okresy w francuskim malarstwie;ich przedstawiciele.
SZKOŁA Z FONTAINEBLEAU [manieryzm] OSWIECENIE
Szkoła z Fontainebleau (fr. École de Fontainebleau) – nazwa, jaką określa się grupę XVI-wiecznych artystów, biorących udział w dekorowaniu pałacu w Fontainebleau. Reprezentują oni sztukę manierystyczną. W ramach szkoły wyróżnia się tzw. pierwszą i drugą szkołę z Fontainebleau.
pierwsza szkola
Powstała za czasów Franciszka I. Król ten zaprosił zaprosił do Francji włoskiego malarza Rossa Fiorentino, który w 1530 roku rozpoczął kierowanie pracownią dekorującą Fontainebleau. W pałacu wykonał m.in. Galerię Franciszka I (1534-40), której dekoracja łączy w sobie relief w drewnie i stiuku z malarstwem. Franciszek I sprowadził także Primaticcia, który w Fontainebleau najpierw pracował w pracowni kierowanej przez Fiorentina, a po jego śmierci w 1540 sam nią dowodził.
Obok tych dwóch artystów w ramach pierwszej szkoły działali: włoski malarz i dekorator Niccolò dell'Abbate, francuscy malarze Jean Cousin starszy (autor obrazu Eva Prima Pandora), Antoine Caron oraz anonimowi twórcy. To właśnie ci nieznani z imienia i nazwiska malarze wykonali obrazy: Diana łowczyni (Luwr), Diana w kąpieli (Musée des Beaux-Arts, Rouen), Sabina Poppea (Musée d'Art et d'Histoire, Genewa), Gabriela d'Estrées i jej siostra księżna de Villars w kąpieli (Luwr).
Sztukę pierwszej szkoły z Fonatinebleau charakteryzowało połączenie wpływów włoskiego renesansu i manieryzmu z tradycją gotycyzującą i elementami niderlandzkimi. Stosowano alegorie (nieraz zawiłe) i ikonografię mitologiczną, wyraźny erotyzm. Postacie charakteryzuje elegancja. Dzięki twórczości pierwszej szkoły sztuka francuska przyswoiła sobie dokonania włoskiego renesansu i manieryzmu. Szkoła wywarła także wpływ na niezwiązanych z nią francuskich artystów, takich jak Jean Goujon czy François Clouet.
Diana łowczyni, ok. 1550-60, Luwr
Sabina Poppea, 2. trzydziestolecie XVI, Musée d'Art et d'Histoire, Genewa
Jean Cousin starszy, Eva Prima Pandora, ok. 1550, Luwr
Gabriela d'Estrées i jej siostra księżna de Villars w kąpieli, Luwr
Primaticcio, Odyseusz i Penelopa, 1563
druga szkola
Druga szkoła działała za czasów Henryka IV (koniec XVI wieku) i miała mniejsze znaczenie niż pierwsza. Reprezentowali ją głównie francuscy artyści, tacy jak Toussaint Dubreuil i Martin Fréminet, ale również obcy - Ambroise Dubois i François Quesnel.
Manieryzm – termin, jakim określa się zjawiska w sztuce europejskiej XVI wieku. Dyskusyjny pozostaje zarówno sam termin, jak i jego zakres oraz geneza zjawiska nim określanego. Najogólniej poprzez pojęcie to rozumie się styl, występujący w okresie od ok. 1520 do końca XVI wieku i charakteryzujący się dążeniem do doskonałości formalnej i technicznej dzieła, a także wysubtelnieniem, wyrafinowaniem, wykwintnością i swobodą form.
Manieryzm
najpierw pojawił się we Włoszech (Rzym, potem Florencja, Padwa) i szybko rozpowszechnił się w Europie (Francja – szkoła z Fontainebleau, Praga, Gdańsk, Toledo). Nurt ten współistniał z różnymi tendencjami, czasami stojącymi na pograniczu z manieryzmem, takimi jak weneckie malarstwo kolorystyczne (Tycjan, Veronese), klasycyzm (Andrea Palladio), tenebryzm w (północnych Włoszech) i różne lokalne nurty w ramach renesansu (np. Peter Bruegel). W Polsce manieryzm przyswoił się słabo.Nazwa manieryzm wywodzi się od włoskiego maniera, a to z kolei z łacińskiego manus (ręka) i pierwotnie oznaczała specyficzne cechy, styl twórczości jakiegoś artysty. W przeciwieństwie do dzisiejszego rozumienia maniery i manieryzacji jako zjawisk o zabarwieniu pejoratywnym, w XVI wieku maniera oznaczała pożądaną cechę czy wręcz zaletę. Słowo to zostało zapożyczone z literatury poświęconej ogładzie towarzyskiej, w której oznaczało dodatnią cechę bycia. W tym też kontekście przeszło do języka francuskiego, gdzie la manière otrzymało znaczenie zbliżone do savoir-vivre. Wraz z końcem XVI wieku nasilała się tendencja do kwestionowania maniery rozumianej jako stylizacja
Pewne zapowiedzi tego stylu obserwuje się od początku XVI wieku w dziełach choćby Michała Anioła, Rafaela czy Giorgione.
Malarstwo Manieryzmu
Wśród ważniejszych cech specyficznych dla malarstwa manieryzmu, można wymienić brak realistycznego naśladowania natury, stosowanie wydłużonych proporcji ludzkiego ciała, rezygnacja z perspektywy zbieżnej lub przeciwnie – ekstremalne jej akcentowanie w nadnaturalnie długich sceneriach. Dzieła posiadały często alegoryczną wymowę z nagromadzeniem skomplikowanej symboliki.
Zrezygnowano z czytelnych i jasnych renesansowych kanonów kompozycyjnych, stosowano duże nagromadzenie postaci, sprawiające wrażenie natłoku. Koloryt często był arealny.
IMPRESJONIZM
nurt w sztuce europejskiej, a później także amerykańskiej, który został zapoczątkowany przez grupę paryskich artystów studiujących w Atelier Gleyère oraz w Académie Suisse w drugiej połowie XIX wieku.
Osiem paryskich wystaw w latach 1874-1886 zaowocowało zerwaniem nowej sztuki z akademizmem obowiązującym w II połowie tego stulecia. Za początek impresjonizmu uznaje się I wystawę grupy artystów zorganizowaną w atelier fotograficznym Nadara w 1874 roku.
Najbardziej charakterystyczną cechą malarstwa i rzeźby impresjonistycznej było dążenie do oddania zmysłowych, ulotnych momentów – "złapania uciekających chwil". Nazwa kierunku została ironicznie nadana przez krytyka sztuki oraz dziennikarza Louisa Leroy i pochodzi od tytułu obrazu Claude'a Moneta Impresja, wschód słońca.
Edouard Manet – nigdy nie stosował metody dywizjonistycznej – Śniadanie na trawie, Olimpia
Claude Monet – od jego obrazu Impresja, wschód słońca pochodzi nazwa "impresjonizm" – Nenufary, Katedra w Rouen
August Renoir – Bal w Moulin de la Galette , Huśtawka, Śniadanie wioślarzy
Edgar Degas – przedstawienia baletnic, w których eksponował ruch i jego możliwości ekspresyjne – Klasa tańca, Absynt (sytuacje z barów)
Camille Pissarro – malował głównie pejzaże, w których widać niezwykłą wrażliwość artysty na kolor i światło – Portal kościoła Saint-Jacques
Pierre Bonnard
Eugène Boudin
Gustave Caillebotte
Mary Cassatt
Claude Debussy
Edgar Degas
Fryderyk Hayder
Georges Lacombe
Claude Monet
Berthe Morisot
Camille Pissarro
Maurice Ravel
August Renoir
Georges Seurat
Alfred Sisley
James Abbott McNeill Whistler
Jean Frédéric Bazille
(ur. 6 grudnia 1841, zm. 28 listopada 1870) – francuski malarz impresjonista. Malował kompozycje figuralne, pejzaże, martwe natury i portrety.
Urodził się w Montpellier w średniozamożnej rodzinie protestanckiej. W 1859 r. podjął studia medyczne, w 1862 r. przeniósł się do Paryża, gdzie kontynuował naukę w pracowni Charlesa Gleyre`a. Tam poznał Renoira. Po zdaniu końcowych egzaminów medycznych w 1864 r. zajął wyłącznie się malarstwem. Przyjaźnił się z Monetem, Sisleyem i Manetem, których często wspierał materialnie. Poległ w czasie wojny francusko-pruskiej w 1870 r. pod Beaune-la-Rolande.
Twórczość Baziille`a stanowi ogniwo pośrednie pomiędzy realizmem Gustave Courbeta a dojrzałym impresjonizmem, którego artysta nie mógł już współtworzyć.
Znane prace [edytuj]
Różowa suknia (La Robe rose), (1864) - Musée d'Orsay, Paryż
Atelier przy ulicy Furstenberg – Musée Fabre, Montpellier
Aigues-Mortes – Musée Fabre, Montpellier
Autoportret, (1865) – The Art Institute, Chicago
Zebranie rodzinne (Réunion de Famille) (1867) – Musée d'Orsay, Paryż
Toaleta, (1870) – Musée Fabre, Montpellier
(ur. 12 lipca 1824 w Honfleur, zm. 8 sierpnia 1898 w Deauville) – francuski malarz-samouk.
Boudin malował głównie pejzaże rodzinnej Normandii. Do jego najpopularniejszych prac należą pejzaże nadmorskie.
Jego twórczość miała duży wpływ na powstanie impresjonizmu, a szczególnie na twórczość Moneta. Uważa się go za prekursora impresjonizmu.
Edgar Degas,
właśc. Hilaire-Germain-Edgar Degas, wym. [ilɛʀ ʒɛʁmɛ̃ ɛdɡɑʀ dœˈɡɑ] (ur. 19 lipca 1834 w Paryżu, zm. 27 września 1917 tamże) – francuski malarz i rzeźbiarz.
Urodził się w Paryżu w rodzinie zamożnego bankiera. Studiował pod kierunkiem Louisa Lamothe'a w tamtejszej École des Beaux-Arts (Szkole Sztuk Pięknych). Pierwotnie pozostawał pod wpływem twórczości Jeana Ingresa. Pełna inwencji kompozycja, świetna kreska i umiejętność przedstawiania postaci w ruchu przyczyniły się do uznania go za jednego z największych malarzy końca XIX wieku.
Początkowo malował historyczne i współczesne sceny rodzajowe, konie i sceny sportowe, w czym można zauważyć wpływy Maneta. Znany jest jednak szczególnie z obrazów przedstawiających tańczące kobiety.
Degas bywa zaliczany do impresjonistów, jego prace dążyły jednak często w kierunku realizmu i romantyzmu.
W latach 1872–1873 mieszkał u krewnych w Nowym Orleanie, skąd przywiózł do Francji jedyny obraz sprzedany za jego życia do muzeum[1].
Gdy w latach 80. Degas zaczął mieć kłopoty z oczami, skłonił się ku rzeźbie i pastelom, jako że te techniki nie wymagały ostrego wzroku.
Pierwszy i jedyny raz Degas pokazał swoją rzeźbę na szóstej wystawie impresjonistów w 1881. Była to rzeźba Czternastoletnia tancerka. Po śmierci artysty znaleziono w jego pracowni przeszło siedemdziesiąt rzeźb wykonanych z ciemnego wosku. W 1921 odlewnik Hèbrard wykonał odlewy rzeźb w brązie, metodą traconego wosku[2].
Zmarł w Paryżu. Pochowany jest na Cmentarzu Montmartre.
Rodzina Bellellich – 1858 – 1860, olej na płótnie 200 × 250 cm, Musée d'Orsay
Orkiestra Opery Paryskiej – 1869, olej na płótnie 56,5 × 46,2 cm,Musée d'Orsay
Lekcja tańca – 1874, technika mieszana 54,3 × 73, Metropolitan Museum of Art
Absynt – 1876, olej na płótnie 92 × 68 cm, Musée d'Orsay
Portret Edmonda Duranty – 1879
Primaballerina – 1878
Niebieskie tancerki – 1897, pastel 66 × 67 cm, Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina w Moskwie
(ur. 1848, zm. 1894) – francuski malarz. Początkowo tworzył w stylu akademickim, a następnie impresjonistycznym.
Caillebotte przyszedł na świat w zamożnej rodzinie. Zdobył wykształcenie prawnicze, a po odziedziczeniu majątku ojca nigdy nie miał kłopotów z pieniędzmi. W 1873 roku rozpoczął naukę w paryskiej École des Beaux-Arts, w tym samym roku poznał impresjonistów. Od tej pory zaczął tworzyć pod ich wpływem. Ze względu na swoją zamożność pomagał w organizowaniu i finansowaniu kolejnych wystaw grupy, kupował także wiele dzieł swych przyjaciół. Sam często małował robotników przy pracy albo sceny z życia paryskiej ulicy.
W 1882 Caillebotte wycofał się z życia publicznego, tworząc odtąd tylko martwe natury i pejzaże. Rok później spisał swój testament, w którym przekazał swą kolekcję 67 dzieł impresjonistów Państwu Francuskiemu, pod warunkiem że będą one wystawiane razem w Luwrze. Dzisiaj stanowią one część kolekcji paryskiego Musée d'Orsay.
Paul Cezanne
We wczesnym okresie twórczości pozostawał pod wpływem malarstwa barokowego i romantycznego. Brał udział w wystawach impresjonistów. Później jednak zakwestionował dotychczasowe sposoby ukazywania przestrzeni. Zrezygnował z perspektywy linearnej na rzecz ujmowania perspektywy z różnych punktów widzenia, kierunek takiego myślenia o sztuce znalazł następnie wyraz w kubizmie. W obrazach Cézanne'a kształt przedmiotów, zbliżał się do form geometrycznych.
Duży wpływ na twórczość Cézanne'a wywarło spotkanie z Pissarrem. Pod jego wpływem Cézanne rozjaśnił koloryt swoich obrazów i nadał im lekkość. Zrezygnował też z używania grubych szpachli, nanosząc plamy barwne subtelnymi pociągnięciami pędzla.
Ulubiona tematyka Cézanne'a to pejzaże (szczególnie okolice Aix-en-Porvence i Estaque), portrety oraz martwe natury, którymi zainteresował się w latach 70. XIX wieku. Malował owoce, stoły i krzesła, przedstawiając je w specyficzny sposób - tak, jakby traciły równowagę. Nie interesowało natomiast artysty życie Paryża, wystawnego miasta wraz z gwarem ulicznym, czy teatrami i kabaretami, które było w tym czasie tematem wielu płócien impresjonistów.
W obrazach takich, jak Góra Sainte-Victoire (z 1885) czy Madame Cézanne (z 1887) można dopatrywać się inspiracji nie tylko dla kubistów, lecz nawet fowistów. Wraz z Paulem Gauguinem i Vincentem van Goghiem jest uważany za jednego z trzech głównych postimpresjonistów. Od 1900 r. niemal do końca życia pracował nad obrazem Wielkie kąpiące się, w którym chciał połączyć studium natury z klasycznymi zasadami kompozycji.
W 1895 roku, dzięki staraniom marszanda Ambroise'a Vollarda, odbyła się pierwsza indywidualna wystawa artysty. Nie została dobrze przyjęta przez krytyków, wzbudziła natomiast zachwyt artystów, w szczególności awangardowych.
W 1907 roku, w ramach Salonu Jesiennego, zorganizowano wielką retrospektywną wystawę twórczości artysty, na której pokazano jego 50 obrazów. Wystawa ta doprowadziła do uznania znaczącej roli artysty.
Moderniści z początku XX wieku uważali Cézanne'a za prekursora współczesnego malarstwa. Henri Matisse nazwał go "ojcem wszystkich malarzy", a wielu twórców uznawało w nim twórcę przełomu w sztuce XX wieku. Również Pablo Picasso zachwycał się jego obrazami.
Auguste Renoir
Pierre-Auguste Renoir (ur. 25 lutego 1841, zm. 3 grudnia 1919) – malarz i rzeźbiarz francuski. Współtwórca i jeden z czołowych przedstawicieli impresjonizmu.
Karierę artystyczną zaczynał od dekorowania porcelanowych zastaw stołowych. W twórczości malarskiej koncentrował się na portretach dzieci i kobiet, aktach oraz martwych naturach. W ciągu niemal sześćdziesięcioletniej kariery namalował około sześciu tysięcy obrazów. Nigdy nie zajmował się malarstwem pejzażowym tak intensywnie jak inni impresjoniści. Był też płodnym rysownikiem, tworząc pobieżne szkice wykonane różnymi technikami. W wieku 66 lat artysta podjął pierwsze próby rzeźbiarskie, kiedy był już poważnie chory na reumatyzm.
Camille Ign.
a.bunia