Nakrywanie na śniadanie (zabawa dla dzieci najmłodszych):
Zabawa rozwijająca zdolności obserwacji zachowań, kojarzenia funkcji przedmiotów
Zabawę zaczynamy od rozmowy z dzieckiem na temat tego, co jemy na śniadanie, jakich do śniadania używamy naczyń. Do przeprowadzenia zabawy będziemy potrzebować komplet naczyń stołowych dla lalek. W zależności od wielkości naszej rodziny przygotowujemy trzy, cztery, pięć kompletów naczyń zawierających: talerzyk, kubek, łyżeczkę, serwetkę.
Nakrycia ustawiamy na bocznym stoliku, a przy stole na krzesłach dziecko usadza kolejno lalki grające rolę członków rodziny. Nasze zadanie to ustawienie przed nimi pojedynczych naczyń z kompletów śniadaniowych np. przy pierwszej talerzyk, przy drugiej filiżankę ...itp. Prosimy dziecko o to, by posłuchało, o co każda lalka prosi, sami przysuwając ucho do jednej z nich, tak jakbyśmy słuchali. Teraz głośno mówimy, o co prosiły lale i uzupełniamy po kolei braki w nakryciach. Teraz już czas przystąpić do śniadania - nasza pociecha ma za zadanie najpierw skompletować nakrycia dla każdej lalki, potem nakarmić lale. Na koniec bawimy się jeszcze w mycie naczyń i ich układanie w kredensie.
Źródło: Z. Bogdanowicz, Zabawy dydaktyczne dla przedszkoli, Warszawa, 1990
___________________________________________________________________
Duży – Mały (dla dzieci najmłodszych):
Zabawa rozwijająca umiejętność rozróżniania wielkości i pojemności przedmiotów
Do zabawy potrzebujemy dwie foremki do piasku - jedną dużą i jedną małą, dwie zabawki (lalki lub misie) tej samej wysokości, ziarna grochu i dwie piłki lub papierowe kule - dużą i małą. Dziecko siada przy stoliku i ogląda foremki. Zwracamy uwagę malucha na fakt, że są one innej wielkości. Podajemy dziecku lalki i prosimy o sprawdzenie, czy one są równe. Odwracamy foremki do góry dnami i prosimy o ustawienie na nich zabawek. Która z nich stoi wyżej? Dlaczego? Chyba dlatego, że foremki nie były tej samej wielkości - jedna duża, a druga mała. Kolejne zadanie dla malucha to napełnienie foremek ziarnkami grochu. Gdy już nasypaliśmy ich po brzegi, ziarenka z foremek wędrują na papier. Młody odkrywca musi wskazać foremkę, w której było więcej ziaren. W końcu przechodzimy do kul lub piłek. Teraz zadaniem małego odkrywcy jest zdecydować, która kulka lub piłka schowa się pod którą foremką.
Co Mikołaj ma w worku (zabawa dla dzieci starszych):
Zabawa rozwijająca znajomość kształtów, nazewnictwa oraz zwiększająca zdolności manualne dziecka
Coraz bliżej Święta Bożego Narodzenia. Przygotowując się do nich mamy wspaniałą okazję włączyć do przedświątecznych przygotowań nasze pociechy. Do pierwszej zabawy będziemy potrzebować worek oraz kilka ozdób kojarzących się ze Świętami Bożego Narodzenia (bombki, łańcuch, gwiazdki, orzechy). Zanim zaprosimy pociechę do zabawy, wszystkie świąteczne rekwizyty wkładamy do worka. Teraz zawiązujemy oczy zgadującemu, a następnie prosimy dziecko o wylosowanie pierwszego przedmiotu i odpowiedź na pytanie: co zostało wylosowane. Warto poprosić, aby nasza pociecha, zanim jeszcze zobaczy na własne oczy, co wylosowała, opowiedziała nam co trzyma w rączkach, używając jak największej ilości przymiotników: czy jest to przedmiot mały, czy duży, delikatny, czy masywny, gładki czy chropowaty oraz do czego jest on używany w czasie Świąt Bożonarodzeniowych.
Choinkowe serduszka
Jeśli dzieci wykonywały już np. w szkole tradycyjne ozdoby takie jak gwiazdki lub łańcuchy z krepiny proponujemy przygotowanie choinkowych serduszek. Do ich przygotowania potrzebujemy: komplet kolorowego papieru wycinankowego, nożyczki, klej i cienką tasiemkę. Najpierw składamy kolorowe kartki na pół; w części przy zgięciu rysujemy połówkę serca tak, aby po wycięciu i rozłożeniu kartki otrzymać serce o dwóch symetrycznych połówkach. Odrysowujemy serce na kolejnej kolorowej kartce i wycinamy obrys. Następna czynność to przygotowanie uszka - aby mogło ono powstać odcinamy kawałek tasiemki o długości około 20 cm, a następnie przyklejamy jego oba końce razem w środku górnej krawędzi jednego serduszka. Czas skleić dwa serduszka (jedno z uszkiem i jedno bez niego), po to aby obie jego strony ozdoby były kolorowe. Gdy już serca po sklejeniu wyschną można na każdym z nich napisać dobry uczynek, jaki w okresie świątecznym zechcą spełnić najmłodsi. Pięknie na serduszkach będzie wyglądać obietnica pomocy mamie w porządkach, zobowiązanie złożenia życzeń świątecznych pani nauczycielce, wsparcie babci w przygotowaniu świątecznych pierników. Takie serduszka najpiękniej ozdobią każdą choinkę.
Świąteczne zgadywanki
Propozycja kilku zagadek dla dzieci, sprawdzających ich wiadomości na temat Świąt Bożego Narodzenia
- Czy pamiętasz: kilka tytułów kolęd? ("W żłobie leży", "Lulajże Jezuniu", "Wśród nocnej ciszy" itp.)
- Jak nazywa się okres poprzedzający Boże Narodzenie? (Adwent)
- Czym dzielimy się podczas kolacji wigilijnej? (opłatkiem)
- dla kogo zostawia się puste nakrycie przy wigilijnym stole? (dla osoby samotnej, niespodziewanego przybysza - to symbol, że każdy gość jest mile widziany przy wigilijnym stole)
- Jakie imiona nosili Trzej Królowie odwiedzający narodzonego Jezusa? (Kacper, Melchior i Baltazar)
Co pani kucharka wkłada do garnka
W pierwszej zabawie wykorzystamy kilka charakterystycznych kształtów warzyw, najczęściej używanych w kuchni. Najpierw wyczyszczone warzywa układamy przez dzieckiem, pytamy o ich nazwy, a następnie zamykamy oczy i wybieramy losowo jedno warzywo. Dotykając warzywo zgadujemy, co wylosowaliśmy, np. "To warzywo jest długie z jednej strony cieńsze, a z drugiej grubsze, to mysi być marchewka". Teraz kolej na młodszego uczestnika zabawy. Zawiązujemy mu oczy i wsłuchujemy się w jego odpowiedzi, prosząc o informacje, jak zgaduje że trzyma w ręku np. pomidorka, a nie ziemniaka.
Druga część zabawy wymagać będzie pokrojenia posiadanych warzyw na dwie, trzy proste bryły, które następnie nasze dziecko będzie musiało do siebie dopasować. Żeby zabawa wymagała większej koncentracji od naszej pociechy układamy na stole kawałki warzyw w przypadkowej kolejności. Pierwszym zadaniem będzie wybranie cząstek tego samego warzywa. Gdy już wszystkie cząstki tych samych warzyw są odnalezione, zwracamy się z prośbą do dziecka o dopasowanie do siebie cząstek w taki sposób, aby tworzyły całe warzywo. To będą nasze domowe puzzle witaminowe.
Źródło: I. Dudzińska, T. Fiutowska, W co i jak się bawić, Warszawa, 1998
Pasujemy do siebie
Zabawa rozwijająca zdolność logicznego dopasowywania przedmiotów oraz określania ich funkcji
Do zabawy potrzebować będziemy kilku dopasowywanych funkcjonalnie przedmiotów, takich jak kredka i papier, gwóźdź i młotek, papier i nożyczki, łyżka i talerz. Wszystkie je wkładamy do jednego koszyka, mieszając "komplety". Następnie wprowadzamy dziecko prosząc o podanie kilku pasujących do siebie przykładów i podając mu obrazowy przykład np. młotka i gwoździa. Teraz kolej na naszą pociechę! Prosimy dziecko o wyjęcie wszystkich przedmiotów na stół, a następnie dopasowanie "braci", pracujących razem przy różnych czynnościach. Po zakończeniu dopasowywania prosimy o uzasadnienie, dlaczego pary przedmiotów połączone zostały właśnie tak, a nie inaczej.
Czarodziejski worek - zabawa rozwijająca zmysł dotyku. Dzieci siedzą w półkolu. Nauczycielka informuje dzieci, że w tym worku ma różne przedmioty. Prosi jedno z dzieci aby włożyło rękę do worka i chwyciło jeden z przedmiotów nie wyciągając go. Dziecko próbuje za pomocą dotyku odgadnąć, co to za rzecz. Odgadnięte przedmioty odkładamy na bok.
__________________________________________________________________
Co się zmieniło - zabawa rozwijająca spostrzegawczość. Nauczycielka układa przedmioty na kocyku lub na stole. Prosi dzieci aby dobrze przyjrzały się przedmiotom, a następnie odwróciły się. Teraz nauczyciel zabiera jeden z przedmiotów i chowa go. Na umówiony znak dzieci odwracają się i odgadują, którego przedmiotu brakuje. Zabawę powtarzamy kilkakrotnie. Utrudnieniem będzie, jeśli nauczyciel zmieni położenie dwóch przedmiotów.
O czym mówięZagadki słowne dotyczące przedmiotów leżących przed dziećmi.
Dopasuj przedmiot do obrazka Nauczyciel prosi dziecko o wybór jednego z przedmiotów, a następnie dopasowanie do obrazka z historyjki o Kopciuszku, wcześniej przedstawionej dzieciom.
O kim myślę – zabawa z wykorzystaniem rysunków postaci z bajki. Nauczyciel wypowiada charakterystyczne cechy postaci, np. ma piękną twarz, nosi koronę, trzyma bat w ręku, ma długie wąsy, ma brzydką minę, ma długą, siwą brodę, ma zaczarowaną różdżkę (dla dzieci starszych mniej widoczne szczegóły).
Niteczka przyjaźniDzieci biorące udział w grze połączone są w pary. Tancerzy tworzących pary zawiązuje się kawałkiem wełny na wysokości boków tak, aby nie mogli oddalić się od siebie dalej niż na metr. Na głowie każdego z nich ustawia się odwrócony papierowy kubek. Prowadzący daje sygnał, rozbrzmiewa muzyka i tancerze rozpoczynają tańce, starając się nie zrzucić kubka, który mają na głowie i nie przerwać wątłego sznurka, który ich łączy. Jeśli jakiś kubek spadnie niesprawny tancerz przerywa taniec, podnosi kubek, ustawia go na głowie i ponownie może tańczyć. Jeśli wełniana nić się przerwie, tancerzy eliminuje się z gry; zupełny brak zgrania wyklucza ich z turnieju par tanecznych. Wygrywa para, której uda się, pomimo kubków i wełnianych nici (albo właśnie dzięki nim) stworzyć harmonijny taniec.
ŁańcuszekCel: rozwój mowy.Siedząc w kręgu jeden z uczestników mówi np. „samochód”. Drugi kontynuuje i mówi: „Samochód przypomina mi wycieczkę”. Na to kolejny: „Wycieczka przypomina mi kąpielisko”, itd.
Moja książeczka (dla dzieci 3 – 4 – letnich, lub o specjalnych potrzebach edukacyjnych)
Środki dydaktyczne:
Obrazki o wybranej tematyce, kartki papieru lub blok rysunkowy, klej, paski papieru o jednakowych wymiarach.
Cele dydaktyczne:
Rozwijanie twórczego myślenia, spostrzegawczości oraz koordynacji wzrokowo – ruchowej. Bogacenie słownictwa czynnego dziecka.
Cel wychowawczy:
Motywowanie do wykonywania zadań poprzez rozbudzanie ciekawości i zainteresowanie nową formą pracy.
Przygotowanie i przebieg zabawy:
Podczas poznawania wraz z dzieckiem określonej tematyki, zbieramy obrazki np.: ze zwierzętami, o zabawkach, czy innej tematyce, którą dziecko się interesuje. Obrazki wklejamy np.: do zeszytu bez linii, bloku rysunkowego, lub na osobne kartki, które potem łączymy. Stosujemy zasadę jeden obrazek na jednej stronie. Powstaje nasza książeczka z obrazkami. By utrudnić dziecku rozpoznanie obrazka, rozbudzić jego ciekawość, przygotowujemy paski papieru o jednakowych wymiarach i przyklejamy do grzbietu stron z obrazkiem. Dziecko stopniowo odsłania obrazek przez odkrycie jednego lub więcej pasków i nazywa ilustrację.
__________________________________________________________
Kolorowe wieże (dla dzieci 3 – letnich lub ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi)
Liczba uczestników: czworo dzieci
Woreczki z materiału ściągane sznurkiem, karty, klocki – wszystkie te przedmioty przygotowujemy w kolorach: żółty, zielony, czerwony i niebieski.
Kształtowanie umiejętności rozpoznawania i nazywania kolorów: żółtego, zielonego, czerwonego i niebieskiego. Doskonalenie sprawności manualnej, próby klasyfikacji wg.: dwóch cech (kształt i kolor).
Cele wychowawcze:
Budowanie pozytywnego obrazu samego siebie, kształtowanie umiejętności współpracy podczas budowania z klocków.
Przebieg zabawy:
Dzieci siedzą przy stoliku, na którym są rozłożone karty w czterech kolorach. Uczestnicy losują po jednej karcie, nazywając wybrany kolor. Następnie nauczycielka prosi dzieci o wybranie klocków w wylosowanym kolorze. Dzieci poraz kolejny nazywają kolor i budują z tych klocków wieżę. Każde dziecko podczas budowania jest obdarzane uwagą a na koniec chwalone za budowlę. Nauczycielka prosi o posprzątanie klocków przez włożenie ich do worka z materiału w odpowiednim kolorze i zamknięcie worka przez ściągnięcie sznurka.
Pudełko z przegródkami (dla dzieci 3 – 4 letnich lub ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi)
Ocenienie „na oko” wielkości, próby klasyfikacji, umiejętność tworzenia zabawkowych serii.
Kształtowanie umiejętności oczekiwania na swoją kolej podczas oceniania sposobu wykonania zadania dziecka przez nauczyciela.
Pudełko tekturowe w którym wykonujemy przegródki. Wielkość przegródek powinna być dostosowana do wymiarów przedmiotów, które dziecko będzie do nich wkładać. Klocki, kręgle, piłeczki, małe piłeczki, itp. w takich ilościach, ile jest przegródek w danym rzędzie pudełka.
Dzieci wkładają zabawki rzędami, tworząc zabawkowe serie. Dziecko ma za zadanie ocenić „na oko” wielkość przedmiotów i dopasować zabawki we właściwe miejsce.
Uwagi:
W zabawie może uczestniczyć 2 – 5 dzieci. Dla każdego z nich przygotowujemy osobny zestaw.
Gry i zabawy dydaktyczne sprzyjające kształtowaniu klasyfikacji.Gra "Dobieranka"W grze bierze udział 12 dzieci. Na stoliku są rozłożone obrazki przedstawiające różne przedmioty: zwierzęta, ludzi, środki lokomocji...Polecenie: Trzeba uporządkować te obrazki. Należy poukładać razem to, co do siebie "pasuje". Każde dziecko wybierze takie obrazki, które pasują do siebie.Treści merytoryczne tkwiące w grze.Mamy tu do czynienia z grupowaniem przedmiotów w kolekcje według spontanicznie wybranej przez dziecko cechy. Dzieci dobierają w pary oraz w grupy te przedmioty, które mają ze sobą pewne cechy wspólne.Cele dydaktyczne.1) Ćwiczenia w porządkowaniu przedmiotów.2) Wyrabianie umiejętności łączenia w logiczną całość.3) Intuicyjne ćwiczenia w ustalaniu (i wyborze) cechy, według której dokonuje się typizacji.___________________________________________________________________Zabawa "Tworzymy kolekcje"Pomoce: obrazki przedstawiające zwierzęta, ubrania, urządzenia przydatne w domu, rośliny warzywa owoce. Obręcze, napisy. W zabawie bierze udział 10 dzieci. Na dywanie leżą rozrzucone obrazki.Polecenie:Musimy zrobić tu porządek. Dookoła dywanu są rozłożone obręcze, na którym wspólnie przyporządkujemy napisy. Rozrzucone obrazki trzeba tak ułożyć aby odpowiadały przyporządkowanym napisom. Dzieci gromadzą doświadczenia z zakresu grupowania przedmiotów ze względu na ich przeznaczenie, miejsce występowania w czasie.Cele dydaktyczne w zabawie:1/ Umiejętności tworzenia kolekcji.2/ Utrwalenie pojęcia "para"3/ Doskonalenie umiejętności posługiwanie się liczebnikami głównymi.___________________________________________________________________Zabawa "Segregowanie guzików"Do gry są potrzebne różnorodne guziki w czterech kolorach, kartoniki określające cechy guzików, pudełka, tyle w ilu kolorach są guziki.Przebieg gry:Nauczyciel zasiada naprzeciwko dzieci. Wysypuje guziki i rozkłada pudełka. Zwraca się do dzieci:1) Pogrupuj guziki według koloru, do każdego pudelka inny kolor. Żeby nam się nie pomyliło oznaczamy każde pudełko kolorowymi kartonikami.2) Poszeregujemy guziki inaczej, teraz nie jest ważny kolor, ważna będzie liczba dziurek.3) Teraz podzielimy według wielkości, nie ważny będzie kolor ani liczba dziurek. Najważniejsza jest teraz wielkość.Gra zawiera różne treści merytoryczne a także matematyczne, które można za jej pomocą ćwiczyć. Efektem tej zabawy są doświadczenia logiczne w zakresie segregowania z uwzględnieniem określonych cech.Konkretnie chodzi tutaj o kolor, wielkość, oraz ilość dziurek (przeliczanie). Nie bez znaczenia jest tutaj zmiana cechy (podstawy klasyfikacji) oraz związanie z tym przechodzenie od jednej do drugiej klasyfikacji tego samego zbioru.Cele dydaktyczne zawarte w grze:1) Umiejętności segregowania według podanych cech.2) Wybranie umiejętności wykorzystywania symboli.3) Próby tworzenia zbiorów (umiejętności wyciągania logicznych wniosków).4) Zdolność do zmiany kryterium klasyfikacji.
Zabawa dydaktyczna “Co jest w tym kolorze?’’ – grupa dzieci sześcioletnich.Cel: Przypomnienie barw niektórych przedmiotów. Kształcenie wyobraźni.Pomoce: 30 kartoników w kolorach: czerwonym, zielonym, niebieskim, żółtym, pomarańczowym, brązowym, fioletowym, czarnym, białym. Po 3 sztuki każdego koloru.Liczba uczestników i miejsce zabawy i czas: Cała grupa. Przebieg na otwartym terenie lub na sali. Około 20 minut.Wprowadzenie: Nauczycielka prosi, by dzieci wymieniały wszystkie znane kolory, a następnie pokazuje dwa np. żółty i zielony i pyta: “Czy znacie coś, co jest zawsze koloru żółtego czy zielonego? Przebieg: Dzieci siedzą kołem w ogrodzie lub na sali. Z wyjątkiem jednego pozostałe otrzymują po jednym kartoniku. Wskazane przez nauczycielkę dziecko, które nie posiada kartonika rozpoczyna zabawę. Wstaje ono ze swego miejsca, podchodzi do dowolnie wybranej osoby, kłania się, wskazuje kartonik i pyta: “ Powiedz, co jest w tym kolorze, który trzymasz w ręku?”. Zapytany odpowiada np. mak polny. Jeśli trafnie odpowie oddaje swój kartonik pytającemu, staje na środku koła i również wybiera osobę, do której zwróci się ze zbliżonym w treści pytaniem. Jeżeli zapytany nie umie znaleźć odpowiedzi, wówczas może go wyręczyć inne dziecko z koła, które ma kartonik tego samego koloru, ale wówczas prawo pytania przechodzi na niego.Prawidła: Dzieci stawiają pytania zgodnie z przyjętą formą. Prawidłowa odpowiedź uprawnia do stawiania pytania. Nie wolno powtarzać nazw przedmiotów, które były już wymieniane.
„Zgaduj zgadula”- gra ta ma na celu sprawdzenie i utrwalenie wiadomości dzieci o otoczeniu , oraz przypomnienie niektórych prawideł zachowania się.(6 lat)
POMOCE. a)Plansza-karton o wymiarach 25x25 cm, na nim zbiegające się na środku kwadratu 4-6 dróg –każda składająca się z 6 kółek w innym kolorze. Wymiar kółek ok. 1,5 cm. U zbiegu dróżek żółte , dwu - krotnie większe kółko, b)4-5 pionków, dowolnego kształtu. c) Kartka z wynotowaną serią pytań. d) Bączek.
LICZBA UCZESTNIKÓW I MIEJSCE ZABAWY. 4-6 dzieci . Przebieg gry miejsce przy stoliku na sali lub na otwartym terenie.
PRZEBIEG GRY. Dzieci otrzymują po jednym pionku. Ustawiają każdy przed jedną z obranych dróg. Wychowawczyni nakręca bączek na środku stolika. Gdy się przewróci , to dziecko ku któremu zwrócił się jego zaostrzony koniec rozpoczyna grę odpowiadając na pierwsze postawione pytanie. Następne pytania stawia się kolejno każdemu z dzieci po jednym. Jeżeli ktoś nie umie znaleźć odpowiedzi , lub daje odpowiedź niewłaściwą wówczas jego pionek pozostaje na uprzednio zajmowanym miejscu a to samo pytanie może być postawione jednemu z następnych uczestników gry. Kto dał najwięcej trafnych odpowiedzi ten najszybciej wygrywa.
PRZYKŁADY PYTAŃ :
1) Jaki kolor światła pozwala na przejście przez jezdnię ?
2) Co zrobisz z papierkiem od cukierka , gdy jesteś na ulicy ?
3) Usiadłeś w autobusie. Wchodzi staruszka. Co zrobisz ?
4) Płaszczyk zimowy się zabrudził. Gdzie go mama zaniesie ?
5) Ściany w mieszkaniu są brudne , kto je odnowi ?
6) Wymień dwie marki samochodów.
7) ...
zabcia83