Reggae (wym. rege) � styl we wsp�czesnej muzyce rozrywkowej wywodz�cy si� z Jamajki. Niezwyk�y rozw�j prze�y� pod koniec lat 50., a tak�e od momentu uzyskania przez Jamajk� niepodleg�o�ci w 1962. Stanowi najbardziej charakterystyczny gatunek muzyki jamajskiej. Reggae jest popularne w �rodowisku ruchu Rastafari. Jej historia si�ga ponad 400 lat wstecz do wczesnych czas�w afryka�skiego niewolnictwa. Na muzyk� reggae wp�yw mia�a tradycja nyabinghi oraz gatunki muzyczne takie jak: calypso, blues, mento, liczne rytmy afryka�skie, indyjskie raga, soca, ju-ju, salsa, muzyka Indian Po�udniowej Ameryki, ska, rumba, cumina-burru, samba i inne [1]. Ewolucja muzyki reggae prowadzi�a przez szereg r�nych gatunk�w: mento, ska, bluebeat, rocksteady. Po raz pierwszy terminu "reggae" u�y� w 1967 Toots Hibbert [1]. Istnieje kilka hipotez co do pochodzenia tego terminu. Jedna z nich m�wi �e pochodzi ono od s�owa Regga, nazwy plemienia mieszkaj�cego nad jeziorem Tanganika, inna �e jest to wersja s�owa streggae, kt�re w kingsto�skim slangu oznacza prostytutk�. Bob Marley twierdzi� �e s�owo to ma pochodzenie hiszpa�skie i oznacza "kr�la muzyki". Z kolei Hux Brown, weteran jamajskich studi�w nagraniowych podaje wersj� wed�ug kt�rej jest to po prostu opis rytmu, dowcipne s�owo kt�re oznacza nier�wny rytm i zmys�owe brzmienie [2]. Frederick "Toots" Hibbert, wokalista grupy Toots and the Maytals Historia [edytuj] Decyduj�ce znaczenie w rozwoju reggae mia�y, dzia�aj�ce na prze�omie lat 60. i 70. na ulicach Kingston i rywalizuj�ce ze sob� soundsystemy, prowadzone przez producent�w muzycznych. Najwa�niejszymi w�r�d nich byli "Duke" "Reid" i Clement "Coxsone" Dodd, prezentuj�cy na pocz�tku swej dzia�alno�ci g��wnie afroameryka�ski soul i rhythm and blues. W�wczas najwi�ksz� popularno�ci� na Jamajce cieszyli si� tacy arty�ci jak: Fats Domino, La Verne Baker, Louis Jordan, Nat Cole, Lloyd Price, The Drifters, The Coasters i The Platters. W 1962 powstaje legendarne Studio One Coxsona. Wraz z nadej�ciem bluebeatu (kt�rego powstanie przypisuje si� puzoni�cie Donowi Drummondowi) wzros�o zapotrzebowanie na rodzim� muzyk� w wykonaniu lokalnych artyst�w. Poszukiwania muzyczne jamajskich muzyk�w doprowadzi�o w kr�tkim czasie do powstania gatunku, okre�lanego mianem ska, ��cz�cego w sobie rytmik� mento i charakterystyczn� "posuwisto��" rhythm and bluesa. Jednym z pierwszych nagra� ska, kt�re wydane zosta�o w wytw�rni Coxsona, by� utw�r Laurela Aitkena Little Sheila. Wkr�tce pojawi�y si� utwory Drummonda: Easy Snappin, Wings of a Dove i Oh, Carolina. W latach 60. rozw�j muzyki jamajskiej wspierany by� przez p�niejszego premiera Jamajki, Edwarda Seag�, kt�ry zorganizowa� coroczny Festiwal Jamajki, prezentuj�cy osi�gni�cia jamajskiej kultury. Festiwal przyczynia� si� do wzmocnienia narodowych, wr�cz nacjonalistycznych nastroj�w w muzyce jamajskiej, gdy� wszystkie konkursowe piosenki mia�y m�wi� o wyspie. Seaga stworzy� tak�e WIRL (West Indies Recording Ltd.), nagrywaj�c popularnych wtedy wykonawc�w jak: Wilfred "Jackie" Edwards, Owen Gray, The Jiving Juniors (z Derrickiem Harriottem i Countem Prince'em Millerem) oraz duet Higgs & Willson. Po odzyskaniu niepodleg�o�ci, na Jamajk� zacz�li powraca� muzycy, kt�rzy wyemigrowali z kraju przed laty. W�r�d nich znalaz� si� tenorowy saksofonista Tommy McCook, kt�ry w 1963 wsp�tworzy� najwi�ksz� legend� jamajskiego ska, grup� The Skatalites. W zespole znale�li si� m.in.: Don Drummond, Rolando Alphonso, Cluet Johnson, Lloyd Brevett, Lloyd Knibbs, Drumbago. Nad Jamajk� b�yskawicznie zap�on�y nowe gwiazdy: Laurel Aitken, Toots and The Maytals, Bunny and Skitter, The Wailing Wailers, Justin Hinds, Prince Buster i Millie Small. Przeb�j tej ostatniej (My Boy Lollipop) by� pierwsz� jamajsk� piosenk�, kt�ra w 1962 roku zdoby�a �wiatow� popularno��. Muzyka, powstaj�ca w pierwszym okresie rozwoju reggae, okre�lana jest cz�sto mianem skinhead reggae, b�d� early reggae. W mi�dzyczasie, w jamajskiej muzyce popularnej pojawi�o si� egzotyczne brzmienie rastafaria�skich b�bn�w nyahbinghi, za spraw� Oswalda "Count Ossie" Williamsa. Od lat 70. muzyka reggae by�a ju� mocno zwi�zana ideologicznie i cz�sto uto�samiana z rastafarianizmem. Eksperymenty z d�wi�kiem, prowadzone w studiach nagraniowych przynios�y wkr�tce er� rocksteady, gatunku kt�ry by� idealnym no�nikiem dla s��w i bol�czek, p�yn�cych z serca getta w Kingston. Lyrics from the ghetto, music from the streets - jak mawia� genialny producent Lee "Scratch" Perry. W�r�d przeboj�w, kr�lowa�y: 007 Shanty Town, Rude Boy, Rudie O Rudie, Rudie in Court, Trying to Conquer Me. Wiele z tych utwor�w zdobywa�o listy przeboj�w w Wielkiej Brytanii, a utw�r Desmonda Dekkera Israelites by� pierwsz� piosenk� reggae, kt�ra zaw�drowa�a na najwy�sze miejsce brytyjskiej listy przeboj�w (1967). W tym samym roku ukazuje si� piosenka Do The Reggay grupy Toots and The Maytals, uwa�ana za pierwszy w historii utw�r reggae. W 1964 - z pomoc� Joe Higgsa powstaje pierwszy zesp� Boba Marleya - Wailing Wailers, w kt�rego sk�ad wchodzili: Junior Braithwaite, Peter Tosh, Bunny Wailer, Bevery Kolso. Koniec lat 70. przynosi zupe�nie now� jako�� w muzyce jamajskiej i �wiatowej muzyce elektronicznej. King Tubby tworzy gatunek, okre�lany mianem dub. Do��czaj� do niego Scientist, Prince Jammy i Lee "Scratch" Perry. Charakterystyczn� cech� muzyki reggae jest wielokrotne wykorzystywanie przez wokalist�w jednego riddimu (rytmu), na kt�rym powstaje nawet kilkadziesi�t wersji wokalnych piosenki. Wi�za�o si� to z wysokimi kosztami pozyskania muzyk�w sesyjnych, w por�wnaniu z tanimi us�ugami wokalist�w. Na pocz�tku lat 70. U-Roy (jako pierwszy dee-jay) w studiu Treasure Isle nagrywa swoje toasty. Wkr�tce na parkietach rz�dz� piosenki Wake The Town i (This Station) Rule The Nation. W 1973 roku Winston Riley tworzy klasyczny rytm Stalag, wydany przez studio Techniques. 11 maja 1981 po przewiezieniu z kliniki doktora Isselsa w Alpach Bawarskich w szpitalu Cedars Of Lebanon w Miami z powodu raka p�uc i m�zgu umiera Bob Marley, ikona muzyki reggae. W 1985 King Jammy na organkach Casio tworzy riddim Sleng Teng, uwa�any za pocz�tek ery digital dancehall, by� to kamie� milowy w historii jamajskiej muzyki popularnej. Pierwszym wykonawc�, kt�ry nagra� do niego sw�j wokal by� Wayne Smith z utworem Under Me Sleng Teng. Do dzisiaj nagrano ok. 200 wokalnych wersji riddimu. Bibliografia [edytuj] ^ 1,0 1,1 M. Matusiewicz � Roots, Rock, Reggae ^ Timothy White � Catch a Fire
Sisiuch