WSPÓLNE WIZJE.pdf

Kontynuujemy cykl, w którym przedstawiamy

różne wspólnoty działające na świecie, wysiłki,

sukcesy i porażki ludzi szukających innego, bardziej

ludzkiego modelu życia dla siebie i swoich dzieci.

Opisy wspólnot pochodzą z książki dr Billa Metcalfa

Wspólne wizje, wspólne życie, tłumaczonej przez

Justynę z LASu (Lokalna Alternatywna Społeczność)

spod Lubartowa.

AUROVILLE: MIASTO ZIEMSKICH POTRZEB

WPROWADZENIE: AUROVILLE I BILL

SULLIVAN

Auroville zostało założone w 1968 r. W tymże roku

UNESCO poparło międzynarodową umowę, na mocy

której z całego świata przywieziono do południo-

wych Indii garści ziemi, które stały się symbolicznym

zalążkiem „Miasta Ziemskich Potrzeb”. Powstanie

Auroville oparte zostało na i lozoi i Sri Aurobindo (na

którego cześć zostało też nazwane) i dzięki wielkiemu

wsparciu jego francuskiej wyznawczyni zwanej po

prostu Mateczką. W latach 70-tych XX w. Auroville

było przystankiem hippisów w ich podróżach po Azji.

Przyciągało wówczas mnóstwo gości i odwiedzających,

zarówno dobrych jak i złych.

Miasto przeżywało różne koleje losu, włącznie ze

swych upadkiem w sensie prawnym. Obecnie Auroville

zamieszkuje ponad 1000 członków. Jest więc najwięk-

szą z opisywanych w tej książce grup, jednak ma naj-

mniej wspólnotowy charakter.

Bill Sullivan przybył do Auroville w 1974 r. Osobista

historia Billa prowadziła go od konserwatywnego, ame-

rykańskiego dzieciństwa i młodości, poprzez kształcenie

na chrześcijańskiego księdza, naukę w college’u, aż do

Auroville. Bill jest autorem The Dawning of Auroville

(Auroville Press, 1994), najbardziej wyczerpującego

opisu, jaki widziałem o tej fascynującej społeczności.

Auroville zaprasza gości po uprzednim przygoto-

waniu ich wizyty. Miasto ma sporo pensjonatów w roz-

sądnych cenach, gdzie odwiedzający może pozostać, na

przykład za 7 USD za dzień. Najbliższym miastem jest

Pondicherry, skąd jest łatwy dojazd. Pytania prosimy

kierować do Visitors Centre, Auroville 605 101, Tamil

Nadu, India, tel. +91-41386-2239, fax +91-41386-2274.

Wiadomości można zaczerpnąć także na różnych stro-

nach w Internecie, szukając pod hasłem Auroville. The

Dawning of Auroville jest do nabycia przesyłką za 11

USD w CRS Ofi ce (Centrum Badań Naukowych jeśli

jest to w tym miejscu potrzebne)Czeki powinny być wy-

stawiane na „Auroville Fund” ze specyi kacją Dawning

of Auroville .

Bill Metcalf

się oddzielić swoją subiektywną interpretację?

Ta opowieść jest taka osobista! Ale co tam! Każdy

ma swoją opowieść wraz z marzeniami, a jeśli dzielenie

się nimi ma nam pomóc – zróbmy to.

AUROVILLE: MIASTO ZIEMSKICH POTRZEB

– BILL SULLIVAN

1944: II WOJNA ŚWIATOWA, KALIFORNIA

Mały chłopiec siedzi oparty plecami o masywy dąb

w gorące, letnie popołudnie. Wiatr przygina trawy wyż-

sze od niego. Chłopiec jest sam, jego śniadanie leży za-

pakowane w szarym, stalowym pudełku obok. Siedzi na

łące przylegającej do jego domu. Wietrzyk uspakaja się,

a wraz z nim uspakajają się owady. Chłopiec doznaje

uczucia bycia poza czasem, w jedności z Uniwersum.

Ten mały chłopiec to ja. Ile już razy w swoim życiu

zapominałem o tym doświadczeniu, które ma moc przy-

wracania mnie do życia.

PIERWSZE DRZEWO

Moje plecy odpoczywają oparte o masywne drzewo

Banyan rosnące w centralnym punkcie rodzącego się

miasta. To drzewo zaznaczyło obecność Auroville na

jałowym, zniszczonym erozją płaskowyżu południo-

wych Indii.

Deszcz poza sezonem przełamuje gorąco sprawiając

radość wszystkim stworzeniom: wieczornym ptakom,

świerszczom w nocy. Muzyka z głośnika w pobliskiej

wsi jest na tyle intensywna by nagłośnić scenerię, jed-

nak nie szarpie nerwów. Trawa typu Floryda Golf wokół

drzewa zakreśla obszar Ogrodu Jedności, jednego z na-

szych 12 ogrodów. Naprzeciw mnie jest ogromna for-

macja zwana Matrimandir z gotową Izbą Wewnętrzną

i Kryształem. Reszta konstrukcji jest w trakcie budowa-

nia. Ogromny „płatek” zrobiony z trawy i czerwonego

piaskowca wznosi się by otoczyć to miejsce, „duszę

Auroville”.

W pobliżu widzę urnę w kształcie lotosu stojącą

w ami teatrze, gdzie w 1968 r. 5 tys. ludzi oklaskiwało

młodych reprezentantów wszystkich narodów niosących

symboliczne garści ziemi ze swoich stron, by połączyć

je w tej jednej urnie.

To, co wówczas się wydarzyło, jest częścią o wiele

dłuższej historii. Poprawiam pozycję pleców pod drze-

wem Banyam na bardziej wygodną. Około 10 tys. lat

p.n.e. starożytny wedyjski wiedzący usiadł pod tym

drzewem i zapadł się w stan zwany „nieprzerwanym

światłem” lub „miode ze skały”.

Śnię o raju? Czy też rzeczywistość wokół mnie su-

geruje, że przyszłość będzie właśnie taka? Jak opisać

Auroville: tak, jak jawi się w moim umyśle czy starać

1959: UNIWERSYTET W SAN FRANCISCO

Obudź się i sikaj, chłopcze. San Francisco płonie!

– cedzi słowa kapitan armii, profesor historii militarnej.

Wyrywa mnie z marzeń tą niezapomnianą, osobliwą

uwagą i dostrzegam, na Boga!, że on ma rację. Płonie

nie tylko San Francisco, ale cała, cholerna planeta!

Coś trzeba zrobić. Odejdę z uniwersytetu. Odchodzenie

z uczelni zaczęło być modne, gdy Dzieci-Kwiaty

lat 60-tych zaczynały: zestrajać się, nakręcać się

i odpadać ( wydaje się, że mamy tu do czynienia z hasła-

mi charakterystycznymi dla ówczesnego ruchu Dzieci-

Kwiatów – przyp. tłum.). A były to czasy, gdy jeszcze

nie wymyślono nawet Korpusu Pokoju. Więc co robić?

Na końcowym egzaminie ustnym zarzuciłem uczelni

brak ideałów, podarłem i kilkakrotnie, dla jasności prze-

kazu, zdeptałem indeks. Moja kariera uniwersytecka

rozpoczęta tak entuzjastycznie w wieku 17 lat zakoń-

czyła się gwałtownie w wieku lat 19.

1959: REZERWAT TRINITY ALPS,

KALIFORNIA

Ścieżka zaczyna się na końcu szosy i biegnie wzdłuż

górskiego strumienia. Wspinam się do doliny położonej

wyżej, gdzie pasą się jelenie i jeszcze wyżej ku gęstwi-

nie, skąd wypada na mnie wystraszony niedźwiedź. Gdy

dosięgam linii drzew widzę okazy występujące tylko

w Weeping Spruce. Wyżej są jeziora jak klejnoty i gra-

nitowe otoczaki. Zakładam obóz bliżej szczytu i tam

czekam. Oglądam każdej nocy milion gwiazd i zasta-

nawiam się co robić. Mam nadzieję uratować świat. Ale

jak zamierza to zrobić w latach 60-tych miły irlandzko-

amerykański katolik z klasy średniej? Uniwersytet oka-

zał się rozczarowaniem. Piwo i zabawa są wspaniałe,

ale niewystarczające. Wyciągam się na płaskim otocza-

ku pod poświatą gwiazd jasną wystarczająco, by odbijać

się w wodzie jeziora i szkicować kontur szczytów na

horyzoncie.

Pomysł przychodzi sam – wstąpię do zakonu

Jezuitów. Na studiach dwóch zakonników jezuickich

zrobiło na mnie wrażenie swym poświęceniem i szcze-

rością zaangażowania w budowę idealnego społeczeń-

Te cztery semestry upłynęły w średniowiecznym stylu

monastycznym, zaczynającym się o 5 rano godzinną

medytacją. Prosty porządek dnia, zaprogramowany

co do minuty i ogłaszany biciem dzwonu, nie jest tak

straszny, jak go opisują. Zapłonąłem entuzjazmem

do tego wyzwania, spokoju i chwały tego miejsca

– gór Santa Cruz w Kaliforni. Efektem tego był na-

stępny mój semestr na Górze św. Michała w Spokane

w stanie Washington. Stopniowo jednak coraz bar-

dziej oczywiste stawały się dla mnie niekonsekwen-

cje ideologii Wielkiego Amerykańskiego Snu oraz

omylność Kościoła Katolickiego.

W konsekwencji skierowałem się ku re-

formom, ekumenizmowi i nowym grani-

com. Na Filipinach wystąpił kryzys, zaś

Marcos i amerykańskie korporacje były

w natarciu. Nie pozostawało nic do zro-

bienia jak pokochać ten naród i zająć się

nauczaniem literatury wśród dzieci.

Szkołę, w której pracowałem, prowa-

dzili baskijscy jezuici, stąd parę poważ-

nych sprzeczek między nami. Jednak

wezwali mnie jezuici kalifornijscy, bym

wrócił na właściwą drogę i rozpoczął stu-

dia teologiczne. Kapłaństwo było czymś

w rodzaju marchewki zawieszonej przed

moim nosem.

stwa, które, jak sądziłem mogło by zastąpić obecne

szaleństwo. Mój wuj był jezuitą, jednak zmarł nagle

w wieku 33 lat, gdy byłem dzieckiem, pozostawiając mnie

z poczuciem, że został swą śmiercią oszukany. Filozoi a

i religia fascynowały mnie i z tego powodu potrakto-

wałem ten pomysł tak głęboko. Choć decyzja nie była

łatwa, to jednak tamte dni wypełniał mi mój mesjani-

styczny kompleks.

1970: SZKOŁA TEOLOGICZNA

W BERKELEY. KALIFORNIA

Bóg umarł , ale jest mnóstwo niezręcznych prób

ożywienia Go/Jej. Berkeley jest piękne. Chciałem

zarejestrować swój własny kurs, nie zwracając uwagi

na skostniałe dogmaty wyznaniowe akademii. Nie zo-

stało to dobrze przyjęte. W ogóle nie szło mi dobrze.

Gdy używałem argumentów moralnych za kontrolą

urodzin – nie zdałem. Gdy powiedziałem rektorowi,

że Jezus obecny jest w komunii bezwyznaniowej

w takim samym stopniu jak we właściwej mszy, nie tyl-

ko się myliłem, ale byłem heretykiem. Gdy poszedłem

do więzienia za demonstrowanie za sprawiedliwością

społeczną dla robotników rolnych, stałem się niewia-

rygodnym do tego, aby pracować dla biskupa, który

chciał wspierać agrobiznes. Koledzy radzili mi: Wiesz,

co On chce usłyszeć. Musisz udawać, dopóki nie osią-

gniesz samodzielnej pozycji. Czułem się chory, gdy to

słyszałem. Żyłem w takim napięciu, że zdecydowałem

się poddać masażowi, w trakcie którego, doznawszy

wreszcie odprężenia, wybuchnąłem niekontrolowa-

nym szlochem i oddychałem tak głęboko, że miałem

1968: INSTYTUT JĘZYKOWY CHANABEL,

TAJWAN

Obliczenia, jak długo będę musiał uczyć się

chińskiego, by przy pomocy telewizji edukacyjnej

wyzwolić milion Chińczyków zniechęciły mnie,

a plany odeszły w zapomnienie. Przybrałem więc pokój

nauczycielski studium językowego ozdobami bożonaro-

dzeniowymi i zdecydowałem się wyjechać na Filipiny.

W Manili szkoła jezuicka potrzebowała nauczyciela

języka angielskiego i mój niedoszły tytuł magistra przy-

dałby się do akredytacji. Wkuwałem więc w stylu akade-

mickim, aby w intensywnym kursie zdobyć ten stopień.

wrażenie, że moja klatka piersiowa pęknie z trza-

skiem. W trakcie tego wydarzenia wyszedłem z ciała

i obserwując wszystko spod sui tu, mówiłem sam do sie-

bie: Spójrz na tego faceta, który robi sam z siebie idiotę .

Słyszałem myśli osób obecnych w pokoju i niektórzy

byli naprawdę zatroskani. Kobieta prowadząca masaż

powiedziała: To się czasami zdarza, ale wszystko będzie

w porządku. Stańmy wokół niego i postarajmy się go

delikatnie wesprzeć. Niedługo po tym wydarzeniu jezu-

ici postanowili rozszerzyć swą działalność w Kalifornii

i wezwali mnie na spotkanie. Poczułem się wystarczają-

co silny, by być z nimi całkowicie szczerym.

Powiedziałem, że Kościół jako instytucja ma

mało wspólnego z duchem chrześcijańskim,

i że działa w oparciu o motywy ekonomiczne

i polityczne. Odpowiedzieli, że całkowicie

wycofują swoje poparcie dla mnie.

twórczo zebrane inne starożytne i nowożytne poematy,

myśli, znane i nieznane wierzenia, cokolwiek powstało

w Indiach. Tekst w języku angielskim ukazał się w 1950

r. Różnica między jego osiągnięciami a moimi próba-

mi była tak przepastna, że zamienienie mojego dzieła

w popiół i dym było niczym radosne pozbywanie się

nadmiernego bagażu.

Zimą 1972 r. w szkolnej bibliotece przeczytałem

w magazynie Cross Currents artykuł Roberta

McDermotta będący przeglądem prac Sri Aurobindo.

Artykuł zawierał też wzmiankę o Mateczce (1878

1973: PÓŁWYSEP PALOS VERDES,

KALIFORNIA

Mała ścieżynka wybrzusza się

wzdłuż krawędzi ostrego klifu. Morska

piana wybucha na skałach poniżej.

Spaceruję tą ścieżynką w kierunku za-

chodu słońca. Towarzyszy mi słabowity

irlandzki kleryk. Obaj jesteśmy zatrudnieni

w upadającym college’u stojącym na

wzgórzu za nami. Próbujemy tam uczyć

osoby bez jakichkolwiek kwalii kacji

oprócz zdolności do wpłacenia czesnego.

Nawet znajomość angielskiego nie jest wymagana.

Ze względów ekonomicznych zatrudniony jestem

aż na trzech wydziałach: i lmu, teologii i i lozoi i.

Często śmiejemy się podczas tych spacerów. Czasem

wędrujemy naprzeciw wiatrowi lub wchodzimy we

mgłę, a ocean jest stale obecny w pełni swej siły. Uczę

między innymi kursu religii Wschodu. Uczysz tego,

a nie wiesz kto to jest Sri Aurobindo! – komentarz kolegi

postawił mnie na nogi. Byłem pod ogromnym wraże-

niem, gdy zacząłem studiować nauki Sri Aurobindo,

słynnego hinduskiego jogina zwanego Nauczycielem

Nauczycieli. Jego i lozoi a stała się osią naszych spa-

cerów nad oceanem. Zanim dotarliśmy do „Savitri”, 24

000-wersowego epickiego poematu Sri Aurobindo, nad

którym pracował on 50 lat, już byłem oszołomiony. Siła

poematu przemówiła wprost do mnie:

Można spijać życie jak strumień rozgrzewającego

miodu

Odzyskaj nawyk szczęścia.

Przyniosłem na plażę mój własny poemat i spaliłem

go z uczuciem ulgi. W poemacie Aurobindo zostały

– 1973) i opis wspólnoty celowej założonej przez nią

w południowych Indiach. Wspólnota rozpoczęła swój

żywot pod koniec lat 60-tych i na cześć Sri Aurobindo

(1872 – 1950) została nazwana Auroville. Otrzymała też

poparcie ONZ i innych organizacji na całym świecie.

Kim jest Mateczka? Jak wygląda to Auroville?

Mateczka wykręciła mnie na drugą stronę. Ale

nie dlatego, że wydawała się wszystko wiedzieć, lecz

dlatego, że z powodu drogi, którą wybrała, ludzie od-

powiadali jej prawdziwym oddaniem, a także dlatego,

że mimo moich podejrzeń o uprawianie Jej kultu, nie

musiałem ogolić głowy, ani nic z tych rzeczy. Czytałem

o Mateczce więcej i coraz bardziej wydawała mi się

niesamowita jako cudowne dziecko, mistyczka, jasno-

widząca i artystka. Dotąd nie rozumiem mojego z Nią

związku.

Znów przechadzam się wzdłuż klifu na półwy-

spie Palos Verdes. Mój niegdysiejszy towarzysz jest

teraz bardzo chory. Samotny rzucam spojrzenie na

potęgę morza. Zaczynam się śmiać, gdyż dzieje się

coś dziwacznego. Morze jest Matką – w języku fran-

cuskim te słowa brzmią tak samo. Kalambur bardziej

niż śmieszny. Matka Uniwersalna, Matka – Natura,

Matka – Ziemia, Mateczka z Pondicherry, Indie –

o tak! Dlaczego nie zauważyłem tego wcześniej? Wtedy

Mateczka zrobiła mi numer, umierając tuż przed tym,

jak zdecydowałem się ją odwiedzić. Wiedziałem jednak

wystarczająco dużo, żeby natychmiast wyjechać do

Madrasu w Indiach.

ne przeznaczenie, którym jest ewoluowanie teraźniejszo-

ści. Jak sądzę, może to zająć jakiś czas. Jednak Auroville

próbuje przyspieszyć tę ewolucję. Jest mi bardzo gorąco

i stale jestem spocony. Wszędzie są muchy, komary

i mrówki. Nie znam nikogo. Wielu Aurovillian jest

nieprzyjaznych i „nawiedzonych”. Co ja tu robię?

Mój pomysł, ażeby zrobić i lm o Auroville dla New

Age Production, USA, upadł nagle, gdyż producentka

zdecydowała, żeby najpierw si lmować chodzących

w transie po żarze na Bali: Pojedź najpierw z nami na

Bali, a potem zrobimy Auroville – powiedziała.

Za późno! Auroville zbyt długo mnie intrygowało.

Od innego reżysera z Kanady planującego otwarcie

studia i lmowego i wydawnictwa w Auroville usły-

szałem: Sprawdź wszystko na miejscu . Napisałem do

niego, że wszystko wygląda tu bardzo prymitywnie,

więc lepiej będzie jeśli sam przyjedzie i się wszyst-

kiemu przyjrzy. Przyjechał, lecz zdecydował na „nie”.

Niedługo potem, gdy wrócił do Kanady stracił wszystko

w pożarze lasu.

1974: AMI GUEST HOUSE, AUROVILLE

Umieram. Pali mnie gorączka i moje ciało jest za

słabe, żeby się poruszyć. Za kilka dni wszystko będzie

w porządku – powiedział Dawn, który zastąpił swego

brata Davida.

Kiedy parę tygodni wcześniej przybyłem do

Pondicherry w Indiach, myślałem, że nabawiłem się

straszliwej tropikalnej choroby. Małe czerwone guzy

pękały na całym moim ciele i swędziały okropnie.

W szpitalu nie mogli mi pomóc, dawali jedynie jakieś

nieoznakowane tabletki. Szczęśliwie spotkałem pewną

starszą Angielką, która powiedziała: To jest swędząca

gorączka. Weź parę razy prysznic i Ci przejdzie. Miała

rację.

Ale teraz, gdy leżałem w domku dla gości, będącym

w rzeczywistości małą piramidą krytą strzechą, związa-

ną kokosowymi sznurami, mój koniec wydawał mi się

pewny. Skarżyłem się: Mój Boże, co ja muszę przeży-

wać! Jednak Dawn miał rację.

Zwiedzam Auroville jeżdżąc na starym rowerze

piaszczystymi drogami. Czuję się rozczarowany. Widzę

jedynie bardzo ubogi rolniczy krajobraz, parę wsi

w straszliwej kondycji i dziwną mieszankę ludzi próbują-

cych w nowej przestrzeni zbudować sprawnie działający

nowy świat. Tworząc niejako „nadpersonę” mają wspól-

1975: MATRIMANDIR

Auroville przesącza się mi do krwi: czerwona, skamie-

niała ziemia, nagie drzewa palmyry, mistyczne drzewo

Banyan w centrum wszystkiego. Kiedy pierwszy raz zo-

baczyłem ogromną dziurę w ziemi obok drzewa Banyan

i masywne fundamenty z betonu i stali wznoszące się

już ponad poziom gruntu, byłem w szoku. Nie mogłem

ze sobą pogodzić widoku wiejskich pustkowi z epoki

kamiennej z czymś przypominającym stację kosmiczną.

Jednak dźwięki rozdrabniaczy, wibratorów i pomp były

całkiem realne. Nocą miało się wrażenie błądzenia po

sekretnym obozie na terenie pozaziemskiej placówki.

Franciszkanin z Danii, również socjolog, nazwał

Matrimandir „Domem Trzeciego Tysiąclecia” i praco-

wał przy nim codziennie aż do swej śmierci kilka lat

temu (spowodowanej atakiem serca). Opublikował swe

marzenia dotyczące zakończenia budowy tego obiektu,

które przewidział na rok 2000. Staliśmy się dobrymi

przyjaciółmi.

Przyłączam się do betonowania. Jedynym przejawem

życia społecznego w Auroville był happening wspólnej

pracy przy podawaniu i zalewaniu ogromnej ilości ele-

mentów betonowych potrzebnych do budowy tej „duszy

Auroville”.

Zamieszkałem w walącym się domu pokrytym bam-

busową strzechą w ogrodzie Matrimandir, pomiędzy

kwiatami i sadzonkami. Odbudowałem ten dom eks-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: