SOCJOLOGIA
1. Kultura jest to ogół wytworów działalności ludzkiej; materialnych i niematerialnych wartości uznawanych, sposobów postępowania, zobiektywizowanych i przyjętych w dowolnej zbiorowości, przekazywanej innym zbiorowościom i następnym pokoleniom (definicja Czarneckiego)
2. Kulturowy à odnosi się do globalnego, szeroko rozumianego pojęcia kultury, np. kultura chińska, meksykańska
3. Kulturalny à odnosi się np. do instytucji// też o człowieku, wartościujące określenie, czyli taki, który przyswaja sobie pewne wzorce zachowań, normy itd.
4. Kultura osobista à zestaw cech charakterystycznych dla człowieka
5. Instytucja à instytucja są zespołami urządzeń, w których wybrani członkowie grupy otrzymują uprawnienia do wykonywania czynności publicznych oraz impersonalnych, dla zaspokojenia potrzeb jednostkowych oraz grupy i dla regulowania zachowań innych członków grupy
4 ZNACZENIA INSTYTUCJI:
- instytucją jest grupa osób powołanych do załatwienia spraw doniosłych, dla całej zbiorowości (powołana przez tę zbiorowość) np. Sejm, urząd miasta, uczelnia, policja (jako zbiór ludzi)
- formy organizacyjne zespołu czynności wykonywane przez niektórych członków grupy w imieniu innych członków grupy, podział ról, funkcji między członkami
- zespół środków materialnych pozwalających na wykonywanie funkcji ludziom w 1. rozumowaniu pojęcia, np. wyposażenie biura, wojska (broń)
- role społeczne niektórych członków grup wybranych przez społeczeństwo do spełniania pewnych ról, np. rola przewodnika
5 WARUNKÓW, KTÓRE MOGĄ DECYDOWAĆ O SKUTECZNYM I SPRAWNYM DZIAŁANIU INSTUTCJI:
1. Wyraźne określenie cech i zakresu wykonywania czynności
2. Racjonalny podział pracy (również wewnątrz instytucji)
3. Stopień depersonalizacji i obiektywizacji czynności
4. Uznanie i zaufanie, jakim cała zbiorowość darzy innych członków instytucji
5. Dana instytucja jest włączona w cały system innych instytucji, z którymi musi współpracować, zazębiać się itp.
ORGANIZACJA to celowa grupa społeczna, która funkcjonuje według pewnych reguł i zasad, współpracująca ze sobą – by osiągnąć określony cel. Istotą organizacji jest świadomość zasad, reguł, misji, celów oraz synergia (dopasowanie, wspomaganie działań innych).
ZBIÓR SPOŁECZNY
Ogół ludzi posiadających jakąś wspólną cechę, wyróżnioną przez obserwatora zewnętrznego, bez względu na to, czy ludzie uświadamiają sobie posiadanie tej cechy
ZBIOROWOŚĆ à dowolne skupienie ludzi, w którym wytworzyła się i utrzymuje, chociażby przez krótki czas, pewna więź społeczna np. pasażerowie autobusu
GRUPA SPOŁECZNA à są nią minimu ZBIÓR SPOŁECZNY
GRUPA SPOŁECZNA à są nią minimum 3 osoby tworzące wyodrębnioną całość i mające poczucie swojej odrębności, między którymi występują relacje psychiczne, zwane więzami społecznymi.
Odmiany:
1. Ze względu na typ struktury społecznej:
- grupy małe
- grupy duże np. naród
2. ze względu na typ więzi społecznej:
- grupy pierwotne – np. rodzina, więź oparta na stycznościach osobistych, podstawach emocjonalnych
- grupy wtórne – więź oparta na stosunkach rzeczowych, oparta na interesach, np. związki zawodowe
3. ze względu na występowanie sformalizowanych instytucji i kontroli społecznej:
- grupy formalne – występowanie instytucji sformalizowanych i kontroli społecznej
- grupy nieformalne – występowanie instytucji nieformalnych i kontroli społecznej nieformalnej, np. grupa koleżeńska
WARSTWA SPOŁECZNA à wg. Max’a Weber’a – to zbiór ludzi, który uznaje siebie i jest uznawany przez innych za wyższy lub niższy społecznie ze względu na zajmowane pozycje społeczne.
SKALE
1. Nominalna – nie daje możliwości porównania, coś jest czemuś równe lub nierówne
2. Porządkowa – może określić czy coś jest mniejsze lub większe i może też określić O ILE
3. Interwałowa – mówi o tym, co jest większe a co mniejsze oraz o ile
4. Ilorazowa – (proporcjonalna) – skala najmocniejsza, można określić ILE RAZY dane zjawisko jest mniejsze/większe od innego
POPULACJA:
To zbiór elementów podlegających badaniu statystycznemu
Próba badawcza – uzyskany w wyniku doboru z użyciem losowego, podzbiór elementów populacji poddany badaniu statystycznemu, na podstawie którego dokonuje się wnioskowania o danej populacji czy użyciu metod statystycznych
Błędy w próbie
błędy nielosowe:
- wynikające ze złego operatu losowania
- spowodowane odmianą udziału w losowaniu przez respondenta
- złe sformułowanie pytań, niewłaściwa kolejność pytań
- celowe wprowadzenie ankietera w błąd
ANKIETYWIZACJA A WYWIAD:
Technika ankietywizacji:
- ankieta –kwestionariusz, który może służyć do badań bez udziału pośrednika
- respondent ma w ręku kwestionariusz i wpisuje odpowiedzi
- dobra metoda przy tematach drażliwych (pieniądze, seks, dziwki ;p)
- pytania nie mogą być sugerujące, mają być selekcjonujące
- pytania winny być proste i zrozumiałe
- wyniki mogą ulec przekłamaniu
- nie ma ankietera
- możemy obliczyć swoje głosy, czyli sprawdzamy zakres swoich odpowiedzi
- wyniki mają określoną strukturę
- wyniki są łatwe do przeanalizowania statystycznego
- prosty sposób ankiety wizowania
- nie można zadawać pytania o więcej niż 1 zmienną
Technika wywiadu:
- ma miejsce, gdy biorą w nim udział 2 osoby (respondent i ankieter)
- ankieter zadaje pytania i rejestruje odpowiedzi
- ankieter ma w ręku kwestionariusz
- technika badawcza – interview
- nie piszemy odpowiedzi, gdy temat jest trudny (są problemy ze zrozumieniem pytania)
3 RODZAJE LOSOWANIA
1. Losowanie „loteria” – randomizacja, uprzypadkowienie
- mieszenie elementów, by ułożyły się w sposób przypadkowy
-losuje osoba bezstronna „sierotka”
- nie nadaje się do losowania z b.dużych populacji
2. Losowanie za pomocą tablic liczb przypadkowych
3. Losowanie systematyczne
PRÓBA REPREZENTATYWNA
- grupa typowa w sensie statystycznym – posiada wszystkie cechy w odpowiednich proporcjach
- celem badania są tylko cechy
- możliwie najwierniej odzwierciedla rozkład wartości czy relacji między zmiennymi zbiorowościami, z której próba została wyodrębniona
- część dużej zbiorowości statystycznej wylosowanej zgodnie z określonymi zasadami matematycznymi, ma takie same cechy jak duża zbiorowość
GRUPA NIEPREPREZENTACYJNA
- dobra metoda badania gdy badacza interesują cechy a nie proporcja
- takie, które oddają cechy, które występują w populacji
- tańsze, szybsze i mniej pracochłonne a próba wcale nie jest gorsza
- badania na całej populacji jest niemożliwe
KORELACJE
- współzmienność, współwystępowanie
- korelować = iść w parze
- zdrowie + starość à korelują ujemnie
Rodzaje korelacji:
1. Jedno jest przyczyną drugiego
2. Nie ma związku między 1 a 2 czynnikiem
3. Na 1 i 2 czynnik wpływa czynnik 3
Cecha = zmienna (w socjologii)
-każda cecha koreluje z inną
-zmienna zależna – koreluje z niezależną (ale nie na odwrót)
- mogą korelować 2 zmienne zależne
- korelacja mocna – przyczynowość, zupełny przypadek, badamy zależność a przyczyna tkwi w innych zmiennych
umkc