EMBRYO COLAE – zarodek cola, COLA VERA (ACUMINATA)
nie mniej niż 1,5% alkaloidów obliczonych jako kofeina
FONEUGRAECI SEMEN – nasienie kozieradki, TRIGONELLAFOENUM GRAECUM
LINI SEMEN – nasienie lnu, LINUM VSITATISSIMUM
wskaźnik pęcznienia nie mniej niż 3,5
PSYLLI SEMEN – nasiona babki płesznik, PLANTAGO PSYLLIUM (INDICA)
wskaźnik goryczy nie mniej niż 10
STRYCHNI SEMEN – nasienie kulczyby, STRYCHNOS NUXVOMICA
nie mniej niż 1,2% alkaloidów w przeliczeniu na strychninę
ZW. CZYNNE
alkaloidy purynowe (kofeina, teobromina, teofilina), protoantocyjanidyny, garbniki (które w trakcie suszenia przekształcają się w czerwień cola), węglowodany, zw. mineralne
polisacharydy (śluzy), saponiny, białko z dużą ilością aminokwasów (tryptofan i lizyna), olej tłusty, alkaloid trygoli, cholina, wit. PP, flawonoidy, olejek lotny, fitosterole
śluz, olej tłusty (duża ilość NNKT), glikozydy cyjanogenne, fitosterole
polisacharydy, irydoidy (aukubina), olej tłusty
alkaloidy indolowe (strychnina, brucyna, kolubryna, womicyna), irydoidy, kw. fenolowe, tłuszcze, fitosterole
DZIAŁANIE
wyciągi mają działanie obwodowe i ośrodkowe, zwiększają zdolność do dłuższego wysiłku umysłowego oraz szybkość kojarzenia i zapamiętywania, stosuje się je w przemęczeniu i zmniejszeniu zdolności kojarzenia faktów, w senności i bólach głowy, po podaniu dochodzi do pogłębienia oddechu i pobudzenia mięśnia sercowego, w niewielkim stopniu wzmaga się ilość wydalanego moczu i zwiększone wydzielanie soku żołądkowego
śluz osłania błone śluzową przewodu pokarmowego, opóźnia wchłanianie składników pokarmowych, dzięki obecności śluzu, NNKT i saponin obniża się poziom cholesterolu i lipidów we krwi oraz poziom cukru, saponiny warunkują działanie p/zapalne i p/bakteryjne, sproszkowane nasiona podawane w chorobie wrzodowej i cukrzycy oraz jako środek wzmacniający i odżywczy, zewnętrznie w stanach zapalnych skóry, czyrakach, ropniach i egzemach
macerat działa powlekająco, łagodząco na stan zapalny błony śluzowej jamy ustnej, gardła, przewodu pokarmowego, rozkurczająco i p/zapalnie na skórę, obecność NNKT obniża poziom cholesterolu i cukru we krwi, stosowany jako środek przeczyszczający, p/kaszlowy, ze sproszkowanych nasion po odtłuszczeniu przygotowuje się kataplazmy w czyrakach, owrzodzeniach i ropniach
osłaniające na błonę śluzową przewodu pokarmowego, łagodzące, przeczyszczające
wyciągi mają działanie obwodowe i ośrodkowe w dawkach leczniczych, po podaniu doustnym dochodzi do zwiększenia wydzielania soków żołądkowych, alkaloidy szybko się wchłaniają z przewodu pokarmowego i zwiększają percepcję wrażeń wzrokowych i słuchowych poprzez rdzeń przedłużony, obiektywnie pacjent odczuwa poprawę samopoczucia, przyrost siły i energii, podanie dawek większych niż lecznicze prowadzi do nasilenia napięcia mięśni poprzecznie prążkowanych, dochodzi do porażenia
d. uboczne: nadpobudliwość, stany niepokoju, trudności w zasypianiu,
interakcje: z lekami psychoanaleptycznymi i zawierającymi kofeinę, powoduje wzmożenie ich działania
d. uboczne: alergiczne reakcje skóry
p/wskazania: nie stosować przy zwężeniu przełyku i przewodu pokarmowego i niedrożności jelit
nie powinno się go stosować na udowodnioną toksyczność, skuteczność
OENOTHERAE SEMEN – nasienie wiesiołka, OENOTHERA PARADOXA (BIENNIS)
COLCHICI SEMEN (TUBER, FLOS) – nasienie (bulwa, kwiat) ziemowita, COLCHICIUM AUTUMNALE
PERICARPIUM PHASEOLI – owocnia fasoli, PHASEOLUS VULGARIS
nie mniej niż 0,01% kw. fenolowych w przeliczeniu na kw. kawowy
CACAO SEMEN – nasienie kakaowca, THEOBROMA CACAO
COFFEA SEMEN – nasienie kawy, COFFEA LIBERICA (ARABICA)
olej, białka bogate w aminokwasy siarkowe i tryptofan, cukry, fitosterole, enzymy, wi. E, sole mineralne, olej wiesołkowy (wg FP VI musi zawierać nie mniej niż 9% kw. gammalinolenowego i 73,5% kw linolowego)
alkaloidy (kolchicyna, kolchikozyt, demekolcyna)
aminy (cholina), aminokwasy, alkaloidy (trygonylina), alantoina, kw. fenolowe, zw. mineralne (sole krzemu, potasu, sodu i chromu), cukry, saponiny, flawonoidy
alkaloidy purynowe (teobromina, kofeina, teofilina), garbniki, procyjanidyny, olej tłusty, węglowodany, zw. mineralne
alkaloidy purynowe (kofeina, teobromina, teofilina), kw. fenolowe, białka, lipidy, woski, węglowodany, które w trakcie palenia ulegają degradacji do rozpuszczalnych zw. barwnych oraz zw. o gorzkim smaku
olej jest używany w celu uzupełnienia NNKT, preparaty zaw. olej są stosowane w profilaktyce i leczeniu niektórych chorób skóry np. choroby atopowe, miażdżyca, choroby serca, cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, choroby nerwowe
kolchicyna hamuje migrację leukocytów do miejsc, w których wystąpiło wytrącenie kryształów kw. moczowego zapobiegając rozszerzając się stanu zapalnego, hamuje wytwarzanie kw. mlekowego co pozwala na utrzymanie odpowiedniego pH w tkankach, kolchicyna ma właściwości antymitotyczne i ma zastosowanie jako środek p/nowotworowy
usparwnia funkcje wydzielnicze nerek, arginina (aminokwas) oraz sole krzemu i chromu obniżają poziom cukru we krwi, w schorzeniach nerek i dróg moczowych ze mniejszonym wydalaniem moczu, pomocniczo w kamicy nerkowej i chorobie reumatycznej i w początkowym stadium cukrzycy
nasiona d. słabo zapierająco z powodu garbników, teobromina – d. moczopędnie, rozszerzająco na oskrzela i naczynia krwionośne, kofeina – łagodnie pobudzająco, procyjanidyny – antyoksydacyjnie i antyagregacyjnie, surowiec służy do pozyskiwania teobrominy i masła kakaowego
kofeina – analeptyk, nasiona poddane procesowi palenia 200-250 C uzyskują charakterystyczną barwę i aromat, jest to węgiel kawowy, który stosowany jest w silnej biegunce, w lekkich stanach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła, równoczesne stosowanie węgla z lekami osłabia ich działanie
bezpośrednie zażywanie nasion nie jest polecane ze względu na podrażnienie ścian żołądka
p/wskazania: ciąża, ostrożnie stosować u osób starszych i osłabionych oraz ze schorzeniami nerek, serca i przewodu pokarmowego
d. uboczne: biegunka, nudności, wymioty, bóle brzucha, przy dłuższym stosowaniu zmiany skórne, niedokrwistość, łysienie
1mg kolchicyny w napadach dny moczanowej
8mg – gorączka maltańska
10mg – dawka toksyczna
d. uboczne: masło kakaowe powoduje odczyny alergiczne, migrena, objawy silnego pobudzenia
SCILLAE SEMEN – cebulica cebuli morskiej, URGINEA MARITIMA
ALLII SATIVI BULBUS – cebula czosnek, ALLIUM SATIVUM
glikozydy bufadienolidowe (scylaren A, glukoscylaren A)
zw. siarki (alliina), aminokwasy, witaminy (A, B1, B2, C), zw. mineralne gł. selen, polisacharydy, saponiny
ze scylarenu A w wyniku hydrolizy enzymatycznej odłącza się cząsteczka glukozy dając proscylarydynę A, która zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego oraz pojemność minutową serca, obniża podwyższone ciśnienie żylne, zwiększa wydalanie moczu w obrzękach pochodzenia sercowego
w świerzych nie uszkodzonych cebulach jest alliina, która jest bezwonna, rozpuszczalna w wodzie i nie ma właściwości antybiotycznych, podczas rozdrabniania, proszkowania ulega przekształceniu do nietrwałej allicyny (ma nieprzyjemny zapach), d. bakteriobójczo, p/grzybiczo, p,robaczo, przedłuża czas krzepnięcia, zmniejsza poziom cholesterolu i trójglicerydów, obniża ciśnienie krwi, wzmaga wydzielanie żółci, pobudza czynności trawienne, hamuje nadmierną fermentację w jelicie, obniża ryzyko raka żołądka
ainora