjściowego nie powraca do poziomu pierwszej fazy wyjściowej

Jedna z przyczyn takiego stanu rzeczy jest to, ze zachowanie nie może się pogarszać skoro zaobserwowano już jego poprawę. Plan ABAB nie powinien być stosowany do badań zachowania, które zgodnie z logika nie powinny ulegać pogorszeniu po wycofywaniu oddziaływania. Jedna z możliwości jest to, że to inna zmienna niż zmienna związana  z oddziaływaniem jest odpowiedzialna za poprawę zachowania obserwowaną w pierwszej fazie oddziaływania.

  * Plan wielorakich pomiarów poziomu wyjściowego:

Badacze mogą zademonstrować wpływ jakiegoś oddziaływania, wykazując zmiany zachowania w więcej niż jednej fazie wyjściowej po wprowadzeniu oddziaływania . Istnieje kilka wariantów  pomiarów poziomu wyjściowego uwzględniających zróżnicowanie osób badanych, zróżnicowanie zachowań tej samej osoby badanej lub zróżnicowanie sytuacji dla tej samej osoby badanej. W każdym wypadku , ze zmienna eksperymentalna wywołuje rzetelny efekt opiera się na przekonaniu iż zmiana zachowania pojawia się po wprowadzeniu zachowania.

  *Plan wielorakich pomiarów poziomu wyjściowego uwzględniający zróżnicowanie osób badanych:

Jest procedurą gdzie badacze obserwują więcej niż jedna osobę. Badacze najpierw określają stan wyjściowy dla każdej osoby, kiedy zachowanie każdej z nich się ustabilizuje, wprowadzają interwencje dla pierwszej, potem dla drugiej osoby. Oddziaływanie eksperymentalne wprowadza się dla każdej osoby badanej w innym czasie.

Jeśli wprowadzamy dwa lub więcej poziomów wyjściowych dla tej samej osoby badanej, obserwując jej różne zachowania, postępujemy według planu wielorakich pomiarów poziomu wyjściowego uwzględniających zróżnicowanie zachowań.

*Plan wielorakich pomiarów poziomu wyjściowego uwzględnia zróżnicowanie sytuacji:

Wymaga on ustalenia poziomów wyjściowych dla zachowania jednej osoby w różnych sytuacjach.

KWESTE METODOLOGICZNE ZWIĄZANE Z WIELORAKIMI POMIARAMI POZIOMU WYJŚCIOWEGO:

·         podstawowym minimum są dwa poziomy wyjściowe, jednak często liczba ta nie jest wystarczająca, zaleca się trzy lub cztery poziomy wyjściowe

·         Jeśli zmiana zachowania nastąpi przed interwencją, badania w ramach planu wielorakich pomiarów poziomu wyjściowego można nadal interpretować z jakąś dozą pewności, jeśli zmiana zachowania przed interwencją eksperymentalną pojawia się tylko na jednym z kilku poziomów wyjściowych.

·         Kiedy oddziaływanie uogólnia się na inne zachowania lub sytuacje, plan wielorakich pomiarów poziomu trzeba odrzucić, albo zmodyfikować.

PROBLEMY I OGRANICZENIA;

·         Jeśli w fazie wyjściowej zachowanie jest nadmiernie zmienne bądź też następuje spadek lub wzrost pewnych trendów w zachowaniu, interpretowanie wpływu oddziaływania może być utrudnione

·         Problem niskiej trafności zewnętrznej eksperymentów z jedną osobą badaną można zmniejszyć, testując małe grupy osób badanych

·         Mimo, że psychologowie mogą porównywać warunek, w którym wprowadzono oddziaływanie, z warunkiem, w którym go nie było, posługując się eksperymentem z jedną osoba badana nie mogą badać interakcji pomiędzy zmiennymi.