Dr. Haim G Ginott, Alice Ginott, H. Wallace Goddard miedzy-rodzicami-a-dziecmi.-przyjazne-kontakty-z-pociechami full version.pdf

6 / Midzy rodzicami a dziemi

Rozdzia 6

Pozytywne metody wychowawcze: dzie z ycia dziecka

137

Rozdzia 7

Zazdro: tragiczna tradycja

151

Rozdzia 8

Niektóre róda lku u dzieci: zapewnienie emocjonalnego

bezpieczestwa

165

Rozdzia 9

Seks i zasady moralne: delikatne traktowanie

wanego tematu

175

Rozdzia 10

Podsumowanie: rady dla rodziców

191

Epilog

203

Jak mona pomóc dzieciom

205

Jak psychoterapeuci radz sobie z wasnymi dziemi?

213

Literatura uzupeniajca

221

Skorowidz

223

Nota o autorach

229

ROZDZIA 2

Potga sów:

sposoby zachcania dziecka

i kierowania nim

W trakcie psychoterapii dziecku nigdy nie mówi si: „Jeste takim ko-

chanym, maym chopcem” albo: „Jeste wspaniaa”. Unika si po-

chwa, które mogyby by krytyczne lub wartociujce. Dlaczego?

Poniewa nie s one pomocne. Wzbudzaj w dziecku niepokój, zach-

caj do zalenoci i przybierania postawy obronnej. Nie pobudzaj

go do samodzielnoci, niezalenoci i samokontroli — cech, które

musz by wolne od zewntrznej oceny, zale natomiast od we-

wntrznej motywacji. Dzieci nie mona poddawa presji warto-

ciujcych pochwa, aby inni ludzie nie stali si dla nich ródem

aprobaty.

Czy dzieci nie naley ju w ogóle chwali?

Czasem dzieci zachowuj si niewaciwie w najbardziej niespodziewa-

nych okolicznociach.

By poniedziakowy poranek po dugim majowym weekendzie.

Rodzina wracaa wanie samochodem do domu z kilkudniowego wy-

poczynku za miastem. Na tylnym siedzeniu podróowa z rodzicami

szecioletni Igor, który zachowywa si jak anioek — by pogrony

40 / Midzy rodzicami a dziemi

w mylach i w ogóle si nie odzywa. Jego matka pomylaa, e Igor

zasuguje na pochwa. Wanie zbliali si do rogatek miasta, kiedy

odwrócia si do syna i powiedziaa: „Jeste takim kochanym chop-

cem, Igorku. Bye bardzo grzeczny. Jestem z ciebie dumna”.

Minut póniej Igor wycign ze schowka popielniczk i wysypa

jej zawarto na rodziców. Popió i niedopaki papierosów roznosiy

si po samochodzie jak radioaktywny opad. Samochód wjecha wa-

nie do tunelu, gdzie panowa duy ruch, i caa rodzina zacza

krztusi si popioem. Matka mogaby w tym momencie zabi swoje-

go syna. Najbardziej irytowao j jednak to, e przed chwil wanie

go pochwalia. Czy chwalenie dzieci nie jest ju dobre? — zadawaa

sobie w duchu to pytanie.

Po kilku tygodniach sam Igor wyjawi przyczyn swojego wybu-

chu. Ca drog powrotn zastanawia si, jak pozby si swojego

modszego brata, który jecha na tylnym siedzeniu, wtulony midzy

mam i tat. W kocu wpad na pomys, e gdyby ich samochód zoy

si porodku, on i rodzice byliby bezpieczni, a jego brat zostaby prze-

city na pó. Wanie wtedy jego matka pochwalia go za grzeczne

zachowanie, co wywoao u niego poczucie winy, wic rozpaczliwie

pragn pokaza rodzicom, e nie zasuy na pochwa. Rozejrza si

wokó, zobaczy popielniczk, a potem wszystko potoczyo si w by-

skawicznym tempie.

Jeli robisz co dobrze, nie znaczy jeszcze,

e jeste dobrym czowiekiem

Wikszo ludzi myli, e dziki pochwaom dziecko zyska poczucie

bezpieczestwa i pewnoci siebie. W rzeczywistoci pochway mog

wywoa u dziecka napicie i skoni do zego zachowania. Dlacze-

go? Od czasu do czasu u dzieci pojawiaj si destrukcyjne myli na

temat czonków rodziny. Kiedy rodzice mówi dziecku: „Jeste ta-

kim kochanym chopcem”, ich syn moe nie by w stanie zaakcep-

towa tej pochway, poniewa jego wizerunek wasnej osoby jest zu-

penie inny. Dziecko nie moe si uwaa za dobre, skoro niedawno

Potga sów / 41

pragno, eby jego matka znikna, a brat wyldowa na cay week-

end w szpitalu. W rzeczywistoci im bardziej dziecko jest chwalone,

tym bardziej broi, eby pokaza swoje prawdziwe „ja”. Rodzice twier-

dz, e czsto zaraz po pochwaleniu dzieci za dobre zachowanie,

one zaczynaj szale, jakby chciay zaprzeczy komplementom. By

moe ze zachowanie dziecka jest jego sposobem komunikowania

osobistych zastrzee co do swojego publicznego wizerunku.

Czsto pochwalenie dziecka za jego bystro umysu skutkuje tym,

e rzadziej podejmuje ono trudniejsze wyzwania w edukacji, ponie-

wa nie chce ryzykowa utraty swojej wysokiej pozycji. Z kolei kiedy

dzieci s chwalone za swój wysiek, potrafi by bardziej wytrwae

w wykonywaniu trudnych zada .

Pochway waciwe i niepotrzebne

Tak jak penicyliny nie mona stosowa na wasn rk, tak te pochwa

nie mona udziela na chybi trafi. Silny lek naley stosowa z rozwag

i zgodnie ze wskazaniami lekarza co do czstotliwoci zaywania lekar-

stwa i jego dawki, a take uwaa na moliwe reakcje alergiczne. Sto-

sowanie lekarstwa emocjonalnego równie ograniczone jest pewnymi

zasadami. Najwaniejsza z nich jest taka, e chwali naley jedynie

wysiki i osignicia dziecka, a nie jego charakter czy osobowo .

Jeli dziecko uprztnie podwórko, komentarz naley ograniczy

do tego, jak ciko pracowao i jak teraz podwórko adnie wyglda. Mó-

wienie dziecku, jaki z niego dobry czowiek, jest wysoce niewaciwe

i nie na miejscu. Sowa pochway powinny odzwierciedla dziecku jego

rzeczywiste dokonania, a nie znieksztacony obraz jego osobowoci.

W opisanej poniej sytuacji mamy do czynienia z waciw po-

chwa. Omioletnia Julia bardzo si napracowaa, eby posprzta

podwórko wokó domu. Zagrabia licie, wyniosa mieci i uporzd-

kowaa narzdzia ogrodnicze. Jej matka bya pod wraeniem efektu

tych wysików i wyrazia swoje uznanie.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: