Właściwości fizyczne:
- stężenie 1,5 – 6% (2-3%)
- wysoki ciężar właściwy
- wysokie ciśnienie osmotyczne
- wysokie ciśnienie hydrostatyczne
- wysoka wyporność (ułatwienie ćwiczeń)
- duża pojemność cieplna, przewodnictwo mniejsze niż zwykłej wody-intensywne przegrzanie
Bodźcowość kąpieli solankowych wzrasta wraz ze wzrostem temperatury i stężenia soli. Stężenie >2% określane jest jako silne.
Działanie biologiczne:
- rozszerzenie naczyń krwionośnych
- zmniejszenie pobudliwości nerwowej
- wpływ na układ autonomiczny i funkcję narządów wewnętrznych-normalizacja RR, poprawa pracy serca i regulacja krążenia
- wpływ przegrzania ustroju
- zwiększenie odporności nieswoistej, hartowanie organizmu
- miejscowe działanie jonów- tzw. płaszcz solny- działanie miejscowe na skórę oraz zakończenia nerwowe- poprawa mikrokrążenia, oczyszczenie skóry
- zwiększenie wrażliwości na promienie UV- wypłukiwanie ze skóry substancji absorbujących promieniowanie
Wskazania:
Reumatologia:
- przewlekłe choroby zapalne poza okresem zaostrzeń: rzs, zzsk, dna moczanowa
- choroby zwyrodnieniowe stawów
Ortopedia:
- stanu pourazowe i pooperacyjne kości i stawów
Neurologia:
- choroby ze zwiększonym napięciem mięśni
- nerwice wegetatywne
Dermatologia:
- łuszczyca, trądzik, łojotok
Ginekologia:
- przewlekłe stany zapalne; stany pooperacyjne; bolesne miesiączki; klimakterium
Inne:
- obniżona odporność, rekonwalescencja, profilaktyka, przewlekłe choroby dróg oddechowych, choroba niedokrwienna kończyn (niska temperatura)
Przeciwwskazania:
- ostre stany zapalne
- kolagenozy
- świeże stany pourazowe
- stany pobudzenia, psychozy
- zaawansowane żylaki, ropne stany zapalne skóry, owrzodzenia
- stan do 6miesięcy po zawale mięśnia sercowego
- choroba wieńcowa zaawansowana
- nadciśnienie niewyrównane
- ciąża, mięśniaki, krwawienia z dróg rodnych
- nowotwory przed upływem 5lat od ich wyleczenia
UWAGA: po kąpieli solankowej skóry nie zmywać, nie wycierać.
- CO2 gaz bezbarwny o lekko kwaśnym smaku i zapachu
- 1,5 razy cięższy od powietrza
- dobrze rozpuszczalny w wodzie i tłuszczach
- dobre wchłanianie- przenika przez skórę
- rozpuszczalność maleje ze wzrostem temperatury
- niskie przewodnictwo cieplne
CO2 wpływa na receptory ciepła i zimna dając mniejsze odczucie zimna. Tworzy pęcherzyki na skórze, wywołując reakcje naczyniowe- ochrona przed utratą ciepła.
Temperatura 32-350C, dla kąpieli gazowych (suchych)- 21-290C. Stężenie 400mg CO2/l – 1000 mg/l (szczawa).
Kąpiele mogą być też częściowe-kończyny.
- brak bodźca termicznego! Głównie działanie specyficzne CO2
- pobudzenie receptorów ciepła, zahamowanie receptorów zimna
- rozszerzenie naczyń włosowatych i tętniczek skóry- rumień
- poprawa ukrwienia i utlenowania
- ekonomizacja pracy serca (zwolnienie akcji serca, zwiększenie objętości wyrzutowej i pojemności minutowej), zwiększenie przepływu wieńcowego
- obniżenie ciśnienia tętniczego u chorych z nadciśnieniem, u zdrowych bez wpływu na ciśnienie
- zmiany biochemiczne we krwi( ¯cholesterolu i glukozy)
Choroby układu krążenia:
- nadciśnienie I i II okres
- miażdżyca tętnic I i II okres
- choroba Raynauda
- zaburzenia krążenia obwodowego- tętniczo, żylno, chłonne
- stabilna choroba wieńcowa
- wyrównane wady serca
- początkowy okres niewydolności krążenia
- polineuropatie
- stwardnienie rozsiane
- nerwica wegetatywna
Metodyka:
- płytsze wanny- głowa powyżej krawędzi
- przykrycie wanny
- sprawna wentylacja przypodłogowa
- właściwe napełnienie wanny: woda wodociągowa t=600C, z saturatora CO2 lub szczawa od dołu wanny
- siarka- gazowy siarkowodór, jon wodorosiarczanowy
- przenika w postaci koloidalnej lub siarkowodoru
- w naskórku przekształca się w siarczany wchłaniane do krwioobiegu
Stężenia:
Małe 50mg H2S/l; średnie 50-100 mg H2S/l; duże >100 mg H2S/l
Płytkie wanny- bez elementów metalu, przykryte, sprawna wentylacja, okulary
Objawy zatrucia H2S:
Bóle brzucha, wymioty, biegunka, bóle głowy, senność, bóle mięśniowe
Działanie biologiczne- ZABIEG SILNIE BODŹOWY:
Działanie miejscowe:
- rozmiękczenie naskórka
- rozszerzenie naczyń-rumień- dzianie bezpośrednie na naczynia, działanie poprzez substancje histaminopodobne
- pobudzenie mechanoreceptorów skóry (palenie, pieczenie)- odżywienie i odnowa skóry
Działanie ogólne:
- ¯ciśnienia krwi
- wpływ na wydzielanie hormonów nadnerczy- działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne
- uzupełnienie niedoboru siarki (synteza kwasu chondroitynosiarkowego, metioniny, itp.)
- działanie odtruwające (metale cieżkie)- brak badań potwierdzających skuteczność
- rzs, zzsk, dna moczanowa, artropatia łuszczycowa- w okresie reemisji
- choroba zwyrodnieniowa
- reumatyzm tkanek miękkich
- dyskopatie- rwa kulszowa, barkowa
- stany pourazowe i pooperacyjne narządu ruchu
- zespoły przeciążeniowe tkanek miękkich
Układ krążenia:
- zaburzenia krążenia obwodowego
Przeciwwskazania: Jak w innych kąpielach
Kąpiele radoczynne
Właściwości fizyczne radonu:
- radon222 powstaje z radu226 w wyniku rozpadu alfa
- gaz szlachetny, bezbarwny, bezwonny, 7,6 razy cięższy od powietrza
- dobrze rozpuszczalny w wodzie
- w wyniku rozpadu emituje cząstki Alfa (b. aktywne promieniowanie jonizujące)
Okres połowiczego rozpadu- 3,82 dnia. W ciągu miesiąca cała masa pochłoniętego radonu przechodzi w rad D- okres połowiczego rozpadu 22,3 lata.
- produkty rozpadu Rad A, B, C- osad promieniotwórczy, który emituje przez 7godz. promieniowanie Alfa i Beta, potem przechodzi w Rad D – długotrwałe, słabe promieniowanie Beta
- jednostka promieniowania 1Bq=1 rozpad na sekundę
- stężenie promieniotwórcze roztworu – 1Bq/l
- zawartość radonu w wodach mineralnych ulega ciągłym zmianom! (transport, podgrzewanie wody, sposób wypełniania wanien itd.)
- zagrożenie pronowotworowe ocenia się jako minimalne (cyt. Kasprzak 2008)
- łatwo przechodzi z wody do powietrza-wdychanie do płuc
- 0,5% przechodzi do krwi
Działanie biologiczne- mechanizm niepoznany:
- rozszerzenie naczyń krwionośnych- poprawa ukrwienia, działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe
- działanie odczulające, przeciwświądowe
- pobudzenie układu przysadka-nadnercza
Nowe badania poddają w wątpliwość skuteczność ww. zabiegów, porównywalną z placebo (cyt. Kasprzak, Mańkowska 2008)
- choroby układu krążenia: nadciśnienie I i II okres, miażdżyca kończyn dolnych, czynnościowe zaburzenia krążenia obwodowego
- reumatologia: rzs, zzsk 8-10miesięcy po ostrym stanie
- neurologia: zapalenia nerwów, nerwice, neuropatie- działanie przeciwbólowe
- dermatologia: łuszczyca, sklerodermia
- wiek <40rż(?), dzieci i osoby nieletnie (Lądek, Świeradów)
- ciąża, II połowa cyklu miesiączkowego
- nowotwory
- osoby narażone na promieniowanie jonizujące
Ozon
Trzyatomowa cząsteczka tlenu w postaci niebieskiego gazu cięższego od powietrza.
Dobrze rozpuszcza się w wodzie (ok. 15razy lepiej niż O2). Gaz niepalny, o dużych właściwościach utleniających.
utleniających atmosferze pochłania szkodliwe promienie UV poprzez rozszczepienie cząsteczki ozonu (O3) na tlen i rodnik tlenowy.
Do celów medycznych wytwarza się go z czystego tlenu w wyniku wyładowań elektrycznych.
Nie zaobserwowano działania toksycznego przy prawidłowym podawaniu.
1. bakteriobójcze, wirusobójcze i grzybobójcze
2. poprawia metabolizm komórkowy przez:
- ukierunkowanie na poprawę zaopatrzenia tkanek w tlen
- inne działania metaboliczne
Stężenie ozonu w metodach zewnętrznych:
Wskazania do stosowania zewnętrznego:
- owrzodzenia żylakowi podudzi
- miażdżyca zarostowa kończyn dolnych
- owrzodzenia kończyn dolnych w przebiegu cukrzycy, zwłaszcza stropy cukrzycowej
- ...
fizjoterapia.gr.13