10(2).pdf

UKŁAD OLEJENIA (SMAROWANIA)

Cele smarowania:

- smarowanie powierzchni czci współpracujcych w celu zmniejszenia tarcia,

wydzielania ciepła i zuycia materiałów czci współpracujcych

- odprowadzanie ciepła

- usuwanie zanieczyszcze

- uszczelnianie tłoka w tulei

- niekiedy chłodzenie elementów silnika przez natrysk oleju (np. tłoka)

Zasada olejenia

Tarcie płynne - warstewka oleju o gruboci 1 ÷ 25 m m.

Cinienie w warstewce oleju wystpuje w wyniku działania tzw. klina olejowego,

powstajcego wskutek ruchu wzgldnego czci współpracujcych. Cinienie

w klinie olejowym 20 ÷ 40 MPa.

Wymagania w stosunku do olejów silnikowych:

- mała wraliwo właciwoci na zmienne warunki: temperatur, prdko

wzgldn, cinienie zasilania łoysk, czynniki chemiczne wystpujce w silniku;

właciwoci te to: lepko, smarno, gsto, współczynnik przewodnictwa

cieplnego, niepowodowanie korozji, odporno na pienienie, odporno na

wysok i nisk temperatur itd.

- dua trwało i niezmienno właciwoci w czasie eksploatacji

Oleje silnikowe to mieszanina olejów bazowych (naturalnych i syntetycznych) oraz

dodatków uszlachetniajcych.

Systemy olejenia

- olejenie pod cinieniem

- olejenie rozbryzgowe - mgł olejow

- olejenie mieszankowe - w silniku dwusuwowym ze spraniem w skrzyni

korbowej (w stosunku objtociowym do paliwa1:50 ÷ 1:30)

- olejenie wieym olejem w silniku dwusuwowym nowej generacji (w stosunku

objtociowym do paliwa1:400 ÷ 1:200)

Olejenie pod ci nieniem

Punkty, do których olej jest doprowadzany pod ci nieniem:

- łoyska lizgowe wału korbowego: główne i korbowe

- łoyska lizgowe wału rozrzdu

- łoyska lizgowe dwigni zaworów

- w silnikach b. obcionych łoyska lizgowe sworze tłokowy - główka

korbowodu

- popychacze hydrauliczne

Ponadto w silnikach b. wysilonych:

- denko tłoka

- gład cylindrowa

Pozostałe elementy smarowane rozbryzgowo:

- gład cylindrów

- popychacze

- krzywki wału rozrzdu

- trzonki zaworów

- koła zbate

itd.

Schemat układu olejenia pod ci nieniem (z mokr misk olejow )

- miska olejowa (zbiornik oleju)

- smok oleju (wstpny filtr siatkowy)

- pompa oleju - zbata o zazbieniu zewntrznym lub wewntrznym

- zawór bezpieczestwa (ochrona pompy przed przecieniem głównie przy

rozruchu na zimno)

- chłodnica oleju z zaworem obiegowym

- filtr oleju pełnego przepływu z zaworem obiegowym

- przewód (króciec) poboru oleju do smarowania dodatkowych urzdze:

turbosprarki, dmuchawy, pompy wtryskowej, sprarki itd.

- zawór redukcyjny, ustalajcy cinienie w układzie

- główny kolektor oleju

- łoyska główne wału korbowego

- otwory olejowe wału korbowego

- łoyska korbowe wału korbowego

- przewód oleju do główki korbowodu

- dysza natrysku oleju na denko tłoka

- kanały oleju do łoysk wału rozrzdu

- kanały oleju do popychaczy hydraulicznych

- kanały oleju do osi dwigienek zaworowych

- bocznikowy filtr oleju dokładnego oczyszczania

- układ pomiaru cinienia oleju w głównym kolektorze

Czsto stosuje si zawór przelewowy zamiast zaworów bezpieczestwa

i redukcyjnego.

Układ olejenia z such misk olejow

Silniki w samochodach o niskim zawieszeniu i pracujce z duymi przechyłami

(terenowe).

Układ zawiera:

- zamknity zbiornik oleju (czsto uebrowany - dodatkowo funkcja chłodnicy

oleju)

- pomp tłoczc

- pomp osuszajc o wydatku wikszym o 25 ÷ 50 % ni pompa tłoczca

Pompa oleju

Wymagany wydatek oleju q ol [dm 3 /(kW · h)]:

niewysilone silniki ZI

20 ÷ 25

silniki ZS, wysilone silniki ZI

25 ÷ 45

doładowane silniki ZS

45 ÷ 65

Wydatek oleju V ol = N e · q ol

Pompy z bate o zaz bieniu zewn trznym

- koła o promieniach równych (przełoenie 1:1)

- odcienie kół przy wylocie : wybranie lub zby skone (10 ° ÷ 20 ° )

- duy moduł 2,5 ÷ 4,5 mm

- mała liczba zbów 6 ÷ 14

- duy kt przyporu 25 ° ÷ 30 ° (normalnie 20 ° )

- korekcja dodatnia

- brak uszczelek

- materiały kół zbatych: stale 45, 55, spieki elaza

- obudowa pompy ze stopu lekkiego

Pompy z bate o zaz bieniu wewn trznym

- umieszczona na wale korbowym

- koło pdzce jest ułoyskowane na powierzchni zewntrznej w obudowie

- napd od wału korbowego przenoszony przez wpust lub cicie (luz

promieniowy!)

- koło pdzone ułoyskowane swobodnie na rednicy zewntrznej

- zarysy zbów: ewolwentowe lub cykloidalne (przy zbach cykloidalnych

w pompie nie ma wkładki sierpowej)

- liczby zbów kół ewolwentowych

koło pdzce 17 ÷ 20

koło pdzone o 4 lub 5 wicej

moduł około 3 mm

- liczby zbów kół cykloidalnych

koło pdzce

3 ÷ 15

koło pdzone

o 1 wicej

Umieszczenie i nap d pompy oleju

Wysoko zasysania mniejsza od 300 mm

Napd:

- pompy o zazbieniu zewntrznym: przekładnia ktowa: od wału rozrzdu lub od

wału korbowego

- pompy o zazbieniu wewntrznym: umieszczona na przedniej kocówce wału

korbowego

Regulacja ci nienia oleju

Zmiany oporów przepływu na skutek:

- zmian temperatury

- zuycia silnika - zmian luzów

Rzeczywisty wydatek jest 2 ÷ 3 razy wikszy ni zapotrzebowanie w nowym

silniku.

Nadci nienie w głównym kolektorze olejowym

- pełne obcienie 0,25 ÷ 0,7 MPa

(wiksze wartoci dla silników ZS)

- bieg jałowy

0,08 ÷ 0,1 MPa

(wiksze wartoci dla silników ZS)

Zapas oleju w silniku

- 0,05 ÷ 0,09 dm 3 /kW silniki o ZI

- 0,2 ÷ 0,15 dm 3 /kW

silniki o ZS

Zu ycie oleju

- 0,2 ÷ 0,6 % zuycia paliwa dla silników o chłodzeniu porednim

- 0,3 ÷ 1,2 % zuycia paliwa dla silników o chłodzeniu bezporednim

Wymiana oleju

- 5 ÷ 10 tys. km

silniki o ZS

- 15 ÷ 30 tys. km

silniki o ZI

Odpowietrzanie skrzyni korbowej

Przedmuchy w warunkach znamionowych 0,4 ÷ 0,7 % natenia przepływy

powietrza.

- otwarty układ odpowietrzania: niedopuszczalne ze wzgldu na ochron

rodowiska

- zamknity układ odpowietrzania:

przed przepustnic - dla duego obcienia

za przepustnic - dla małego obcienia

- separatory oleju i wygaszacze płomienia (tzw. choinki)

- niekiedy: przewietrzanie skrzyni korbowej: otwory w korku wlewu oleju

Filtrowanie oleju

Zanieczyszczenia: pył, wiórki, piasek formierski, kurz, starte czci silnika,

skoksowany olej.

Cel filtrowania

Odfiltrowanie zanieczyszcze o wymiarach wikszych ni 1 m m, w rzeczywistoci

zatrzymywane s zanieczyszczenia o wymiarach wikszych ni 5 ÷ 25 m m.

Filtry o wikszym oporze przepływu musz by umieszczone po stronie

cinieniowej (niebezpieczestwo kawitacji).

Filtry bocznikowe dokładnego oczyszczania: 5 ÷ 10 % oleju.

Smok (filtr wst pnego oczyszczania w misce olejowej)

Gsto oczek 25 ÷ 100 oczek/cm 2 .

Ochrona przed najgrubszymi zanieczyszczeniami i elementami.

Filtry z wkładem papierowym

Porowaty papier o gruboci 0,2 ÷ 0,6 mm nasycany ywicami.

Zatrzymuje zanieczyszczenia o wymiarach wikszych ni 5 ÷ 10 m m.

Eksploatacja filtru 5 ÷ 30 tys. km (wymiana filtru przy kadej wymianie oleju).

Filtry od rodkowe

Dla uzyskania duej skutecznoci stosowany jest napd hydrauliczny

zapewniajcy prdko obrotow około 10000 obr/min.

Napd mechaniczny (od wału korbowego( jedynie w filtrach zgrubnego

oczyszczania, np. PF 126p., PF 125p.

Przy zimnym rozruchu mała jest skuteczno filtrów odrodkowych.

Filtry specjalne

Korki magnetyczne w misce olejowej.

Chłodzenie oleju

Olej odprowadza

- 10 ÷ 15 % ciepła w wypadku chłodzenia poredniego

- 15 ÷ 20 % ciepła w wypadku chłodzenia bezporedniego

Chłodzenie oleju konieczne, gdy temperatura oleju

- >120 ° C w misce olejowej sposób cigły

- > 140 ° C w misce olejowej sposób okresowy

Chłodzenie oleju obnia temperatur o 20 ÷ 30 ° C.

Chłodnice:

- cieczowe - wymiennik cieplny z ciecz chłodzc silnik

- powietrzne - umieszczone przed chłodnic cieczy rurki o dodatkowo

zwikszonej powierzchni

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: