Tabletki o przedłużonym działaniu
lek o przedłużonym działaniu ma na celu
- zapewnienie stałego skutecznego stężenie terapeutycznego substancji lecznieczej w organiźmie przez dłuższy czas
- zmniejszenie sumarycznej dawki substancji leczniczej w ciągu doby
- utrzymanie stałego stężenia terapeutycznego (zmniejszamy działanie niepożądane leku)
zalecenia
poinformowac pacjenta, że lek ma postać o przedłużonym działaniu
dawkujemy 1-2 razy dziennie
tabletek ani kapsułek nie wolno dzielić (z wyjątkiem przystosowanych do dzielenia – kreska podziału)
popijać wodą o temperaturze pokojowej (gorąca powoduje stopienie hydrofobowego nośnika)
nie popijać alkoholem (możlwość rozpuszczenia otoczki)
tabletki matrycowe wydalane w stanie niezmienionym – nie zmniejszają ich wartości leczniczej
Postać leku o modyfikowanym uwalnianiu preferowana głównie dla substancji o krótkim okresie półtrwania (1-6h), stosowanym w leczeniu chorób przewlekłych ( serca, naczyń wieńcowych, cukrzycy, chorobach p.pokarowego)
Za celowe uważa się także sporządzanie postaci o przedłużonym uwalnianiu dla substancji o długim okresie półtrwania (dizaepam)
Nie wskazane dla leków o niskim indeksie terapeutycznym (substancje lecznicze wykazujące małą rozpiętość między dawką terapeutyczną, a dawką toksyczną) oraz dla substancji leczniczych wchłaniających się tylko w górnym odcinku przewodu pokarmowego
Przedłużone działanie leku na drodze technologicznej uzyskuje się przez spowolnienie uwalniania substancji leczniczej, tak że uwalnianie zachodzi na całej długości [przewodu pokarmowego, w ciagu kilkunastu godzin.
Metody otrzymywania:
– spowolnienie wchłaniania
– zahamowanie wydalania
– zachamowanie biotransformacji
Największe znaczanie ma spowolnienie uwalniania substancji leczniczej a tym samym zahamowanie wchłaniania substancji leczniczej do krwiobiegu. W tym celu stosujemy
Powlekanie, inkorporowanie, kompleksowanie, wiązanie substancji leczniczej na jonitach
Modyfikując procesy krystalizacji ( większy kryształ – mniejsza powierzchnia rozpuszczania) można zmniejszyć szybkośc uwalniania
POWLEKANIE
Powlekać można kryształy, granulaty, peletki, tabletki. Dzieli sie je na kilka części.Część z nich nie pokrywa się w ogóle (substancja rozpuszcza się natychmiast- dawka inicjująca). Na pozostałe nanosi się otoczki o różnej grubości z tej samej rozpuszczalnej substancji powlekającej – powstaje dawka podtrzymująca.
Otoczki rozpuszczalne w soku żołądkowym:
– metyloceluloza
– poliwinylopirolidon
– glikol polioksyetylenowy
Otoczki rozpuszczalne w całym przewodzie pokarmowym:
– eudragit RL
– eudragit RS
– etyloceluloza
– nitroceluloza
Otoczki rozpuszczalne w zależności od pH
– eudragit (polimetakrylan z grupą OH lub kwasową)
– octanoftalan celulozy
Dobierając otoczki umieszczone w odpowiednich proporcjach preparaty powlekające mozemy regulować szybkość oraz miejsce uwalniania substancji leczniczej.
Powlekane produkty to :mikrodrażetki= mikrokulki=peletki
rozpuszcza się lub zawiesza substancję leczniczą w syropie i powleka nim granulki cukrowe otrzymując peletki, które można dalej powlekać otoczką i w ostatnim etapie otrzymywania barwić oraz poddać procesom tabletkowania oraz zamknąć peletki w kapsułce
- Tabletka DUPLEX – zawiera dawkę inicjującą, która jest umieszczona w otoczce zewnętrznej rozpuszcza się w soku żołądkowym. Dawka podtrzymująca umieszczona jest w rdzeniu, który pokryty jest otoczką nierozpuszczalną w soku żołądkowym
- Doustny system terapeutyczny czyli elementarna pompa osmotyczna (OROS)
To tabletka powlekana z otworem dozującym w otoczce. Tu uwalnianie leku następuje w wyniku wytworzenia wysokiego ciśnienia osmotycznego substancji leczniczej dobrze rozpuszczalnej w wodzie, które powoduje wypchnięcie substancji leczniczej ze zbiornika przez otwó w otoczce. Działąnie ze stałą szybkością.
- Doustny system terepeutyczny OROS push-pull (gdy substancja jest trudno rozpuszczalna w wodzie). Układ ma dwiek omory: jedna z otworkiem na substancję leczniczą w formie zawiesiny, a druga oddzielona błonąelastyczną wypełniona jest substancją pomocniczą osmotycznie czynną lub hydrożelową
- Spansule – kapsułka z peletkami o różnej prędkości uwalniania
- Tabletki powlekane z poroforami w otoczce
profory – dodatkowe substance w otoczce rozpuszczalne w żołądku, jelicie albo w okrężnicy
podczas wędrówki tabletki przez przewód pokarmowy zwiększa się stopniowo przepuszczalność otoczki (profory ulegają rozpuszczeniu lub pęcznieją). W ten sposób mimo
ubytku substancji leczniczej nie maleje szybkość jej uwalniania
- profory rozpuszczalne w żołądku : EUDRAGIT E
- profory pęczniejące w żoładku: SKROBIA
- profory rozpuszczalne w jelicie: EUDRAGIT L iS
- profory ulegające trawieniu w okrężnicy: CM (celuloza mikrokrystaliczna)
INKORPOROWANIE
Polega na zawieszeniu substancji leczniczej w nośniku opóźniajacym uwalnianie
Nośnik moze być:
a) hydrofilowy – MC, HPC, karmeloza sodu, alginiany
b) hydrofobowy (lipofilowy) – wosk pszczeli, olbrot, kwas stearynowy
c) nierozpuszczalny w przewodzie pokarmowym – substancje tworzące matryce nieorganiczne: wysuszony tlenek wapnia, tlenek tytanu, krzemionka koloidalna, organiczne: EC, Eudragit RL, Eudragit RS, octan celulozy
a)Tabletka w przewodzie pokarmowym pęcznieje, tworzy hydrożel o dużej lepkości opóźniajacy dyfuzję substancji leczniczej
b)Uwalnianie substancji leczniczej zachodzi stopniowo w miarę enzymatycznego tawienia lub rozpuszczenia nośnika. Lek inkorporuje się wraz z substancjami solubilizacjyjnymi o dużym ciśnieniu osmotycznym – powoduje to dyfuzje H2O do kanalików
c)Zawieszając substancję leczniczą w nierozpuszczalnym przewodzie pokarmowym nośniku otrzymuje się tzw.tabletki szkieletowe (matrycowe). Tabletki te skladają się z nierozpuszczalnego w przewodzie pokarmowym szkieletu i rozpuszczalnej substancji leczniczej.
Tabletki matrycowe nie rozpadają się w całym przewodzie pokarmowym. Substancja lecznicza uwalnia sie w skutek dyfuzji. W miarę wypłukiwania z zewnętrznych warst szybkość ta maleje, gdyż droga rozpuszczalnika i roztworu się wydłuża.
METODA KOMPLEKSOWANIA
Polega na tworzeniu trudno rozpuszczalnego kompleksu substancji leczniczej ze związkiem wielkocząsteczkowym np. digitoksyny z CMC lub dekstranem. Otrzymane produkty w formie granulek umieszcza się w kapsułce lub tabletkuje. W miarę rozkładu kompleksu, substancja lecznicza uwalniana jest stopniowo w przewodzie pokarmowym.
METODA WIĄZANIA SUBSTANCJI LECZNICZEJ NA JONITACH
Dotyczy leków o charakterze kwasów i zasad.Jest najprostszą metodą otrzymywania leków o przedłużonym działaniu.
Wodny roztwór substancji leczniczej przepuszcza się przez kolumnę z jonitem, a następnie suszy na powietrzu. Jonity mają kształt drobnych granulek więc można je zamknąć w kapsułce lub poddać procesowi tabletkowania. Na zasadzie wymiany jonowej osadza się na kationach leki o charakterze zasadowym, a na anionach leki o charakterze kwasowym. Uwalnianie to wymiana jonowa w środowisku całego przewodu pokarmowego. Na szybkość uwalniania ma wpływ rodzaj jonitu.
Jonity są nietoksyczne, łatwo sieje tabletkuje, ale wykorzystanie ich jest ograniczone ze względu na wpływ różnic osobniczych na uwalnianie substancji leczniczej z tej postaci. Spekujuje sie że zaburzajaą gospodarkę elektrolitową płynów p. pokarmowego
niach_niach1