Pozycja:
- uk. Ciała- poszczególnych części ciała względem siebie,
- ćwiczenie o charakterze statycznym,
- pozycja wyjściowa i końcowa do ćwiczęń
- pozcyja robocza, wstępna pozycje ciała
Pozycje:
- wygodna lub nie
- wysoka (siedząca) , półwysoka (przysiad) niska (siedząca, leżąca)
ergonomiczna, nieorgonomiczna,
- stabilna, niestabilna
- skorygowana, hiperkorekcyjna, nieskorygowana
- funkcjonolna,
- odciążająca
- relaksacyjna
- antalgiczna
- hamująca, torująca
Obciążenie kręgosłupa l w różnych pozycjach:
- leżenie tyłem kkd zgięte w sst. Biodrowych i proste w kolanowych- 150%
- leżenie przodem (unoszenie kkd i kkg ponad podłoże)- 180%
- leżenie z kkd w trójzgięciu na podwyższeniu- 35%
- siedząca na krześle z oparciem (poprawna)- 140%
- siedząca na krześle z opaciem (nieprawidłowa zgarbiona) 185%
- j.w podczas podnoszenia przedmiotu z podłogis- 275%
- siad skulny- 210%
Stabilnośc ciała zależy od pozycji:
- wielkość płaszczyzny podparcia, co wiąże się z rodzajem pozycji (pozycja stojąca, klęk, siad, leżenie)
- układ kończyn górnych i dolnych
- lokalizacja osc
Ze względu na usytuowanie ogólnego środka ciężkości względem podłoza, pozycje wyjściowe dzieli sę na:
- wysokie- min. Postawę stojąc
- średni czyli półwysokie (pozycjie klęczące i przysiady)
- niskie (siady i pozycje leżące)
Szczególne grupę stanowią, tzw. Pozycje izolowane (siady, leżenia, klęki, w różnych ich odmianach).
Pozycja izolowana ogranicza lub wręcz uniemolżliwia wykonanie ruchu.
Jeśli jakiś odcinek ciała wykonuj ruch, to pozostałe powinny być ustabilizowane.
Zazwyczaj pozycja wyjściowa stabilizuje jaąś część ciała, lub ułatwia jej stabilizację np. Z użyciem dodatkowego przyboru.
Ćwiczenia, o ile to możliwe, powinny odbywa ć się w pozycjach funkcjonalnych: typowa dla danej czynności.
Pozycja wyjściowa może służyć ułatwieniu lub utrudnieniu określonych ćwiczeń (stopniowanie trudności).
W różnych pozycjach określone mięśnie pracują przeciw sile grawitacji (muszą pokonywać ciężar danego odcinka ciała).
Albo siła grawitacji nie stanowi przeszkody (odciążenie) w efekcie ułatwiając ruch- częsta koniecnzość w odniesieniu do osób niepełnosprawnych.
Ćwiczenia o charakterze statycznym- odcinek ciała, badź całe ciało, muszą być przez pewien czas utrzymane siłą określonch mięsni przeciwko sile grawitacji (np. Opad tułowia, podpór).
Jeśli w tego typu pozycji są wykonywane dodatkowe ćwiczenia (np. Kończyn) to jest to ćwiczenie złożone (statyczno-dynamiczne).
Zmiany pozycji:
- wykonywane samodzielnie,
- wykonywane w sposób bierny,
- wyzwalane na drodze odruchowej
- wyzwalane za pomocą tzw punktów kluczowych.
Niemowlę w trakcie rozowju nabya umiejętność przyjmowania coraz to wyższych pozycji i poruszania się w nich (rozwój postawy i lokomocji). Normalnie odbywa się to spontanicznie, natomiast w stanach patologicznych konieczna jest ingerencja terapeuty.
Tzw. Neurorozwojowe meotdy usprawniania dzieci zawierają specjalne ćwiczenia (techniki) ukierunkowane m.in. Na zdobywanie umiejętnosći przyjmowania odpowiednich pozycji i poruszania się w nich.
Nie chodzi o to by usrtawić dziecko biernie w jakiejś pozycji, ale tak ją dobrać aby pozycja ta byłą aktywizująca- tzn. Albo sama z siebie wywoływała odpowiedni ruch (metoda Vojty) albo ułatwiała jego wykonanie (metoda Bobath).
Inne utrudnienia dotyczce zmian pozycji to np. Sztywność stawów czy niedowład mięśni.
Przyjmowanie pozycji i ich zmiany są stałym elementem rozmaitych czynności wykonywanych w życiu codziennym.
Przyjmowanie i zmiany pozycji w sposób niewłaściwy, jest zwykle powodem powstawania zmian przeciążeniowych kręgosłupa i związanych z tym zespołów bólowych.
Już w profilaktyce specjalną uwag zwraca się na optymalizacje tzw. Pozycji roboczych i zmian pozycji ciałą (zwłaszcza, gdy towarzyszą temu większe obciążenia zewnętrzne), czym szczegółowo zajmuje się ergonomia i „szkoła plecó”.
Leczenie ułożeniowe: przyjęcie jakiejś pozycji ciała- „ćwiczenie”
- lecznie ułożeniowe dotyczące całego ciała baź odcinkowe ułożenia- profilaktyczne i korekcyjne
Pozycje dotyczące całego ciałą:
- zastosowanie m.in. W schorzeniac układu oddechowego (cel złagodzenie duszności, poprawa mechaniki oddychania).
W celu wydalenia wydzieliny zalegającej w drzewie oskrzelowym stosuje się tzw. Drenaż oddechowy.
Choroba przeciążeniowa kręgosłupa:
- szczególną odmianą tego typu leczenia ułożeniowego ( algeią tz. Pozycje antalogiczne, czyli zmniejszające odczuwanie bólu (algesia- czucie bólu)
Cel: odciążenie lub odbarczenie bolesnego miejsca, czemu sprzyja m.in. Zmiana kąta ustawienia sąsiednich odcinków ciała, dająca „luz” w obrębie bolesnego stawu czy zmniejszenie nacisku o dysku na struktury nerwowe itp.
Łączy sięteż pozycje oddziaływaniem innych ośrodkó terapeutycznych np. Wyciągów.
Ułożenie odcinkowe nacelowane są głónie na aparat ruchu. Ce: zapobieganie powstawania i utrwalania się przykurczy (utrwalone nieprawidłowe ustawienie funkcjonalne przydatne).
Pomoce, np. Wałki, kliny, krążki, taśmy oraz łuski czy inne przedmioty ortopedyczne- stabilizujące lub korygujące.
Ułożenia odcinkowe mogą poprawić krążenie lokalne (np. Ćwiczenia wg. Burgera).
Problem pozycji wyjściowych do ćwiczeń w tzw. Gimanstyce korekcyjnej.
Pozycja skorygowana to NIE zawsze pozycja symetryczna.
Korekcja globalna- c. Odbywają się w pionowych pozycjach (stojącej, klęku prostym, siadzie) by aktywizować do pracy mięśnie posturalne w „normalnych” warunkach czyli przeciw sile grawitacji.
Korekcje lokalne- stanowią przygotowanie do korekcji globalnej.
Kryteria doboru p.w do ćwiczeń wg Kutzner- Kozińskiej:
- lokalizacja (ukierunkowane działania)
- stopoień doraźnego wyrównania wady
- osiowe obciążenie kręgosłupa
Sterowanie odgórne (ustabilizowane są kkd, a o ustawieniu kręgosłupa decyduje układ obręczy ramięnnej, kkg i głowy).
Sterowanie oddolne (ustabilizowana górna część tułowia, układ kręgosłupa wymuszony poprzez pozycję obręczy miednicznej i kkd).
Stopień doraźnego wyrównania wady:
- korekcja (w pł. Czołowej- powrót uk. Kręgosłupa do linii prostej lub zbliżonej i
- hiperkorekcja- „wygięcie” kręgosłupa w str przeciwną do skrzywienia)
Osiowe obciążenie kręgosłupa zależy od pozycji:
- pozycje wysokie- najmniej korzystne działanie siły ciżenia (niebezp. Progresji wady. Zaleta: korekcja globalna,
- pozycje niskie- z kręgosłupem ustawionym poziomo dają najwkiększe odciążenie
- pozycje izolowane- stwarzają możliwośći wyegzekwowania ruchu w optymalnych warunkach.
Pozycje leżące:
- najbardziej stabilne
- max odciążenie kręgosłupa
Leżenie przodem:
- wzmacnianie mięśni po tylnej stornie ciałą (mm. Grzbietu- z opadu T do poziomu)
- przeprost- lordozacja odc. L
- problem- ustawienie głowy (rotacja- reakcja odruchowa, przeprost- napięcie odc. L).
Czarrna69