Rozwój fizyczny i motoryczny
Û W ogrodzie trzeba zachęcać dziecko do aktywności ruchowej poprzez dostarczanie ciekawych przyborów i sprzętów, np.: piłek, skakanek, baloników, obręczy, sersa, kometek, rowerka, hulajnogi.
Û Refleks, zręczność czy celność rzutu doskonalimy, organizując
zabawy, np. zabawa „Piłka parzy”, polegająca na uciekaniu przed toczącą się piłką, lub celowanie piłką czy woreczkiem do dużego kartonu. Przechodząc tory przeszkód, dziecko doskonali sprawność fizyczną i nabiera pewności siebie potrzebnej do pokonywania trudności. Odczuwa radość z wykonania zadania.
Û W sali należy prowadzić zabawy i ćwiczenia ruchowe w formie zabaw naśladowczych, polegających na przedstawianiu sposobów poruszania się zwierząt lub pokazywaniu konkretnych czynności, np. mycie, sprzątanie, przygotowywanie posiłku.
Û Udoskonalenie sprawności ruchowych będzie także skutkiem zachęcania dziecka do wykorzystywania własnych pomysłów i doświadczeń, np. w improwizacjach ruchowych do muzyki o różnym tempie i nastroju, w ilustrowaniu przez dzieci ruchem opowieści nauczyciela o spacerze do parku czy motylkach fruwających na łące. Warto wykorzystać także lubiane
Û przez dzieci zabawy, w których pełnią rolę dyrygenta, pokazując innym kolegom wymyślone ruchy do naśladowania, takie jak podskoki, skłony i różne figury.
Û Zagadek pantomimicznych,- polegających na odgadywaniu, jaką czynność naśladuje dziecko (np. jazdę rowerem, samochodem, mycie się) lub określaniu zawodów przedstawianych ruchem. Przykładem jest zabawa „Zgadnij, kim są moi rodzice”. Dzieci zastanawiają się, jak pokazać czynności wykonywane przez rodziców w pracy. Chętne dziecko naśladuje ruchy charakterystyczne dla określonego zawodu, np. kierowcy, malarza, informatyka, fryzjera. Grupa odgaduje, jaki to zawód.
Û metoda gimnastyki twórczej Rudolfa Labana
Û metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne
Samoobsługa
Û Działania mające na celu nabywanie umiejętności w zakresie samoobsługi powinny być prowadzone w ścisłej współpracy z rodzicami dzieci.
Û Wyrabianiu określonych nawyków oraz sprawności sprzyjają pokaz i praktyczne działanie, np. mycie rąk.
Û Doskonałą okazją do nauczenia dzieci radzenia sobie przy ubieraniu (wiązanie sznurowadeł, zapinanie guzików i zamków błyskawicznych) jest wspólne ubieranie lalek lub organizowanie zabaw, np. „Urodziny Misia”, w których dzieci przygotowują na uroczystość gości-maskotki – wiążą im kokardy, zapinają guziki przy sweterkach.
Û Innym sposobem może być wykonanie razem z dziećmi, a nawet przy udziale rodziców„Sprytnej kostki” z dużego kartonowego pudełka. Na każdej jej ściance umieścimy różne elementy usprawniające dzieci manualnie, np. guziki do zapinania, kieszeń do zawiązywania klapy na kokardę, otwory do przewlekania sznurka, zamek błyskawiczny do zasuwania.
Û W czasie spożywania posiłków nauczyciel powinien zwracać uwagę na kulturalne zachowanie się dzieci, chwalić je za spokojne siedzenie przy stole.
Û w przedszkolu do prac gospodarczych i porządkowych, np. sprzątania,
Sprawność manualna i grafomotoryczna
Û Sprawność manualna rozwijana jest w trakcie podejmowanej przez dziecko zabawy, wykonywania codziennych czynności oraz działalności plastyczno-konstrukcyjnej
Û Wszelkie działania wymagające precyzyjnych ruchów dłoni doskonalą sprawność manualną, która ma wpływ na sprawność grafomotoryczną dziecka, a w rezultacie na jego powodzenie szkolne w zakresie opanowania trudnej sztuki pisania.
Û Dostarczanie dziecku zabawek stymulujących rozwój manualny, np. wszelkiego rodzaju klocki, układanki, zabawki manipulacyjne. Tego typu zabawki wykorzystujemy także w pracy kompensacyjno-korekcyjnej z dziećmi starszymi – przybijanki, mozaiki itp.
Û Sprawność manualną i grafomotoryczną -np. zabawy paluszkowe polegające na naśladowaniu określonych czynności i zjawisk – gry na instrumentach, padającego deszczu, otwierania i zamykania dzioba przez ptaki, spacerowania (palcami po stole), strząsanie wody z palców, zabawy: „Idzie rak”, „Idzie kominiarz po drabinie”.
Û Mając na celu usprawnianie drobnych ruchów rąk, możemy zachęcić dzieci do tworzenia z klocków o różnych sposobach łączenia bardziej precyzyjnych budowli, np. zamku, budy dla pieska, domków.
Û Zabawy w formie zadaniowej, np. wyszukiwanie palcami w pudełku
Û z grochem drobnych przedmiotów (guzików, koralików), ugniatanie piłeczek gumowych, formowanie z gazety jak najmniejszych kulek, zbieranie i segregowanie nasion roślin (fasoli, słonecznika, kukurydzy), tworzenie za pomocą pęsety kompozycji z nasion na tackach wyklejonych wcześniej plasteliną, układanie ze sznurka lub drucików kreatywnych różnych kształtów, np. figur geometrycznych, kwiatów.
Û Przygotowanie upominków dla bliskich lub zdobienie pomieszczeń przedszkolnych to
Û okazje do nawlekania koralików, jarzębiny lub liści, przewlekania przez otwory i wiązaniawstążeczek.
Û Wykonywanie przez dzieci wszelkiego rodzaju prac plastyczno-technicznych rozwija sprawność manualną, a także wyobraźnię, poczucie estetyki, wywołuje radość z uzyskanego efektu. Nauczyciel powinien zachęcać dzieci do podejmowania różnorodnej działalności plastycznej, dostarczając odpowiednie materiały i podsuwając ciekawe sposoby ich wykorzystania.
Û Dzieci mogą toczyć kulki, wałeczki, łączyć dowolnie elementy, lepić na określony i dowolny temat z gliny, plasteliny, masy solnej. Zachęcamy do tworzenia na tackach wyklejonych masą solną kompozycji z drobnych przedmiotów, takich jak koraliki i guziki.
Û Wiele możliwości daje papier. Dzieci wykonują składanki, takie jak wachlarz, „ciepło– zimno”, samolot, lub wycinanki i wydzieranki – wycinają po liniach frędzelki w szaliku, drą z gazet paski, wydzierają ażurowe serwetki, uzyskując różne kształty.
Û Stemplowanie jest jednym z ulubionych zajęć przedszkolaków. Warto wziąć pod uwagę te upodobania i zachęcać dzieci do tworzenia dowolnych kompozycji na kartkach lub materiale o różnych kształtach, proponując ozdobienie np. ramki na prace plastyczne. Zajęcia tego rodzaju obok sprawności manualnej rozwijają zdolność planowania, przewidywania i koordynację wzrokowo-ruchową.
Û Sprawność grafomotoryczną dzieci doskonalimy, rozpoczynając od swobodnych ćwiczeń pozwalających na rozmach ruchów w celu rozluźniania napięcia mięśni ramienia i przedramienia.
Przykłady takich ćwiczeń to:
− zamalowywanie dużych arkuszy papieru grubymi pędzlami z zachowaniem kierunku od strony lewej do prawej i z góry na dół;
− malowanie form kolistych zgodnie z kierunkiem pisania liter;
− zamalowywanie dużych konturowych rysunków;
− malowanie szlaczków.
Następny etap stanowią ćwiczenia graficzne, usprawniające ruchy ręki w pozycji pisania.
Nauczyciel proponuje różne rodzaje zabaw graficznych i dostosowuje ich stopień trudności do umiejętności dzieci. Przykłady ćwiczeń graficznych:
− kolorowanie obrazków;
− rysowanie po wykropkowanym śladzie;
− obrysowywanie szablonów wewnętrznych i zewnętrznych jako przygotowanie do planowanej pracy plastycznej;
− kalkowanie rysunków przez kalkę techniczną i kalkę maszynową;
− rysowanie na szkle i folii;
− rysowanie linii między dwoma falistymi liniami;
− łączenie linią punktów w celu uzyskania określonego wzoru.
Rozwój społeczny i emocjonalny
Û Udzielenie mu wskazówek, jakie postępowanie będzie dla niego korzystne, a jednocześnie akceptowane przez innych.
Û Warto na początku roku szkolnego wspólnie z dziećmi ustalić zasady obowiązujące w grupie i odwoływać się do nich w razie potrzeby. W sytuacjach konfliktowych dobrze jest przypomnieć te zasady, aby dzieci mogły same znaleźć rozwiązanie satysfakcjonujące wszystkich uczestników sporu.
Û Skuteczne w pracy wychowawczej jest podkreślanie pozytywnych postaw, chwalenie za zgodną zabawę, zauważanie zachowań godnych naśladowania, np. pomaganie kolegom mniej sprawnym ruchowo, dzielenie się atrakcyjną zabawką, zapraszanie do zabawy dzieci nieśmiałych.
Û W rozwiązaniu problemów dziecka może być słuchanie i omawianie odpowiednio dobranych utworów, w których bohaterowie prezentują pozytywne postawy społeczne i potrafi ą poradzić sobie w konkretnej sytuacji. Opowiadanie, ilustracja czy historyjka obrazkowa są okazją do oceny postępowania postaci, wczuwania się w ich rolę. Dziecko wyjaśnia
Û przyczyny i skutki określonych zachowań, próbuje wskazywać sposoby rozwiązywania problemów oraz podaje przykłady właściwego zachowania.
Û Pozycja literatury dziecięcej można wykorzystać do rozwijania postaw społecznych dzieci, np. Jak nasza mama odczarowała wielkoluda Joanny Papuzińskiej15, Ten dziwny Eryk Danuty Wawiłow16 czy Sanki Miry Jaworczakowej17. Bardzo polecamy korzystanie z literatury w pracy indywidualnej.
Û Jeśli robimy coś specjalnie dla dziecka, skupiamy na tym jego uwagę, dostarczamy mu osobistych przeżyć, dajemy możliwość zrozumienia treści
Û i swobodnego wypowiadania się na temat opowiadania. Dziecko lepiej rozumie przesłanie utworu, może podjąć z nami rozmowę, wygłosić własną ocenę i wyciągnąć wnioski. W ten sposób wskazujemy pozytywne zachowania, zwłaszcza takie, które chcemy w dziecku wzmocnić.
Zasób wiadomości o otoczeniu społecznym i przyrodniczym
Û Może to być spowodowane niedostatecznym poziomem wiadomości wyniesionym z domu rodzinnego, trudnościami z koncentracją uwagi, opóźnionym rozwojem mowy, słabą pamięcią.
Û Wspólne oglądanie książek pozwala na przypomnienie treści z zakresu zarówno przyrodniczego, jak i społecznego.
Û Nauczyciel może również proponować dzieciom wiele zabaw badawczych i dydaktycznych. Dzieci chętnie w nich uczestniczą, jeżeli uznają je za atrakcyjne, umożliwiające samodzielne działanie i korzystanie z ciekawych pomocy.
Przykłady zabaw:
− „Biuro rzeczy znalezionych” – nauczyciel prezentuje dzieciom pudełko, w którym znajdują się różne przedmioty, np.: wałek do ciasta, śrubokręt, gwizdek, długopis, myszka komputerowa. Zadaniem dzieci jest nazwanie przedmiotu, określenie, do czego służy, i odgadnięcie, jaki zawód mogła wykonywać osoba, która go zgubiła;
− „Tak czy nie?” – każde dziecko otrzymuje zielony i czerwony kartonik. Nauczyciel mówi zdania. Dzieci ustalają prawdziwość stwierdzeń. Podnoszą do góry kartonik zielony, jeśli dane zadanie jest prawdziwe, a czerwony – jeśli fałszywe, np.: Zimą pada śnieg. Dzieci na sankach pływają po jeziorze. Kiedy roztopi się śnieg, następuje lato. Wiosną zakwitają krokusy
Û Dla pogłębienia świadomości przemijania czasu i zmian występujących w przyrodzie w kolejnych porach roku warto z dziećmi, które nie potrafi ą dostrzec tych różnic, prowadzić systematyczną obserwację, np.: Na początku września wybieramy drzewo owocowe i omawiamy, jak wygląda. Dzieci składają kartkę na cztery części. Na pierwszej z nich rysują drzewo z zielonymi liśćmi i owocami. Zachowujemy kartki dzieci i powtarzamy obserwację jesienią, zimą i wiosną. Za każdym razem dzieci rysują to samo drzewo. Obserwacje będąokazją do porównywania, co się zmieniło, a ostateczny efekt pracy sprowokuje rozmowę o czterech porach roku i pomoże utrwalić ich charakterystyczne cechy.
Mowa
Û Korygowanie wad wymowy należy do zadań logopedy.
Û Zadaniem nauczyciela jest stymulowanie i wspomaganie rozwoju mowy w zakresie doskonalenia percepcji słuchowej, prawidłowego oddychania, rozwijania sprawności narządów artykulacyjnych, umiejętności porozumiewania się z otoczeniem.
Û Ćwiczenia rozwijające mowę, takie jak oddechowe, artykulacyjne, fonacyjne i językowe najlepiej prowadzić w ramach pracy korekcyjnej w formie zabawy, podczas której dziecko doskonali określone umiejętności.
Ćwiczenia oddechowe
Kształtowanie prawidłowego oddychania możemy realizować w trakcie zabaw ruchowych
– zwiększamy pojemność płuc i utrwalamy nawyk nabierania powietrza nosem i wydychania ustami. Przykładem takiej zabawy jest wożenie windą ulubionego misia lub lalki: dziecko unosi zabawkę, robiąc głęboki wdech, a następnie opuszcza ją na dół, wykonując skłon do przodu z jednoczesnym wydechem.
Dzieci zdobywają doświadczenie w zakresie regulowania siły wydechu np. w czasie robienia baniek mydlanych – zwracają uwagę na to, aby nie pękły i były jak największe. Mogą też dmuchać na listki, gwiazdki śniegowe, piórka, kawałki waty, chuchać na dł...
tosiu08