GAZ ZIEMNY.pdf

Gaz ziemny

Strona 1 z 4

Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Zakład Geologii Gospodarczej

GAZ ZIEMNY

Głównym regionem występowania złóŜ gazu ziemnego w naszym kraju jest NiŜ Polski. ZłoŜa gazu ziemnego znane są

równieŜ z przedgórza Karpat. Niewielkie zasoby gazu występują takŜe w małych złoŜach obszaru Karpat oraz w polskiej strefie

ekonomicznej Bałtyku ( mapa ). Około trzy czwarte zasobów gazu znajduje się w utworach miocenu i czerwonego spągowca, a

pozostałe w osadach kambru, dewonu, karbonu, cechsztynu, jury i kredy.

Na NiŜu Polskim złoŜa gazu ziemnego występują w regionie przedsudeckim i wielkopolskim w utworach permu, a na

Pomorzu Zachodnim w utworach karbonu i permu. Gaz występuje w złoŜach typu masywowego i blokowego o wodno- lub

gazowo-naporowych warunkach eksploatacji. W tym obszarze jedynie cztery złoŜa zawierają gaz wysokomentanowy,

w pozostałych złoŜach dominuje gaz ziemny zaazotowany zawierający od 30 do ponad 80 % metanu. Jest to zatem często

mieszanina metanowo-azotowa albo azotowo-metanowa. W 15 złoŜach dotychczas niezagospodarowanych, najczęściej

rozpoznanych wstępnie, stwierdzono występowanie mieszaniny azotowo metanowej o zawartości poniŜej 30 % metanu.

ZłoŜa, w których gaz ziemny zawiera ponad 90 % azotu, określany nazwą „azotowy gaz ziemny” zostały omówione

odrębnie.

Na przedgórzu Karpat złoŜa gazu ziemnego występują w utworach jurajskich, kredowych i mioceńskich. Jest to

najczęściej gaz wysokometanowy, niskoazotowy, a jedynie w czterech złoŜach występuje gaz zaazotowany. ZłoŜa naleŜą do

strukturalno-litologicznych, wielowarstwowych, rzadziej masywowych, produkujących w warunkach gazowo-naporowych.

W Karpatach gaz ziemny występuje w utworach kredowych i trzeciorzędowych, zarówno w złoŜach samodzielnych, jak i

towarzysząc złoŜom ropy naftowej lub kondensatu. Wydobycie gazu ze złóŜ karpackich przebiega w warunkach gazowo-

naporowych. Gaz jest wysokometanowy (przewaŜnie zawiera powyŜej 85 % metanu), niskoazotowy (średnio jego zawartość

wynosi kilka procent).

W Polskiej strefie ekonomicznej Bałtyku gaz ziemny występuje w złoŜach B 4 i B 6 oraz towarzyszy ropie naftowej w

złoŜach B 3 i B 8.

W złoŜach NiŜu Polskiego występuje obecnie 66 % udokumentowanych zasobów gazu ziemnego. Na przedgórzu Karpat

znajduje się 30 % tych zasobów. Zasoby strefy morskiej Bałtyku oraz Karpat odgrywają rolę podrzędną (odpowiednio 3,5 oraz

0,7 % zasobów krajowych).

W tabeli 1 zestawiono wielkość zasobów wydobywalnych gazu ziemnego ze złóŜ gazowych oraz złóŜ ropnych i

kondensatowych, z uwzględnieniem stopnia ich rozpoznania i stanu zagospodarowania. Podane wartości dotyczą gazu

zwykłego i nie oddają gazu w przeliczeniu na gaz wysoko metanowy. (Gaz wysokometanowy = zasoby wydobyte x rzeczywiste

ciepło spalania/ciepło spalania dla wysokiego metanu (ok. 34 MJ/m 3 ).

Tabela 1

GAZ ZIEMNY - mln m 3

ogółem

złoŜa gazowe

złoŜa ropne

złoŜa kondensatowe

Ilość Zasoby wydobywalne

Zasoby

Wyszczególnienie złóŜ bilansowe

pozabi-

przemys-

Razem

A+B

lansowe

łowe

I. ZASOBY OGÓŁEM

271

140 561.44

25 166.34

110 637.00

4 758.10

91 503.58

10 173.32

76 572.16

4 758.10

49 057.86

14 802.31

34 255.55

2 252.70

661.17

1 591.53

73 885.34

12 790.48

56 400.48

4 694.38

w tym - zasoby złóŜ zagospodarowanych

Razem -

191

109 350.94

14 847.32

89 745.52

4 758.10

78 561.95

7 727.75

65 958.55

4 758.10

30 788.99

7 119.57

23 669.42

23.79

11.04

12.75

61 301.96

8 214.00

48 393.58

4 694.38

Karpaty

1 031.40

124.97

784.93

121.50

617.16

30.58

465.08

121.50

414.24

94.39

319.85

19.73

7.57

12.16

450.89

5.28

324.11

121.50

Przedgórze

37 855.47

194.16

37 122.41

538.90

24 413.00

194.14

23 679.96

538.90

13 442.47

0.02

13 442.45

0.59

14 266.74

18.75

13 772.81

475.18

NiŜ

669 425.08

13 489.20

51 838.18

4 097.70

52 974.02

6 945.26

41 931.06

4 097.70

16 451.06

6 543.94

9 907.12

3.47

45 607.32

7 233.45

34 276.17

4 097.70

2010-01-30

Gaz ziemny

Strona 2 z 4

Bałtyk

1 038.99

557.77

481.22

956.52

w tym - zasoby złóŜ nie zagospodarowanych

Razem -

31 010.55

10 119.07

20 891.48

12 941.63

2 445.57

10 496.06

18 068.92

7 673.50

10 395.42

2 072.75

650.00

1 422.75

12 583.38

4 576.48

8 006.90

Karpaty

240.00

73.00

Przedgórze

1 765.00

1765.0

264.00

1 501.00

3.00

159.67

NiŜ

24 526.10

5 639.62

18 886.48

12 437.63

2 445.57

9 992.06

12 088.47

3 194.05

8 894.42

1 996.75

650.00

1 346.75

8 658.46

811.23

7 847.23

Bałtyk

4 479.45

3 765.25

w tym - złoŜa, których eksploatacji zaniechano

Razem -

199.95

9.24

190.71

199.95

9.24

190.71

156.16

0.13

156.03

Karpaty

91.88

Przedgórze

64.15

NiŜ

199.95

9.24

190.71

199.95

9.24

190.71

0.13

W 2008 r. stan wydobywalnych zasobów gazu ziemnego wynosił 140 561 mln m 3 i w porównaniu z rokiem poprzednim

nastąpił przyrost zasobów o 1 739 mln m 3 . Przyrost zasobów powstał w wyniku udokumentowania nowych złóŜ (9 nowych złóŜ,

jedno skreślone z bilansu) oraz lepszego rozpoznania złóŜ juŜ udokumentowanych. Udokumentowano następujące nowe złoŜa:

Ołobok (5,8 mln m 3 ), Roszków (859,78 mln m 3 ), Wilga (167,00 mln m 3 ), Góra Ropczycka (84,26 mln m 3 ), Grodzisko Dolne

(142,33 mln m 3 ), JeŜowe NW (24,74 mln m 3 ), Łapanów (79,55 mln m 3 ), Łapczyca (tylko pzb.) oraz Wola Rokietnicka (109,53

mln m 3 ). Największy przyrost zasobów nastąpił w złoŜu Paproć (3 305,0 mln m 3 ) i B4 (672,40 mln m 3 ).

Zasoby zagospodarowanych złóŜ gazu ziemnego wynoszą 109,35 mld m 3 , co stanowi 77,8 % ogólnej ilości zasobów

wydobywalnych.

Zasoby przemysłowe złóŜ gazu ziemnego w 2008 r. wyniosły 73,89 mld m 3 .

W bilansie ujęto zasoby gazu ze złóŜ wyłączonych z eksploatacji i przeznaczonych na magazyny gazu ziemnego.

Pozostałe w nich zasoby gazu są traktowane jako poduszka gazowa (pojemność buforowa) i nie będą wydobyte w okresie

istnienia magazynu. Na magazyny podziemne przeznaczono złoŜa Wierzchowice (4 098 mln m 3 ), Strachocina (122), Husów

(373), Brzeźnica (46), Swarzów (29) i Bonikowo. W rozwaŜaniach studialnych brane są pod uwagę złoŜa Brzostowo, śuchlów i

Załęcze. Łączne zasoby gazu w poduszkach buforowych wynoszą 4 758 mln m 3 . Magazyny gazu buduje się takŜe w złoŜach

soli. Aktualnie czynny jest jeden magazyn gazu „Mogilno II”, a magazyn „Kosakowo” jest w trakcie budowy. Magazyn „Góra”

słuŜy do przechowywania paliw płynnych. Łącznie wydano 11 koncesji na magazynowanie gazu i paliw płynnych.

W 2008 r. wydobycie gazu ziemnego ze złóŜ o zasobach udokumentowanych i szacunkowych (tab.2) wynosiło 5096,42

mln m 3 i było o 87,05 mln 3 mniejsze niŜ w roku 2007.

Wydobycie gazu ziemnego - mln m 3

Tabela 2

z udokumentowanych zasobów

Wyszczególnienie

Ogółem

bilansowych

pozabilan-

Razem

A+B

sowych

OGÓŁEM

5 096.42

5 095.42

4 454.19

641.23

1.00

2010-01-30

Gaz ziemny

Strona 3 z 4

w tym :

-ze złóŜ gazowych

4 698.66

4 698.03

4 076.48

621.55

0.63

-ze złóŜ ropy naftowej

391.30

390.93

371.25

19.68

0.37

-ze złóŜ kondensatu i

gazolinowych

6.46

-w tym hel

1.03

KARPATY

w tym :

33.04

32.17

28.30

3.87

0.87

-ze złóŜ gazowych

30.41

29.88

26.20

3.68

0.53

-ze złóŜ ropy naftowej

2.18

1.84

1.65

0.19

0.34

-ze złóŜ kondensatu i

gazolinowych

0.45

PRZEDGÓRZE

w tym :

1 718.27

1 718.17

1 263.09

455.08

0.10

-ze złóŜ gazowych

1 716.70

1 716.60

1 261.52

455.08

0.10

-ze złóŜ ropy naftowej

1.57

NIś

w tym :

3 315.83

3 315.80

3 148.99

166.81

0.03

-ze złóŜ gazowych

2 951.55

2 788.76

162.79

-ze złóŜ ropy naftowej

358.27

358.24

354.22

4.02

0.03

-ze złóŜ kondensatu i

gazolinowych

6.01

-w tym hel

1.03

BAŁTYK

w tym :

29.28

13.81

15.47

-ze złóŜ ropy naftowej

29.28

13.81

15.47

Na poniŜszej figurze przedstawiono wielkość zasobów i wydobycia gazu ziemnego w Polsce w latach 1989-2008.

Produkcja gazu pokrywa około 40 % krajowego zapotrzebowania.

Dane dotyczące obrotów handlowych surowcami mineralnymi w Polsce za rok 2008 nie obejmują gazu ziemnego. Z

informacji podanych zarówno przez Główny Urząd Statystyczny jak i Centrum Analityczne Administracji Celnej wynika, iŜ dane

te objęte zostały tajemnicą statystyczną i nie mogą być udostępniane. Wynika to z Rozporządzenia (WE) nr 638/2004

Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie danych statystycznych Wspólnoty odnoszących się do

handlu towarami między Państwami Członkowskimi oraz uchylającego Rozporządzenie Rady (EWG) 3330/91. Artykuł 11 w/w

Rozporządzenia mówi o poufności danych statystycznych i pozwala na utajnienie przez organy państwowe danych, na wniosek

podmiotu, który poprzez dane statystyczne moŜe zostać pośrednio zidentyfikowany.

Zasoby prognostyczne gazu ziemnego oceniane były na dzień 1.01.2004 r. na 1 780 mld m 3 (przy przyjętym przedziale

ufności +50% wielkość zasobów waha się od 890 do 2 670 mld m 3 ). W ostatnich latach nastąpiły nowe udokumentowania

zasobów, ale przy tym nie wyczerpano zasobów prognostycznych. Wskazują one na moŜliwość odkrycia nowych złóŜ i pokrycia

w większym stopniu zapotrzebowania krajową produkcją.

Wykaz złó Ŝ gazu ziemnego (pdf)

Skróty literowe stanu zagospodarowania zasobów w wykazach złóŜ oznaczają:

B - dla kopalin stałych - kopalnia w budowie, a dla ropy i gazu - przygotowanie do wydobycia lub eksploatacja próbna

E - złoŜe eksploatowane

2010-01-30

Gaz ziemny

Strona 4 z 4

G - podziemny magazyn gazu (PMG)

M - złoŜe skreślone z bilansu zasobów w roku sprawozdawczym

P - złoŜe o zasobach rozpoznanych wstępnie (kategoria C2)

R - złoŜe o zasobach rozpoznanych szczegółowo (kategorie A+B+C1)

Z - złoŜe zaniechane

T - złoŜe zagospodarowane, eksploatowane okresowo

2010-01-30

Powrót do strony głównej "Surowce mineralne Polski" .

Opracował: Krzysztof śukowski

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: