Zagadnienia z przedmiotu hodowla owiec i kóz.
1. Rasy mateczne-charakterystyka.
2.Stada zaliczane do drugiego poziomu programu poprawy plenności.
Poziom II to stada zarodowe owiec miejscowych o niskiej plenności. Do tych stad wprowadzane są tryki F1 z poziomu I, w wyniku krzyżowania uzyskuje się potomstwo o udziale 25% rasy plennej i 75% rasy miejscowej. Krzyżowanie takie prowadzi się przez 3-4 lata, aż do całkowitej wymiany materiału żeńskiego. Następnie maciorki o docelowym genotypie (1/4 rasy plennej, ¾ rasy miejscowej) kojarzone są z trykami o takim samym genotypie, a potomstwo poddawane jest ocenie wartości hodowlanej przy użyciu indeksu selekcyjnego
3.Co decyduje o zaliczeniu danych ras do rezerwy genetycznej.
4.Dlaczego produkcję tryków licencyjnych opieramy o stada zarodowe.
5.Zasady wpisu do ksiąg eksperymentalnych.
Do ksiąg E wpisywane są mieszance odchowane w stadach I i II poziomu. Księgi prowadzone są odrębnie dla poszczególnych kombinacji krzyżowniczych, osobno dla tryków i maciorek. Zwierzęta powinny:
-pochodzić po rodzicach wpisanych do ksiąg zwierząt zarodowych rasy miejscowej lub plennej, lub do ksiąg eksperymentalnych
-mieć genotyp o udziale ½ lub ¼ rasy plennej
-ukończyć 8 miesiąc życia
-być zdrowe, prawidłowo rozwinięte i zakwalifikowane do dalszej hodowli.
6.Kiedy i dlaczego strzeże sie młodzież hodowlana, tryki i maciorki.
7.Definicja: płodność, plenność, użytkowość rozpłodowa, odchów jagniąt.
8. Wylicz wskaźnik użytkowości rozpłodowej [plennosc-150%,płodność 90%, odchów jagniąt 90%]
9.Zasady oceny użytkowości mlecznej polskiej owcy górskiej.
10.Kiedy i w oparciu o jakie parametry dokonuje się kwalifikację tryków zarodowych w rasach mięsnych i plennych.
11.Rodzaje i rozmieszczenie zębów w szczęce dolnej i górnej u owiec i kóz.
12.Scharakteryzuj konstytucje limfatyczną.
Konstytucja limfatyczna (trawienna), charakteryzuje się powolną przemianą materii, silnym rozwojem tkanki łącznej, obecnością tłuszczu w tkance mięśniowej, łącznej i pod skórą; stawy i ścięgna nie są wyraźnie zarysowane; zwierzęta o takim typie nadają się na opas.
13.Dlaczego u niektórych owiec laktacja trwa 300 dni.
14.Procesy regulujące asezonalność u owiec.
15.Cykl rujowy u owcy.
16.Krycie haremowe:liczba maciorek na tryka, zastosowanie w hodowli, organizacja.
Jest to znacznie ulepszony system krycia wolnego. Wybranego tryka pozostawia się przez jakiś czas z wybrana grupą maciorek, w ten sposób umożliwia to dobór rodziców i określenie pochodzenia potomstwa. Nie zapobiega się jednak parokrotnym skokom, dlatego na jednego tryka przydziela się 25-30 maciorek a w przypadku tryków młodych 20-25 maciorek. System ten nie należy do pracochłonnych i zwiększa liczbę zapłodnionych maciorek. Tryk sam wyszukuje grzejące się maciorki i pokrywa je. Powtarza krycie u tych maciorek, u których powtarza się cykl rujowy. W Polsce system ten stosuje się niekiedy w końcowej fazie stanówki prowadzonej z ręki. Celem tego jest przyspieszenie zakończenia stanówki i zmniejszenie procentu maciorek niepokrytych. Przy kryciu haremowym trudno jest określić datę pokrycia. Zapobiega się temu umieszczając na mostku tryka puszkę z farba. Tryk kryjąc maciorkę pozostawia ślad na wełnie, pozwala to wyłączyć maciorkę z grupy jako pokryta i ustalić datę zapłodnienia.
17.. Przepisy dotyczące dotowania stad zarodowych.
18. Czasokres użytkowania maciorek i tryków w stadach zarodowych i reprodukcyjnych.
19.Sposoby utrzymywania owiec w owczarniach.
20.Uwarunkowania i czas trwania ciąży wieloraczej.
21.Zasady kwalifikacji maciorek hodowlanych.
22. System EUROP
Z uwagi na poszukiwanie wspólnej płaszczyzny oceny jakości tusz baranich została opracowana w krajach unii europejskiej klasyfikacja EUROP. System ten obejmuje 6 klas umięśnienia, 5 otłuszczenia i dwie barwy mięsa. Wśród sześciu klas umięśnienia rozróżniono klasy: S- ekstra, E- wyśmienita, U- bardzo dobra, R- dobra, O- średnia, P-słaba. Wśród klas otłuszczenia wyróżnia się: 1- bardzo Male, 2- Male, 3- średnie, 4-mocne, 5- bardzo mocne. Tusze o masie poniżej 13 kg kwalifikowane są do jednej z trzech kategorii pod względem takich kryteriów jak: masa tuszy, barwa mięsa wg znormalizowanej skali oraz otłuszczenie. Do oceny EUROP, upoważnieni są tylko przeszkoleni rzeczoznawcy. Ocena odbywa się w rzeźni, najpóźniej po jednej godzinie po uboju, po czym następuje wycena ocenianej tuszy
23.Zasady odchowu maciorek hodowlanych.
24.Wady dziedziczne wełny.
25. Wady nabyte wełny.
26.Różnica między skórami kożuchowymi a futrzarskimi.
Skóry futrzarskie pochodzą od owiec o wełnie jednolitej, o długości włosa powyżej 10 mm (gł. z owiec merynosowych, pon, pod, owiec ras mięsnych ). Skóry te poddaje się procesom uszlachetniania i przeznacza do tworzenia rożnego rodzaju konfekcji. Uszlachetnianie dotyczy okrywy włosowej i polega na : przstrzyżeniu, wyprostowaniu karbików, farbowaniu i nadaniu lśniącej, gładkiej powierzchni. Zabiegi te upodabniają okrywę owczą do okrywy zwierząt futerkowych.
Skóry kożuchowe pochodzą od owcy wrzosówki i rosyjskiej owcy romanowskiej. O wartości tych skór decydują następujące cechy w stanie wyprawionym: niska masa całkowita, mała grubość, duża odporność na rozciąganie i elastyczność. Skory typowo kożuchowe maja wełnę mieszaną o bardzo korzystnej proporcji włosów puchowych, przejściowych i rdzeniowych, zapewniającej najlepszą izolację cieplną.
27.Co decyduje o wartości smuszki.
Smuszki to skórki futerkowe pochodzące od jagniąt karakułowych. Bezpośrednio po urodzeniu skóra jagniąt odznacza się specyficznym zespołem włosowym w kształcie zwiniętego i przylegającego do niej loku oraz charakterystyczną dla danej odmiany barwą. Zarówno budowa zespołów włosowych jak i barwa włosów ulegają zmianie z wiekiem. Loki w ciągu kilku dni rozwijają się i rozprostowują, a okrywa z czasem zaczyna siwieć. Dlatego jagnięta karakułowe użytkowane smuszkowo ubija się w pierwszych dniach życia (2-3dzien). Ocena skórek karakułowych uwzględnia oprócz barwy bardzo wiele cech: kształt, wielkość i stopień skręcenia loków oraz ich połysk, jędrność, a także rysunek (tzw. ornament) , rzeźbę i wielkość skórki. Skórce czarnej wartość nadaje przede wszystkim rodzaj loków, połysk i jedwabistość. W przypadku skorek barwnych największe znaczenie ma wybarwienie. Jędrność i jedwabistość okrywy ocenia się za pomocą dotyku.
28.Od czego zależy wydajność rzeźna.
29.Procesy kierujące rozpoczęcie procesy rozrodczego.
30.Wyręby wartościowe u owiec.
31.Rozwój zarodka owcy miedzy 1 a 21 dniem po pokryciu.
32.Tucz średniointensywny i opóźniony.
33.Obojnactwo u kóz- omów.
34.Procesy fizjologiczne regulujące aktywność płciową w cyklu rocznym.
35.Mechanizm sekrecji mleka u owiec i kóz.
36.Różnice w składzie mleka owiec i kóz.
37.Omów fazy porodu.
38.Efekty oddziaływania estrogenów i fitoestrogenów na samicę.
39.Charakterystyka merynosa polskiego.
Jest rasą o szerokim zasięgu, genetycznie skonsolidowaną i ustabilizowaną. Występuje gł. w województwach północnych i zachodnich. Nadaje się do chowu we wszystkich rejonach kraju z wyjątkiem terenów górskich o dużej ilości opadów. W pokroju dobrze zaznaczone są cechy kierunku użytkowego mięsnego i wełnistego. Owce te oznaczają się dużym polem obrostu. Fałdy skórne występują na szyi. Runo jednolite, gęste, miękkie, dobrze zamknięte, wyraźnie karbikowane składa się z włosów jednego typu. Roczna produkcja wełny tryków wynosi 0,7 kg a maciorek 5 kg. Budowa ciała jest harmonijna, mocna, charakterystyczna dla typu mięsnego: tułów średnio długi i szeroki, linia grzbietu prosta, klatka piersiowa głęboka. Masa ciała dorosłych tryków 100-120 kg, maciorek 60-70kg. Jest owcą wcześnie dojrzewającą o asezonalnym występowaniu rui. Plenność na poziomie 130-135%. Merynos ma silnie rozwinięty instynkt stadny.
40.Charakterystyka owcy rasy wrzosówka.
Należą do grupy owiec północnych. Chów zachowawczy prowadzony jest od 1981r. w kilku stadach na terenie północno- zachodniej Polski. Jest to rasa prymitywna o użytkowaniu kożuchowym. Owce charakteryzują się drobną figurą, o wąskiej klatce piersiowej, spadzistym zadzie, wybitnie cienkich nogach, głowie suchej o szeroko rozstawionych rogach u tryków. Masa ciała maciorek 38-42 kg, tryków 45-55 kg. Umaszczenie głowy i kończyn czarne. Okrywa włosowa mieszana, barwy siwej o różnym natężeniu. Na zespól włosowy składają się cztery frakcje włosów: rdzeniowa, przejściowa, puchowa i frakcja włosów nietypowych. Do walorów wrzosówek należą: wczesność dojrzewania, duża plenność (180%), asezonalność, niewybredność na pasze odporność i duża wytrzymałość na trudne warunki chowu.
41.Scharakteryzuj polskie owce nizinne.
Grupa owiec zajmująca drugie miejsce (po merynosach) w procentowej strukturze pogłowia krajowego. Rasę tworzy szereg odmian wywodzących się z rożnych prymitywnych ras krajowych uszlachetnionych angielskimi rasami długowełnistymi (Kent, Lincoln,Leicester) i merynosem polskim. Owce nizinne o dwustronnym mięsno- wełnistym kierunku użytkowania z założenia powinny charakteryzować się wełna jednolitą, o zwartej, słupkowej budowie runa i dobrze zaznaczonych cechach mięsnych w budowie ciała oraz predyspozycjami do tuczu jagniąt. Hodowane są gł. w środkowej Polsce. Do odmian owiec nizinnych zaliczamy owce wielkopolską, anglomerynosa, owce żelaźieńską i inne.
42. Scharakteryzuj polskie owce długowełniste.
Grupa owiec reprezentująca typ użytkowy mięsno – wełnisty. Jest jedną z najwcześniej utworzonych grup owiec krajowych. Powstała ona na podłożu prymitywnych ras polskich uszlachetnionych rożnymi importowanymi rasami długowełnistymi. Najczęściej kojarzono owce ras: Texel, Kent, Leine. Rasa ta miała być alternatywą do hodowli na terenach gdzie nie da się hodować merynosów. Zróżnicowanie pogłowia tej grupy wynika z rożnego ich pochodzenia oraz z odmiennych warunków bytowych. Na wstępie założono, iż ma to być owca o jednolitej okrywie włosowej, dobrej budowie ciała, odporna na choroby, o dobrej płodności i plenności oraz małych wymaganiach w stosunku do żywienia i pomieszczeń. Owce długowełniste zajmują trzecie miejsce co do liczebności w polskim pogłowiu. Do odmian w tej grupie należą; owca pomorska, kamieniecka, olkuska i pogórza.
43. Scharakteryzuj polskie owce górskie.
...
Cieszkon