Brama Kolumn
Główne wejście do ogrodu wiedzie przez Bramę Kolumn. Po lewej i prawej stronie znajdują się po cztery kolumny w stylu korynckim usytuowane na bazie. Tuż przed bramą znajduje się wzorowany na egipski obelisk. Hieroglify na nim umieszczone mają jednak, wyłącznie funkcję ozdobną.
Pałac Sanssouci
Pałac Sanssouci (niem. Schloss Sanssouci) (fr. sans souci = bez zmartwień) – rokokowy pałac Hohenzollernów we wschodniej części parku Sanssouci w Poczdamie (Brandenburgia, Niemcy).
Wzniesiony w latach 1745–1747 jako rezydencja letnia na zlecenie króla Prus Fryderyka II Wielkiego przez Georga Wenzeslausa von Knobelsdorffa według szkiców fundatora. Przebudowany i rozbudowany w latach 1840–1842 przez Ludwiga Persiusa (projekty) i Ferdinanda von Arnima (kierownictwo budowy) na życzenie Fryderyka Wilhelma IV.
Pałac Sanssouci należy do grupy pałaców i zespołów parkowych w Poczdamie i Berlinie wpisanych w 1990 na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obecnie (2008) o pielęgnację i restaurację pałacu troszczy się Fundacja Pruskie Pałace i Ogrody Berlin-Brandenburg (niem. Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg).
Pierwsze szkice pałacu zostały wykonane przez Fryderyka II Wielkiego, który zlecił dalsze prace architektoniczne i budowlane Georgowi Wenzeslausowi von Knobelsdorffowi. Projekt monarchy przewidywał budowę parterowego pałacu.
Pałac miał być jedynie letnią rezydencją, maison de plaisance, na prywatny użytek króla i jego gości od końca kwietnia do początku października. Fryderyk planował to pobyty sans souci (pol. bez zmartwień), poświęcając się swoim zainteresowaniom i realizacji pasji artystycznych. Jednak dwadzieścia lat później w zachodniej części parku Sanssouci Fryderyk wybudował dużo większy pałac reprezentacyjny - Nowy Pałac, którego rozmiary oraz barokowy wygląd dawały świadectwo potęgi Prus po latach trudów i wyrzeczeń związanych z prowadzeniem wojny siedmioletniej (1756–1763).Barokowa rezydencja nie cieszyła się jednak sympatią Fryderyka II Wielkiego, który mawiał o niej fanfaronada. Rzadko przebywał w Nowym Pałacu, preferując pałac Sanssouci.
W XVII w. doszło do rozdzielenia państwowych obowiązków królewskich od prywatnego życia monarchy. Fryderyk spełniał obowiązki reprezentacyjne w miejskim pałacu w Poczdamie (niem. Potsdamer Stadtschloss), wybudowanym w latach 1662–1669 przez Fryderyka Wilhelma I. W pałacu poczdamskim Fryderyk spędzał zimę. W pałacu Sanssouci mieszkał w miesiącach letnich (wyjątkiem były okresy wojen) poświęcając się sztuce i filozofii.
Po śmierci Fryderyka II Wielkiego rozpoczęła się w Prusach nowa epoka, widoczna również w architekturze. Fryderyk ignorował faworyzowany w Europie styl klasycystyczny, który rozwijał się pomiędzy 1770 a 1830. Z wstąpieniem na tron następcy Fryderyka, Fryderyka Wilhelma II, klasycyzm zagościł w Berlinie i Poczdamie. Panujący od 1797 Fryderyk Wilhelm III Pruski przebywał w pałacu Sanssouci sporadycznie. Król wraz z rodziną preferował jako letnią rezydencję pałac Paretz czy pałac na Pawiej Wyspie.
Prawie sto lat po wybudowaniu pałacu Sanssouci rządy w Prusach objął Fryderyk Wilhelm IV. Król był zafascynowany osobą Fryderyka II Wielkiego i okresem jego rządów. Podobnie jak Fryderyk posiadał rozliczne zainteresowania i aspiracje artystyczne. Jeszcze jako książę zdradzał wielkie zainteresowanie kompleksem Sanssouci – w 1832 poprosił o pozwolenie zamieszkania w pałacu, chociaż dla niego i jego małżonki Elżbiety Ludwiki Wittelsbach wybudowano pałac Charlottenhof. Po śmierci Fryderyka IV ostatnim lokatorem pałacu była wdowa Elżbieta Ludwika Wittelsbach, która pomieszkiwała w Sanssouci w miesiącach letnich przez następne trzynaście lat. Po śmierci Elżbiety Ludwiki pałac Sanssouci został zamieniony w muzeum. Po zakończeniu I wojny światowej i abdykacji Wilhelma II w 1918, majątek Hohenzollernów został skonfiskowany przez rząd. Po wojnie większość eksponatów wywiezionych do Rheinsberga została skonfiskowana przez Armię Czerwoną i wywieziona do ZSRR. Obecnie o pielęgnację i restaurację pałacu troszczy się założona 1 stycznia 1995 Fundacja Pruskie Pałace i Ogrody Berlin-Brandenburg.
Ogrody tarasowe
Stok podzielono na sześć szerokich tarasów, by jak najlepiej wykorzystać dobre nasłonecznienie. Po murach wzmacniających tarasy pięły się winorośle sprowadzone z Portugalii, Włoch, Francji, a także z pobliskiego Ruppin. W 168 oszklonych niszach rosły figowce. Z przodu każdy taras ograniczony był pasem trawnika i żywopłotem z drzew owocowych. Trawniki zdobiły równo przycięte drzewa z rodziny cisowatych. Na szczyt wzniesienia prowadziło 120 centralnie zlokalizowanych schodów (obecnie 132), dzielących stok na dwie części.
U stóp tarasów założono w 1745 barokowy ogród dekoracyjny, pośrodku którego zbudowano wielką fontannę (niem. Grosse Fontäne) (1748). W 1750 wokół fontanny rozstawiono marmurowe rzeźby rzymskich bogów – Wenus, Merkurego, Apolla, Diany, Junony, Jowisza, Marsa i Minerwy oraz alegoryczne przedstawienia czterech elementów – powietrza, ognia, wody i ziemi.
Grota Neptuna
Grota została wzniesiona w latach 1751-54 przez Johanna Petera Benckerta i Goerga Franza Ebenhecha na podstawie projektu Goerga Wenzeslausa von Knobelsdorffa. Była częścią systemu wodotrysków (fontann, kaskad i kanałów) w parku otaczającym letnią rezydencję Fryderyka II Wielkiego w Poczdamie. Stanęła we wschodniej części parku, niedaleko wejścia z obeliskiem.
Na szczycie groty znajduje się figura rzymskiego boga wód, chmur i deszczu – Neptuna. Wnętrze groty wyłożone jest muszlami – które należały do jednych z głównych elementów dekoracyjnych doby rokoko.
Świątynia Antyczna
Niem. Antikentempel – rokokowa rotunda w formie świątyni antycznej w zachodniej części parku. Antikentempel została zbudowana w latach 1768-69 przez Karla von Gontarda na zlecenie Fryderyka II Wielkiego. Początkowo była miejscem przechowywania królewskiej kolekcji sztuki antycznej oraz zbiorów monet i gemm, udostępnionych zwiedzającym już za czasów Fryderyka II Wielkiego. W 1798 z rozkazu Fryderyka Wilhelma III kolekcja monet i gemm została przeniesiona do gabinetu antycznego w pałacu w Berlinie. Antikentempel stała się miejscem ostatniego spoczynku członków rodziny Hohenzollernów i tak jest do dziś.
Antikentempel jest rotundą otoczoną dziesięcioma kolumnami w stylu toskańskim (Tholos) z przylegającym do niej kwadratowym aneksem. Średnica rotundy wynosi ok. 16 m. Wymiary aneksu to 9,40 na 9,40 m. Rotundę przykrywa kopuła, na której znajduje się latarnia z czterema owalnymi otworami okiennymi. Ściany rotundy są wyłożone szarym marmurem śląskim. Dookoła biegnie drewniana konsola, na której stały większe rzeźby i naczynia. Nad nią na pięćdziesięciu kolejnych konsolach prezentowano antyczne popiersia. Nad drzwiami wejściowymi, w pozłacanych ramach, znajduje się relief przedstawiający cesarza Trajana na koniu.
Obok sarkofagów członków rodziny królewskiej w pomieszczeniu stoi marmurowa rzeźba przedstawiająca cesarzową Augustę Wiktorię, wykonana w 1904 r. przez Carla Begasa dla ogrodu różanego cesarzowej przy Nowym Pałacu.
Na ścianach latarni znajdują się wyblakłe malowidła. Ściany aneksu pokrywa drewniana boazeria.
Belweder na wzgórzu Klausberg
Z włoskiego belle-piękny, vedere-widzieć czyli po polsku piękny widokJ Znajduje się w zachodniej części parku. Stąd rozciągał się wspaniały widok na park Sanssouci, pałace Hohenzollernów i miasto Poczdam.Wzniesiony w latach 1770-72 przez Georga Christiana Ungera na zlecenie króla Prus Fryderyka II Wielkiego. Doszczętnie zniszczony w ostatnich dniach II wojny światowej, odbudowany w 2002.
Projektując belweder, Georg Christian Unger wzorował się na szkicach włoskiego archeologa Francesco Bianchiniego opublikowanych w 1738 w dziele Del Palazzo de´Cesari. Bianchini podjął się próby rekonstrukcji pałacu cesarskiego na rzymskim Palatynie. W swojej pracy opierał się na przekazach literackich doby antyku, odkryciach archeologicznych oraz na przedstawieniu antycznego budynku świątynnego zachowanym na starożytnej monecie rzymskiej, znalezionej na placu marcellum magnum wybudowanym za panowania Nerona. Obraz na monecie przedstawia otwartą rotundę przykrytą kopułą otoczoną przez kolumny.
Belweder ma formę dwupiętrowej rotundy. Dolna część budowli opiera się na dwudziestu kolumnach porządku jońskiego, które podtrzymują następne piętro otoczone dwudziestoma kolumnami korynckimi. Po stronie wschodniej i zachodniej znajdują się portyki. Trzecia kolumnada, złożona z figur z piaskowca przedstawiających postaci boskie, opasuje górną część budowli pod kopułą.
gienia-1709