Nauczycielskie Publikacje Edukacyjne http://www.zeszyt.pl
Archiwum wartościowych publikacji nauczycielskich.
Efektywne formy prezentacji dorobku zawodowego.
Alina Napierała
Miejskie Przedszkole Nr 32
w Katowicach
Program autorski kółka teatralnego
rok szk. 2004/ 2005
Miejsce: Miejskie Przedszkole Nr 32
Uczestnicy: dzieci 5-6 letnie (dzieci chętne, zapisane przez rodziców)
Prowadząca: naucz. Alina Napierała
Czas spotkań: 1 godzina w tygodniu
„ Zabawa to praca dziecka, to jego zawód i jego życie”
P.Kergomard
Wstęp
Zabawy w teatr to jedna z form pracy, która wspomaga wszechstronną aktywność twórczą dziecka. Wpływa na wzrost poczucia własnej wartości, pozwala poznać otaczający świat, a przede wszystkim rozbudzić chęć działania. Dzieci ponadto zdobywają umiejętność analizowania treści utworu , rozwijają pamięć logiczną i wyobrażnię twórczą, wzbogacają czynny słownik poprzez powtarzanie słów i zwrotów, kształcą wyrazistą mowę w toku naśladowania odtwarzanych postaci i umiejętność naśladowania ich stanów uczuciowych: radości, smutku, strachu . Poprzez bezpośrednie uczestnictwo dzieci nabywają umiejętność współdziałania społecznego, uzyskują wzory do samodzielnej zabawy. Dokonywanie oceny postaw bohaterów pozwala na zrozumienie pojęć dobra i zła. Rozwijają prawidłowy sposób wysławiania się oraz uczą wyrażania własnych emocji podczas prezentowania tekstu.
Zadanie aktorskie zmusza ciało do ruchu, który staje się kolejnym ważnym środkiem komunikowania się małego dziecka z otoczeniem. Wczesne kontakty ze sztuką zachęcają dzieci do własnej twórczości. Zabawa w role służy zaspakajaniu wewnętrznej potrzeby przyjmowania przez dziecko roli dorosłego. Są one wstępem do działalności teatralnej, w której różne rodzaje ekspresji znajdują swój najpełniejszy wyraz .Bez wczesnego treningu wrażliwości estetycznej w okresie wczesnego dzieciństwa, trudno jest wykształcić ją w wieku dojrzałym.
Kierując się tymi przesłankami, postanowiłam zastosować formy teatralne jako element wspomagający ogólny rozwój dziecka we wszystkich sferach.
W dobie wszechobecnych gier komputerowych w których dominuje agresja i gdy dziecko zbyt wiele czasu spędza przed telewizorem i ogląda program ,, jak leci” nauczyciel musi wykazać się pomysłowością i atrakcyjnością przekazu wybranych treści, poszukiwać takich metod i form, które będą zgodne z psychologią rozwojową dziecka.
Z małych form teatralnych dzieci czerpią najwięcej.
W wychowaniu dla teatru i przez teatr dużą rolę odgrywa repertuar. Musi być dostosowany do potrzeb rozwojowych dzieci.
Ponieważ dzieci silnie identyfikują się z postaciami, które widzą, bohater sztuki może być najlepszym wychowawcą. Poprzez identyfikacje z nim, mały widz może odczuć to, że sam może rozwiązać swoje problemy i osiągnąć sukces, naśladując bohatera.
Gdy dziecko jest widzem w teatrze i ogląda spektakl, nigdy nie czuje się samotne.
Jest to możliwe dzięki poczuciu wspólnoty między widzem i aktorem.
Magia teatru sprawia, że aktor i widz wspólnie przeżywają, podobnie czują i myślą. Dzięki temu dziecko uczy się empatii. Cele wychowania przedszkolnego są osiągane poprzez realizację zadań wynikających z obszarów edukacyjnych określonych w podstawie programowej. Celem wychowania przedszkolnego jest wspomaganie ukierunkowanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem społeczno- kulturowym i przyrodniczym.
Opracowany program ,, Przedszkolak aktorem” jest realizowany wspólnie z programem
,, Program wychowania i kształcenia sześciolatków”- Edyty Gruszczyk- Kolczyńskiej,
Ewy Zielińskiej i Gustawy Grabowskiej DKOS- 5002- 39/ 03.
Zgodnie z założeniami programu ,, Program wychowania i kształcenia sześciolatków” , nauczyciel powinien rozwijać wrażliwość na żywe słowo, ekspresyjne wyrażanie własnych przeżyć i uczuć, kreować swobodną ekspresję teatralną oraz wiele innych form pracy, które stwarzają możliwość poznania, zmieniania, odczuwania siebie i świata w złożonych relacjach nabywania umiejętności i przeżywania.
Opracowany program opiera się na wytycznych podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. ( Dz. U. Nr 51, poz. 458 )
i odnosi się do następujących obszarów edukacyjnych:
1. POZNANIE SIEBIE I ŚWIATA
- organizowanie działań umożliwiających poznanie wielowymiarowości (postrzegam, myślę, czuję, działam),
- tworzenie sytuacji doskonalących pamięć, zdolność kojarzenia, umiejętność skupienia uwagi na rzeczach i osobach,
- tworzenie warunków do doświadczeń językowych w zakresie reprezentatywnej i komunikatywnej funkcji języka
2. NABYWANIE UMIEJĘTNOĆCI POPRZEZ DZIAŁANIE
- wspieranie samodzielnych doświadczeń dziecka,
- tworzenie warunków sprzyjających spontanicznej zorganizowanej aktywności ruchowej dziecka,
- umożliwienie dziecku ekspresji, spostrzeżeń, uczuć w różnych formach działalności z zastosowaniem werbalnych i niewerbalnych środków wyrazu,
- wspieranie działań twórczych w różnych dziedzinach aktywności
3. ODNAJDYWANIE MIEJSCA W GRUPIE
- umożliwienie dziecku odkrywania znaczenia komunikowania się w sposób niewerbalny,
- umożliwienie doświadczeń w mówieniu, słuchaniu i byciu słuchanym,
- tworzenie okazji do wymiany informacji, uczenie dyskutowania i dochodzenia do kompromisu
4. BUDOWANIE SYSTEMU WARTOŚCI
- wprowadzenie dziecka w świat wartości uniwersalnych, takich jak: dobro, prawda, miłość, piękno, poprzez:
1) przekaz osobowy nauczyciela
2) tworzenie otoczenia sprzyjającego rozumieniu i przeżywaniu tych wartości
- pomaganie dziecku w poznawaniu różnych postaw bohaterów literackich i filmowych oraz w podejmowaniu próby ich oceny i uzasadnienia stanowiska
CELE GŁÓWNE:
1. Rozwijanie dziecięcej wrażliwości na żywe słowo i tekst.
2. Wyzwalanie aktywności ruchowej i pantomimicznej dzieci.
3. Rozwijanie kreatywności i swobodnej ekspresji artystycznej.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
- wdrażanie dzieci do skupienia uwagi na opowiadającej nauczycielce i uważnym słuchaniu,
- umiejętność ekspresyjnego wyrażania własnego ,, Ja”, osobistych przeżyć i uczuć,
- doskonalenie siły głosu, wyrazistości, oddechu
- rozwijanie wyobraźni, wzbogacanie doznań uczuciowych,
- rozwijanie umiejętności niewerbalnego komunikowania się poprzez gest, ruch, mimikę
- rozwijanie zmysłu równowagi, refleksu, zwinności, poczucia rytmu, wyrazistości gestów,
- umiejętność wyrażania spontanicznych reakcji ruchowych podporządkowanych rytmowi muzyki
- rozwijanie swobodnej ekspresji teatralnej,
- umiejętność przeżywania i wyrażania emocji poprzez dobór odpowiednich słów, ruchu, muzyki i rekwizytów,
- oswajanie ze sceną: odpowiednie zwrócenie do publiczności, dykcja, siła głosu.
- przygotowanie do odbioru sztuki
ZADANIA I CELE NAUCZYCIELA:
- tworzenie warunków sprzyjających spontanicznej i zorganizowanej aktywności ruchowej dziecka,
- wspieranie działań twórczych w różnych dziedzinach aktywności,
- rozwijanie umiejętności operowania głosem,
FORMY:
- ćw. fonacyjne, oddechowe,
- gry i zabawy parateatralne:
· zabawy pantomimiczne,
· opowieści ruchowe
- zabawy teatralne:
· zabawy z cieniami,
· zabawy z pacynkami,
- inscenizacje zespołowe,
- małe formy teatralne,
- zabawy rytmiczne
METODY:
- słowna: dialog, opis , pogadanka, opowiadanie
- oglądowa : pokaz,
- czynna: naśladowcza, ruchowa, zadaniowa
I V WARUNKI ORGANIZACYJNE
- gromadzenie rekwizytów, elementów scenografii,
- utworzenie kącika teatralnego,
- włączenie rodziców do współpracy w zakresie wykonywania strojów, elementów scenografii, rekwizytów,
- przygotowanie małych form teatralnych, inscenizacji,
- udział w konkursach poza placówką,
- zorganizowanie przeglądu teatralnego
- zorganizowanie wyjazdu do teatru,
- współpraca z M P Nr 63, Sz.P. Nr.53 i Ośrodkiem Wychowawczym w Szopienicach,
- współpraca z telewizją kablową,
- pozyskanie wsparcia ze strony sponsorów
EWALUACJA
- przedstawienia teatralne w wykonaniu dzieci z kółka teatralnego wewnętrzne ( w przedszkolu),
i zewnętrzne ( udział w konkursach, dla dzieci z zaprzyjaźnionych przedszkoli,
Ośrodka Wychowawczego ).
- narzędzia do ewaluacji programu: ankieta dla nauczycieli , arkusze diagnostyczne dla dzieci.
Opracowany program opiera się na konkretnych utworach, wybranych do realizacji w ciągu roku szkolnego 2004/ 2005 Treści są usystematyzowane w/g zasady stopniowania trudności - od zabaw i ćwiczeń integracyjnych, poprzez zabawy wprowadzające do samodzielnych zabaw w teatr.
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI:
- czuje się bezpiecznie w grupie,
- potrafi słuchać,
- współdziała w grupie,
- czerpie radość z tańca i śpiewu,
- koordynuje ruch ze słowem,
- wypowiada się poprawnie,
- jest kreatywne,
- wypowiada się,
- rozmawia w parach,
- odgrywa rolę,
- ilustruje mimiką, gestem , ruchem zachowania bohaterów,
- potrafi prowadzić dialog,
- potrafi posługiwać się rekwizytami,
- potrafi ożywić pacynkę, wycinankę,
- rozpoznaje i nazywa stany emocjonalne ( radość, smutek ),
- odróżnia dobro od zła,
- potrafi ożywić pacynkę, wycinankę
I SEMESTR
1. Zorganizowanie grupy – zabawy integracyjne.
2. Zabawy uwrażliwiające na zabawy teatralne poprzez ćwiczenia ( ożywienie ciała, przestrzeń, rytm i słuchanie, kontakt).
3. Zapoznanie dzieci z utworem ,,Jasełka”:
a) twórcze, werbalne odtwarzanie wysłuchanego utworu
- wyszukiwanie najciekawszych wydarzeń i przedstawienie ich z odpowiednią modulacją głosu,
b) wskazywanie głównego bohatera, jego o...
paunika