gramsci - turyński ruch rad fabrycznych(5).pdf - Gramsci - Ferdek1956

Antonio Gramsci

Tury ń ski ruch

rad fabrycznych

Studenckie Koło Filozofii Marksistowskiej (Uniwersytet Warszawski)

WARSZAWA 2007

Antonio Gramsci – Turyński ruch rad fabrycznych (1920 rok)

Sprawozdanie Antonio Gramsciego „Turyński

ruch rad fabrycznych” zostało opublikowane po

raz pierwszy po rosyjsku, niemiecku i francusku w

„Internazionale Comunista”, r. 1920, nr 14, a

następnie ukazało się w języku włoskim bez

podpisu w piśmie „L'Ordine Nuovo” I, nr 73 z 14

marca r. 1921.

Podstawa niniejszego wydania: Antonio Gramsci,

„Pisma wybrane”, tom 1, wyd. Książka i Wiedza,

Warszawa 1961.

Tłumaczenie z języka włoskiego: Barbara

Sieroszewska.

– 2 –

www.skfmuw.w.pl

Antonio Gramsci – Turyński ruch rad fabrycznych (1920 rok)

(Sprawozdanie przesłane Komitetowi Wykonawczemu

Międzynarodówki Komunistycznej w lipcu roku 1920)

Jeden z członków delegacji włoskiej, który właśnie powrócił z Rosji Radzieckiej, opowiedział

robotnikom turyńskim, że trybuna, na której nastąpiło powitanie delegacji w Kronsztadzie, ozdobiona

była następującym transparentem: „Niech żyje turyński strajk powszechny z kwietnia 1920 roku!”

Robotnicy przyjęli tę wiadomość z wielką radością i zadowoleniem. Większość członków

wysłanej do Rosji delegacji włoskiej była przeciwna kwietniowemu strajkowi powszechnemu. W swoich

artykułach skierowanych przeciwko strajkowi twierdzili oni, że robotnicy turyńscy padli ofiarą złudzenia

i przecenili znaczenie strajku.

Toteż robotnicy turyńscy z radością usłyszeli o tym dowodzie sympatii towarzyszy z Kronsztadu i

powiedzieli sobie: „Nasi towarzysze, komuniści rosyjscy, lepiej zrozumieli i ocenili wagę strajku

kwietniowego aniżeli oportuniści włoscy i dali im dobrą nauczkę”.

S t r a j k k w i e t n i o w y

Turyński ruch kwietniowy był rzeczywiście doniosłym wydarzeniem nie tylko w dziejach

proletariatu włoskiego, ale również w dziejach proletariatu europejskiego, a nawet, rzec można, w historii

proletariatu całego świata.

Po raz pierwszy w historii proletariat podjął walkę o kontrolę nad produkcją, choć nie popchnął go

do tej akcji ani głód, ani bezrobocie. Co więcej, walkę tę podjęła nie tylko mniejszość, nie sama tylko

awangarda klasy robotniczej. Masy robotnicze Turynu jak jeden mąż stanęły do walki i doprowadziły ją

do końca, nie bacząc na wyrzeczenia i ofiary.

Metalowcy strajkowali przez miesiąc, pozostali robotnicy – przez dziesięć dni.

Strajk powszechny w ostatnich dziesięciu dniach rozszerzył się na cały Piemont i zmobilizował

około pół miliona robotników przemysłowych i rolnych, obejmując zatem około czterech milionów

ludności.

Kapitaliści włoscy wytężyli wszystkie siły, aby zdusić turyński ruch robotniczy. Wszystkie środki

państwa burżuazyjnego oddane zostały do ich dyspozycji, podczas gdy robotnicy prowadzili walkę sami,

bez żadnej pomocy ze strony kierownictwa Partii Socjalistycznej ani ze strony Powszechnej Konfederacji

Pracy. Przeciwnie, kierownictwo partii i konfederacji wyszydziło robotników turyńskich i robiło

wszystko, co było w jego mocy, aby powstrzymać robotników i chłopów włoskich od wszelkiej akcji

rewolucyjnej, za której pośrednictwem chcieli oni zamanifestować swoją solidarność z braćmi turyńskimi

i przyjść im z wydatną pomocą.

Ale robotnicy turyńscy nie upadli na duchu. Wytrzymywali cały napór kapitalistycznej reakcji,

zachowali dyscyplinę aż do końca i nawet po klęsce dochowali wiary sztandarowi komunizmu i rewolucji

światowej.

A n a r c h iśc i i s y n d y k a l iśc i

Propaganda anarchistów i syndykalistów przeciwko dyscyplinie partyjnej i dyktaturze proletariatu

nie miała najmniejszego wpływu na masy nawet wówczas, kiedy wobec zdrady przywódców strajk

zakończył się klęską. Robotnicy turyńscy poprzysięgli, że wzmogą walkę rewolucyjną i poprowadzą ją na

dwa fronty: przeciwko zwycięskiej burżuazji i przeciwko zdradzieckim przywódcom.

Świadomość i dyscyplina rewolucyjna, której masy turyńskie dały dowody, wywodzą się z

gospodarczych i politycznych warunków, w jakich rozwijała się walka klasowa w Turynie.

– 3 –

www.skfmuw.w.pl

Antonio Gramsci – Turyński ruch rad fabrycznych (1920 rok)

Turyn jest ośrodkiem o charakterze wybitnie przemysłowym. Prawie trzy czwarte ludności, której

jest tu pół miliona, stanowią robotnicy. Element drobnomieszczański stanowi znikomą mniejszość. W

Turynie znajduje się ponadto zwarta masa urzędników i techników, którzy są zorganizowani w związkach

zawodowych i należą do Izby Pracy. W czasie wszystkich wielkich strajków stali oni u boku robotników,

a zatem jeśli nie wszyscy, to w każdym razie znaczna ich część osiągnęła świadomość prawdziwego

proletariatu walczącego przeciwko kapitałowi o rewolucję i komunizm.

P r o d u k c j a p r z e m y s ł o w a

Produkcja turyńska, jeśli spojrzeć na nią z zewnątrz, jest całkowicie scentralizowana i jednorodna.

Pierwsze miejsce zajmuje w niej przemysł metalurgiczny, zatrudniający około 50 tysięcy robotników i 10

tysięcy urzędników i personelu technicznego. W samych tylko zakładach Fiata pracuje 35 tysięcy ludzi –

robotników, urzędników i techników. W głównych zakładach tego przedsiębiorstwa pracuje 16 tysięcy

robotników wytwarzających wszelkiego rodzaju samochody za pomocą najnowocześniejszych

udoskonalonych metod.

Produkcja samochodów jest produkcją charakterystyczną dla turyńskiego przemysłu metalowego.

Większa część załóg składa się z robotników wykwalifikowanych i z inżynierów, którzy jednak nie

przesiąknęli mentalnością drobnomieszczańską, jak to się dzieje z robotnikami wykwalifikowanymi w

innych krajach, a zwłaszcza w Anglii.

Produkcja samochodów, zajmująca pierwsze miejsce w przemyśle metalurgicznym,

podporządkowała sobie inne gałęzie produkcji, jak przemysł drzewny i gumowy.

Metalowcy stanowią awangardę proletariatu turyńskiego. Ze względu na wyjątkową sytuację tego

przemysłu każdy ruch wszczęty przez jego robotników staje się powszechnym ruchem mas i przybiera

charakter polityczny i rewolucyjny nawet wówczas, jeśli początkowo dotyczył jedynie żądań z dziedziny

ruchu zawodowego.

Turyn posiada jedną tylko poważną organizację zawodową liczącą 90 tysięcy członków – Izbę

Pracy. Istniejące grupki anarchistów i syndykalistów nie mają żadnego niemal wpływu na masy

robotnicze, które mocno i zdecydowanie stoją po stronie Partii Socjalistycznej, składającej się po

większej części z robotników komunistów.

Ruch komunistyczny rozporządza następującymi organizacjami bojowymi: sekcją partii, liczącą

1500 członków, dwudziestu ośmioma kołami o łącznej liczbie 10 tysięcy członków i dwudziestu trzema

organizacjami młodzieży, liczącymi 2 tysiące członków.

W każdym przedsiębiorstwie istnieje stała grupa komunistyczna z własnym trzonem

kierowniczym. Poszczególne grupy łączą się według położenia topograficznego ich zakładów pracy w

grupy rejonowe, które skupiają się dokoła komitetu kierowniczego wchodzącego w skład sekcji Partii,

która to sekcja kieruje całym ruchem komunistycznym w mieście i przewodzi masom robotniczym.

T u r y n s t o l i cą W ł o c h

Przed rewolucją burżuazyjną, która stworzyła ustrój burżuazyjny we Włoszech, Turyn był stolicą

małego państewka, obejmującego Piemont, Ligurię i Sardynię. W tym okresie w Turynie dominował

drobny przemysł i handel.

Po zjednoczeniu Królestwa Włoskiego i przeniesieniu stolicy do Rzymu zdawało się, że Turyn

straci znaczenie. Ale w krótkim czasie miasto przezwyciężyło kryzys gospodarczy i stało się jednym z

najważniejszych ośrodków przemysłowych Włoch. Można powiedzieć, że Włochy mają trzy stolice:

Rzym – jako ośrodek administracyjny państwa burżuazyjnego, Mediolan – jako centrum handlowe i

– 4 –

www.skfmuw.w.pl

Antonio Gramsci – Turyński ruch rad fabrycznych (1920 rok)

finansowe kraju (wszystkie banki, urzędy handlowe i instytucje finansowe koncentrują się w Mediolanie)

i wreszcie Turyn – jako ośrodek przemysłu, w którym produkcja przemysłowa osiągnęła najwyższy

stopień rozwoju. Z chwilą przeniesienia stolicy do Rzymu z Turynu wyemigrowała cała drobno i

średniomieszczańska inteligencja, która dostarczyła nowemu państwu burżuazyjnemu personelu

administracyjnego, niezbędnego dla jego funkcjonowania. Natomiast rozwój wielkiego przemysłu

przyciągnął do Turynu kwiat włoskiej klasy robotniczej. Proces rozwojowy tego miasta jest tedy z punktu

widzenia historii Włoch i włoskiej rewolucji proletariackiej niezmiernie ciekawy.

Proletariat turyński stał się w ten sposób przewodnikiem duchowym włoskich mas robotniczych,

związanych z tym miastem różnego rodzaju więzami – pokrewieństwa, tradycji, historii. Marzeniem

każdego włoskiego robotnika jest otrzymanie pracy w Turynie.

Wszystko to wyjaśnia powody, dla których masy robotnicze całych Włoch pragnęły – nawet

wbrew woli swoich przywódców – zamanifestować swoją solidarność ze strajkiem powszechnym w

Turynie. Widzą one w tym mieście centrum, stolicę rewolucji komunistycznej, Piotrogród włoskiej

rewolucji proletariackiej.

D w a p o w s t a n i a z b r o j n e

W ciągu wojny imperialistycznej w latach 19141918 Turyn przeżył dwa zbrojne powstania.

Pierwsze, które wybuchło w maju roku 1915, miało na celu zapobieżenie przystąpieniu Włoch do wojny z

Niemcami (przy tej sposobności splądrowany został Dom Ludowy). Drugie powstanie, w sierpniu roku

1917, miało cechy zbrojnej walki rewolucyjnej na wielką skalę.

Wieść o rewolucji lutowej w Rosji powitana została w Turynie z nieopisaną radością. Robotnicy

płakali ze wzruszenia na wieść o tym, że władza cara została obalona przez robotników Piotrogrodu. Ale

robotnicy turyńscy nie dali się otumanić demagogiczną frazeologią Kiereńskiego i mienszewików. Kiedy

w lipcu 1917 roku przybyła do Turynu misja, wysłana do Europy zachodniej przez Radę Delegatów

Robotniczych i Żołnierskich Piotrogrodu, i delegaci Smirnow i Goldenberg ukazali się

pięćdziesięciotysięcznej rzeszy robotników, powitały ich ogłuszające okrzyki: „Niech żyje Lenin! Niech

żyją bolszewicy!”

Goldenberg nie był zbytnio z tego przyjęcia zadowolony; nie mógł zrozumieć, jakim sposobem

towarzysz Lenin zdobył wśród robotników turyńskich tak wielką popularność. Nie należy zapominać, że

epizod ten miał miejsce po zgnieceniu lipcowego zrywu bolszewickiego, że włoska prasa burżuazyjna

grzmiała przeciwko Leninowi i bolszewikom, nazywając ich zbójami, intrygantami, agentami i szpiegami

imperializmu niemieckiego.

Od początku wojny włoskiej (24 maja 1915 roku) proletariat turyński nie przeprowadził ani jednej

masowej manifestacji.

B a r y k a d y , r o w y s t r z e l e c k i e , z a s i e k i

Imponujący wiec, zorganizowany na cześć wysłanników piotrogrodzkiej rady delegatów,

zapoczątkował nowy okres ruchów masowych. Nie minął miesiąc i robotnicy turyńscy z bronią w ręku

powstali przeciwko imperializmowi i militaryzmowi włoskiemu. Powstanie wybuchło 23 sierpnia roku

1917. Przez pięć dni robotnicy walczyli na ulicach miasta. Powstańcy, uzbrojeni w karabiny, granaty i

karabiny maszynowe, zdołali zająć niektóre dzielnice miasta i trzykrotnie lub czterokrotnie podejmowali

próby zdobycia centrum miasta, w którym znajdowały się siedziby instytucji rządowych i komendantur

wojskowych.

– 5 –

gramsci - turyński ruch rad fabrycznych(5).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: