socjotechniki.zarzadzania-mater.pdf

Socjotechniki zarządzania

I. Czym jest socjotechnika?

⇒ Socjotechnika, inaczej inŜynieria społeczna, to zespół zaleceń , dyrektyw,

czasem przestróg dotyczących racjonalnych oddziaływań na ludzi, ich postawy

i zachowania społeczne.

⇒ W wąskim rozumieniu jest to nauka, która zajmuje się ustalaniem sposo

bów wpływania na zachowania ludzkie lub sytuacje społeczne po to, aby wy

woływać poŜądane skutki.

⇒ Zalecenia obowiązują w określonych warunkach – np.:

T1 – większość grup nieformalnych ma przywódców (kierowników);

T2 – przywódcy grup najskuteczniej oddziałują na postawy członków grup i na

obowiązujące w grupie normy;

T3 – ludzie aspirują do grup, których prestiŜ w danym środowisku jest wyso

ki;

T4 – ludzie aspirujący do danej grupy są konformistyczni wobec jej norm.

W socjotechnice, której zalecenia opierają się na prawach i twierdzeniach na

uk społecznych – prawdopodobieństwo to nie osiąga nigdy jedności [(P < 1)].

Prawa te są probabilistyczne i zrelatywizowane do czasu i miejsca.

Dla porównania – w inŜynierii lądowej – praktycznym zastosowaniu nauk

przyrodniczych (czyli w tym przypadku fizyki) prawdopodobieństwo to jest

często równe jedności. Prawa fizyki są zasadniczo deterministyczne i obowią

zują w szerokim zakresie czasoprzestrzennym.

II. Identyfikacja cech osobowościowych

Próba auto – diagnozy własnego temperamentu na podstawie testu Eysencka .

Uzyskane wyniki testu pozwolą ukazać relacje między poszczególnymi elemen

tami struktury osobowości człowieka.

Rysunek 1. Wymiary określające typologię temperamentów

Chwiejność emocjonalna

Apatyczny

Lękliwy

Sztywny

Zamyślony

Powścią

gliwy

Melan

cholik

Cho

leryk

DraŜliwy

Chwiejny

Agresywny

Zmienny

Lekko

myślny

Intro

wersja

Fleg

maty k

San

gwinik

Ektra

wersja

Bierny

OstroŜny

PowaŜny

Opanowa

Rzetelny

Towarzyski

Gadatliwy

Optymista

Beztroski

Aktywny

Stałość emocjonalna

Tab. 1. Opis typologii temperamentów

Cechy psychomotoryczne

Temperamenty

Sangwinik Melancholik Choleryk Flegmatyk

Zabarwienie emocjonalne

(Ŝycie uczuciowe)

Wesoły

Smutny

RozdraŜnio

ny, wybu

chowy

Zrównowa

Ŝony, stały

Łatwość po

wstawania

DuŜa

Mała

DuŜa

Mała

Cechy formal

ne przeŜyć

psychicznych

Siła

Słabe

Silne

Słabe

Głębokość Płytkie

Głębokie

Płytkie

Czas trwania Płynne, nie

trwałe

Trwałe

Częściowo

trwałe

Sposób re

agowania (wy

konywanie

ruchów)

Przebieg nieregularny Regularny Nieregularny Regularny

Szybkość szybko

powoli

Szybko

Powoli

Siła

silne

Słabe

Silne

Słabe

Czas trwania Płynne, nie

trwałe

Trwałe

Aktywnie

trwałe

Biernie trwa

łe

Zakres

DuŜy

Mały

DuŜy

Mały

Przebieg nieregularny Regularny nieregularny Regularny

III. Wywieranie wpływu w procesie budowania zespołu (team building)

Uzasadnienie znaczenia pracy zespołowej

Dwie osoby lub więcej, które współdziałają i wzajemnie na siebie wpływają w

dąŜeniu do osiągnięcia wspólnego celu stanowią grupę. Tego typu forma pra

cy ludzi stanowi nieodłączną część Ŝycia kaŜdej organizacji firmy lub przedsię

biorstwa. Bardzo wiele działań ludzi dokonuje się w ramach jakiejś grupy.

Grupa jest miejscem obróbki człowieka:

a) od strony współpracy z innymi – kształtuje umiejętności personalne;

b) od strony zadaniowej – zaspokaja potrzebę osiągnięć.

Grupa jest miejscem spotykania się pewnej ilości jej członków pozostających

we wzajemnych dynamicznych odniesieniach wobec siebie. Liczba tych odnie

sień, wyjąwszy formę 3 osobowej grupy, jest większa od liczby osób wcho

dzących w skład grupy. Liczba członków wzrasta w porządku arytmetycznym

a liczba wzajemnych odniesień w porządku geometrycznym – (wielokąt z

przekątnymi: liczba kątów – liczba członków grupy. Liczba prostych – wza

jemne odniesienia).

Poziom współdziałania poszczególnych uczestników pracy grupowej odzwier

ciedla poziom realizacji funkcji personalnej w firmie lub przedsiębiorstwie.

WyraŜa się ona w tworzeniu grup i zespołów formalnych i nieformalnych. Ce

chą charakterystyczną w tym względzie jest fakt, Ŝe niemalŜe kaŜdego dnia

powstaje i rozpada się grupa lub zespół strukturalny czy zadaniowy.

Efektywna realizacja funkcji personalnej implikuje dobór pracowników ze

względu na umiejętności tworzenia grupy i zespołu.

Na podstawie wniosków płynących z realizacji projektów zostaną omówio

ne zasady i zalecenia oraz socjotechniki związane z procesem budowania

zespołu. W sposób szczególny zaś takie zagadnienia jak:

⇒ Konstruowanie efektywnego zespołu ;

⇒ Etapy tworzenia się zespołu;

⇒ Typologia ról grupowych

⇒ Zasady pracy grupowej

Efektywny zespół

a) Jasno określony cel;

b) WyŜszość celów grupowych nad jednostkowymi;

c) Szacunek dla lidera;

d) Kompetentni członkowie grupy, wspomagający swój rozwój;

e) Jednakowe, wysokie zaangaŜowanie wszystkich członków;

f) Otwarta komunikacja wewnątrz grupowa, pozytywny klimat społeczny;

Cykl Ŝycia zespołu

Tab. 1. Fazy Ŝycia zespołu i ich charakterystyka

Faza Ŝycia zespołu

Cechy charakterystyczne

Forming

ZróŜnicowane postrzeganie celów indywidualnych i

grupowych

Storming

MoŜliwe konflikty, co do celu zespołowego

MoŜliwe nieporozumienia i róŜnice poglądów

Kreacja wspólnych zasad działań

Norming

Dostrzeganie wspólnej wizji

Praca na podstawie wypracowanych zasad

Jasny, wspólny cel

Performing

Zwiększone zaufanie, bardziej otwarta komunikacja

Zwiększona efektywność i zadowolenie z pracy

Transforming

Redefinicja celów

DąŜenie do osiągania nowych celów

Budowanie zespołu wymaga określenia ról, jakie uczestnicy zespołu będą po

dejmować w trakcie realizacji podejmowanych zadań. MoŜna do nich zaliczyć role

opisane według następującej typologii:

Identyfikacja ról grupowych

Tab. 2. Typologia ról grupowych (wg. M. Belbin)

Typ roli

Opis roli

Myśliciel

Oryginalny myśliciel, generator pomysłów

Poszukiwacz zasobów Poszukiwacz zasobów, uwikłany w liczne inte

rakcje społeczne

Koordynator

Przewodnik – koordynator wysiłków, który dba

o równowagę sił

Realizator

Osoba nadająca kształt zadaniom

Krytyk wartościujący Osoba oceniająca pracę podwładnych i organi

zująca pracę

Skrupulatny wykonawca

Kończący dzieło detalista

Dusza zespołu

Towarzyski, tonizuje relacje w grupie

Lokomotywa

Orientacja na zadania, rywalizacja, inicjatywa

w działaniach

Zwykły cierpliwy uczestnik Praca w grupie w zaleŜności od siły presji wew.

/ zew.

Dobry zespół jest złoŜony z wielu typów ludzkich: szefów, osób skupionych na

realizacji zadania i na utrzymaniu dobrych relacji międzyludzkich

Poszczególne role specjalizują i sprawdzają się w określonych obszarach funkcjo

nowania grupy.

Tab. 3. Specjalizacja i skuteczność ról w działaniu

Określenie roli w zespole (Typ

Skuteczność w działaniu

roli)

Poszukiwacz źródeł i Myśliciel Tworzenie nowych idei, generacja pomy

słów

Koordynator i Lokomotywa Komponowanie zespołu, przewodzenie

Poszukiwacz źródeł i Dusza ze

Nawiązanie kontaktów z otoczeniem, bu

społu

dowanie dobrej atmosfery w zespole

Skrupulatny wykonawca i Reali

Realizacja zadań, wykonywanie pomysłów,

zator

planowanie konkretnych rozwiązań, podą

Ŝanie za innymi

Krytyk wartościujący

Ocena sposobów postępowania

Role mogą być efektem:

⇒ składu grupy;

⇒ przyjmowanej orientacji (zadanie, cel współpraca, rywalizacja);

⇒ rodzaju zadania;

⇒ potencjału poszczególnych członków grupy (inteligencja, otwartość / za

mkniętość na innych);

⇒ wymogów zadania i warunków, w których zadanie jest realizowane.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: