Kunowski - Nauczycielskie poznawanie uczniów.pdf

(112 KB) Pobierz
Bez tytułu1
KUNOWSKI – NAUCZYCIELSKIE POZNAWANIE UCZNIÓW
Rousseau – najwcześniej sformułował zalecenia dotyczące obserwacji dziecka, jego natury,
temperamentu
herbartyści – rozwijająca się praktyka obserwacji uczniów
„raporty o uczniach” - stanowiły obowiązek systematycznego relacjonowania dokonanych
obserwacji (uwzględniały: stan zdrowia, uwagę, postępy i wyniki w nauce,
obyczaje wychowanka),
– stanowiły wyprzedzenie namnażających się w okresie
przedwojennym późniejszych arkuszy obserwacyjnych
Zastrzeżenie co do arkuszy : poznanie w szkole jest fragmentaryczne, trudno więc ocenić ucznia
całościowo, uczeń w szkole ma określoną maskę, obserwacje nie
uwzględniają płynności zmian psychiki, poza tym dokonane
obserwacje są nieużyteczne w praktyce edukacyjnej (co ma lęk do
matematyki?!)
NAUCZYCIEL POZNAJE UCZNIA W POTRÓJNY SPOSÓB:
– ściśle naukowy
– kliniczny
– zwykły, przydatny w pracy szkolnej
CHARAKTER POZNANIA:
1. Obserwacja umyślna, ścisła, systematyczna stanowiąca podstawy metodycznych,
prawdziwie naukowych badań (sporządzanie dokumentacji!)
2. obserwacja przygodna, mimowolna, niesystematyczna jaką przeprowadza każdy nauczyciel
wskutek obcowania z wychowankami (jest to osąd intuicyjny dlatego nie zawsze jest
obiektywny)
ETAPY POZNANIA:
1. poznanie wstępne: zapamiętania nazwisk uczniów wraz z ich wyglądem zewnętrznym
2. poznanie objawowe: objawy zachowywania ucznia – fakty związane z pracą dydaktyczną i
wychowawczą (obecność w szkole, odrabianie prac domowych, stosunek do przedmiotu,
sposób odpowiadania przy tablicy), poznanie cech temperamentu, zalet, wad umysłowości,
rysów indywidualności, zdolności, zainteresowań, cech charakteru, nawyków
służy wstępnemu wykryciu i zwalczaniu trudności
3. poznanie przyczynowe: wykrycie możliwych przyczyn prezentowanej przez ucznia postawy
prof. Konopnicki – poznawanie uczniów trudnych, wykolejających się społecznie:
– na podstawie objawów zachowania poznajemy w jakim
stadium wykolejenia jest jednostka (stadia: dezintegracja
psychiczna, wykolejenie szkolne (nieuczenie, wagary),
wyk. Moralne (przestępczość nieletnich), wykolejenie
antyspołeczne (chuligaństwo)
– wykrycie korelacji pomiędzy wytworzonymi cechami
psychicznymi, a wywołującymi je warunkami
środowiskowymi ma pomóc leczeniu zaburzeń
4. poznanie syntetyczne osobowości ucznia: w przypadku problemów z wychowankiem należy
podjąć działania zmierzające do wytworzenia zmian w kierunku pożądanym
TECHNIKA POZNANIA:
anamneza – wiadomości o wychowawczej historii wychowanka, zdobywane dzięki wywiadom
środowiskowym (rozmowy z rodzicami, kolegami), spontanicznym wypowiedziom
wychowanka (marzenia, sny, projekty)
obserwacja środowiska obejmuje: 1. biotropy – elementy wpływające na rozwój cielesny
(mieszkanie, odżywianie, higiena)
2. psychotropy – elementy działające na rozwój psychiki
(ilość rodzeństwa, stosunki rodzinne, czasopisma, radio)
3. moralotropy – elementy rozwijające pod względem
etycznym (język rodziców, miłość i dbałość o dzieci,
atmosfera i poglądy w domu)
Obserwacja i ocena ma dążyć do stworzenia dynamicznego portretu osobowości, dlatego konieczne
jest zapisywanie spostrzeżeń, obserwacji systematycznie. Aby uniknąć błędów uprzedzenia się
opinie muszą być kontrolowane i uzupełniane nowymi obserwacjami, zgodnie z rozwojem dziecka.
ZASADY POZNANIA:
1. warunki psychologicznego poznawania:
- prawidło ostrożności – ostrzeżenie przed pochopnością w ocenie ucznia
- prawidło zachowania – swobodne, naturalne zachowanie nauczyciela
- prawidło skali – nauczyciel powinien dążyć do całościowego poznania ucznia w różnych
sytuacjach
- prawidło egoizmu – badanie podatności wychowanka na wpływy
- prawidło ekspresji – nacisk na dobrowolne spontaniczne treści wypowiadane przez
wychowanka, ujawniające tajemnicę jego osobowości
2. wskazania pedagogiczne:
- obowiązek dyskrecji
- obowiązek delikatnego czuwania i dawania potrzebnej pomocy wychowankowi
Zgłoś jeśli naruszono regulamin